BIO

Urodzony 23 marca 1931 w Lublinie; syn Franciszka Krzysztonia, adwokata, i Janiny z domu Ciuraj, urzędniczki. Dzieciństwo spędził w Grodnie, gdzie ojciec prowadził kancelarię adwokacką. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu miasta przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), przebywał nadal w Grodnie. W kwietniu 1940 wraz z matką i młodszym bratem (ojca aresztował Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR) został wywieziony do Kazachstanu, gdzie przez pewien czas uczył się w szkołach rosyjskich. W 1942 dotarł (z matką i bratem) do Armii Polskiej, wraz z którą został ewakuowany na Bliski Wschód. Przebywał w Persji (do 1944), a następnie w Indiach (1944-47) i Ugandzie (1947-48), gdzie uczęszczał do polskich gimnazjów i był działaczem harcerskim. W tym czasie zarobkował fotografowaniem, pracami introligatorskimi i grą w orkiestrze. W lipcu 1948 powrócił wraz z rodziną do Polski i zamieszkał w Lublinie. W 1949 zdał maturę w Liceum Humanistycznym im. S. Staszica, następnie studiował filologię polską i angielską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Debiutował w 1949 opowiadaniem pt. Wspomnienie indyjskie, drukowanym w „Tygodniku Powszechnym” (nr 51/52). W trakcie studiów, w 1952, przeniósł się do Warszawy i rozpoczął pracę w Stowarzyszeniu „PAX”, najpierw jako redaktor w Instytucie Wydawniczym „PAX” (1952-54), następnie jako kierownik działu kulturalnego tygodnika „Dziś i jutro” (tu publikował pod pseudonimem Daniel Longforgotten), wreszcie jako sekretarz redakcji tygodnika „Kierunki”. W 1952 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). Jednocześnie kontynuował studia, dojeżdżając do Lublina. W 1953 ukończył polonistykę (z dyplomem w zakresie edytorstwa), a w 1955 uzyskał magisterium w zakresie filologii angielskiej. Ożenił się z poetką Haliną Panfiłowicz. W październiku 1956 wraz z grupą działaczy paksowskich wystąpił ze Stowarzyszenia „PAX” i z redakcji „Kierunków”. W 1958 objął funkcję kierownika działu kulturalnego w miesięczniku „Więź”. Uczestniczył w delegacji Klubu Inteligencji Katolickiej do Anglii (1960). Od 1962 był kierownikiem Redakcji Adaptacji Słuchowisk w Polskim Radiu (do 1976). Przez wiele lat pracował społecznie w ZLP – w Komisji Młodzieżowej, Komisji Imprez i w Sądzie Koleżeńskim przy Zarządzie Głównym Związku; był członkiem zarządu Klubu Dramatopisarzy. W 1965 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia, m.in. nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt twórczości słuchowiskowej (1965) i – wespół z Marią Komorowską i Andrzejem Wiktorem Piotrowskim – nagrodę zespołową Ministra Obrony Narodowej za cykl słuchowisk Polacy na frontach II wojny światowej (1970). Od 1976 był konsultantem Redakcji Dramatu przy Naczelnej Redakcji Literackiej Polskiego Radia. W ostatnich latach życia chorował (przebywał okresowo w szpitalu psychiatrycznym). Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1974) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1982). Zmarł śmiercią samobójczą 16 maja 1982 w Warszawie.

Twórczość

1. Opowiadania indyjskie. [Przedmowa:] A. Gołubiew. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1953, 240 s. Wyd. 2 poprawione z przedmową S. Błauta tamże 1954.

Nagrody

Nagroda Literacka Młodych im. W. Pietrzaka w 1953.

Zawartość

Wspomnienie indyjskie; Powiastka o przewoźniku; Ojcowska koszula; Ulica Chowringhee; Dzień targowy; Białogęby; Ręce; Plantacja; Tama.

2. Sekret i inne opowiadania. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1956, 203 s.

Nagrody

Opowiadanie „Portret rewolucjonisty” wyróżnione w konkursie Wydawnictwa Literackiego i „Życia Literackiego” na utwór z życia klasy robotniczej w 1954.

