BIO

Urodzona 19 marca 1893 w Krakowie; córka Adolfa Fischlera, adwokata, i Amelii z Lieblingów. Uczęszczała do gimnazjum klasycznego w Krakowie; w 1912 otrzymała maturę. Ukończyła studia przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie przez rok studiowała na Uniwersytecie w Wiedniu. Poślubiła Zygfryda Kragena. W 1929-34 współpracowała z „Nowym Dziennikiem”, drukując recenzje literackie i teatralne. Rozpoczęła twórczość przekładową z literatury niemieckiej, angielskiej i francuskiej. Od 1930 należała do Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich). W tymże roku przeniosła się do Warszawy i tu spędziła okres okupacji. W 1945 zamieszkała w Krakowie. Kontynuowała twórczość przekładową z literatury angielskiej i niemieckiej. Przekłady, wiersze, prozę, artykuły i recenzje drukowała na łamach wielu czasopism, m.in. „Przekroju” (1945-49, 1955, 1957, 1967), „Dziennika Polskiego” (1945-46, 1949, 1958-72, 1975, 1978), „Życia Literackiego” (1951-53, 1955-64, 1966, 1973), „Tygodnika Powszechnego” (1954-59). W 1968 otrzymała nagrodę im. M. Kistera, przyznaną przez Roy Publisher w Nowym Jorku za przekłady z języka polskiego na angielski, w 1976 nagrodę Polskiego PEN Clubu za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przekładu, a w 1978 nagrodę „Za Pracę Społeczną dla m. Krakowa”. W tymże roku ufundowała coroczną nagrodę za wybitny przekład literacki z języka angielskiego, francuskiego lub niemieckiego. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972). Zmarła 27 lutego 1982 w Krakowie.

Twórczość

1. Poza rzeczywistością. [Wiersze]. Warszawa: F. Hoesick 1931, 28 s.

2. Pamiętnik Marii. [Powieść]. Warszawa: Rój 1932, 216 s.

Autorka podpisana: Joanna Rudzka.

3. Dymy nad Azją. [Reportaż]. Warszawa: Rój 1934, 242 s.

Przekłady

1. S. Undset: Krystyna córka Lawransa. [Powieść]. Przeł. z niemieckiego W. Kragen. Warszawa: Rój 1929.

[T. 1]. Wianek. 1929, 302 s. Wyd. 2 tamże 1930.

[T. 2]. Żona. 1929, 434 s. Wyd. 2 tamże 1931.

[T. 3]. Krzyż. 1929, 449 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1933, wyd. 3 1939.

Wyd. łączne całości: wyd. nowe Warszawa: Książka [1947]. Wyd. nast.: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1953, tamże: wyd. 2 [!] 1955, 1956; przejrzane i uzupełnione Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958; wyd. 6 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1966, wyd. 7 tamże 1972; wyd. 8 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1973; wyd. 9 Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1977; wyd. 10 Warszawa: Książka i Wiedza 1986, tamże wyd. 11 1987, wyd. 12 1988, 1994.

2. E. Dwinger: Armia za drutem kolczastym. Pamiętnik z Sybiru. Kraków: Panteon [1930], 352 s.
3. M. Leblanc: Troje oczu. [Powieść]. Kraków: Panteon [1930], 221 s.
Przekład podpisany: Joanna Rudzka.
4. G. Leroux: W szponach meduzy. [Powieść]. Kraków: Panteon [1930], 240 s.
Przekład podpisany: Joanna Rudzka.
5. E. Droonberg: Złoto mglistych gór. [Powieść]. Warszawa: Rój 1931, 247 s. Wyd. 2 tamże 1936.
6. J. Galsworthy: Saga rodu Forsytów. T. 6. Łabędzi śpiew. Warszawa: Rój 1931, 406 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Książka i Wiedza 1950; wyd. nast. w t. 3 cyklu Nowoczesna komedia: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, tamże: 1960, wyd. przejrzane i popr.: wyd. 4 1962, wyd. 5 1972, wyd. 6 1973; wyd. 6 [!] Warszawa: Książka i Wiedza 1988.
7. S. Undset: Wiosna. [Powieść]. Przeł. z niemieckiego: W. Kragen. Warszawa: Rój 1931, 322 s. Wyd. nast.: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1955, tamże: wyd. 2 1957, wyd. 3 1976.
8. [A.F. Vieth von Grossenau] L. Renn: Po wojnie. [Powieść]. Kraków: Panteon [1931], 318 s.
9. E. Ludwig: Dary życia. [Powieść]. Kraków, Warszawa: Panteon [1932], 339 s.
10. S. Undset: Wiga-Ljot i Wigdis . [Opowiadanie]. Warszawa: Rój 1933, 253 s. Przedruk w: S. Undset: Macierzyństwo. [Opowiadania]. Przeł. [z niemieckiego] S. Granowski, M. Kuncewiczowa, W. Kragen. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1955. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poprawione i poszerzone 1957, wyd. 3 1976.
11. A. Zweig: Wielka wojna białych ludzi. [Powieść]. Warszawa 1933-1956.

