Print

BIO

Born on 11 October 1940 in the village of Kamionna (Mazovian voivodeship) into a family of teachers, he was the son of Wacław and Irena, née Bäck. After the war, he lived with his mother and sister in Kazimierz Porąbka near Sosnowiec, before moving to Żyrowa in the Opole region. Owing to his mother's illness, he spent a period living in children's homes in Pszczyna, Turawa and Kuźnia Raciborska. He then returned to Żyrowa and completed advanced secondary education at the grammar school in nearby Gogolin. In 1958 he started a degree in Polish studies at the University of Łódź, specializing in the history and theory of film. In 1966 he was awarded a master's degree. He made his debut between 1969 and 1971 as a screenwriter with the animated children's series Zaczarowany ołówek (The magic pencil), a collaboration with Adam Ochocki. In 1979, he published his first translation, which appeared in "Gwiazda Polarna" (no. 3), a weekly published in the United States. It was a translation of M.L. Kaschnitz's prose work Białe niedźwiedzie (Polar Bears). He was employed at the film and photography centre of the Łódź House of Culture (Ośrodek Foto-Filmowy Łódzkiego Domu Kultury), where he organized events including a series of discussions with film makers titled Film mojego życia (The film of my life). From 1990 he focused exclusively on producing literary works and translations. His translations from English and his own prose pieces were published primarily in the monthly "Literatura na Świecie" (1989, 1995-96, 2000, 2002 and 2004), as well as in "Film na Świecie". He also translated entries on film and theatre for the Polish edition of The Encyclopædia Britannica .
In 1966 he married Helena Ochocka, a graduate in Polish studies and former editor at the Łódź branch of Polish Television. They divorced. Batko died on 18 December 2007 in Łódź. He is buried in the Opole-Półwieś Central Cemetery.

Twórczość

1. Zaczarowany ołówek. [Scenariusz, dialogi i teksty piosenek 12 odcinków serialu animowanego dla dzieci; współautor:] A. Ochocki. Ekranizacja 1969-1971.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny odcinków: Podwodny skarb; Śpioch w jaskini; Sroczka złodziejka wraz z odcinkami innych autorów pt. Zaczarowany ołówek. Podwodny skarb: [Warszawa:] S.D.T.-Film; Jawi [2007 ], 1 dysk optyczny (DVD).
Wyd. jako dokument elektroniczny odcinka: Czerwony kur pt. Zaczarowany ołówek. Czerwony kur: [Warszawa:] S.D.T. Film 2010 , 1 dysk optyczny (VCD).
Tytuły odcinków: Czerwony kur; Podwodny skarb; Szalony pociąg; Sroczka złodziejka; Wakacje z duchem; Błękitno Czerwoni; Jak poskromić lwy; Na skraju przepaści; Latawiec Kajtka; Śpioch w jaskini; Krążek do bramki; Mały kowboj. Poszczególne odcinki w reż.: Z. Czerneleckiego, A. Kotowskiej, L. Kronica, A. Piliczewskiego.

2. Tony Richardson – klasyk gniewnego kina. [Szkic biograficzny]. Oprac. Z. Batko. Łódź: Łódzki Dom Kultury 1984, 15 s.

3. Z powrotem, czyli Fatalne skutki niewłaściwych lektur. [Baśń]. Ilustracje: S. Eidrigevičius. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 1984 [właśc.1985], 190 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1993; Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2014.

Dyplom Honorowy przyznany w 1987 przez Ogólnopolski Ośrodek Sztuki dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu za najwybitniejszy debiut lat 1985-1987.

Przekłady

litewski

Atgalios, arba Lemtingos nederamų knygų skaitymo pasekmės. [Przeł.] R. Janauskaité. Vilnius 2016.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Marcel wyrusza w świat. [Scenariusz filmu animowanego dla dzieci; współautor:] A. Bańkowski. Reżyseria: K. Rynkiewicz. Ekranizacja 1990.

5. Oko. [Powieść]. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA 1992, 237 s. Wyd. nast.: Warszawa: SuperNOWA 2004, 239 s.

