BIO

Urodzony 13 listopada 1891 w Warszawie; syn Leopolda Kozikowskiego, zecera, i Emilii z Krokoszyńskich. Od 1901 uczęszczał kolejno do Szkoły Realnej im. J. Pankiewicza, następnie od 1905 do Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego i od 1907 do Gimnazjum im. E. Konopczyńskiego, gdzie w 1911 zdał maturę. W 1912 został aresztowany pod zarzutem nielegalnej działalności, po czym był zmuszony do opuszczenia Warszawy. W grudniu tegoż roku podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Ludowym im. A. Mickiewicza w Krakowie. Debiutował wierszem pt. W poszukiwaniu, nadesłanym na konkurs dla debiutantów ogłoszony przez redakcję „Kuriera Warszawskiego”, a opublikowanym w 1913 (nr 1). W 1914 powrócił do Warszawy, gdzie zamierzał kontynuować studia na Uniwersytecie Warszawskim. W 1915 ożenił się z Janiną Doepler. W tymże roku podjął pracę w biurze obrachunkowym Elektrowni Warszawskiej (z czasem uzyskał stanowisko kierownika kontroli magazynów). Równocześnie uprawiał twórczość literacką. Wiersze ogłaszał m.in. w „Sowizdrzale” (1915-16), „Gospodzie Poetów” (1920-21), „Tygodniu Polskim” (1921). W 1920 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP) i objął funkcję sekretarza Oddziału Warszawskiego, a w 1935 również sekretarza generalnego Zarządu Głównego Związku. W 1922 był wraz z Emilem Zegadłowiczem współzałożycielem regionalistycznej grupy literackiej Czartak i współredaktorem wydawanego przez nią czasopisma „Czartak” (wyszły 3 tomy, w 1922, 1925, 1928). Od 1925 należał do Polskiego PEN Clubu. Wiersze, artykuły i recenzje literackie ogłaszał m.in. w tygodniku „Tęcza” (1928-29; w stałych rubrykach: Z wystaw, Ze sceny, Z ekranu, Wśród książek; podpisany E.K.), „Głosie Prawdy” (1929), „Gazecie Polskiej” (1930-32), „Polsce Zbrojnej” (1930). W 1935 otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury za wybitną pracę organizacyjną w dziedzinie literatury pięknej. W 1937 został członkiem Klubu Demokratycznego. W czasie okupacji niemieckiej nadal mieszkał w Warszawie i pracował w elektrowni. Równocześnie brał udział w konspiracyjnej działalności kulturalno-oświatowej. Po upadku powstania warszawskiego przebywał w Grodzisku Mazowieckim, a potem w Milanówku. Od marca 1945 pracował w Departamencie Literatury Ministerstwa Kultury i Sztuki w Lublinie. W tymże roku był współorganizatorem i członkiem redakcji miesięcznika „Teatr”. Pełnił ponownie funkcję sekretarza Oddziału Warszawskiego ZZLP. Został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej (od 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). Jesienią 1945 wyjechał do Jeleniej Góry jako delegat Ministerstwa Kultury i Sztuki. W 1945-46 i 1949-51 był kierownikiem literackim Teatru Dolnośląskiego. Zorganizował Oddział Dolnośląski ZZLP (od 1949 Związek Literatów Polskich (ZLP)) i w 1946-51 był jego prezesem. Uczestniczył w akcji odczytowej ZZLP na Dolnym Śląsku. W 1946-47 prowadził nadto dział literacki w miesięczniku „Śląsk”. W 1947-51 był radnym Powiatowej Rady Narodowej w Jeleniej Górze. Po śmierci żony w 1949 poślubił Marią Plaskotę. W 1952 powrócił do Warszawy. Pracował w Stowarzyszeniu Autorów „ZAiKS”, jako jego dyrektor (do 1957), a następnie wicedyrektor (do 1964). Redagował „Biuletyn Informacyjny” tego stowarzyszenia (1962-64) oraz „Biuletyn ZLP” (1966-71). W 1958-66 był członkiem Zarządu Polskiego PEN Clubu, a w 1958-69 należał do komitetu redakcyjnego wydawanego przez niego miesięcznika „Bulletin des Livres Nouveaux et Pièces de Théâtre” (drukował tu recenzje podpisane E.K.). Na początku lat siedemdziesiątych zamieszkał w Katowicach. Po rozwodzie w 1980 zawarł związek małżeński z Zofią Chomą. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim (1956) i Krzyżem Komandorskim (1966) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 14 września 1980 w Katowicach; pochowany tamże na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej.

