BIO

Urodzony 27 października 1914 w Warszawie; syn Maurycego Kotta, urzędnika, i Kazimiery z Wertensteinów, nauczycielki. W dzieciństwie mieszkał przez jakiś czas w Bielsku (obecnie Bielsko-Biała). Uczęszczał do Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Warszawie. Debiutował w 1932 artykułem pt. Kryzys zamiłowań estetycznych, wydrukowanym w „Kuźni Młodych” (nr 2); z pismem tym współpracował następnie do 1934. Należał do Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej (wystąpił w 1934). W 1932 założył wspólnie z Ryszardem Matuszewskim i Włodzimierzem Pietrzakiem Klub Artystyczny „S”. W tymże roku zdał maturę i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim (UW), ukończone w 1936. Równocześnie studiował w Instytucie Francuskim i w 1935 uzyskał Certificat de droit. W okresie studiów brał udział w pracach Koła Polonistów i przewodniczył Kołu Socjologii Pozytywnej. Artykuły, szkice i recenzje literackie oraz wiersze ogłaszał m.in. w „Życiu Akademickim” (1932-34), „Pionie” (1934-38), „Kamenie” (1935-36), „Okolicy Poetów” (1935-36), „Przeglądzie Współczesnym” (1935-37), „Sygnałach” (1937), „Wiedzy i Życiu” (1937-38; m.in. w 1938 w rubryce Książki nadesłane). W 1933 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. W 1936 odbył służbę wojskową w podchorążówce 71. Pułku Piechoty w Zambrowie, a potem 33. Pułku Piechoty w Łomży. Od 1937 pracował kolejno w Funduszu Pracy i Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W 1938 otrzymał stypendium rządu francuskiego i przebywał przez rok w Paryżu, przygotowując doktorat z filologii romańskiej. W czerwcu 1939 poślubił Lidię Steinhaus, córkę matematyka, profesora Hugona Steinhausa. W sierpniu tegoż roku powrócił do Warszawy. Zmobilizowany, brał udział w obronie stolicy w 21. Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy”. Następnie do 1941 przebywał w zajętym przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Lwowie, gdzie pracował kolejno w Państwowym Wydawnictwie Książek dla Mniejszości Narodowych, w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich i w archiwum państwowym. Był członkiem Związku Pisarzy Radzieckich Ukrainy. Po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej powrócił w grudniu 1941 do Warszawy, gdzie utrzymywał się z nielegalnego handlu. Uczestniczył w działalności konspiracyjnej, działał w Klubach Inteligencji Postępowej. W 1944 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR)), pracował w Wydziale Inteligenckim. Od tegoż roku był członkiem Armii Ludowej i z jej ramienia współredagował pismo konspiracyjne „Młoda Demokracja”. Opracował w tym okresie zbiór szkiców (opublikowany w 1946 pt. Mitologia i realizm); otrzymał honorarium z konspiracyjnego funduszu, którym dysponował Zbigniew Mitzner, na zakup rękopisów dla mającego działać po wojnie wydawnictwa „Wisła”. Po upadku powstania warszawskiego przebywał w okolicach Warszawy. Przyłączył się na krótko do walczącego w rejonie Piaseczno-Tarczyn oddziału partyzanckiego Armii Krajowej, który opuścił w związku z chorobą. Później przebywał w Krakowie i Szczawnicy. Po zakończeniu wojny zamieszkał w Łodzi i kontynuował pracę literacką i naukową. W 1945-48 należał do zespołu redakcyjnego tygodnika „Kuźnica”, w którym publikował artykuły i recenzje teatralne. W tym okresie współpracował także m.in. z tygodnikami „Odrodzenie” (w 1945 cykl pt. Po prostu) „Przekrój” (w 1946 stały felieton Kropka nad i), oraz z miesięcznikiem „Twórczość” (1945-46, 1949-52). W 1947 uzyskał na Uniwersytecie Łódzkim doktorat w zakresie filologii romańskiej na podstawie pracy pt. Mitologia i realizm (promotor profesor Zygmunt Czerny). W następnych latach prowadził prace badawcze głównie nad polskim Oświeceniem. Należał do inicjatorów, a w 1948 do zespołu założycielskiego Instytutu Badań Literackich (IBL); w 1948-49 był zastępcą dyrektora, od 1948 kierował Działem Wydawnictw Instytutu. W 1948 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1949 wyjechał do Wrocławia, gdzie wspólnie z Tadeuszem Mikulskim kierował tamtejszym oddziałem IBL oraz jako zastępca profesora objął katedrę literatury romańskiej, a w 1951 katedrę filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.). W 1950-55 był członkiem komitetu redakcyjnego „Pamiętnika Literackiego”, a w 1950-57 redagował serię wydawniczą IBL pt. Studia Historycznoliterackie. W 1951 otrzymał wraz z zespołem kierowniczym IBL Nagrodę Państwową II stopnia w dziedzinie humanistyki. W 1952 wszedł w skład Rady Naukowej IBL. W tymże roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym UWr. Po powrocie w 1953 do Warszawy wykładał historię literatury polskiej na UW. Równocześnie nadal pracował w IBL (do 1957); w 1953-55 ponownie pełnił funkcję zastępcy