BIO
Urodzony 16 grudnia 1910 w Warszawie; syn Mieczysława Kowalewskiego, ślusarza, i Tekli z Mosserewiczów, krawcowej. Uczęszczał do I Gimnazjum im. gen. J. Sowińskiego w Warszawie. Od 1928 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w lutym 1935 uzyskał absolutorium. W czasie studiów należał do Akademickiego Stowarzyszenia Wolnomyślicieli, działał w Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej (był członkiem Wydziału Wykonawczego) i redagował pismo tej organizacji „Życie Akademickie” (1930-32, zastępca redaktora, potem redaktor); debiutował tu artykułem O rzeczowość i pracę (1930 nr 4). Od 1932 rozwijał aktywną działalność polityczną w Związku Młodzieży Socjalistycznej „Życie” i był związany z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polskiej, a potem z Komunistyczną Partią Polski. Skierowany przez partię, redagował w Poznaniu komunistyczny „Dwutygodnik Ilustrowany” (1934). Po zamknięciu pisma z powodu licznych konfiskat, powrócił do Warszawy i pracował przez krótki czas w organie Związku Związków Zawodowych pt. „Front Robotniczy”, potem jako korektor w wydawnictwach Domu Prasy, a od 1936 w redakcji dziennika „Dobry Wieczór – Kurier Czerwony” jako reporter krajowy (tu w 1937 cykl reportaży z Niemiec oraz felietony humorystyczne podpisane Jan Orzech). W 1937 ożenił się z Reginą Orzech, studentką Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej (po wojnie reżyserem w Teatrze dla Dzieci i Młodzieży „Syrena” w Londynie). Na początku 1939 był sekretarzem redakcji „Głosu Powszechnego”. Po wybuchu II wojny światowej udał się do Lublina, a następnie do Lwowa, gdzie po zajęciu miasta przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich podjął pracę w redakcji „Czerwonego Sztandaru”. Aresztowany w styczniu 1940, trzymany był przez pół roku w więzieniu na Zamarstynowie, następnie został przewieziony do więzienia w Gorodni pod Czernihowem. Skazany na osiem lat obozu pracy, przebywał od maja 1941 w sowchozie Kedrowy Szor na północnym Uralu. Po zawarciu układu Sikorski-Majski dotarł do Armii Polskiej w Kermine w Uzbekistanie, skąd ciężko chory został przewieziony do Krasnowodzka, a następnie w 1942 ewakuowany statkiem do Pahlewi w Iranie. Brał udział (jako szeregowy) w kampanii włoskiej 2. Korpusu i został odznaczony za udział w walkach pod Monte Cassino. Po wojnie, przeniesiony z Włoch do Anglii, został skierowany do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia (Polish Resettlement Corps). W 1946 zamieszkał w Londynie, gdzie do 1953 zarabiał na utrzymanie pracą fizyczną w fabrykach i kuchniach. Równocześnie zaczął uprawiać twórczość literacką, publikując opowiadania, artykuły i recenzje w wydawanych w Londynie czasopismach: „Wiadomości” (od 1946, tu m.in. pierwsze opowiadanie pt. Zupak, 1947 nr 44), „Orzeł Biały” (od 1946), „Życie” (1950-52), oraz w paryskiej „Kulturze” (od 1949). Za twórczość nowelistyczną otrzymał w 1950 nagrodę Polskich Oddziałów Wartowniczych przy Armii Amerykańskiej w Europie. W 1953-54 pracował w sekcji polskiej Głosu Ameryki w Monachium. W 1955 w konkursie Radia Wolna Europa otrzymał II nagrodę za słuchowisko Sprawa Anny. W 1956-59 pracował jako redaktor w piśmie „Ostatnie Wiadomości”, wydawanym w Mannheim przez Fundusz Społeczny Oddziałów Wartowniczych. W 1959-60 redagował dodatek do „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” w Londynie pt. „Tydzień Polski”; z pismem tym współpracował stale w latach następnych, publikując liczne wywiady, recenzje i artykuły. W 1960-80 pracował fizycznie w firmie wysyłkowej Tazab. W 1984-86 był redaktorem miesięcznika „Orzeł Biały”. W 1986 został członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Odznaczony przez rząd emigracyjny w Londynie Złotym Krzyżem Zasługi (1972). Zmarł 5 stycznia 1996 w Londynie.
Twórczość
1. Terror w Polsce. Powst. Włochy 1945.
2. [Komintern]. Powst. Londyn ok. 1947.
3. O człowieku, który szukał prawdy. Obyczajowa powieść współczesna. „Ostatnie Wiadomości”, Mannheim 1952 nr 102-149, 1953 nr 1-3.
4. Choroba wieku. [Powieść]. „Ostatnie Wiadomości”, Mannheim 1953 nr 109-153, 1954 nr 1-13.
5. O żołnierzu ciułaczu. [Opowiadania]. Londyn: Orbis, Księgarnia Polska 1955, 234 s.
Nagrody
Zawartość
6. „Wszystko nie tak”. [Powieść]. „Ostatnie Wiadomości”, Mannheim 1955 nr 111-139, 1956 nr 1-34.
7. Zjednoczenie – to Skarb. Skarb – to zjednoczenie. W pięciolecie powstania Skarbu Narodowego i w pierwszą rocznicę podpisania Aktu Zjednoczenia. Londyn: Główna Komisja Skarbu Narodowego 1955, 15 s.
8. Amerykański spadek. [Powieść]. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1964 nr 155-310.
9. Miłość i hazard. Humoreski – eroteski. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1964, 158 s.
Zawartość
10. Wierni i niewierni. (Powieść współczesna). „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1966 nr 91-245.
11. Czy Ewa żyje? (Powieść współczesna – z dreszczem życia emigracji). „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1968 nr 150-266.
12. Michał i Krystyna. [Cykl opowiadań]. „Wiadomości”, Londyn 1968 nr 6, 10, 20, 31, 43, 1969 nr 4, ll, 1973 nr 24.
13. Siódme: małżeństwo. Powieść. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1969 nr 227-311, 1970 nr 2-44.
14. Droga powrotna. (Wspomnienia). Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1974, 196 s.
Nagrody
15. Penrhos. Soplicowo w Walii. Wprowadzenie: S. Soboniewski. Londyn: Polskie Towarzystwo Mieszkaniowe 1975, 72 s.
16. Jak to na wojence ładnie, czyli „Emigracja”. [Powieść]. Powst. Londyn 1978. Druk fragmentów pt. Pajacyk. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1978 nr 60-67.
Przekłady
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1967.