[T. 1]. Młoda kobieta z roku 1914. Warszawa: Rój 1933, 444 s. Wyd. nast.: z przedmową i posł. R. Karsta. Warszawa: Czytelnik 1954, wyd. 2 [!] tamże 1977.

[T. 2]. Wychowanie pod Verdun. Warszawa: Rój 1937 [antydatowane 1936], 446 s. Wyd. nast.: z posłowiem R. Karsta. Warszawa: Czytelnik 1954, wyd. 2 [!] tamże 1977.

[T. 3]. Spór o sierżanta Griszę. Warszawa: Rój 1930, 506 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1931; wyd. z posłowiem R. Karsta. Warszawa: Czytelnik 1955, wyd. 2 [!] tamże 1978, [wyd. 5] Warszawa: Wiedza i Życie 1997.

[T. 4]. Intronizacja. Posłowie: R. Karst. Warszawa: Czytelnik 1956, 429 s.

12. H. Lofting: Doktor Dolittle i jego zwierzęta. Warszawa: J. Mortkowicz 1934 [antydatowane 1933], 150 s. Wyd. nast.: Warszawa: Książka 1946, wyd. 2 [!] tamże 1948; wyd. 3 Warszawa: Książka i Wiedza 1950; wyd. 3 [!] Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, tamże: wyd. 5-10 1968-1985; wyd. 11 Warszawa: Książka i Wiedza 1986; wyd. 12 Warszawa: Nasza Księgarnia 1988; wyd. 13 Warszawa: Książka i Wiedza 1988; wyd. 14 Warszawa: Nasza Księgarnia 1990,; wyd. 15 Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991, wyd. 16 tamże 1992; wyd. 18 Warszawa: Nasza Księgarnia 1992, wyd. 19 tamże 1997; Poznań: Zysk i S-ka 1997; Warszawa: Nasza Księgarnia 1998; Warszawa: Philip Wilson Warsaw 1998; Wrocław: Siedmioróg 1998; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1999; Warszawa: Nasza Księgarnia 2000.
13. J. Roth: Marsz Radetzky'ego. [Powieść]. T. 1-2. Warszawa: Rój 1934, 260 + 211 s. Wyd. nast.: Warszawa: Czytelnik 1958, wyd. 2 tamże 1977; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1995; wyd. 4 Czytelnik 1988.
14. P.S. Buck: Spowiedź Chinki. [Powieść]. Warszawa: Rój 1935 [antydat 1934], 279 s. Wyd. nast.: tamże [1939]; wyd. 2 Poznań: Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1949; wyd. 3 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1959, tamże: wyd. 4 1960, wyd. 5 1990.
15. S. Undset: Olaf syn Auduna. [Powieść]. Przeł. z niemieckiego W. Kragen. [T. 1-2]. Warszawa: Rój 1937, 340 + 261 s. Wyd. nast.: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1952, tamże: wyd. 2 [!] 1954, wyd. 3 1955, wyd. 4 przejrzane i poprawione 1960, wyd. 5 1970, wyd. 6 t. 1 1983, t. 2 1984, wyd. 7 1990.
Cz. 1 cyklu; cz. 2, 3 zob. poz. , .
16. S. Undset: Olaf syn Auduna i jego dzieci. [Przeł. z niemieckiego] W. Kragen. Warszawa: Rój 1938, 262 s. Wyd. 2 tamże 1939.
Cz. 3 cyklu; cz. 1, 2 zob. poz. , .
17. S. Undset: Olaf syn Auduna na Hestwiken. [Powieść]. [Przeł. z niemieckiego] W. Kragen. Warszawa: Rój 1938, 261 s.
Cz. 2 cyklu; cz.1, 3 zob. poz. , .
18. B. Frank: Cervantes. [Powieść]. Warszawa: Rój 1939, 304 s. Wyd. nast.: Warszawa: Wiedza 1948; wyd. 2 [!] Warszawa: Książka i Wiedza 1949, tamże 1950.
19. A.R. Evans: Wędrówka renów. [Powieść]. Warszawa: Rój [1939], 333 s. Wyd. 2 Warszawa: Książka 1948.
20. I. Stone: Pasja życia. Powieść na tle życia Van Gogha. Warszawa: Wiedza 1948, 495 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Książka i Wiedza 1949, tamże: wyd. 3 1951, wyd. 3 [!] 1952; wyd. przejrzane i uzupełnione Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, z posłowiem J. Maurin-Białostockiej tamże: wyd. 2 [!] przejrzane i uzupełnione 1956, wyd. 7 1967, wyd. 8 przejrzane i poprawione 1971; wyd. poprawione Warszawa: Muza 1993; [wyd. 10] Warszawa: Muza 1995, tamże: 1998, 2000, 2001, 2002; Warszawa: De Agostini we współpracy z Editiones Altaya Polska 2002.
21. A. Seghers: Towarzysze. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1950, 220 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1951; z posłowiem A. Sowińskiego Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953.
22. S. Zweig: Balzak. [Powieść]. Posłowie: R. Friedenthal. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 430 s. Wyd. 2 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy [1965].
23. A. Seghers: List gończy. [Powieść]. Przeł.: W. Kragen i J. Popławski. Warszawa: Czytelnik 1951, 173 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1952, wyd. 3 1953, wyd. 4 1955 [właśc. 1954].
24. E. Claudius: Zwycięstwo Hansa Achre. [Powieść]. Przedmowa: M. Podkowiński. Warszawa: Czytelnik 1953, 358 s. Wyd. 2 tamże 1954.
25. A. Scharrer: Krety. [Powieść]. Przedmowa i przypisy: M. Ranicki. Warszawa: Czytelnik 1953, 389 s.
26. H. Böll: I nie poskarżył się ani jednym słowem. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1956, 176 s.
Wydanie anonimowe.
27. H. Böll: Gdzie byłeś Adamie? [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1957, 178 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1973; wyd. 3 Warszawa: Iskry 1989.
28. J. Rüber: Trwaj mój świecie. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1958, 246 s.
29. [H. Bekessy] H. Hans: Off limits. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1960, 494 s. Wyd. nast. tamże 1961.
30. F. Timmermans: Piotr Brueghel. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1962, 234 s. Wyd. nast. tamże 1973.
31. J. Galsworthy: Karawana. [Opowiadania]. Przeł.: I. Czermakowa, W. Kragen. Wstęp: L. Elektorowicz. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1963, 475 s. Wyd. 2 tamże 1966.
Tu w przekładzie W. Kragen: Zbawienie Forsyte'a; Człowiek z Devon; Milczenie; Młynarz z Dee; Jeszcze raz; Pierwszy i ostatni.