dyrektora IBL, następnie kierownika Działu Historii Teatru. Redagował serie wydawane w IBL: Teatr Polskiego Oświecenia (1955-66), podserię A serii Historia i Teoria Literatury. Studia (1959). Wielokrotnie wyjeżdżał za granicę, m.in. w 1946, 1949 i 1955 do Francji, w 1948 do Anglii, w 1949 do Bułgarii i Danii, w 1952 do Niemieckiej Republiki Demokratycznej, w 1954 do Chin. Liczne artykuły, recenzje teatralne i przekłady z języka francuskiego publikował m.in. w tygodniku „Przegląd Kulturalny” (1952-62; tu m.in. w 1954-59 cykl Jak wam się podoba) i w miesięczniku „Dialog” (1957-66). W 1954 należał do kolegium redakcyjnego „Kwartalnika Neofilologicznego”. W 1955 otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia w dziedzinie literatury. W tym okresie rozpoczął studia nad twórczością Williama Shakespeare'a. W 1957 wystąpił z PZPR w związku z zawieszeniem przez władze miesięcznika „Europa” przed ukazaniem się pierwszego numeru. W 1958-60 zajmował stanowisko kierownika literackiego Teatru im. S. Jaracza w Łodzi. W 1960-65 był ponownie zatrudniony w IBL PAN; kierował w 1962-64 Pracownią Literatury Oświecenia we Wrocławiu i w Warszawie; został członkiem Rady Naukowej Instytutu. W 1964-69 należał do komitetu redakcyjnego serii Studia z Okresu Oświecenia. W 1963 przebywał kilka miesięcy w Oxfordzie (St. Anthony's College), gdzie pracował naukowo. W marcu 1964 należał do sygnatariuszy Listu 34 pisarzy i uczonych w obronie wolności słowa. W tymże roku został członkiem honorowym Modern Language Association of America. W 1965 otrzymał stypendium Fundacji Forda. W 1966 przyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał początkowo jako visiting professor na tamtejszych uniwersytetach: w Yale (1966/67, 1968/69) i Berkeley (1967/68), w 1968 pracował na uniwersytecie w Louvain (Belgia), a od 1969 jako full professor w State University of New York w Stony Brook. Gościnnie wykładał w wielu uniwersytetach na całym świecie. Władze polskie uniemożliwiły mu formalne przedłużenie pobytu za granicą i odebrały w 1969 tytuł profesora UW. Rozprawy i szkice na temat teatru drukował w londyńskich „Wiadomościach” (1969-81) oraz w zagranicznych czasopismach teatralnych i literackich, przede wszystkim amerykańskich, m.in. w „Tri-Quarterly”, „Performing Arts”, „Theater Quarterly”, „Arion”, „The New Republic”, „Salmagundi”, „Partisan Review”, „The New York Review”, „The Drama Review”. Uczestniczył jako doradca lub reżyser w wystawieniach sztuk Shakespeare'a, antycznych tragedii greckich oraz utworów Stanisława Ignacego Witkiewicza i Sławomira Mrożka w teatrach angielskich i amerykańskich (głównie studenckich). W 1972/73 jako stypendysta Fundacji Guggenheima wygłaszał przez semestr wykłady na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. W 1975 wszedł w skład redakcji „Cahiers de l'Est”. W tymże roku otrzymał nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku. W 1976/77 pełnił funkcję naczelnego doradcy dramatycznego w Burgtheater w Wiedniu. W 1978/79 ponownie wykładał jako visiting professor na uniwersytecie w Yale. W 1979 otrzymał obywatelstwo amerykańskie, od tegoż roku zaczął odwiedzać kraj. Uczestniczył w Kongresie Kultury Polskiej w 1981, przerwanym przez stan wojenny. W 1983 przeszedł na emeryturę. W 1985-86 przebywał jako visiting scholar w The Getty's Center w Santa Monica (Kalifornia), gdzie od połowy lat osiemdziesiątych spędzał miesiące zimowe. W latach osiemdziesiątych drukował artykuły w „Zeszytach Literackich”, wydawanych w Paryżu, w dodatku do nowojorskiego „Nowego Dziennika”, „Przegląd Polski”, od 1989 publikował w „Dialogu” (m.in cykl felietonów pt. Dwie strony) i w „Tygodniku Powszechnym”. W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1993 otrzymał medal Roberta Lewisa za dorobek w dziedzinie poszukiwań teatralnych. W połowie lat dziewięćdziesiątych przeniósł się na stałe do Santa Monica. Nadal publikował, m.in. w „Zeszytach Literackich” i „Dialogu”. Artykuły i felietony drukował także w dodatku „Rzeczpospolitej” pt. „Plus Minus” (od 1996; m.in. Listy z Santa Monica, zapoczątkował też planowany cykl Nie ma dymu bez ognia. O obyczajach w języku i języku w obyczajach, też pt. Język i obyczaje) i „Gazecie Wyborczej” (m.in. cykl Widziane z Santa Monica). W 1998 otrzymał nagrodę im. T. Kantora, przyznawaną przez Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie. Odznaczony Krzyżem Walecznych (1945), Złotym Krzyżem Zasługi (1946), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1950), francuskim odznaczeniem Mérite des Arts et Lettres (1989). Zmarł 22 grudnia 2001 w Santa Monica; w lipcu 2002 jego prochy zostały sprowadzone do kraju i złożone na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Twórczość