Nagrody

Nominacja do Nagrody im. J.A. Zajdla.

Adaptacje

radiowe

Polskie Radio 1992.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. Siedmiomilowe trampki. [Scenariusz i dialogi filmu animowanego dla dzieci; współautor: ] A. Bańkowski. Reżyseria: K. Rynkiewicz. Ekranizacja 1993.

Inne formy wydań

Warszawa: S.D.T.-Film 2004, 1 dysk optyczny (VCD).

7. Deborah. Scenariusz filmowy i reżyseria: R. Brylski. Współpraca scenariuszowa: Z. Batko. Ekranizacja 1995.

Przekłady

1. W. Styron: Wybór Zofii. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA 1991, 517 s. Wyd. nast.: Warszawa: Muza 2001; Warszawa: Świat Książki 2010; Warszawa: Świat Książki 2014.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta Z. Moskal. Warszawa: Ques Agency 2012, 2 płyty CD w formacie mp3.
2. M. Cebulash: Tata nie z tego świata. [Powieść]. Tłum. Z. Batko. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW” 1992, 118 s.
3. A. Burgess: Doktorze, lecz się sam. Powieść. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Graf-Punkt 1994, 222 s.
4. M.M. Kaye: Dalekie pawilony. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. T. 3–4. Warszawa: Alma-Press [1994], 326 + 339 s. Wyd. nast. jako t. 2 całości: Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2018, 815 s.
T. 1-2 w przekł. L. Niedzielskiego w wydaniu z 1994 i jako t. 1 w wydaniu z 2018.
5. E. Waugh: Zmierzch i upadek. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 1994, 245 s. Biblioteka Bestsellerów..

