BIO

Urodzony 28 czerwca w 1943 w Sankt Valentin (Dolna Austria); syn Stanisława Krynickiego i Teofili z Diakowskich, wywiezionych na roboty przymusowe. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego w Gorzowie Wielkopolskim. Po zdaniu matury w 1961, studiował do 1966 polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (studiów nie ukończył). Był członkiem grupy poetyckiej Próby (1964-69). Debiutował w 1964 wierszem (bez tytułu) w odczytywanym w Klubie „Od Nowa” w Poznaniu dwutygodniku mówionym „Struktury”, a w druku wierszem Wczasowstąpienie, zamieszczonym w 1966 w tygodniku „Pomorze” (nr 3). Od grudnia 1965 do 1968 pracował w redakcji „Nurtu”; w piśmie tym publikował od 1966 wiersze, recenzje i przekłady. W 1968-70 pracował w Bibliotece Kórnickiej na stanowisku bibliotekarza. Wiersze i przekłady poetyckie ogłaszał także na łamach „Poglądów” (1966-70), londyńskiej „Oficyny Poetów” (1968-76), „Studenta” (1971-75; tu m.in. recenzje podpisane (R.K)), „Tygodnika Powszechnego” (od 1973, z przerwami), paryskiej „Kultury” (1974-89, z przerwami). W 1972-73 pracował w redakcji krakowskiego pisma „Student” (zwolniony ze względów politycznych powrócił do Poznania). W grudniu 1975 należał do sygnatariuszy Memoriału 59, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. W 1976-80 był objęty oficjalnym zakazem druku. W 1976 otrzymał nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie. W 1976-79 pracował w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu. W 1977-81 współpracował z wydawanym poza cenzurą pismem „Zapis” (od 1978 członek redakcji). W 1980 otrzymał nagrodę województwa poznańskiego w dziedzinie upowszechniania kultury (odmówił przyjęcia), a w 1981 nagrodę „Pierścienia”, przyznaną przez Klub Studentów Wybrzeża „Żak”, za całokształt twórczości. W 1981 pracował w redakcji pisma „Solidarność Wielkopolski,” następnie w bibliotece Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wiersze oraz tłumaczenia z poezji niemieckojęzycznej publikował w czasopismach emigracyjnych: „Zeszytach Literackich” (Paryż, 1984-89), „Pulsie” (Londyn, 1985), „Poglądach” (Berlin, 1988). W 1982-88 współredagował konspiracyjne pismo „Obserwator Wielkopolski.” W 1989 przebywał w Darmstadcie jako stypendysta Fundacji Boscha. W tymże roku otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku w dziedzinie poezji oraz nagrodę m. Poznania (odmówił przyjęcia). Jest współzałożycielem powstałego w 1988 w Poznaniu wydawnictwa A5, które od 1991 prowadzi wraz z żoną Krystyną Krynicką. Od 1993 redaguje wydawaną tu serię Biblioteka Poetycka.” W 1998 zamieszkał w Krakowie, gdzie też przeniósł, prowadzone z żoną wydawnictwo a5. Za propagowanie kultury niemieckiej za granicą otrzymał w 2000 nagrodę im. F. Gundolfa, przyznaną przez Niemiecką Akademię Języka i Poezji, a w 2006 został laureatem nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Twórczość

1. Pęd pogoni, pęd ucieczki. [Wiersze]. Warszawa, Poznań: Związek Studentów Polskich 1968, 35 s. Suplement do Almanachu Związku Studentów Polskich.

2. Akt urodzenia. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1969, 80 s.

Nagrody

Nagroda im. T. Peipera przyznana przez Ugrupowanie Literackie 66 w 1969.

Zawartość

Cykle: Jak powstaje; Chroń nas od gromu; Pęd pogoni, pęd ucieczki.

3. Galeria A Gniezno. [Wiersze]. [Gniezno 1971] leporello.

Katalog wystawy malarstwa A. Urbanowicza.

Zawartość

Udaj się w podróż; Most; Zabawa językowa. – Zawiera również: A. Urbanowicz: Próba rysy życia [wiersz].

4. [Wiersze]. Poznań 1971, [7] s., powielone.

Program wieczoru autorskiego pt. Projekt organizmu zbiorowego. Poznań, Pałac Kultury 7 IV 1971.

Zawartość

Nie wiersz lecz wyznanie; Pożegnanie; Upadek; Otwarcie; Maszyny do pisania; Biała plama; Zabawa językowa; Most.