1. S. [Wiersze; autorzy:] J. Kott, R. Matuszewski, W. Pietrzak. Warszawa: F. Hoesick 1934, 66 s. Biblioteka Klubu Artystycznego „S, 1.

Wiersze J. Kotta na s. 7-26.

2. Drogi awangardy poetyckiej w Polsce. [Warszawa: Wydawnictwo „Przegląd Współczesny1935], 12 s.

3. Podwojony świat. [Wiersze]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze 1936, 31 s. Biblioteka Klubu Artystycznego „S, 3.

4. Mitologia i realizm. Szkice literackie. Tacyt, Stendhal, Gide, Nadrealiści, Conrad, Malraux. Warszawa: Czytelnik 1946, 166 s. Wyd. 2 przejrzane Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956.

Zawartość

Przed końcem świata. – Nad Stendhalem: Substancja, której całą istotą jest myślenie; Generałowie gwardii i legenda napoleońska; Tartufe i don Juan; Kreacja bohatera. – Przygoda duchowa: Klucz od „studni przepaści”; Zgasłe mity poetyckie; Droga nadrealizmu; Powrót do rzeczywistości. – Dramat pozorów (A. Gide): Lafcadio i koniec świata; Model człowieka; Podróż do Afryki; O „Fałszerzach”; Podróż do ZSRR; Goethe lat międzywojennych. – O laickim tragizmie. (Conrad i Malraux): Tragizm i maski tragizmu; Podróż do kresów doświadczenia; Tragiczne widowisko; Przeciwko heroizmowi; Historia miarą człowieka.

5. Po prostu. Szkice i zaczepki. Bydgoszcz, Warszawa: Książka 1946, 212 s.

Felietony drukowane w 1945 na łamach „Odrodzenia” w rubryce pt. „Po prostu”.

Zawartość

Postęp i bzdura: Podstawy polityki kulturalnej; Sprawa książki; Smok i śpiące królewny; O publicystyce; Ani gorący, ani zimni; Spisek milczenia; Zaciemnianie zostało zniesione; Urzędnicy kultury; Uczone gęsi i profesorowie uniwersytetu; Wojtek i polityka; Dwa opowiadania albo powiastka moralna; Protokół i przedpokój; Dwie miary; Nieco prawa i ocena czynu; Prawo i humanizm; Jeszcze o prawie; Zwycięstwo zdrowego rozsądku. – Walka o realizm: W stronę klasyków; Świętoszek bez kolców; Dwa realizmy; O katastrofizmie; Drewniane bomby; Elektra po polsku; O zamówieniu społecznym; Przewodnik po krainie idylli; Rozmowa; Droga do realizmu; Uciekła nam przepióreczka; Przedwiośnie; Półrocze „Tygodnika Powszechnego”; Obrachunki noworoczne. – Londyn.

6. Węgiel. [Szkic publicystyczny]. [Warszawa:] Książka 1946, 32 s. Przedruk zob. poz. (t. 1).

7. O społecznym awansie. [Szkic publicystyczny]. Łódź: Książka 1947, 28 s.

8. O „Lalce” Bolesława Prusa. [Szkice]. Warszawa: Książka 1948, 102 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Książka i Wiedza 1949, wyd. 3 tamże 1950.

Zawartość

Przedmowa do „Lalki”; Spór o „Lalkę” i pozytywizm.

9. Notatki z podróży. [Egzemplarz korektorski; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1949, 151 s.].

Tom zatrzymany przez cenzurę; jedyny egzemplarz korektorski znajdował się w zbiorach J. Timoszewicza (Warszawa, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk).
Zawiera notatki z podróży do Anglii jesienią 1945 i wiosną 1948, z kilkakrotnych podróży do Francji oraz do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w listopadzie 1947.

10. Szkoła klasyków. [Szkice literackie]. Warszawa: Czytelnik 1949, 185 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 przejrzane i poprawione tamże 1951. Z prac Instytutu Badań Literackich, wyd. 3 poprawione i rozszerzone 1955, 312 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Zawartość

Narodziny powieści czyli o Danielu Defoe [dot.: Robinsona Crusoe]; Podróże Guliwera [J. Swifta]; Manon Lescaut i jej towarzyszki [A.F. Prévosta]; Obrońca gustów trzeciego stanu [dot. D. Diderota]; Wakacje z Sainte-Beuvem [dot. Ch. Sainte-Beuve'a]; Groźny Dickens; Szkoła historii [dot. powieści historycznej], – w wyd. 3 nadto: Wielka encyklopedia; Miara postępowości w historii literatury.

Przekłady

hebrajski

Bayt-Sefer shel klasikanim. [Przeł.] M. Halamish. Merhavyah 1954.

japoński

Koten sakka-no gakko. [Przeł.] T. Ishihara. Tōkyō 1970.

niemiecki

Die Schule der Klassiker. [Przeł.] J. Papack. Berlin 1954.

11. Nowy Świętoszek. Komedia w 5 aktach. [Współautor:] S. Dygat. Prapremiera: Wrocław, Teatr Kameralny 1950. Wyd. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 114 s. Wyd. nast. [b.m.w. 1950].

12. Trwałe wartości literatury polskiego Oświecenia. [Szkic]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 71 s. Z prac Instytutu Badań Literackich.

13. Wiktor Hugo – pisarz walczący. [Szkic]. Warszawa: Książka i Wiedza 1952, 57 s.

14. Kandyd czyli optymizm. [Utwór dramatyczny dla teatru lalek]. Powst. przed 1953.

Wyróżnienie w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki, Centralnego Zarządu Teatrów i Związku Literatów Polskich na sztukę dla teatru lalek w 1953.

15. Jak wam się podoba. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955-1962.

Wybór felietonów i recenzji teatralnych drukowanych w prasie, m.in. z cyklu pt. Jak wam się podoba, publikowanego w 1954-1961 na łamach „Przeglądu Kulturalnego”.