Twórczość

1. Henryk Sienkiewicz. 1846-1916. [Szkic]. Warszawa: Towarzystwo Szerzenia Oświaty „Czytaj 1916, 24 s.

2. Płomyk świecy. [Wiersze]. Warszawa: „Gospoda Poetów” [1920], 56 s.

3. Tęsknota ramy okiennej. [Wiersze]. Warszawa: Czartak 1922, 73 s. Wyd. 2 [Gorzeń Górny:] Drukarnia F. Foltina 1924.

4. Niam-Niam. Antologia poezji murzyńskiej. Przeł.: E. Kozikowski, E. Zegadłowicz. Wadowice: Drukarnia F. Foltina 1923, 32 s.

Zawartość

Mistyfikacja literacka; tom zawiera oryginalne utwory E. Kozikowskiego i E. Zegadłowicza.

5. Koniec Hortensji Europy. Poezje. Warszawa: Czartak 1924, 51 s.

6. Wymarsz świerszczów. Poezje beskidzkie. [Warszawa:] „Czartak1925, 62 s.

7. W towarzystwie wierzby. [Wiersze]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1929], 42 s.

8. Pamiętnik Związku Zawodowego Literatów Polskich w Warszawie. Warszawa: Drukarnia Techniczna 1931, 239 s.

9. Pięciokłos. Poezje zebrane. Warszawa: Wł. Michalak 1937, 210 s.

10. Mowa ludzka. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1951, 45 s.

11. O Jędrzeju Wowrze, snycerzu beskidzkim. Wspomnienia, szkice, wiersze i opowiadania. [Autorzy:] E. Kozikowski, E. Zegadłowicz. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1957, 192 s.

Tu E. Kozikowskiego: Do Czytelnika; Wspomnienie o Jędrzeju Wowrze, [Wiersze:] Możeś Wawrzek z Gorzenia; Ballada o Świątkarzu.

12. Między prawdą a plotką. Wspomnienia o ludziach i czasach minionych. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1961, 335 s.

Zawartość

Z lat szkolnych; Tadeusz Miciński; Juliusz Kaden-Bandrowski; Lucyna Kotarbińska; Władysław Nawrocki; Wacław Sieroszewski; Andrzej Strug; Zygmunt Kisielewski; Emil Zegadłowicz i grupa „Czartaka” [1920-1924]; Herminia Naglerowa; Stefan Żeromski; Kazimierz Przerwa-Tetmajer; Antonina Sokolicz; Kazimierz Wroczyński; Jan Lechoń; Józef Birkenmajer; Paweł Hulka-Laskowski; Stanisława Wysocka; Leopold Staff; Jędrzej Wowro.

13. Więcej prawdy niż plotki. Wspomnienia o pisarzach czasów minionych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 457 s.

Zawartość

Gabriel Korbut; Władimir Bukowski (Selim); Leo Belmont; Leon Choromański; Wincenty Rzymowski; Władysław Stanisław Reymont; Jan August Kisielewski; Edward Słoński; Bolesław Leśmian; Zofia Nałkowska; Witold Hulewicz; Aleksander Szczęsny; Bronisława Ostrowska; Zenon Przesmycki (Miriam); Leon Pomirowski; Jerzy Liebert; Witkacy; Emil Zegadłowicz i grupa Czartaka [1924-1927]; Ostap Ortwin; Zygmunt Bartkiewicz; Henryka Łazowertówna; Karol Wiktor Zawodziński.

14. Portret Zegadłowicza bez ramy. Opowieść biograficzna na tle wspomnień osobistych. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1966, 567 s.

15. Parandowski. [Szkic]. Warszawa: Agencja Autorska 1967, 54 s.

Przekłady

angielski

Parandowski. [Przeł.] Ch. Cenkalska. Warsaw 1977.

16. Wertepami i gościńcem. Wiersze wybrane. 1921-1951. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1967, 132 s.

17. Od Prusa do Gojawiczyńskiej. [Szkice wspomnieniowe]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969 [właśc. 1970], 346 s.

Zawartość

Bolesław Prus; Antoni Lange; Stanisław Przybyszewski; Jan Lorentowicz; Artur Górski; Benedykt Hertz; Maciej Szukiewicz; Mieczysław Srokowski; Karol Irzykowski; Wacław Rogowicz; Zygmunt Różycki; Remigiusz Kwiatkowski; Tadeusz Nalepiński; Józef Wasercug Wasowski; Jerzy Jankowski; Zdzisław Kleszczyński; Eugeniusz Popoff; Stanisław Jerzy Kozłowski; Stanisław Czosnowski; Pola Gojawiczyńska.

18. Łódź i pióro. Wspomnienia o pisarzach pochodzących z Łodzi bądź z Łodzią związanych. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1972, 292 s.