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta L. Teleszyński. Warszawa: Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych 1995, 8 kaset dźwiękowych.
6. J. London: Zew krwi. [Powieść]. Przekł. z ang.: Z. Batko. [Posł.:] J. Rurawski. Warszawa: Kama 1995, 99 s. Wyd. 2 tamże 1996. Lektury Szkolne z Opracowaniem.
7. T. Thorne: Słownik pojęć kultury postmodernistycznej. Mody, kulty, fascynacje. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 1995, 414 s. Wyd. 2 pt. Mody kulty, fascynacje. Słownik pojęć kultury postmodernistycznej. Tamże 1999.
8. M. Arditti: Celibat. [Powieść]. Tłum. Z. Batko. Warszawa: Interart 1996, 349 s.
9. J. Irving: Syn cyrku. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 1996, 741 s. Vademecum Interesującej Prozy. Wyd. nast.: Warszawa: Prószyński i S-ka 2003, tamże 2017 .
10. E. Knight: Lassie wróć! [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Kama [1996], 222 s. Wyd. nast.: wyd. 3 [!] tamże 1998. Lektury Szkolne z Opracowaniem ; Warszawa: Sara 2003. Lektury Szkolne; Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2014.
11. F.H. Burnett: Tajemniczy ogród. [Powieść]. Przekł. z ang.: Z. Batko. Warszawa: Kama 1997, 216 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1998; Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2016.
12. J. Carroll: Kości księżyca. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Poznań.: Rebis 1997, 223 s. Salamandra. Wyd. nast.: dodruki: 1998, 1999, 2000, 2001, 2004, wyd. 2 2013, dodruk 2015.
13. J. Winterson: Płeć wiśni. [Powieść]. Przeł.: Z. Batko. Poznań.: Rebis 1997, 184 s. Salamandra. Dodruk: 2002.
14. H. Lofting: Doktor Dolittle i jego zwierzęta. Opowiada Hudh [!] Lofting [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Kama 1998, 140 s. Lektury Szkolne z Opracowaniem.
15. M. Ridpath: Finansiści. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 1998, 452 s. Vademecum Interesującej Prozy. Wyd. 2 tamże 2001. Galeria.
16. J. Steinbeck: Myszy i ludzie. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 1998, 125 s. Biblioteka Bestsellerów. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 2002; wyd. 3 Warszawa: Qes Agency 2012.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
17. J. Updike: W krainie lilii. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 1998, 659 s. Biblioteka Bestsellerów.
18. T. Morrison: Raj. [Powieść]. Przekł.: Z. Batko. Warszawa: Prószyński i S-ka 1999, 272 s. Biblioteka Noblistów.
19. J. Winterson: Sztuka i kłamstwa. Utwór na trzy głosy ze sprośnym kontrapunktem. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Poznań.: Rebis 1999, 243 s. Salamandra..
20. M. Amis: Martwe dzieci. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Poznań.: Rebis 2000, 284 s. Salamandra. Wyd.2 tamże 2016.
21. T. Capote: Psy szczekają. [Opowiadania]. Przeł.: Z. Batko, B. Zieliński. Warszawa: Muza 2000, 462 s. Biblioteka Bestsellerów.
Tu w przekładzie Z. Batki.: Fontana Vecchia. Gdy milkną działa… (część pierwsza); Dom na Brooklyn Heights; Zapiski greckie.
22. V. Nabokov: Wykłady o literaturze. [Szkice]. [Przedmowa wydawcy:] F. Bowers. [Wstęp:] J. Updike. Przekł. Z. Batko. Warszawa: Muza 2000, 484 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 2001; wyd. [3] Warszawa: Aletheia 2016.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
23. M. Twain: Przygody Tomka Sawyera. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Kama 2000, 197 s. Lektury Szkolne [Wyd. 2] Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2015. Przedruk zob. poz. ↑.
24. W. Wharton: Tam, gdzie spotykają się wszystkie światy. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Poznań.: Rebis 2000, 227 s.Salamandra.. Dodruki: 2001, 2003.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta K. Jasieński. Warszawa: Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych [2001], 10 kaset dźwiękowych.
25. S. Bellow: Ravelstein. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Poznań.: Rebis 2001, 247 s. Mistrzowie Literatury.
26. M. Morrissy: Mitomanka. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 2001, 331 s. Galeria..
27. J. Winterson: O sztuce. Eseje o ekstazie i zuchwalstwie. Przeł. Z. Batko. Poznań.: Rebis 2001, 182 s. Konstatacje..
28. V. Nabokov: Wykłady o literaturze rosyjskiej. Dostojewski, Gogol, Czechow, Gorki, Tołstoj, Turgieniew. [Szkice]. Przeł. Z. Batko. [Przedmowa wydawcy:] F. Bowers. Warszawa: Muza 2002, 413 s. Wyd. nast. Warszawa: Aletheia 2017.
29. Z. Smith: Białe zęby. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2002, 498 s. ProzaWyd. nast.: tamże 2002; Warszawa: Świat Książki 2003; wyd. 4 Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2009, tamże: wyd. 5 2011, wyd. 6 2015, wyd. 7 2017.
30. W. Wharton: Nie ustawaj w biegu. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Poznań: Rebis 2002, 215 s. Salamandra. Dodruk: 2002.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta H. Drygalski. Warszawa: Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych 2002, 8 kaset dźwiękowych.
31. Y. Martel: Życie Pi. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2003, 340 s. Wyd. 2 tamże 2008.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czytają K. Jasieński, J. Kiss. Warszawa: Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych 2004, 15 kaset dźwiękowych.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta K. Suszczyński. Warszawa: Qes Agency 2007 , CD w formacie mp3.
32. I.B. Singer: Wrogowie. Historia pewnej miłości. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 2003, 286 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Mydlak. Warszawa: Muza 2009, 1 płyta CD.
33. M. Twain: Przygody Hucka Finna. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Sara 2003, 263 s. [Wyd. 2] Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2015. Przedruk zob. poz. ↑.
34. W. Wharton: Rubio. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Świat Książki 2003, 170 s. Wyd. nast.: dodruk: Poznań: Rebis 2003, tamże 2004. Salamandra; Warszawa: G+J Gruner+Jahr Polska; Poznań.: Rebis 2006. Gala Bestsellery 6, Literatura w Szpilkach, wyd. 2 [!] tamże 2008. Salamandra.
35. A. Burgess: Rok 1985. [Powieść]. Przeł.: Z. Batko i R. Stiller. Kraków: Vis-áVis Etiuda 2004, 294 s.
36. F. Cottrell Boyce: Miliony. [Powieść]. Przekł. Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2004, 256 s.
37. D.B.C. Pierre: Vernon. Powieść. Przeł.: Z. Batko. Warszawa: Muza 2004, 324 s.
38. Z. Smith: Łowca autografów. [Powieść]. Przekł. Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2004, 395 s. Proza. Wyd. 2 tamże 2011.
39. T. Coraghessan Boyle: Drop City. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 2005, 595 s. Kalejdoskop.
40. C. Hiaasen: Sówki. [Powieść dla dzieci]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: W.A.B. 2005, 301 s.
41. J. Joyce: Dublińczycy. [Opowiadania]. Przekł.: Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2005, 196 s. Znakomita Kolekcja.
42. T. Capote: Pośród ścieżek do raju i inne opowiadania. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Muza 2006, 364 s. Klasyka..
43. J.M. Coetzee: Elizabeth Costello. [Powieść]. Przekł.: Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2006, 264 s.
44. Z. Smith: O pięknie. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2006, 597 s. Proza. Wyd. nast.: tamże 2011, 2020.
45. J. Winterson: Brzemię. [Opowiadanie]. Przeł. Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2006, 110 s. Mity.
46. S.J. Foer: Strasznie głośno, niesamowicie blisko. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: W.A.B. 2007, 457 s. Don Kichot i Sancho Pansa Wyd. nast. tamże: wyd. 2 2012; wyd. 3 2017.
47. P. Torday: Połów łososia w Jemenie. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007, 349 s. Wyd. 2 tamże 2008.
48. J. Banville: Mefisto. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2008, 233 s. Proza.
49. M. Gruber: Księga powietrza i cieni. [Powieść]. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Świat Książki. – Bertelsmann Media 2009, 493 s.
50. T. Capote: Te ściany są zimne i inne opowiadania. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Świat Książki 2011, 382 s.
51. M. Twain: Epos rzeki Missisipi. Przeł. Z. Batko. Posłowie: J. Jarniewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2022, 725 s. Mark Twain – Utwory wybrane, 3.
Zawiera poz. ↑, ↑.