Spotkanie pierwsze. 1955, 318 s.

Spotkanie drugie. Poskromienie złośników. 1957, 210 s.

Spotkanie trzecie. Miarka za miarkę. 1962, 349 s.

16. Postęp i głupstwo. Szkice. T. 1: Publicystyka; Notatki z podróży. 1945-1956. T. 2: Krytyka literacka; Wspomnienia. 1945-1956. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 388 + 365 s.

Wybór felietonów i recenzji; m.in. w t. 1 szkic Węgiel [poz. ].

17. Szkice o Szekspirze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 330 s. Wyd. nast. tamże 1962.

Nagrody

Nagroda J.G. Herdera przyznana przez uniwersytet w Wiedniu w 1964.

Zawartość

Z lektury: Królowie [dot.: Ryszard III]; „Hamlet” Wyspiańskiego; Troilus i Kresyda zadziwiający i współcześni; „Makbet” albo Zarażeni śmiercią; „Król Lear” czyli Końcówka; Niech Rzym utonie w Tybrze [dot.: Antoniusz i Kleopatra]; „Koriolan” albo O sprzecznościach szekspirowskich; Pałeczka Prospera [dot.: Burza]. – Z widowni [wybór recenzji teatralnych].

Przekłady

angielski

Shakespeare our contemporary. [Przeł.] B. Taborski. [Wstęp:] M. Esslin. Garden City, N.Y. 1964, wyd. nast. ze wstępem P. Brooka London 1964, 1965, 1967.

czeski

Shakespearovské črty. [Przeł.] L. Furgyiková. Praha 1964.

fiński

Shakespeare tänään. [Przeł.] S. Hirvinen. Porvoo, Helsinki 1965, wyd. nast. Porvoo, Helsinki 1967.

francuski

Shakespeare notre contemporain. [Przeł.] A. Posner. Paris 1962.

niemiecki

Shakespeare heute. [Przeł.] P. Lachmann. München 1964.

norweski

Shakespeare – vår samtidige. [Przeł.] C.F. Engelstad. Oslo 1966, wyd. nast. Oslo 1995.

słoweński

Shakespeare naš sodobnik. [Na karcie tytułowej:] Eseji o Shakespearu. [Przeł.:] U. Kraigher, R. Vrančič. Ljubljana 1964.

węgierski

Szinház az egész, világ .... [Przeł.] G. Balogh. Budapest 1968.

włoski

Shakespeare nostro contemporaneo. [Przeł.] V. Patrelli. Milano 1964, wyd. nast. tamże: 1976, 1990.

18. Szekspir współczesny. [Szkice]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 473 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1990, [wyd. 3] tamże 1997, 390 s.

Zawartość

I. Tragedie: z poz. : Królowie; Troilus i Kresyda zadziwiający i współcześni; „Makbet” albo Zarażeni śmiercią; „Król Lear” czyli Końcówka; Niech Rzym utonie w Tybrze; „Koriolan” albo O sprzecznościach szekspirowskich, – nadto: Hamlet połowy wieku; Dwa paradoksy „Otella” – II. Komedie: Tytania i głowa osła [dot.: Sen nocy letniej]; Gorzka Arkadia [dot.: Sonety]; Pałeczka Prospera [poz. ]. – III. Appendix: Hamlet Wyspiańskiego [poz. ]; Szekspir okrutny i prawdziwy; Notatnik.

Przekłady

Zob. też poz. .

angielski

Shakespeare, our contemporary. [Przeł.] B. Taborski. Garden City, N.Y. 1966, wyd. nast. London 1978.

arabski

Bahdad 1980 [informacja autora].

duński

Shakespeare vor samtidige. [Przeł.] K. Windfeld-Hansen. [København] 1966.

francuski

Shakespeare, notre contemporain. [Przeł.] A. Posner. Verviers [1965], wyd. nast.: Paris 1978, Paris 1993.

grecki

Saixpēr, 'o sughronos mas. [Przeł.] A. Kotzia. Athī'na 1970.

hiszpański

Apuntes sobre Shakespeare. [Przeł] J. Maurizio. Barcelona 1969.

japoński

Sheikusupia-wa warewara-no dajidai jin. [Przeł.:] Hachiya Akio, Kishi Tetsuo. Tokyo 1968, wyd. nast. [wyd. 9?] Tokyo 1979.
Sheikusupia kanibaru. [Przeł. z języka angielskiego] T. Hiroshi. Tōkyō 1989.

niderlandzki

Shakespeare – tijdgenoot. [Przeł.] B. Hulsing. Amsterdam 1967.

niemiecki

Shakespeare heute. [Przeł.] P. Lachmann. Frankfurt am Main 1965, wyd. nast.: wyd. nowe poszerzone München 1970, München 1980, Berlin 1989, Frankfurt am Main 1991.

portugalski

Shakespeare, nosso contemporâneo. [Przeł.] N. Á´vila. Lisboa 1968.

rumuński

Shakespeare, contemporanul nostru. [Przeł.:] A. Livescu, T. Roll. [Bucureşti] 1969.

serbsko-chorwacki

Šekspir naš savremenik. [Przeł.] P. Vujičić. Beograd 1963. Wyd. nast.: wyd. 2 rozszerzone i przejrzane Novi Sad 1985, Sarajevo 1990, wyd. 3. Beograd 2000.

szwedzki

Shakespeare – vår samtida. [Przeł.:] J. Kunicki, C. Leche. Stockholm 1967.

turecki

Çadaşimiz Shakespeare. [Przeł.] T. Güney. Istanbul 1999.

węgierski

Kortársunk Shakespeare. [Przeł.:] G. Kerényi, É. Sebók. [Budapest] 1970.

