KOWALSKA Anka

Urodzona 22 lutego 1932 w Sosnowcu; córka Jerzego Kowalskiego, adwokata, i Zofii Gębickiej, nauczycielki. W czasie okupacji niemieckiej przebywała do 1940 w Sosnowcu, a następnie, w obawie przed wysiedleniem, wyjechała wraz z rodzicami na wieś pod Olkuszem. Po zakończeniu wojny uczęszczała do Liceum im. E. Plater w Sosnowcu, potem do Liceum Ogólnokształcącego w Będzinie. Po zdaniu matury w 1950, studiowała polonistykę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim; w 1955 uzyskała magisterium. Debiutowała w 1953 wierszami Wigilie i Opłatek, ogłoszonymi w „Słowie Powszechnym” (nr 3). W 1955 przeniosła się do Warszawy i pracowała przez parę miesięcy w Polskim Radiu, następnie zaś jako korektorka w „Dziś i jutro”. Od lata 1956 pracowała w „Kierunkach”, początkowo jako korektorka (do stycznia 1957), a następnie jako redaktor. Za opublikowany w tym piśmie w 1957-59 cykl felietonów krytycznoliterackich Tym, którzy czytali, otrzymała w 1959 Nagrodę Literacką Młodych im. W. Pietrzaka. Od 1960 była członkiem Stowarzyszenia „Pax”, które opuściła w proteście przeciw jego stanowisku wobec wydarzeń marcowych w 1968. W 1962 podjęła pracę w Redakcji Programowej Instytutu Wydawniczego „Pax”. Wiersze, fragmenty prozy i recenzje ogłaszała m.in. we „Współczesności” (1960-61) i miesięczniku „Życie i Myśl” (zwłaszcza w 1968-69). W 1968 została członkiem Związku Literatów Polskich. W tymże roku opuściła Stowarzyszenia „Pax” w proteście przeciw jego stanowisku wobec wydarzeń marcowych. Od drugiej połowy lat siedemdziesiątych brała udział w Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej w Warszawie. Była działaczką opozycji demokratycznej. W 1976 przystąpiła do Komitetu Obrony Robotników (KOR; następnie: Komitet Samoobrony Społecznej KOR). Od 1976 publikowała w czasopismach ukazujących się poza zasięgiem cenzury, m.in. w „Biuletynie Informacyjnym”, „Kulturze Niezależnej”, „Mazowszu”, „Pulsie”, „Zapisie” (do 1986), „Krytyce” (od 1978). W początkach 1981 wyjeżdżała do Londynu i Berlina Zachodniego. W tymże roku zaczęła ogłaszać wiersze, utwory prozą i artykuły w paryskiej „Kulturze” i „Zeszytach Historycznych”. Internowana po ogłoszeniu stanu wojennego w grudniu 1981, została zwolniona w czerwcu 1982. W tymże roku otrzymała nagrodę POLCUL Foundation – Niezależnej Fundacji Popierania Kultury Polskiej w Sydney. Wyjechała na leczenie do Paryża, skąd powróciła w 1983. W 1984 była współorganizatorką Komitetu Obywatelskiego Przeciw Przemocy, powstałego w Warszawie. Kontynuowała współpracę z pismami wydawanymi w drugim obiegu, m.in. z „Krytyką”, „Pulsem” (1983, 1985). Zmarła 29 czerwca 2008 w Warszawie; pochowana na cmentarzu katolickim przy ulicy Smutnej w Sosnowcu.