Prace redakcyjne

1. Powojenny film polski na międzynarodowych festiwalach filmowych. Materiały instruktażowe. Łódź: Łódzki Dom Kultury 1978, 25 s.
2. Szkice o filmie polskim. Red. naukowa: B. Stolarska. Współpraca red.: Z. Batko, J. Dyszkiewicz. Łódź: Łódzki Dom Kultury 1985, 220 s. Style, Twórcy, Tendencje..
3. Film polski. Twórcy i mity. Red. naukowa: K. Sobotka. Współpraca.: J. Dyszkiewicz, Z. Batko. Łódź: Łódzki Dom Kultury 1987, 204 s. Style, Twórcy, Tendencje..
4. Sąd nad Brzozowskim. [Widowisko telewizyjne]. Reżyseria: G. Królikiewicz. Red.: H. Ochocka. Współpraca red.: Z. Batko. Telewizja Polska 1992.
5. Kino o kinie, czyli O autoświadomości sztuki filmowej. Praca zbiorowa pod red. E. Nurczyńskiej-Fidelskiej i Z. Batki. Łódź: Centralny Gabinet Metodyczny Edukacji Filmowej Dzieci i Młodzieży 1993, 84 s.
Materiały z Ogólnopolskiej Sesji Filmoznawczo-Metodycznej, Borki 1993.
6. Od fantastyki do komiksu. W kręgu gatunków filmowych. Praca zbiorowa pod red. K. Sobotki. Współpraca red.: Z. Batko. Łódź: Łódzki Dom Kultury 1993, 172 s. Style, Twórcy, Tendencje..
7. Sztuka filmowa w Polsce. W stulecie kina. Praca zbiorowa pod red. E. Nurczyńskiej-Fidelskiej i Z. Batki. Łódź: Centralny Gabinet Edukacji Filmowej Dzieci i Młodzieży 1996, 150 s.
Materiały z VI Ogólnopolskiej Sesji Filmoznawczo-Metodycznej, Borki 1996.
8. Wokół problemów adaptacji filmowej. Praca zbiorowa. Pod red. E. Nurczyńskiej-Fidelskiej i Z. Batki. Łódź: Centralny Gabinet Edukacji Filmowej Dzieci i Młodzieży 1997, 127 s.
Materiały z VII Ogólnopolskiej Sesji Filmoznawczo-Metodycznej, Borki 1997.