19. Theatre notebook: 1947-1967. [Przeł.] B. Taborski. Garden City, N.Y.: Doubleday 1968, XIV, 268 s. Wyd. nast. London: Methuen 1968.

Zawartość

Preface. – I. On the Polish theatre: A genealogy of contemporary Polish drama; Primitive and modern [dot.: Mikołaj z Wilkowiecka: Historyja o chwalebnym zmartwychwstaniu Pańskim, wystawienie w reżyserii K. Dejmka; por. poz. ]; A romantic prologue; Masquerade and reality [dot.: C. Norwid: Pierścień wielkiej damy; por. poz. ]; „Oh, those are the robber books”; „Why don't you want to write about it, gentlemen?” [dot.: A. Mickiewicz: Dziady]; „Let the Poles pray, respect the czar, and believe in God ...” [dot.: J. Słowacki: Kordian]; Fredro, or the national comedy; Wyspiański with a very Polish finale [dot.: Wyzwolenie]; My Lady's visit [dot.: L. Kruczkowski: Odwiedziny]; „Morning star disperses monsters” [dot.: A. Mickiewicz: Oda do młodości]; Smoky stove and the Poles [dot.: K.I. Gałczyński: Zielona gęś]; „I've no dresses, I put on what I can find”; How much does a new pair of shoes cost? [dot.: F. Dürrenmatt· Wizyta starszej pani]; Dürrenmatt [dot. Romulus Wielki]; The devil's logic [dot. motywu diabła w literaturze; por. poz. ]; Ida Kamińska's mother Courage; Irena Eichler's mother Courage [por. poz. ]; Brecht's „Arturo Ui” [dot. „Kariery Arturo Ui” i T. Łomnickiego w roli Hitlera; por. poz. ]; Holoubek, or the actor; „Oedipus” in Prose [Sofoklesa]; An unexpected Racine; „Ivona” comes of age [W. Gombrowicza]; A very Polish card index [dot.: T. Różewicz: Kartoteka]; Mrożek's family [dot.: S.I. Witkiewicz: Kurka wodna; S. Mrożek: Tango; por. poz. ]. – II. Journal of a traveling spectator: In the Chinese theatre; Obraztzov and the puppets; Raikin; Know'st thou the land ...; The return of the Harlequin; Italian journal, 1962 [por. poz. ]; At night; A little treatise on eroticism [por. poz. ]; „Medea” at Pescara [dot. wystawienia tragedii Eurypidesa przez teatr z Pireusu; por. poz. ]; Encounters, 1965; Happenings in Edinburgh, 1963 [por. poz. ]; Marceau, or the creation of the world [por. poz. ]; Strange thoughts about Kafka; A note on Becketts realism [dot.:„Radosne dni”; por. poz. ]; On the relevance of Molière; Theatre and literature [por. poz. ].

Przekłady

japoński

Engeki no mirai o Kataru. [Przeł.] Tetsuo-Kishi. Tokyo 1976.

włoski

Il diario teatrale. [Przeł.] O. Marotti. Roma [1978].

20. Aloes. Dzienniki i małe szkice. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, 164 s. Wyd. 2 przejrzane przez Autora. Warszawa: Czytelnik 1997, 143 s.

Zawartość

Szkice: Aloes; Mały traktat o umieraniu; O jednej śmierci; Spotkania; Gdzie leży ten zamek [dot.: D.A.F. de Sade: Eleonora czyli zamek hrabiego Falsena; S. Przybyszewski: Śnieg; S.I. Witkiewicz: Agnostyczna Eleonora czyli szwedzki sadyzm; F. Sagan: Zamek w Szwecji]; Rozmowy Zofii Nałkowskiej; O Marii Dąbrowskiej, – oraz teksty drukowane w przekł. angielskim por. poz. : Dziennik włoski; „Medea” w Pescarze; Mały traktat o erotyce; Notatka z Edynburga; Marceau albo o stworzeniu świata; Matka Courage Eichlerówny; Brecht czyli teatr; Prymityw i współczesność; Wielkie serio i buffo Norwida; Rodzina Mrożka; Przyczynek do realizmu Becketta; Diabelskie wątpliwości; Teatr i literatura.

21. Zjadanie bogów. Szkice o tragedii greckiej. Powst. przed 1973. Wyd. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1986, 351 s. Wyd. 2 poszerzone pt. Zjadanie bogów i nowe eseje. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 430 s.

Nagrody

Nagroda Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI) w 1988.

Zawartość

Od Autora. – „Ja w mej chacie spać nie mogę ...”; Góra i dół albo o wieloznacznościach Prometeusza [dot.: Ajschylos: Prometeusz skuty]; Ajaks potrójnie oszukany albo o heroizmie absurdalnym [dot.: Sofokles: Ajaks]; „Ale gdzie jest teraz nasz sławny Herakles”: I. Twarze Heraklesa albo mit pęknięty, II. Czarny Sofokles albo o krążeniu jadów [dot.: Sofokles: Trachinki], III. Dwa powroty Heraklesa. („Ach, być kamieniem ...”) [dot.: Eurypides: Oszalały Herakles], IV. Filoktet albo odmowa [dot.: Sofokles: Filoktet]; Welon Alcesty [dot.: Eurypides: Alcesta]; Bachantki albo zjadanie boga [dot.: Eurypides: Bachantki]. – Dodatek I: „Medea” w Pescarze [poz. ]; Elektra, Hamlet i Orestesy. – Dodatek II: Tragedia grecka i absurd. – W wyd. 2 dodano: do Dodatku I: Dlaczego zabiła się Antygona? [poz. ]; „Orestes” Eurypidesa w Berkeley. [Przeł. z języka angielskiego] M. Orczykowska; Tragedia grecka i absurd [uprzednio w Dodatku II]; do Dodatku II z poz. : Aniołowie i córki ludzkie; Mistyczny poemat gnozy; Gilgamesz albo śmiertelność.