Zawartość

Śmierć Czajld Harolda; Portret rewolucjonisty; Przysięga na wierność czyli strzępy notatek studenta; Kiosk; Brzytew; Sekret; Na kółkach.

3. Kamienne niebo. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1958, 231 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1973; wyd. 3 Warszawa: Iskry 1977. Por. poz. .

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: A. Chrzanowski, J. Kondracki. Wystawienie: Szczecin, Teatr Współczesny 1979.

telewizyjne

Adaptacja: A. Chrzanowski, J. Kondracki. Telewizja Polska 1980.

4. Rodzina pechowców. Bardzo głupia sztuka, jak zwykle w 3 aktach. Dialog 1958 nr 7 s. 19-46. Prapremiera: pt. Bogowie deszczu. Kraków, Stary Teatr Scena Kameralna 1958.

Wystawienia następne

Wystawiane też. pt. Pechowcy.

5. Dom nawiedzony. [Utwór dramatyczny]. Więź 1959 nr 12 s. 40-55.

6. Kamienne niebo. Scenariusz filmowy. [Współautorzy:] E. i Cz. Petelscy. Ekranizacja 1959.

Adaptacja powieści poz. 3.

7. Sandżu i Paweł. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1959, 217 s. Wyd. 2 tamże 1964.

Zawartość

Zawiera: z poz. : Powiastka o przewoźniku; Ojcowska koszula; Dzień targowy; Białogęby, – z poz. : Sekret; Portret rewolucjonisty; Kiosk; Brzytew; Na kółkach.

8. Rocznica mercedesa. Sztuka w 2 aktach. Dialog 1962 nr 12 s. 43-65. Prapremiera: Wrocław, Teatr Rozmaitości 1963. Wystawienie: łącznie z Sakramencka ulewa zob. poz. . Por. poz. , .

Przekłady

czeski

J. Simonides. Polskie Radio (Praga) 1964 (inf. autora).

9. Nazajutrz po wojnie. Scenariusz telewizyjny. Ekranizacja 1965. Por. poz. , .

Film telewizyjny nadany jako cz. 2 sześcioodcinkowego serialu filmowego pt. Dzień ostatni – dzień pierwszy.

10. Nazajutrz po wojnie. Sztuka w 1 akcie. Materiały Repertuarowe 1965 nr 4 s. 7-19. Por. poz. , .

11. Ten nieznajomy. Komedia w 2 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ludowy 1965. Druk: Oprac. dramaturgiczne i uwagi, reżyseria: J. Bratkowski. Warszawa: Wydawnictwo Centralnej Rady Związków Zawodowych 1967 [właśc. 1966], 101 s.

Przeróbka sceniczna słuchowiska radiowego pt. Towarzysz N. Por. poz. .

12. Towarzysz N. (Słuchowisko radiowe). „Dialog1965 nr 3 s. 36-56. Polskie Radio 1964. Prapremiera: Gdańsk, Teatr przy Stoliku 1966. Przedruk w: Teatr satyry. Sztuki komediowe współczesne dla teatrów żywego planu. Adaptacja i oprac.: B. Smrokowska. Radom: Wojewódzki Dom Kultury] 1983 s. Zob. poz. . Por. poz. .

Przekłady

angielski

H.C. Stevens.

niemiecki

Genosse N. [Przeł.] H. Kunstmann. Polskie Radio (Kolonia) 1966. Druk w: Der fünfte zum Bridge. Wuppertal [1968].

Adaptacje

telewizyjne

Telewizja Polska 1971.

13. Złote gody. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1965, 176 s.

Zawartość

Nazajutrz po wojnie [por. poz. , ]; Koralik; Rocznica mercedesa [por. poz. ]; Arcydzięgiel; Nokturn; Syn; Cyrograf dojrzałości [por. poz. ]; Randka; Złote gody.

14. Chłopcy spod Verdun. Prapremiera: Warszawa, Zespoły Teatralne przy Klubie Hybrydy 1966 [wystawione wspólnie z: W. Odojewski: Coraz dalej, dalej...]. Druk z podtytułem Sztuka w 1 akcie. „Materiały Repertuarowe” 1968 nr 1 s. 7-32. Por. poz. .