5. Drugi projekt organizmu zbiorowego. [Wiersze]. Nowy Wyraz 1973 nr 9. Wkładka pt.Arkusz Poetyckinr 2.

6. Wszystko jest możliwe. [Wiersze]. Poznań: Nakład autora 1973.

Inf.: Deutsches-Polen Institut.
Nakład w 17 egzemplarzach.

7. Organizm zbiorowy. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 143 s.

Tu także przekłady wierszy następujących autorów: R. Altmann, H. Arp, G. Benn, B. Brecht, P. Celan, E. Fried, I. Goll, M. Hölzer, W. Kandinskij, W. Klemm, A. Okopenko.

Zawartość

Cykle: Biały obłok; Gwiazda; Nasz specjalny wysłannik.

8. [Wiersze]. Grafika: J. Piotrowicz. Poznań, Biuro Wystaw Artystycznych 1976, [20] s.

Katalog wystawy.

Zawartość

O wiele prostsze; Buddo, Chrystusie.; Obłoki; Nieskończona ilość.

9. Nasze życie rośnie. Wiersze ulotne. Poznań 1977, 32 s., powielone. Witryna Poetycka Okręgowy Komitet Studencki „Od Nowa” i klub Nurt prezentowana 21 II 1977. Przedruk zob. poz. .

10. Nasze życie rośnie. Wiersze. Paryż: Instytut Literacki 1978, 103 s. Wyd. nast. Kraków: ABC* 1981; [wyd. 2] Kraków: Krakowska Oficyna Studentów 1980, 111 s.

Części: To, nic albo inne wiersze do użytku wewnętrznego; I naprawdę nie wiedzieliśmy. (Z dawnych wierszy).

11. Niewiele więcej. Wiersze z notatnika 78/79. Poznań: Witrynka Literatów i Krytyków 1980, 32 s. Wyd. nast.: Kraków: Krakowska Oficyna Studentów* 1981, 39 s.; wyd. zmienione i poprawione Kraków: ABC* 1981; [wyd. 3 b.m.w.]* 1982; pt. Niewiele więcej i nowe wiersze Warszawa: Warszawska Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy, Przedświt* 1984; pt. Niewiele więcej Łódź: Correspondance des arts 1985 [24] s., [20] tablic.

Na prawach rękopisu.

12. Jeżeli w jakimś kraju. (Fragmenty). [Wiersze]. [B.m.w.*] 1982, [8] s. Wyd. nast.: [wyd. zmienione] z podtytułem: Wiersze i apele. Warszawa: Warszawska Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy, Przedświt* 1983, 16 s; Gdańsk: Młodzieżowa Oficyna Wydawnicza „Kres” 1985, [10] s.

13. Ocalenie z nicości. [Wiersze]. Kraków: Świt 1983, [12] s.

14. Wiersze, głosy. [B.m.]: Wydawnictwo Galeria bez Miejsca. [1985] [10] s. [Wyd. 2] Poznań: Bez Debitu* 1987, 62 s.

15. Niepodlegli nicości. (Wybrane i poprawione wiersze i przekłady). Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1988 [właśc. 1989], 301 s. Wyd. nast. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1989, 188 s. Errata do wyd.: Poznań: Niezależna Grupa Twórców Imperatyw* 1989, [8] s. („Woskówka”, Poznań, kwiecień 1989 nr 2 dod.).

Nagrody

Nagroda kulturalna „Solidarności” w 1990.

16. Magnetyczny punkt. Wybrane wiersze i przekłady. Warszawa: CiS 1996, 318 s.

Przekłady

słowacki

Magneticky bod. [Przeł.] K. Chmel. Bratislava 2002.

17. G (Rekonstrukcja). [Wiersze]. Legnica: Centrum Sztuki. Teatr Dramatyczny 1999, 20 s.

18. Kamień, szron. [Wiersze]. Kraków: a5 2004, 110 s.

Wybory utworów literackich w przekładach

angielski

Citizen R. Krynicki. does not live. Poems. [Wybór i wstęp:] S. Barańczak. [Przeł.] S. Barańczak [we współpracy z C. Cavanagh i in.]. Forest Grove, Oregon 1985.

niemiecki

Um niemanden zu verletzen. Gedichte aus Notizbüchern. [Przeł.] K. Dedecius. Neu-Isenburg 1991.
Wunder der Wahrheit. Gedichte. [Przeł.] K. Dedecius. Frankfurt am Main 1991.
Stein aus der Neuen Welt. [Przeł.] E. Kinsky. Hamburg 2000.

szwedzki

Planeten Fantasmagorii. [Przeł.:] J. Helander, B. Persson. Bottna 1994.