Przekłady

angielski

The eating of the gods. An interpretation of Greek tragedy. [Przeł.:] B. Taborski, E.J. Czerwinski. New York [1973], wyd. nast.: London 1974, New York [1974], Evanston, Ill. 1987.

francuski

Manger les dieux. Essais sur la tragédie grecque et la modernité. [Przeł. z języka angielskiego:] J.-P. Cottereau, M. Lisowski. Paris 1975, wyd. nast.: Paris 1976, [Paris] 1989.

grecki

Theofagía. Dokímia gíà tén århaía tragdía. [Przeł.] A. Berukokáke-Artéme. Athī'na 1976, wyd. nast. Athī'na 1984.

hiszpański

Al manjar de los dioses. Una interpretación de la tragedia griega. [Przeł.] J. Tovar. México 1977.

niemiecki

Gott-Essen. Interpretationen griechischer Tragödien. [Przeł.] P. Lachmann. München 1975, wyd. nast. Berlin 1991.

serbsko-chorwacki

Jedenje bogova. Studije o grčkim tragedijama. [Przeł. z języka angielskiego] P. Vujičić. Beograd 1974.

węgierski

Istenevök. [Przeł.] I. Fejér. Budapest 1998.

włoski

Mangiare dio. Una interpretazione della tragedia greca. Milano 1977, wyd. nast. Milano 1990.

22. Kamienny Potok. Szkice. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza* 1981, 141 s. Wyd. nast.: [wyd. poszerzone] Londyn: Aneks 1986; wyd. 2 krajowe rozszerzone Kraków: Wydawnictwo Literackie 1991. Por. poz. .

Zawartość

Zawiera polską wersję szkiców drukowanych uprzednio w prasie amerykańskiej, wersja angielska por. poz. : Przedmowa do „Apelacji” [przedmowa do przekładu angielskiego opowiadania J. Andrzejewskiego]; Listy Kassandry z ziemi berneńskiej [dot.: J. Stempowski, P. Hostowiec: Listy z ziemi berneńskiej; por. poz. ]; ...może innej apokalipsy nie będzie [dot.: T. Konwicki: Mała apokalipsa]; Świadectwo Borowskiego; Cenzura jako system; „Rewizor” albo autor komedii; Ibsen na nowo odczytany; ,Witkiewicz albo realizm nieoczekiwany; Gęba i grymas [dot.: W. Gombrowicz: Ferdydurke]; „Czemu mam tańczyć w tragicznym chórze ...” [dot. teatru J. Grotowskiego]; Ikona i absurd [dot. teatru absurdu]; Koniec teatru niemożliwego [dot. teatru J. Grotowskiego, P. Brooka, A. Artauda]; No, albo o znakach [dot. teatru japońskiego]; Bunraku i Kabuki albo o naśladownictwie [dot. teatru japońskiego]; List o Hamlecie; Prospero albo reżyser [dot.: W. Szekspir: Burza; por. poz. ]; „Lubo snem, lubo cieniem, lub marą nikczemną” [dot. motywu śmierci w literaturze]; Cudowny kołatek z mickiewiczowskiego kantorka [dot.: A. Mickiewicz: Dziady]; Miesiąc po trzynastu latach; Zagadka Szekspira, – w wyd. z 1986 nadto: Klatka szuka ptaka; Modernistyczny Witkacy; Ionesco albo śmierć w ciąży; Koniec teatru niemożliwego; Kantor i Brook; O powadze teatru; Polska diaspora [przemówienie wygłoszone 12 XII 1981 na Kongresie Kultury Polskiej w Warszawie]; Dziwne obyczaje zwierząt; Zawał serca; Pamięć ciała; Rzecz o ukąszeniach, – w wyd. z 1991 nadto: Gracz jako aktor [fragment artykułu Gogol i Czechow, poz. ]; Albertynka wiecznie młoda; Dagny, Lulu i Witkacy; Kadysz Kantora [por. poz. ]; Pamięć.... ale jaka pamięć?; Grotowski albo granica [por. poz. ]; Z daleka, z bliska; Dramaturg; Symulanci; Jaśniepanicz z Małoszyc i nauczyciel z Drohobycza [W. Gombrowicz i B. Schulz]; Emigranci [S. Mrożka]; Żmut jaka to forma?; „Ty silna noc” [Cz. Miłosza]; Aniołowie i córki ludzkie; Lem i krakowskie wielbłądy; W kuchni szamanichy [w Korei]; Puste stoliki [dot. J. Minkiewicza]; Lec; Ket w samo południe [K. Puzyna]; Mistyczny poemat gnozy; Gilgamesz albo śmiertelność; Z eposu, hymnów i pieśni babilońskich [przekłady].

Przekłady

angielski

Zob. poz. .

serbsko-chorwacki

Kameni potok. [Przeł.] B. Rajčić. Beograd 1990.

