KRZECZKOWSKI Henryk

Urodzony 19 kwietnia 1921 w Stanisławowie; syn Marka Gernera i Amelii z Szafferów. Szkołę średnią ukończył w 1939 w Stanisławowie. Po wybuchu II wojny światowej został wywieziony w głąb Związku Radzieckiego. W 1943 wstąpił do 1. Armii Wojska Polskiego i odbył przeszkolenie w Szkole Podchorążych 1. Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, powołanej przy Riazańskiej Szkole Piechoty im. K. Woroszyłowa. Z 1. Dywizją Piechoty im. T. Kościuszki odbył szlak bojowy do Berlina. Za zasługi bojowe otrzymał m.in. Order Krzyża Grunwaldu III klasy. Po zakończeniu wojny w 1945, uczył się w szkole wojskowej w Rembertowie. Był członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza; PZPR). Pracował w stopniu kapitana w II Oddziale Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, kierowanym przez gen. Wacława Komara. W maju 1951 zwolniony do rezerwy, i usunięty z PZPR. Następnie krótko był zatrudniony w dziale zagranicznym Polskiego Radia, po czym do 1956 nie miał stałego zajęcia; w 1955-56 pracował czasowo jako bibliotekarz w Bibliotece Polskiej Akademii Nauk. Debiutował w 1956 sprawozdaniem prasowym pt. Dwa Zjazdy Literatów i dziennikarzy, zamieszczonym w „Żołnierzu Polskim” (nr 24, podpisany H.K.). W 1957 uczestniczył w organizowaniu miesięcznika „Europa”, którego miał być sekretarzem (pismo zostało zawieszone przez władze przed ukazaniem się pierwszego numeru). W 1956-58 publikował recenzje literackie w „Expressie Wieczornym” (stała rubryka Notatnik bibliofila), był też recenzentem wewnętrznym Państwowego Instytutu Wydawniczego (PIW). W tym czasie rozpoczął twórczość przekładową. Jako krytyk literacki i eseista współpracował z „Nową Kulturą” (1958-62) i „Życiem Literackim” (1960-69). W 1959 został członkiem ZLP. W 1958-77 prowadził w „Roczniku Literackim” dział Literatura amerykańska. Eseje, artykuły i recenzje publikował następnie w „Kulturze” (1966-79), „Twórczości” (1966-76) i „Tygodniku Powszechnym” (od 1966; tu stałe rubryki Po namyśle i Moja kronika kulturalna). W 1967 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1969-77 redagował wydawaną w PIW serię „Wielcy Pisarze w Oczach Krytyki Światowej”. W 1974, za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przekładu, otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu. W 1982-83 przebywał w Churchill College w Cambridge w Anglii, a następnie w Wiedniu, gdzie zbierał materiały do studiów literackich. W 1983 na zaproszenie Fundacji im. A. Mickiewicza odbył podróż do Toronto w Kanadzie, Stanów Zjednoczonych, następnie do Londynu, gdzie wygłaszał cykle wykładów w ośrodkach uniwersyteckich. Współpracował z czasopismami wydawanymi poza zasięgiem cenzury, ogłaszając pod pseudonimami Mikołaj Sawulak, MS, XYZ artykuły i recenzje w „Spotkaniach” (1977, 1982), „Res Pulice” (1979), „Bazie” (1984-85), „Kursie” (1984), „Polityce Polskiej” (1985-86) i „Moście” (1985), publikował też w paryskiej „Kulturze” (1969-74) pod pseudonimem XYZ. W tym czasie pracował nad biografią Marka Twaina. Zmarł 28 grudnia 1985 w Warszawie; pochowany w Tyńcu pod Krakowem.