BIO

Urodzony 3 października 1882 w Warszawie; syn Piotra Maszyńskiego, kompozytora, założyciela i dyrektora Warszawskiego Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia i Marii z Owidzkich; brat aktora Mariusza Maszyńskiego. Uczęszczał do gimnazjum w Warszawie. Nie ukończywszy szkoły, wyjechał do Krakowa i wstąpił jako wolny słuchacz na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od września 1902 uczył się w szkole dramatycznej Gabrieli Zapolskiej i brał udział w przedstawieniach organizowanej przez nią Sceny Niezależnej w Krakowie (1903). W tym czasie przyjął pseudonim Julian Krzewiński, którego używał stale w działalności scenicznej i literackiej. W 1903-05 występował w Teatrze Ludowym w Krakowie, okresowo statystował też w Teatrze im. J. Słowackiego. W tym czasie rozpoczął również twórczość dramatopisarską; jego pierwszy wodewil pt.Paweł i Gaweł został wystawiony w 1906 w krakowskim Teatrze Ludowym. W 1905 wyjechał do Brazylii, gdzie organizował polskie przedstawienia teatralne i był m.in. nauczycielem pierwszej polskiej szkoły w Paranie. Po powrocie do kraju, przebywał we Lwowie, występując w sezonie 1906/07 w zespole operetki Teatru Miejskiego. W 1909 został zaangażowany do Warszawskich Teatrów Rządowych, występował jako aktor i śpiewak operetkowy głównie na scenie Teatru Nowości. W 1911 zorganizował wraz z Antonim Fertnerem i Wincentym Rapackim spółkę filmową, która nakręciła kilka filmów. W 1919 prowadził z Władysławem Walterem kabaret w restauracji Oaza. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920, podczas której został ranny. W 1921 był przez kilka miesięcy kierownikiem Przedsiębiorstwa Teatralno-Muzycznego, dającego przedstawienia w ośrodkach polonijnych w Ameryce. Następnie powrócił do występów w teatrach warszawskich. W 1922-24 należał do zespołu Reduty. W 1924-26 i w 1931/32 występował znów w Teatrze Nowości, w 1926-30 w Teatrze Polskim i Teatrze Małym. Utraciwszy głos z powodu astmy, musiał zrezygnować z występów w operetkach i w 1934-39 grał role komediowe i dramatyczne w teatrach warszawskich. Równocześnie rozwijał twórczość literacką, pisząc liczne powieści i komedie muzyczne. Od 1932 był kierownikiem artystycznym operetkowego Teatru 8.30. Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 uczestniczył w obronie Warszawy. W czasie okupacji niemieckiej pracował jako kelner w cukierni Napoleonka. Zmarł 4 marca 1943 w Warszawie.

Twórczość

1. Paweł i Gaweł. Wodewil w 3 aktach. Prapremiera: Kraków, Teatr Ludowy 1906.

2. Loteria na mężów. Operetka. Libretto: J. Krzewiński. Muzyka: K. Szymanowski. Powst. 1908/1909. Wyd. pt. Loteria na mężów. Operetka w 3 aktach; Männerlotterie; Lottery for husbands. Muzyka: K. Szymanowski. Słowa: J. Krzewiński. Red. edycji: T. Chylińska. [Partycja fortepianowa]. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1998, XVII, 156 s. + tekst 18 s.

Tekst w języku polskim, niemieckim i angielskim.
W wersji niepublikowanej podtytuł: Narzeczony nr 69; Główna wygrana (inf.: L. Simon: Bibliografia teatru polskiego. T. 1. 1765-1939. Warszawa 1971).

3. Maharadża w Warszawie. Operetka w 1 akcie. Muzyka: J. Krzewiński. Prapremiera: Warszawa, Teatr na Dynasach 1913.

4. Lotnik. Farsa w 1 akcie. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowoczesny 1914.

Nagrody

Nagroda w konkursie Teatru Nowoczesnego w 1914.

5. Major ułanów. Operetka w 3 aktach. Muzyka: W. Trzcieniecki. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowości 1920.

6. Orzeł i pogoń. Piosenka żołnierska. Muzyka i słowa: J. Krzewiński. Warszawa: F. Grąbczewski i I. Rzepecki [ok. 1920], [3] s.

7. W niewoli ziemi. Powieść. Warszawa: F. Hoesick 1920, 469 s.

8. Z dziejów tęsknoty. Powieść. Warszawa: F. Hoesick 1921, 173 s. Wyd. nast.: Warszawa: Biblioteka Domu Polskiego 1926, tamże: [1930], [1932].

Ciąg dalszy zob. poz. .

9. [Sto dwadzieścia jeden] ...121, 122, 123 ... Powieść. Warszawa: [B.w.] 1922, 77 s. Książki Ciekawe.

10. Dajmon. Powieść. Warszawa: F. Hoesick 1922 [właśc.] 1921, 190 s.

Kontynuacja poz. 8.

11. Casanova. Opera w 3 aktach. Libretto: J. Krzewiński. Muzyka: S. Różycki. Prapremiera: Warszawa 1923. Wyd. osobne Warszawa: F. Syrewicz [1923], 16 s.

Inf.: L. Simon jak w poz. .

Wyd. osobne fragmentów: Piosenka Caton z opery „Casanova”. [Kraków:] Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1956, 7 s. Wyd. 2 tamże 1980.

12. Za ocean bez pieniędzy. Przedmowa: J. Wójcicki. Warszawa: [1928], 138 s. Biblioteka Nowości.

13. Baletnica. Powieść. Warszawa: Rój 1929, 214 s. Wyd. nast. Łódź: J. Stypułkowski 1937.

Ciąg dalszy zob. poz. .