23. The theater of essence and the other essays. With an introduction by M. Esslin. [Przeł. K. Bittenek, D. Międzyrzecka, B. Taborski, L. Valee i in.]. Evanston, Ill.: Northwestern University Press 1984, 218 s.

Nagrody

Nagroda Georg Jean Nathan Award (USA) w dziedzinie krytyki teatralnej w 1986.

Zawartość

Zawiera szkice drukowane uprzednio w prasie amerykańskiej, wersja polska por. poz. : Shakespeare's riddle; The author of comedy, or The inspector general; Ibsen „Read Anew”; Witkiewicz, or The dialectic of anachronism; On Gombrowicz; Ionesco, or A pregnant death; Noh, or about signs; Bunraku and Kabuki, or about imitation; The icon and absurd; Why should I take part in sacred dance?; After Grotowski: The end of impossible theater; The theater of essence: Kantor and Brook; Tadeusz Borowski: A European education; A cage in search of a bird; The serpent's sting; The seriousness of theater.

24. The Bottom translation: Marlowe and Shakespeare and the carnival tradition. [Przeł.:] D. Międzyrzecka, L. Vallee. Evanston, Ill.: Northwestern University Press 1987, 165 s. Wersja polska wszystkich tekstów por. poz. .

Zawartość

The two hells of doctor Faustus; The Bottom translation; „The Tempest” or repetition; The „Aeneid” and „The Tempest”; Prospero or the director [por. poz. ]; „Ran”, or the end of the world [dot. filmu Kurosawy na podstawie W. Shakespeare'a „Król Lear”]; The cruel Webster.

25. Przyczynek do biografii. Londyn: Aneks 1990, 182 s. Wyd. 2 przejrzane i poszerzone pt. Przyczynek do biografii; Zawał serca. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1995, 360 s.

Zawartość

Od autora. – Podróż na Zachód; Okupacje; Płaszcz; Kronika; Podróż na Wschód; Trzy pogrzeby; Zawał serca [poz. ], – w wyd. 2 nadto: Piąty zawał serca.

Przekłady

angielski

Still alive. Autobiographical essay. [Przeł.] J. Kasicka. New Haven, London 1994 [zawiera też: The fifth heart attack].

francuski

La vie en sursis. Esquisses pour une biographie. [Przeł.] M. Bouvard. Paris 1991.

japoński

Watashi-no monogatari. [Przeł.] T. Sekiguchi. Tōkyō 1994 [informacja autora].

niemiecki

Leben auf Raten. Versuch einer Autobiographie. [Przeł.] A. Grzybkowska. Berlin 1993.

serbsko-chorwacki

Prilog biografiji. [Przeł.] B. Rajičić. Novi Sad [1998].

26. Pisma wybrane. Wybór i układ [oraz wstęp]: T. Nyczek. T. 1-3. Warszawa: Krąg 1991.

T. 1. Wokół literatury, 334 s.

Zawartość

I. Zgasłe mity: Katolicki sens dramatu Rimbauda, – z poz. : Zgasłe mity poetyckie; Droga nadrealizmu; Podróż do Afryki; Tragizm i maski tragizmu; Przeciwko heroizmowi; Powrót do rzeczywistości. – II. Wielkie wzory: W stronę klasyków [poz. ], – z poz. : Narodziny powieści czyli o Danielu Defoe; Podróże Guliwera; Obrońca gustów trzeciego stanu; Wakacje z Saint-Beuvem, – Plebejska Warszawa [poz. ]; Gorzki Krasicki [Prace redakcyjne poz. ]; Filiżanka [fragment poz. ]. – III. Socjalizm realny: z poz. (t. 2): „Przedwiośnie” po latach; Droga do realizmu; Zoil, albo o powieści zamkniętej; Odpowiedź na ankietę „Nowej Kultury”, – ...może innej apokalipsy nie będzie [poz. ]. – IV. Listy Kassandry [z poz. ]: ...Lubo snem, lubo cieniem, lub marą nikczemną; Cudowny kołatek z mickiewiczowskiego kantorka; Świadectwo Borowskiego; Listy Kassandry z ziemi berneńskiej; Klatka szuka ptaka.

T. 2. Teatr czytany, 422 s.

Zawartość

I. Szekspir: z poz. : Królowie; „Król Lear” czyli Końcówka; Gorzka Arkadia, – „Burza”, albo Powtórzenie [por. poz. ], – Przedmowa Autora do drugiego wydania „Szekspira współczesnego”. – II. Od Moliera do Mrożka: O współczesnościach Moliera; Gilotyna jako bohater tragiczny. O „Śmierci Dantona” Büchnera, – z poz. : „Rewizor”, albo Autor komedii; Witkiewicz, albo Realizm nieoczekiwany; Gęba i gęba [przedtem pt. Gęba i grymas]; Ionesco albo Śmierć w ciąży, – z poz. : Przyczynek do realizmu Becketta; Rodzina Mrożka. – III. Grecy [z poz. ]: Tragedia grecka i absurd; Filoktet, albo Odmowa; Welon Alcesty.

T. 3. Fotel recenzenta, 485 s.

Zawartość

I. Teatr i Polska [wybór recenzji teatralnych z tomów poz. , , ]. – II. Teatr i Świat [wybór recenzji i szkiców z poz. , , , oraz z „Dialogu” i „Zeszytów Literackich”, m.in.:] Szekspir okrutny i prawdziwy [poz. ], – z poz. : Marceau albo o stworzeniu świata; „Medea” w Pescarze; Notatka z Edynburga, – z poz. : No, albo o znakach; Koniec teatru niemożliwego; Kadysz Kantora; Emigranci, – oraz: „Ran”, albo Lear ostateczny; Teatr esencji: Kantor i Brook; Grotowski albo granica. – Eros i śmierć: z poz. : Mały traktat o erotyce; Mały traktat o umieraniu, – z poz. : Zawał serca; Pamięć ciała; Aniołowie i córki ludzkie; Gilgamesz albo śmiertelność, – oraz: Atak serca.