Zawartość

Zawiera szkice: z poz. : Tadeusz Miciński; Antonina Sokolicz; Kazimierz Wroczyński, – z poz. : Zygmunt Bartkiewicz; Władysław Stanisław Reymont, – z poz. : Jerzy Jankowski; Bolesław Leśmian; Jan Lorentowicz; Tadeusz Nalepiński, – nadto: Ignacy Dąbrowski; Bolesław Gorczyński; Maria Morozowicz-Szczepkowska; Antoni Szandlerowski; Cecylia Walewska; Witold Wandurski.

19. Pod nawałą wspomnień. Czasy, ludzie, zdarzenia. Powst. przed. 1980. Maszynopis, ok. 400 s.

Egzemplarz w posiadaniu rodziny.

20. Zaczęło się w roku 1920... Obraz działalności Związku Zawodowego Literatów Polskich w latach 1919-1939 na tle życia literackiego w Polsce. Powst. przed 1980. Maszynopis, 415 s.

Egzemplarz w posiadaniu rodziny.

21. Wiersze wybrane. Wyboru dokonał J. Kajtoch. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1985, 167 s.

Prace redakcyjne

1. E. Zegadłowicz: Żywot Mikołaja Srebrempisanego. T. 1. Uśmiech. Kronika z zamierzchłej przeszłości. Posłowiem i komentarzem opatrzył E. Kozikowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1956, 599 s.
2. E. Zegadłowicz: Wiersze wybrane. [Wybór i wspomnienie o E. Zegadłowiczu]. Wyboru dokonał E. Kozikowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 293 s.
3. Księgi humoru polskiego. [T. 4]. Od Kasprowicza do Tuwima. Wybór tekstów: T. Chróścielewski, H. Karwacka, E. Kozikowski. Red.: T. Chróścielewski. Przyp.: T. Chróścielewski, Z. Spieralski. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1968 [właśc. 1969], 702 s.

Omówienia i recenzje

• Informacje żony Zofii.

Ankiety dla IBL PAN 1951, 1957, 1963, 1966, 1979.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Rocznik Literacki 1980 wyd. 1984 (A. Biernacki).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

S. Derda: Edward Kozikowski. Szkic biograficzny. Katowice: Muzeum Śląskie 1989, 15 s.

Artykuły

J.N. Miller: O snycerzu beskidzkim. Głos Pracy 1957 nr 246.
J. Koprowski: Wspomnienie o Edwardzie Kozikowskim. Literatura 1980 nr 40, przedruk w tegoż: Zwyczajnie i po prostu. Warszawa 1985.
S. Derda: Przypisany tej ziemi. (Edward Kozikowski na Śląsku). Zaranie Śląskie 1990 nr 1/2.
J. Jurek: Edward Kozikowski – piewca deszczowej Babiej Góry. Rocznik Babiogórski 2000.

Tęsknota ramy okiennej

[E. Zegadłowicz] Z.Czartak1922 z. 1.

Koniec Hortensji Europy

[S. Napierski] sn. Wiadomości Literackie 1924 nr 34.

Wymarsz świerszczów

W. Broniewski. „Wiadomości Literackie1925 nr 17.
[K.W. Zawodziński] K.W.Z.Przegląd Warszawski1925 nr 51.

W towarzystwie wierzby

S. Napierski: Na czoło Czartaka. Wiadomości Literackie 1930 nr 7.

Pięciokłos

K. Czachowski. „Kurier Literacko-Naukowy1938 nr 26, przedruk w tegoż: Pod piórem. Kraków 1947.
S. Czernik. „Prosto z Mostu1938 nr 1.
P. Hulka-Laskowski. „Nowa Książka1938 z. 2.
J.K. Weintraub. „Sygnały1938 nr 43.

Mowa ludzka

J.J. Lipski: Próba wyjścia z błędnego koła. Wieś 1953 nr 6.

Między prawdą a plotką

H. Zaworska: Między nadzieją a zwątpieniem. Nowe Książki 1961 nr 18.
Z. Kozarynowa: Wspomnienia Kozikowskiego. „Wiadomości”, Londyn 1962 nr 25.
J.N. Miller: Ostrożnie ze „wspomnieniami. Nowa Kultura 1962 nr 10.

Więcej prawdy niż plotki

J. Koprowski: Prawda i plotka. Odgłosy 1964 nr 40.
Z. Florczak: Drugi tom wspomnień Kozikowskiego. Nowe Książki 1965 nr 1.

Portret Zegadłowicza bez ramy

J. Kydryński. „Życie Literackie1966 nr 35.
Z. Macużanka. „Polonistyka1967 nr 1.
W. Natanson: Opowieść o dziwnym pisarzu. Twórczość 1967 nr 2.

Wertepami i gościńcem

R. Sulima: Wiersze Kozikowskiego. Nowe Książki 1968 nr 12.
T. Jodełka-Burzecki: Wertepami do gościńca?Poezja1969 nr 3.

Od Prusa do Gojawiczyńskiej

J. Dużyk: Przywracani pamięci. Twórczość 1970 nr 7/8.