14. Noc przedślubna. Farsa w 3 aktach. Prapremiera: Lwów, Teatr Mały 1929.

15. Szampańskie życie. Powieść. Warszawa: Rój 1929, 220 s.

Kontynuacja poz. 13.

16. Jadźka dryndziarka. [Powieść]. Warszawa: Rój 1930, 223 s.

Kontynuacja poz. 16.

17. Ulice i zaułki. [Powieść]. Warszawa: Rój 1930, 216 s.

Ciąg dalszy zob. poz. .

18. Demon filmu. Powieść z życia Warszawy. Kino dla Warszawy 1931 nr 40-51.

19. Girlaski. Powieść. Warszawa: Gebethner i Wolff [1931], 261 s.

20. Młyn diabelski. Opera w 5 aktach. Libretto: J. Krzewiński. Muzyka: L. Różycki. Wystawienie: Poznań, Teatr Wielki 1931.

Autor podpisany: Paul Leoné.

21. Sygnał w ciemności. [Powieść]. [Warszawa:] Dom Książki Polskiej [1931], 119 s.

22. Bieg maratoński. [Warszawa:] Księgarnia Nowości [1933], 108 s.

23. Jacht miłości. Komedia muzyczna w 3 aktach. [Współautor: L. Trzebuchowski] L. Brodziński. Muzyka: F. Gordon. Prapremiera: Warszawa, Teatr „8.151933.

24. Lili chce śpiewać. Komedia muzyczna w 3 aktach. [Współautorka:] [S. Różycka] S. Ordon. Muzyka: L. Różycki. Prapremiera: Poznań, Teatr Wielki 1933.

25. Maleńka. Slow-fox serenada. [Piosenka]. Muzyka: St. Ferszko. Słowa: J. Krzewiński, L. Brodziński. Warszawa: I. Rzepecki 1934, [4] s.

26. Polowanie na lamparta. Komedia muzyczna w 3 aktach. [Współautor: L. Trzebuchowski] L. Brodziński. Muzyka: S. Ferszko. Prapremiera: Warszawa, Teatr „8.301934.

27. Pierwszy występ pani premierowej. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Poznań, Teatr Nowy 1936.

28. Za ojcem. („Druga ojczyzna”). Warszawa: Drukarnia Braci Wójcikiewicz [1936], 91 s.

Nagrody

Nagroda w konkursie Szkoły Ludowej im. Z. Bukowieckiej w 1936.

29. Mała hrabina. (Pani Walewska). Komedia muzyczna w 5 odsłonach. Libretto: J. Krzewiński. Muzyka: L. Różycki. Powst. 1937.

Wystawienie pt. Exposé pani ministrowej. Krotochwila satyryczna w 3 aktach. Warszawa, Teatr Kameralny 1939.

30. Precz z cywilizacją. Powieść. Warszawa: F. Hoesick 1937, 222 s.

31. Następca tronu. Operetka. Libretto: J. Krzewiński. Muzyka: A. Lenczewski. Powst. 1938.

Inf.: „As1938 nr 24.

32. Kawiarnia warszawska. Sztuka sceniczna. Powst. po 1939.

Utwór nie dokończony (inf. J. Maszyńskiej-Krzewińskiej).

33. Kobieta-wąż. Operetka w 3 aktach. Powst. ok. 1939.

Inf.: L. Simon jak w poz. .

34. Księżna Łowicka. Widowisko historyczne w 5 odsłonach wg powieści W. Gąsiorowskiego. Muzyka: L. Różycki. Powst. ok. 1939.

Inf.: L. Simon jak w poz. .

35. Panna wodna. Polska operetka morska w 3 aktach. Scenariusz wg pomysłu [J. Ginsberta] Jim Pokera: J. Krzewiński, [K. Spitzbart] K. Benda. Muzyka: J. Lawina-Świętochowski. Prapremiera: Warszawa, Teatr „8.151939.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Polski słownik biograficzny. T. 15. Cz. 4. Wrocław 1970 (Z. Wilski).
Słownik biograficzny teatru polskiego. [T. 1]. 1765-1965. Warszawa 1973.

Ogólne

Artykuły

30-lecie pracy scenicznej Juliana Maszyńskiego-Krzewińskiego. Ilustrowany Kurier Codzienny 1933 nr 291.
W. Stetkiewicz. „Polonista1936 nr 2/3.
H. Galle: Literatura piękna. Nowa Książka 1939 nr 4.

Noc przedślubna

K. Bukowski: Z teatru. Wiek Nowy 1929 nr 8320.

Szampańskie życie

Z. Rabska: Nowe książki. Radio 1929 nr 13.

Jadźka dryndziarka

[T. Sinko] R.: Wśród nowych książek. Kurier Literacko-Naukowy 1931 nr 19 [dot. też: Ulice i zaułki].

Ulice i zaułki

[T. Sinko] R.: Wśród nowych książek. Kurier Literacko-Naukowy 1931 nr 19 [dot. też: Jadźka dryndziarka].

Pierwszy występ pani premierowej

K. Troczyński: Otwarcie sezonu w Teatrze Nowym [w Poznaniu]. Nowy Kurier 1936 nr 212, przedruk w tegoż: Pisma teatralne. Kraków 2001.

Exposé pani ministrowej

• [T. Boy-Żeleński] bż: Premiera teatrze Kameralnym. Kurier Poranny 1939 nr 141.
• [S. Grzelecki] St.G. Z teatru o teatrze. ABC 1939 nr 141.
• [K. Wierzyński] K W. „Gazeta Polska1939 nr 138.

Panna wodna

• [T. Boy-Żeleński] bż: Z teatru. Kurier Poranny 1939 nr 220.