15. Pierwsza na świecie w Chicago ! Słuchowisko radiowe. Dialog 1966 nr 8 s. 13-18. Polskie Radio 1967. Por. poz. .

16. Cyrograf dojrzałości. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1967.

Adaptacja opowiadania zob. poz. .

17. Skok do Eldorado. [Wrażenia z pobytu w USA]. Warszawa: Iskry 1967, 186 s. Wyd. 2 tamże 1975.

Nagrody

Nagroda im. M. Lepeckiego przyznana przez Zarząd Polskiego PEN Clubu w 1970.

Adaptacje

telewizyjne

w cyklu: Scena Monodram 1970.

18. Alibi czyli igraszki rodzinne. [Słuchowisko radiowe]. Teatr Polskiego Radia 1968 nr 6 s. 5-16. Przedruk w: Teatr wyobraźni. Warszawa 1969. Zob. Praca redakcyjna poz. . Por. poz. .

Przekłady

czeski

Radio (Praga) (inf. autora).

niemiecki

H. Kunstmann. Polskie Radio (Stuttgard) 1970 (inf. autora).

węgierski

Radio (Budapeszt) (inf. autora).

19. Panna Radosna. Opowiadania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, 123 s. Wyd. 2 tamże 1972.

Opowiadanie pt. Oby dniem wskrzeszenia był zostało wykorzystane jako tekst estradowy przez W. Siemiona na III Rzeszowskich Spotkaniach Estradowych 1970. Telewizja Polska 1971. Druk „Teatr Polskiej Telewizji1971 nr 4 s. 43-49. Polskie Radio 1975.

Zawartość

Panna Radosna [por. poz. ]; Oby dniem wskrzeszenia był.

Przekłady

słowacki

Panna prešt'astná. [Przeł.] M. Wlachovská. W: Panna prešt'astná. Bratislava 1973 s. 223-361.

20. Panna Radosna. [Utwór dramatyczny]. Teatr Polskiej Telewizji 1970 nr 4, s. 45-69. Telewizja Polska 1970. Polskie Radio 1985. Por. poz. .

21. Zwolnienie mam do niedzieli. [Słuchowisko radiowe]. Teatr Polskiego Radia 1970 nr 2 s. 37-53. Przedruk poz. .

22. Noc na Zaporożu. [Słuchowiska radiowe]. Polskie Radio 1972. Druk „Scena” 1973 nr 9 s. 35-38; „Teatr Polskiego Radia” 1973 nr 1 s. 27-34. Przedruk zob. poz. .

23. Sakramencka ulewa. (Słuchowisko radiowe). Dialog 1973 nr 6 s. 5-10; „Teatr Polskiego Radia” 1973 nr 4 s. 38-44. Wystawienie: łącznie z poz. : Płock, Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego 1982. Przedruk zob. poz. .

24. Cyrograf dojrzałości. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1975, 369 s.

Zawartość

Powiastka o przewoźniku [poz. ]; Dzień targowy [poz. ]; Cyrograf dojrzałości [poz. ]; Złote gody [poz. ]; Nazajutrz po wojnie [por. poz. ]; Panna Radosna [poz. ]; Sekret [poz. ].

25. Arcywit. [Słuchowisko radiowe]. Teatr Polskiego Radia 1976 nr 2 s. 38-56. Polskie Radio 1976.

26. Polonus w opałach. [Słuchowiska radiowe]. Posłowie: M. Sprusiński. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1976, 245 s.

Zawartość

Sakramencka ulewa [poz. ]; Wielki aktor i dziewczyna [zob. Słuchowiska radiowe]; Student i róża [zob. Słuchowiska radiowe]; Noc na Zaporożu [poz. ]; Alibi czyli igraszki rodzinne [poz. ]; Chłopcy spod Verdun [poz. ]; Koralik [zob. Słuchowiska radiowe]; Rocznica mercedesa [por. poz. , ; zob. Słuchowiska radiowe]; Towarzysz N. [poz. ]; Zwolnienie mam do niedzieli [poz. ]; Polonus w opałach [zob. Słuchowiska radiowe].

27. Wezwać anioła stróża! (Słuchowisko). Dialog 1977 nr 10 s. 5-14. Polskie Radio pt. Wezwać Anioła Stróża! ...czyli reminiscencje z karetki reanimacyjnej 1977. Przedruk pt. Wezwać Anioła Stróża! ...czyli reminiscencje z karetki reanimacyjnej. „Teatr Polskiego Radia” 1980 nr 1 s. 68-83.

Adaptacje

teatralne

Wystawienie: Bydgoszcz, Teatr Polski 1988.

28. Wielbłąd na stepie. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1978, 248 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1982; wyd. łącznie z poz. pt. Wielbłąd na stepie; Krzyż Południa Warszawa: Czytelnik 1987, 461 s.; [wyd. 4] Wrocław: Siedmioróg 1998.

Nagrody

Nagroda im. W. Pietrzaka w 1979.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: E. Marcinkowska. Polskie Radio 1988.

29. Obłęd. [Powieść]. T. 1-3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1979 [właśc. 1980], 263 + 385 + 349 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1981, wyd. 3 1983, wyd. 4 1995; wyd. z posłowiem M. Janion. Warszawa: Bertelsmann Media 2005.

T. 1. Tropiony i osaczony; T. 2. Przywiązany do masztu; T. 3. Księżyc nad Epidaurem.
W 1995 ukazało się pierwsze wydanie bez ingerencji cenzury.

Nagrody

Nagroda im. Brata Alberta przyznana przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne w 1981.

Przekłady

czeski

Silenství. [Przeł.] H. Stachová. Praha 1984.

słowacki

Šialenstvo. [Przeł.] M. Wlachovská. Bratislava 1990.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: J. Krasiński. Druk „Dialog 1983 nr 3 s. 52-94. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1983.

radiowe

pt. Diabeł z Małego Smakosza. Polskie Radio 1980.

30. Noweletki. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1980, 127 s.

Zawartość

Wspomnienie indyjskie [poz. ]; Bill patriota; Ręce [poz. ]; Kiosk [poz. ]; Brzytew [poz. ]; Portret rewolucjonisty [poz. ]; Syn [poz. ]; Złote gody [poz. ]; Nokturn (na motywach „Stormy weather”) [poz. ]; Drobniutki; Wdowa; Burmistrz; Pierwsza miłość; Sybirak; „Pierwsza na świecie w Chicago!” [por. poz. ]; Mój dziadunio Michał; Rufusie, Rufusie J. Krzysztoń. Trattoria na Soho; Eskimos na urlopie; Stu kobziarzy; Po burgundzie; Solo al Italia; Kiki; Genadij; Dzień z Gagarinem.

31. Krzyż Południa. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1983, 259 s.

Wyd. nast. łącznie z Wielbłąd na stepie zob. poz. .

32. Poczta literacka. Felietony radiowe. Warszawa: Czytelnik 1985, 226 s.

Słuchowiska radiowe, m.in.

• zob. Twórczość poz. , , , , , , , , .
Sekret. Polskie Radio 1961 [por. Twórczość poz. ].
Wielki aktor i dziewczyna. Polskie Radio 1961 [Twórczość poz. ].
Rocznica mercedesa. Polskie Radio 1962 [por. Twórczość poz. , , ]. [Słuchowisko uzyskało I miejsce w plebiscycie słuchaczy na Międzynarodowym Festiwalu Słuchowisk w Pradze w 1964].
Koralik. Polskie Radio 1963 [por. Twórczość poz. , ]. [Słuchowisko nagrodzone w konkursie radiowym w 1963. Przekłady: angielski: E. Rothert; czeski: Radio (Praga) 1965 (inf. autora); holenderski: Radio Hilversum 1966 (inf. autora); niemiecki: H. Kunstmann. Polskie Radio (Kolonia) przed 1967 (inf. autora); węgierski: M. Bába. Polskie Radio (Budapeszt) 1964 (inf. autora)].
Złote gody. Polskie Radio 1963 [?] [Słuchowisko nagrodzone w konkursie radiowym w 1963. Przekłady: angielski: D. Kuzian; niemiecki: Goldene Hochzeit. [Przeł.:] G. Hagenau, R. von Juanne (inf. autora)]. [Por. Twórczość poz. , , ].
Cyrograf dojrzałości. Polskie Radio 1964. [Słuchowisko nagrodzone w konkursie radiowym w 1964. Przekład czeski: Radio (Praga) 1967].
Chłopcy spod Verdun. Współczesność 1965 nr 25/26 s. 8-9. Polskie Radio 1965 [Twórczość poz. , ]. [Słuchowisko wyróżnione w konkursie Polskiego Radia na słuchowisko współczesne z okazji dwudziestolecia Ziem Zachodnich w 1965. Przekład angielski: Boys from Verdun. [Przeł.] K. Klinger. Inf.: B. Taborski „New York” 1964 nr 1].
Student i róża. Polskie Radio 1967 [przekład fiński: K. Siraste (inf. autora)]. [Twórczość poz. ].
Konwój PQ-16. Polskie Radio 1969.
Nazajutrz po wojnie. Polskie Radio 1969 [por. Twórczość poz. , , ].
Scherzo amerykańskie. Polskie Radio 1970.
Polonus w opałach. Polskie Radio 1972 [Twórczość poz. ].
Filateliści. Polskie Radio 1979.

Przekłady i adaptacje

1. Sh. Anderson: Miasteczko Winesburg. Obrazki z życia w stanie Ohio. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1958, 280 s.; wyd. 2 tamże 1997.
2. R. Powell: Kariera w Filadelfii. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1959, 509 s. Wyd. nast. Kraków: Graffiti [1991], 395 s.
3. A. Bierce: Jeździec na niebie i inne opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1960, 206 s. Wyd. 2 tamże 1978; [wyd. 3] Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2005.
4. H. Pyle: Wesołe przygody Robin Hooda. Warszawa: Iskry 1961, 309 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1963, wyd. 3 skrócone 1966, wyd. 4 pt. Robin Hood 1969, wyd. 5 pt. Wesołe przygody Robin Hooda 1974, wyd. 6 1984, wyd. 7 1988; wyd. inne: Warszawa: Da Capo 1994; [wyd. 9] Warszawa: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1995; pt. Robin Hood. Wrocław: Siedmioróg 1997.

Prace redakcyjne

1. Teatr wyobraźni. Słuchowiska radiowe. Wybór. Red.: J. Krzysztoń. Warszawa: Iskry 1969, 431 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966, 1973, 1978.

Wywiady

Wiosenny dyskurs w Oborach. Spotkanie z Jerzym Krzysztoniem. Rozm. A. Bernat. Nowe Książki 1980 nr 13.
Jesteśmy cząstką nieskończoności. Rozm. M. Mietkowska. Tygodnik Kulturalny 1981 nr 28.
Odyseja tworkowska. Z Jerzym Krzysztoniem rozmawia M. Woźniak. Czas”, Gdańsk 1981 nr 21.
Odsłonić własną twarz. Rozm. W. Wiśniewski. W tegoż: Lekcja polskiego. Warszawa 1993 [wywiad z 1980].

Słowniki i bibliografie

Rocznik Literacki 1982wyd. 1988 (A. Biernacki).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (R. Loth).
J. Niedzielska: Jerzy Krzysztoń. Bibliografia. Opole: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. E. Smolki 1992, 16 s.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (J. Łukasiewicz).

Ogólne

Artykuły

J. Łukasiewicz: W obronie postawy (na marginesie książek Jerzego Krzysztonia). Więź 1958 nr 6.
H. Bereza: Jerzy Krzysztoń. Tygodnik Kulturalny 1966 nr 11.
J. Łukasiewicz: Krzysztoń, albo trud wracania. Więź 1982 nr 9.
W. Natanson: Iluminacje Jerzego Krzysztonia. Życie Literackie 1982 nr 37, przedruk w tegoż: Hierarchie i sylwety. Warszawa 1985.
W. Pawłowski: Jerzego Krzysztonia świat cały z kolców. Literatura 1982 nr 1.
W. Terlecki: Jerzy Krzysztoń. (1931-1982). Twórczość 1982 nr 4.
W. Wieczorek: Pożegnanie z Jurkiem. Więź 1982 nr 7.
A.T. Kijowski: Pogodna pamięć Jerzego Krzysztonia. Dialog 1983 nr 7.
M. Kaziów: Jerzego Krzysztonia powroty. Miesięcznik Literacki 1985 nr 5 [o słuchowiskach radiowych].
B. Kaźmierczyk: Jerzego Krzysztonia „obrachunki inteligenckie. Miesięcznik Literacki 1985 nr 5.
K. Goldbergowa: Jerzy Krzysztoń jakiego zapamiętałam. Ludzie z oficyny. Literatura 1987 nr 11/12.
J. Klejnocki: Romatyczny szaleniec w XX wieku. Miesięcznik Literacki 1988 nr 9.
T. Waszak: Hat aut die Verrückheit ihr auserwähltes Volk? Eine vergleichende Analyse einer deutchen und einer polnischen Wahnsinnsbeschreibung. Konfiguracje 1996 z. 1.
A. Urbańska: Szpital dla nerwowo i psychicznie chorych – pejzaż semiotyczny. Tworki według Krzysztonia. W: Dwudziestowieczność. Warszawa 2004.