Omówienia i recenzje

• Inf. H. Ochocka, I. Szwajger.

Wywiady

• Jak list miłosny… Rozm. K. Augustyniak. „Wiadomości Dnia”, Łódź 1995 nr 170.
• Fatalne skutki niewłaściwych lektur. Rozm. M. Nadolski. „Sztuka dla Dziecka” 1998 nr 1.
• Z komputerem na plaży. Rozm. P. Kasiński. „Dziennik Łódzki” 1998 nr 174.
• W blasku ich sławy. Rozm. K. Rakowska. „Gazeta Wyborcza” 2003 nr 216 dod. „Łódź” [m.in. dot. przekładu powieści Y. Martela: Życie Pi].
• Dziękuję z góry, czyli thank you from the mountain. Rozm. M. Lachman. W: Przekładając nieprzekładalne. [T.] 3. O wierności. Gdańsk 2007.

Słowniki i bibliografie

• Strona internetowa: http://www.art.intv.pl/Batko [tu m.in.: Autor o sobie; wywiady, recenzje, wspomnienia].

Ogólne

Artykuły

• E.R. Fabjanowska: Zbyszek, czyli w stronę Kamionnej. W: Łódzki kalejdoskop literacki. Łódź 1994.
• J. Podolska: Sukces, czyli pech. Zbigniew Batko – jeden z najciekawszych i najmniej znanych pisarzy. „Gazeta Wyborcza” 1994 nr 94.
• J. Jarniewicz: Po śmierci Zbyszka Batki. „Literatura na Świecie” 2008 nr 1/2.

Z powrotem, czyli Fatalne skutki niewłaściwych lektur

• M.A. Kowalski: Raj utracony. „Przegląd Tygodniowy” 1985 nr 39.
• H. Pustkowski: W poszukiwaniu straconego czasu. „Odgłosy” 1985 nr 31.
• A. Szymczyk: „Odgłosy” 1985 nr 31.
• I. Tessarowicz-Pakuła: Królik Freudem podszyty. „Twórczość” 1985 nr 10.
• H. Batorowicz: Z powrotem. „Głos Robotniczy” 1988 nr 94.
• M. Nadolski. „Sztuka dla Dziecka” 1988 nr 4.
• E. Nowacka: „Z powrotem” osiem lat później. „Guliwer” 1994 nr 1.
• M. Oramus: Zgubne skutki czytania. „Nowa Fantastyka” 1994 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Oko

• W. Kalicki: Przygody człowieka garbatego. „Gazeta Wyborcza” 1992 nr 50.
• M. Oramus: Młot na rzeczywistość. „Nowa Fantastyka” 1992 nr 8.
• T. Miłkowski: Batko puszcza oko. „Życie Codzienne” 1993 nr 9.
• E. Nowacka: Oko jakby cokolwieczek niedowidzące. „Nowe Książki” 1993 nr 12.
• G. Szymczyk-Kluszczyńska: Jadalna książka poetycka. „Teksty Drugie” 1993 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

J. Steinbeck: Myszy i ludzie

• J. Jarniewicz: Co do cholery gryzie tych facetów? „Literatura na Świecie” 1999 nr 9 [dot. także przekładu J. Meysztowicza i M. Zgaińskiego].
Go back to position Wróć do pozycji

V. Nabokov: Wykłady o literaturze

• W. Sadkowski: Translatorskie koronkarstwo. „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 2000 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO