BIO
Urodzony 7 września 1907 w Nieszawie na Kujawach w rodzinie drobnomieszczańskiej; syn Jana Kubackiego i Marii z Pińkusów. Po wczesnej śmierci matki wychowywała go babka, niepiśmienna chłopka. W dzieciństwie wiele czasu spędzał na transportującej towary barce rzecznej, będącej własnością rodziny. W czasie I wojny światowej przebywał z rodziną w Rosji. Po powrocie do Polski uczęszczał do gimnazjów humanistycznych kolejno we Włocławku, w Sanoku i we Lwowie, gdzie w 1927 zdał maturę. W tymże roku debiutował wierszem pt. Mary jesienne, opublikowanym w dodatku „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” pt. „Kurier Literacko-Naukowy” (nr 314; podpisany Wacław Szypszyna); w piśmie tym drukował następnie artykuły i felietony do 1930 (także podpisany Wacław Szypszyna). Interesował się muzyką – śpiewał w chórach, uczył się grać na skrzypcach i fortepianie. W 1928 rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ). Studiował nadto historię kultury wieków średnich i literatury rosyjskiej, uczył się sanskrytu. W 1932 debiutował jako krytyk polemiką z recenzją Stanisława Higiera, dotyczącą książki Tadeusza Boya-Żeleńskiego pt. W Sorbonie i gdzie indziej, zamieszczoną pt. Jeszcze wiatrologia w „Wiadomościach Literackich” (nr 28). W tymże roku uzyskał magisterium i otrzymawszy roczne stypendium Funduszu Kultury Narodowej, kontynuował w 1932/33 studia w Austrii i Włoszech. Następnie po roku pracy w gimnazjum żeńskim w Częstochowie, poświęcił się pracy krytycznoliterackiej i naukowej. Recenzje i szkice literackie publikował m.in. w „Wiadomościach Literackich” (1932-39), „Drodze””(1933-34), „Gazecie Polskiej” (1934-1939) „Pionie” (1934-37) i „Nowej Książce” (w 1938-39 recenzje w dziale Literatura piękna). W 1934 ożenił się z Marią Danutą Rożkowską, polonistką. W 1937 uzyskał doktorat na UJ na podstawie pracy Średniowieczne legendy franciszkańskie w Polsce. Następnie przebywał jako korespondent i współpracownik „Wiadomości Literackich” w Europie Zachodniej (Szwajcaria, Włochy, Belgia, Francja, Niemcy). Przy tej sposobności uczęszczał m.in. na interesujące go wykłady uniwersyteckie w Paryżu i prowadził studia w bibliotekach. Latem 1939 wrócił do Polski. W okresie okupacji niemieckiej przebywał początkowo w Częstochowie, a od maja 1941 w Sobolewie pod Garwolinem, pracując jako buchalter, a następnie kierownik administracyjny w tartaku. W sierpniu 1944 wrócił do Częstochowy; wykładał tu na tajnych kursach Uniwersytetu Poznańskiego (UPozn.). Po zakończeniu wojny przyjechał w maju 1945 do Poznania, gdzie został adiunktem w Seminarium Historii Literatury Polskiej UPozn. Poświęcił się głównie pracy naukowej, prowadząc studia przede wszystkim nad literaturą romantyczną. Jesienią 1945 habilitował się na podstawie pracy o III części Dziadów (wydana pt. Arcydramat Mickiewicza). Równocześnie brał czynny udział w życiu literackim i kulturalnym. Recenzje i artykuły zamieszczał w „Odrodzeniu” (1945-46), „Kuźnicy” (1947-49), „Nowinach Literackich” (w 1948 Notatnik literacki). W 1946-49 był prezesem Oddziału Poznańskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich, ZLP; w 1977 zrezygnował z członkostwa w ZLP). W 1947 pełnił funkcję naczelnika Wojewódzkiego Wydziału Kultury w Poznaniu. W tymże roku otrzymał nagrodę Wojewody Poznańskiego. W 1948 rozpoczął twórczość dramatopisarską, pisząc sztukę Krzyk jarzębiny. W 1948 był członkiem zespołu założycielskiego Instytutu Badań Literackich (IBL), a następnie do 1964 jego pracownikiem; w 1952-61 wchodził w skład Rady Naukowej IBL. W 1949 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego UPozn. W 1952 powierzono mu organizację Zespołowej Katedry Historii Literatury Polskiej na UPozn. Należał do komitetu redakcyjnego Wydania Narodowego Dzieł A. Mickiewicza. W 1953 został przeniesiony na UJ w Krakowie na stanowisko kierownika Zespołowej Katedry Historii Literatury Polskiej UJ (funkcję tę pełnił do 1959). W 1953-68 był członkiem Komitetu Redakcyjnego „Pamiętnika Literackiego”. Uprawiał krytykę teatralną, recenzje drukował m.in. w „Teatrze” (1952-56). W 1956 uzyskał stopień doktora nauk filologicznych na podstawie pracy Żeglarz i pielgrzym, w 1958 tytuł profesora zwyczajnego. Wielokrotnie wyjeżdżał za granicę z wykładami bądź w celach badawczych, m.in. w 1955 w związku z Rokiem Mickiewicza do Republiki Federalnej Niemiec (RFN) i na Białoruś, w 1956 do Amsterdamu, w 1962 do Paryża, w 1963 do Włoch, w 1964 do RFN i Austrii, w 1966 do Francji, Włoch oraz do Gruzji. W 1966 został członkiem honorowym Deutsche Gesellschaft für Wirtschaftsaustausch mit Polen. W 1967 wycofał się z pracy dydaktycznej na UJ i do przejścia na emeryturę w 1973 był na urlopie bezpłatnym. Przeniósł się do Warszawy i skoncentrował na twórczości literackiej; w 1967 debiutował jako powieściopisarz utworem pt. Smutna Wenecja. W tymże roku został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1968 otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia w dziedzinie literatury oraz nagrodę Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego I stopnia. W 1971 był współzałożycielem i do 1972 redaktorem miesięcznika „Literatura na Świecie”. Kontynuował pracę literacką. Recenzje, artykuły, fragmenty dzienników drukował m. in. w „Życiu Warszawy” (1978-79), „Przeglądzie Tygodniowym” (1982-83; tu m.in. cykl Notatki z lektury), „Miesięczniku Literackim” (1984-87). Latem 1992 zamieszkał ponownie w Krakowie. Odznaczony Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1950), Krzyżem Komandorskim (1956) i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (1968) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 16 grudnia 1992 w Krakowie; pochowany w miejscowości Tropie nad Dunajcem (województwo małopolskie).
Twórczość
1. Krytyk i twórca. [Szkice literackie]. Łódź: W. Bąk 1948, 309 s.
Zawartość
2. Krzyk jarzębiny. Opowieść dramatyczna w 3 aktach. „Echo Teatralne i Muzyczne” 1948 nr 2, 1949 nr 3/4-5. Prapremiera: Warszawa, Teatr Kameralny 1949. Wyd. osobne [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1949, 110 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Adaptacje
radiowe
3. Historia biblijna. [Utwór dramatyczny]. „Twórczość” 1949 nr 12 s. 84-99.
4. Paw i dziewczyna. Balet w 1 akcie. Libretto wg baśni B. Leśmiana oprac. W. Kubacki. Muzyka: T. Szeligowski. Prapremiera: Wrocław 1949.
5. Pierwiosnki polskiego romantyzmu. [Szkice literackie]. Kraków: M. Kot 1949, 192 s.
Zawartość
6. Tyrteizm Adama Mickiewicza. [Szkic]. Warszawa 1949, 53 s. Komisja Obchodu 150-lecia Urodzin Adama Mickiewicza.
7. Kartki na wietrze. [Miniatury literackie]. Bydgoszcz: Arkona 1950, 51 s. Wyd. nast. rozszerzone Warszawa: Czytelnik 1969, 75 s.
8. Na krawędzi. Sztuka w 3 aktach z epilogiem. [B.m. ok. 1950]. Maszynopis powielony, 85 s. Centralna Składnica Przedsiębiorstw Artystycznych nr 1859.
9. Arcydramat Mickiewicza. Studia nad 3 cz. „Dziadów”. Kraków: M. Kot 1951, 244 s.
10. „Monachomachia” przed sądem potomności. [Rozprawa]. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 80 s. Praca wykonana na zlecenia IBL.
11. Palmira i Babilon. [Rozprawa]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1951, 80 s. IBL.
12. Żeglarz i pielgrzym. [Studia nad A. Mickiewiczem]. Warszawa: Czytelnik 1954, 313 s. Praca wykonana na zlecenia IBL PAN.
Zawartość
13. Jakobińskie gniazdo. Sztuka z insurekcji warszawskiej w 6 obrazach. Warszawa: Czytelnik 1955, 94 s. Przedruk zob. poz. ↑.
14. Rzymska wiosna. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Bydgoszcz, Teatr Ziemi Pomorskiej 1955. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1955, 77 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
rosyjski
15. Adam Mickiewicz – człowiek i dzieło. „Nauka Polska” 1956 nr 2/3 s. 3-19. Wyd. osobne Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1966, 33 s. PAN. Oddział w Krakowie. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
angielski
niemiecki
rosyjski
16. O Mickiewiczu do przyjaciół niemieckich. [Szkic]. Powst. ok. 1956.
Przekłady
niemiecki
17. Amiel. (Fantazja biblijna w 4 aktach). „Dialog” 1957 nr 4 s. 5-31. Przedruk zob. poz. ↑.
18. Na scenie. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1962, 228 s.
19. Lata terminowania. Szkice literackie 1932-1962. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1963, 487 s.
Zawartość
20. Twórczość Feliksa Bernatowicza. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1964, 139 s. PAN. Oddział w Krakowie. Przedruk zob. poz. ↑.
21. W wyobraźni. [Szkice]. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1964, 229 s.
Zawartość
22. Poezja i proza. Studia historycznoliterackie 1934-1964. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 422 s.
Zawartość
Przekłady
niemiecki
23. Smutna Wenecja. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1967, 211 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1968, wyd. 3 1971.
Przekłady
bułgarski
litewski
niemiecki
rosyjski
rumuński
słowacki
węgierski
Adaptacje
radiowe
Wyd. osobne fragmentów: Smutna Wenecja. Rozdział 12. [B.m.w.] 1969, 11 s.
24. Dziennik. [1944-1968]. Warszawa 1971-1990.
[1]. Dziennik 1944-1958. Warszawa: Czytelnik 1971, 461 s.
[2]. Dziennik 1959-1965. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 309 s.
[3]. Dziennik. (1966-1968). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1990, 188 s.
25. Malwy na Kaukazie. Warszawa: Czytelnik 1969, 421 s.
Zawartość
26. Koncert na orkiestrę. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1970, 317 s.
Przekłady
czeski
27. Tragedia Achillesa. (W swobodnej formie antycznej). [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1970 nr 5 s. 7-29. Przedruk zob. poz. ↑.
28. Tragedia Achillesa oraz inne próby dramatyczne. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1972, 340 s.
Zawartość
29. Sen nocy letniej. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1974, 220 s.
30. Z Mickiewiczem na Krymie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 394 s.
31. Temat z wariacjami. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1982, 294 s.
32. Człowiek i świat. [Wiersze]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 117 s. Korespondencja.
Listy
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Utwory niepublikowane
Prace redakcyjne
Nagrody
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1951.
• Informacja rodziny 1995.