Opowiadania indyjskie

S. Błaut: Książka piękna i mądra. Dziś i Jutro 1953 nr 21.
J. Łukasiewicz. „Wrocławski Tygodnik Katolików1953 nr 1.
A. Kowalski: Opowiadania pozornie egzotyczne. Tygodnik Powszechny 1955 nr 10.

Sekret

Z. Pędziński: Sekret miłości. W tegoż: Dalecy i bliscy. Poznań 1957.

Kamienne niebo

[M. Danilewiczowa] Szperacz: Świetny debiut. Wiadomości”, Londyn 1958 nr 49.
A. Kijowski: Wodewil in articulo mortis. Przegląd Kulturalny 1958 nr 33.
J.J. Lipski: Sprawa w życiu najważniejsza. Twórczość 1958 nr 9.
J. Speina: Cywilne oblicze powstania warszawskiego. „Kamienne niebo” Jerzego Krzysztonia. Ruch Literacki 2003 nr 4.

Rodzina pechowców

J. Falkowski: Niektóre twarze naszego pokolenia. Współczesność 1958 nr 30.
W. Natanson: O młodości. Teatr 1958 nr 16.

Sandżu i Paweł

H. Bereza: Przed pisarską decyzją. Twórczość 1959 nr 5.
W. Maciąg: Tragiczność zbyt łatwa. Życie Literackie 1959 nr 12.

Złote gody

H. Bereza: Nowe opowiadania Krzysztonia. Współczesność 1965 nr 13.
J. Lichański: W mrokach czarnego humoru. Więź 1965 nr 9, przedruk w tegoż: Wśród mówiących prozą. Warszawa 1971.
J. Łukasiewicz: Krzysztonia próba charakterów. Więź 1965 nr 9.
M. Sprusiński: Psychologia bez uproszczeń. Życie Literackie 1965 nr 27.
Z. Żabicki: Obsesje i „nadekspresje. Nowe Książki 1965 nr 10.

Skok do Eldorado

T. Kossowska. „Więź1967 nr 9.
A. Małachowski: Wycieczka do Ameryki. Nowe Książki 1967 nr 17.
M. Skwarnicki. „Tygodnik Powszechny1967 nr 34.

Panna Radosna

A. Wydrzyński: Radość czerpałem z pragnienia.... Nowe Książki 1969 nr 23.
W. Terlecki: Mity, pytania i odpowiedzi. Miesięcznik Literacki 1970 nr 1.

Cyrograf dojrzałości

T. Lewandowski: Diamenty i szafiry. Nowe Książki 1976 nr 3.

Polonus w opałach

S. Bardijewska: Dramaturgia radiowa Jerzego Krzysztonia. Dialog 1977 nr 7, przedruk pt. Polonus w opałach, w tejże: Muza bez legendy. Warszawa 1978.
W. Natanson: Słuchowiska. Scena 1977 nr 10.
J. Smosarski. „Więź1977 nr 5/6.

Wielbłąd na stepie

J. Łukasiewicz. „Odra1979 nr 4.
A. Międzyrzecki. „Więź1979 nr 2/3.
W. Woroszylski: Nad Niemnem. Więź 1979 nr 1.
H. Siewierski: Komunia. W tegoż: Spotkanie narodów. Paryż 1984.
L. Pawliszak: O „Wielbłądzie na stepie” Jerzego Krzysztonia. Warsztaty Polonistyczne 1992 nr 2.
B. Bartnicka: Elementy obcojęzyczne w powieściach Jerzego Krzysztonia „Wielbłąd na stepie” i „Krzyż Południa. W: Druga wojna światowa w literaturze polskiej i obcej. Lublin 1994.