Przedruk opowiadania Zbawienie Forsyte'a w: J. Galsworthy: Szantaż. Przeł.: I. Czermakowa, W. Kragen. Warszawa: Książka i Wiedza 1969, 197 s., [wyd. 2] [Warszawa:] Folium 1993; J. Galsworthy: Jabłoń. Przeł.: I. Czermakowa, W. Kragen. Warszawa: Książka i Wiedza 1974, 157 s.

32. F.C. Weiskopf: Himmelfahrtskommando. [Powieść]. Wiersze tłum. J. Gniazdowski. Warszawa: Książka i Wiedza 1963, 363 s. Wyd. 2 tamże 1964.
33. H. de Balzac: Komedia ludzka. Studia filozoficzne. [Opowiadania i powieści]. Warszawa: Czytelnik 1965, 464 s.
34. R. Musil: Niepokoje wychowanka Törlessa. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1965, 185 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1973; wyd. 3 Warszawa: Książka i Wiedza 1980; wyd. 4 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1993, tamże: wyd. 5 2000, wyd. [6] 2002.
35. R. Seydewitz, M. Seydewitz: Dama z gronostajem. Największy rabunek dzieł sztuki wszystkich czasów. [Popularna praca historyczna]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 224 s.
36. J. Urzidil: Wielkie alleluja! [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie [1968], 389 s.
37. J. Thorwald: Stulecie detektywów. Drogi i przygody kryminalistyki. Przeł.: W. Kragen i K. Bunsch. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 439 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1992, [wyd. 3] 1997.
38. T. de Vries: Diabelskie poczwary czyli rzecz o żywocie i dziełach Melchiora Hinthama. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1973, 415 s.
39. K. Lorenz: Opowiadania o zwierzętach. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 166 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1963, 1978.

Słowniki i bibliografie

Rocznik Literacki 1982” wyd. 1988 (A. Biernacki).

Ogólne

Artykuły

S. Stanuch: W stronę tłumaczeń. Dziennik Polski 1973 nr 172.
K. Bunsch: Pamięć o Wandzie Kragen. Życie Literackie 1982 nr 7.

Poza rzeczywistością

W. Sebyła: Na rynku poetyckim. Kwadryga 1931 s. 325-326.
K.W. Zawodziński: Kilka tomików wierszy. Przegląd Współczesny 1933 nr 138.

Dymy nad Azją

P. Hulka-Laskowski: Pisarz, książka, czytelnik. Tygodnik Ilustrowany 1934 nr 44.
Z. Kucharski. „Pion1934 nr 43.
[T. Sinko] R.Kurier Literacko-Naukowy1934 nr 37.
E. Woroniecki. „Nowa Książka1935 z. 1.
K. Wyka: Literatura podróżnicza. „Rocznik Literacki 1934wyd. 1935.

K. Lorenz: Opowiadania o zwierzętach

Z. Stromenger: Czym się łapie wrony. Nowe Książki 1976 nr 11.