Przekłady

1. R. Kunze: Nokturn i inne wiersze z lat 1959-1981. Oprac. i przeł. R. Krynicki. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1987, 48 s. Wyd. nast. tamże 1989.
2. B. Brecht: Elegie bukowskie i inne wiersze. Wybór i tłumaczenie: R. Krynicki. Wyd. 2 poprawione i zmienione Poznań: W.L. i K. 1979, Wyd. 3 poprawione Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1980, 55 s.
3. N. Sachs: Rozżarzone zagadki. Wiersze wybrane; Glůhende Rätsel. Ausgewählte Gedichte. Wybór i przekł. z niemieckiego: R. Krynicki. Kraków: a5 2006, 252 s.

Prace redakcyjne

1. Tak – nie. Suplement do antologii poetyckiej „Wnętrze świata.” [Red.] J. Leszin-Koperski. [Wybrał i oprac.:] J. Leszin-Koperski, R. Krynicki, A.K. Waśkiewicz. Warszawa: Rada Naczelna Związku Studentów Polskich przy współudziale Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS”, Studencka Agencja Wydawnicza „Uniwersitas1971, 110 s.
2. M. Broda: Cudzoziemszczyzna. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo a5 1995, 76 s.
3. P. Celan: Utwory wybrane; Ausgewählte Gedichte und Prosa. Wybrał i oprac. R. Krynicki. Przeł.: S. Barańczak i in. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998, 369 s. Wyd. nast. tamże 2003.
4. Z. Herbert: Wiersze wybrane. Wybór i oprac.: R. Krynicki. Kraków: a5 2004, 423 s.
5. W. Woroszylski: Wiersze. 1954-1996. Wybrał R. Krynicki. Kraków: a5 2007, 355 s.

Zob. też Przekłady poz. , .

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1995.

Autor o sobie

R. Krynicki: Rozmowa o poezji, która uczy myśleć. Więź 1974 nr 5.

Wywiady

Nazywać rzeczy po imieniu. [Rozm.] G. Banaszkiewicz. Tydzień 1981 nr 26.
Ale książki zostaną. [Rozm.] E. Piotrowska. Głos Wielkopolski 1991 nr 165.
Wiersz jest dziełem otwartym. Rozm. A. Bernat. Nowe Książki 1997 nr 5.
... Jakieś Ja, które szuka swojego Ty.... Rozm. K. Myszkowski. Kwartalnik Artystyczny 1998 nr 2.
Bicie przerażonego serca. Rozm. K. Kubisiowska. Rzeczpospolita 2005 nr 24.

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (K. Pieńkosz).

Ogólne

Książki

Ryszard Krynicki. [Wstęp:] M. Baran. [Przeł.] D. Muss-Gorard. Kraków: Villa Decius. Arbeitsgruppe Literatur Polska 2000 1999, 27 s. [zawiera też fragmenty utworów R. Krynickiego].
A. Świeściak: Przemiany poetyki Ryszarda Krynickiego. Kraków: Universitas 2004, 238 s.

Artykuły

W. Jaworski: Kurz imion własnych. Nowy Wyraz 1973 nr 5.
K. Dybciak: Kłopot z nieistnieniem. (Nowa fala w literaturze. 2). „Tygodnik Powszechny1974 nr 16 [o twórczości R. Krynickiego].
T. Nyczek: Poezje kalekiego świata. W czas powodzi, czas oczyszczenia. Twórczość 1974 nr 2.
A.K. Waśkiewicz: Jednostka – język – rzeczywistość. (O poezji Ryszarda Krynickiego). W: Konfrontacje literackie. Wrocław 1974.
B. Latawiec: Drugi akt urodzenia. Nurt 1981 nr 2 [o poezji R. Krynickiego].
T. Nyczek: Głos z Planety Fantasmagorii. Pismo 1981 nr 3 przedruk w tegoż: Powiedz tylko słowo. [Londyn] 1985.
A. Nasiłowska: Konieczność uświadomionej wolności. O poezji Ryszarda Krynickiego. Więź 1982 nr 7.
R. Chojnacki: Która ocala. (O liryce Ryszarda Krynickiego). W tegoż: Od „mówienia wprost” do „nowej prywatności. Warszawa 1984.
T. Nyczek: Świat w języku. W czas powodzi, czas oczyszczenia. W tegoż: Powiedz tylko słowo. [Londyn] 1985.
J. Dusiło: Kryterium „etycznego” – o poezji Ryszarda Krynickiego. Pismo Literacko-Artystyczne 1988 nr 9.
Z. Bieńkowski: Córka Herberta. Poezja i niepoezja. Tygodnik Kulturalny 1989 nr 26 [o poezji R. Krynickiego].
S. Sterna-Wachowiak: Plus ultra. Akcent 1989 nr 2.
A. Michnik: Biały gołąb szeptu. Zeszyty Literackie”, Warszawa, Paryż 1992 nr 37.
I. Gierszal: Od polityki do metafizyki. Na przykładzie poezji Ryszarda Krynickiego. W tejże: Cezury i przełomy. Katowice 1994.
W. Gutowski: Wśród szyfrów transcendencji. Toruń 1994, passim.
D. Pawelec: Język, to dzikie mięso. W tegoż: Lingwiści i inni. Katowice 1994.
J. Kozaczewski: Od „dramatu języka” do „tragedii świata. O języku poetyckim Ryszarda Krynickiego. Ruch Literacki 1995 nr 5.
M. Sukiennik: Świat „niedoistnień” Ryszarda Krynickiego. Ruch Literacki 1996 z. 4.
M. Stala: Obłok i kamień. W tegoż: Powrót poetów. Kraków 1997.
M.A. Szulc-Packalén: Pokolenie 68. Studium o poezji polskiej lat siedemdziesiątych. Na przykładzie poezji Stanisława Barańczaka, Juliana Kornhausera, Ryszarda Krynickiego i Adama Zagajewskiego. Warszawa: Instytut Badań Literackich 1997, 262 s.
J. Drzewucki: Rana poezji. W tegoż: Smak słowa. Wrocław 1999.
I. Misiak-Broda: Ciche gniazda os. Res Publica Nowa 1999 nr 7/8.
P. Krupiński: Róża nicości. O „magnetycznym punkcie” Ryszarda Krynickiego. Krasnogruda 2000 nr 10.
J. Drzewucki: Między jedną a drugą stroną kartki. Rzeczpospolita 2003 nr 155.
J. Gutorow: Krynicki. W tegoż: Niepodległość głosu. Kraków 2003.
A. Syguła: Ryszard Krynicki jako programotwórca. Ruch Literacki 2003 nr 1.
L. Szaruga: Cość. (O Ryszardzie Krynickim). W tegoż: Wyzwanie (o poezji z przypisami i bez). Toruń 2004.

Akt urodzenia

M. Bajerowicz: Zwątpienie czy pewność. Nurt 1970 nr 1.
S. Barańczak: Obcość i wspólnota. Twórczość 1970 nr 9.
L. Szaruga: Poemat rozczłonkowany. Współczesność 1970 nr 6.

Drugi projekt organizmu zbiorowego

J. Gondowicz: Młodopoetyckie style i charaktery. Nowe Książki 1973 nr 24.
S. Barańczak: Wspólny język. Więź 1974 nr 7/8.

Organizm zbiorowy

M. Gumkowski: Sens ucieczki, sens pogoni. Więź 1976 nr nr 9.
I. Smolka. „Twórczość1976 nr 11.
T. Witkowski: Homo soter inferior. Więź 1977 nr 2.

Nasze życie rośnie

S. Barańczak: Nie podlegać nicości. Zapis 1978 nr 8.
J. Feusette: Nasze życie rośnie naszym czasem. Opole 1981 nr 10.

Niewiele więcej i nowe wiersze

S. Barańczak: Najmniej słów. Kultura”, Paryż 1985 nr 9.
M. Kurecka: Linia ciągła. Archipelag”, Berlin Zachodni 1985 nr 7/8.

Niepodlegli nicości

K. Pieńkosz: Nasze życie rośnie. Literatura 1989 nr 6.
K. Myszkowski: Czyściec ciszy. Odra 1990 nr 4.
W. Szturc: Droga poety. Nowe Książki 1990 nr 7.
M. Stala: Purgatorium. (Na marginesie „Niepodległych nicości”). W tegoż: Chwile pewności. Kraków 1991.

Magnetyczny punkt

W. Gawłowski. „Topos1997 nr 5/6.
W. Kaliszewski. „Więź1997 nr 5.
S. Sterna-Wachowiak: Podróż do nieba. Nowe Książki 1997 nr 5.

Kamień, szron

J. Drzewucki: Milczenie we wnętrzu kamienia. Rzeczpospolita 2005 nr 6.
A. Morawiec: Lapidarium. Nowe Książki 2005 nr 3.
M. Stala: Niepojęte: Jest. Tygodnik Powszechny 2005 nr 8.

Z. Herbert: Wiersze wybrane

P. Szewc: Herbert według Krynickiego. Nowe Książki 2004 nr 8.