Obłęd

[K. Kołątaj] J. Krzysztoń. „Tygodnik Powszechny1980 nr 34 [przegląd ważniejszych wypowiedzi krytycznych o powieści w prasie polskiej].
W. Maciąg: Historia utraty i odzyskania świadomości. Nowe Książki 1980 nr 13.
M. Pieczara: Karta choroby w trzech tomach. Miesięcznik Literacki 1980 nr 12.
K. Rutkowski: Historia szaleństwa w wieku średnim. Miesięcznik Literacki 1980 nr 12, przedruk w tegoż: Ani było, ani jest. Warszawa 1984.
L. Szaruga: Powracanie do siebie. Więź 1980 nr 11/12.
H. Zaworska: Okrutna obfitość. Twórczość 1980 nr 8, przedruk w tejże: Lustra Polaków. Łódź 1994.
J. Krasiński: Wiele trudnych rozstań...Program Teatru Polskiego”, Warszawa 1983 [o pracy nad adaptacją sceniczną].
M. Janion: Epika życia fantazmatycznego. W tejże: Czas formy otwartej. Warszawa 1984, przedruk w: Problemy wiedzy o kulturze. Wrocław 1986.
B. Rogatko: Epopeja szaleństwa. Nurt 1984 nr 9, przedruk w tegoż: Linie przerywane. Łódź 1988.
Z. Bitka: Obłęd” obłędem odczytany. Zeszyty Naukowe Filologii Polskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej Opole 1993 z. 33.
H. Zaworska: Szalony Polak po szkodzie. „Gazeta Wyborczadod. Gazeta Książki 1996 nr 1 (45).
L. Szaruga: Obłęd. Szaleństwo historii czy historia szaleństwa? W tegoż: Historia, państwo, literatura. Szczecin 1999.
Z. Bitka: Odyseja i Golgota Krzysztofa J. Pasyjne i mitologiczne obrazy przestrzeni schizofrenicznej w „Obłędzie” Krzysztonia. Albo Albo 2001 z. 4.
T. Błażejewski: Diabeł w „Obłędzie. W tegoż: Historiozofia retoryczna. Łódź 2002, toż w: „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2003 z. 6.
A. Chomiuk: O pewnej metaforze epistemologicznej: Studium obłędu w powieści Jerzego Krzysztonia. W: Z problemów prozy: powieść inicjacyjna. Toruń 2003.
S. Deluga: Obraz PRL w „Obłędzie. Akant 2003 nr 1.
E. Kornacka: Obłęd” Jerzego Krzysztonia – próba oswojenia rzeczywistości. W: W poszukiwaniu nowego kanonu. Goleszów 2003.

Noweletki

S. Zieliński: Uroki żeglugi małej. Nowe Książki 1980 nr 13.

Krzyż Południa

A. Bernat: Posłanie nadziei. Nowe Książki 1984 nr 5.
A. Czcibor-Piotrowski: Wskrzeszony Łazarz. Tu i Teraz 1984 nr 13.
J. Łukasiewicz: Wskrzeszenie Łazarza. Więź 1984 nr 9.
B. Bartnicka: Elementy obcojęzyczne w powieściach Jerzego Krzysztonia „Wielbłąd na stepie” i „Krzyż Południa. W: Druga wojna światowa w literaturze polskiej i obcej. Lublin 1994.
Z. Bitka: Gwiezdna mandala. O przestrzeni symbolicznej w „Krzyżu Południa” Jerzego Krzysztonia. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego. Filologia Polska 1997 z. 38.

Poczta literacka

A. Komorowski: ...bo to jest po prostu śliczne. Nowe Książki 1986 nr 6.
A. Nasiłowska: Pałac sztuki. Twórczość 1986 nr 8.

Teatr wyobraźni

J. Żurek: Słuchowiska do czytania. Kultura 1969 nr 49.
W. Billip: Pierwsza antologia słuchowisk polskich. Miesięcznik Literacki 1970 nr 5.