27. Płeć Rozalindy. Interpretacje. Marlowe, Szekspir, Webster, Büchner, Gautier. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1992, 295 s.

Zawartość

Zawiera szkice drukowane w 1980-1991 w czasopismach polskich i emigracyjnych: Jeszcze współczesny...? – Cz. 1: Dwa piekła doktora Fausta [por. poz. ]; Głowa za wianek i wianek za głowę. Struktura wymiany w „Miarka za miarkę”; Ślepy Kupid i Złoty osioł. O metamorfozach w „Śnie nocy letniej” [por. poz. ]; „Burza” albo Powtórzenie [poz. ]; Gilotyna jako bohater tragiczny. O „Śmierci Dantona” Büchnera [poz. ]; Okrutny Webster [por. poz. ]; Płeć Rozalindy [dot. m.in.: Wieczór trzech króli; Jak wam się podoba]. – Cz. 2: Bottom albo Spód [dot.: Sen nocy letniej]; Prospero albo Reżyser [poz. ]; Reżyser albo Otwarcie [dot.: J. Opalski: Rozmowy o Konradzie Swinarskim i „Hamlecie”]; Reżyser i Duch [dot.: Hamlet]; „Ran” albo Lear ostateczny [por. poz. ].

Przekłady

angielski

fragment: The gender of Rosalind. Interpretations: Shakespeare, Büchner, Gautier. [Przeł.:] J. Kosicka, M. Rosenzweig. Evanston, IL 1992.

serbsko-chorwacki

Rozalindin spol. Interpretacije: Marlowe, Shakespeare, Webster, Büchner, Gautier. [Przeł.] D. Blažina. Zagreb 1997.

28. The memory of the body. Essays on theater and death. [Przeł.] J. Kosicka i in. Evanston, IL: Northwestern University Press 1992, 153 s.

Zawartość

[Cz.] 1: por. poz. : The dramaturgue; Simulator; The voice of Cassandra: on Stempowski; Lec and his aphorisms; On Gombrowicz and Schulz; Kantor's Kaddish; Mrożek's Emigrés; Grotowski, or the limit, – nadto: A lesson in directing; Kantor, Memory, Mémoire (1915-90). – [Cz.] 2: A short treatise on eroticism [por. poz. ]; Aloe [por. poz. ]; A short treatise on dying [por. poz. ]; The sexual triangle; In the kitchen of a shamaness [por. poz. ]; The heart attack [por. poz. ]; The memory of the body [por. poz. ]. – [Cz. 3]. Gilgamesh or mortality [por. poz. ].

Przekłady

niemiecki

Das Gedächtnis des Körpers. Essays zu Literatur und Theater. Berlin 1990.

29. Bajeczki dla Lidusi. [Dla dzieci]. Warszawa: Tenten 1994, 21 s.

Przekłady

serbsko-chorwacki

Bajke za Lidusju. [Przeł.] D. Blažina. Zagreb 1997.

30. Nowy Jonasz i inne szkice. Oprac. red.: J. Degler przy współpracy J. Timoszewicza i M. Zagańczyka. [Wstęp:] M. Zagańczyk. Wrocław: Wydawnictwo Wiedza o Kulturze 1994, 236 s.

Zawartość

Zawiera teksty drukowane w 1989-1994 na łamach pism: „Dialog”, „Nowy Dziennik”, Nowy Jork dod. „Przegląd Polski”, „Teksty Drugie”, „Tygodnik Powszechny”, „Zeszyty Literackie” (Paryż) oraz „Wiadomości” (Londyn, 1977), m.in.: Nowy Jonasz; Don Juan albo O pożądaniu; Spodek i jego koledzy [dot.: W. Shakespeare: Sen nocy letniej]; Gdzie Rzym, gdzie Krym... [dot.: J. Słowacki: Fantazy].

31. Kadysz. Strony o Tadeuszu Kantorze. Wybór i oprac.: P. Kłoczowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 1997, 64 s. Wyd. 2 zmienione tamże 2005.

Zawartość

Mówił gardłową francuszczyzną... [fragmenty: Dziennik włoski z poz. ]; Esencje; U Mickiewicza; Na jakim dworcu?; Pamięć... ale jaka pamięć?; Tadeusz Kantor 1915-1990; Post mortem; Pamięć osobna.

Przekłady

francuski

Kaddish. Pages sur Tadeusz Kantor. [Przeł.] L. Dyèvre. Nantes 2000.

japoński

Tōkyō2000.

włoski

Kaddish. Pagine su Tadeusz Kantor. [Red.:] P. Marchesani. Milano 2001.

32. Szekspir współczesny 2. Płeć Rozalindy i inne szkice. Wybór, układ i wstęp: T. Nyczek. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 287 s.

Zawartość

I. Zagadki: Jeszcze współczesny...? [poz. ]; Zagadka Szekspira [poz. ]. – II. Metamorfozy: z poz. : Głowa za wianek i wianek za głowę; Płeć Rozalindy; Gilotyna jako bohater tragiczny; Ślepy Kupid i Złoty osioł; Bottom albo Spód; „Burza” albo Powtórzenie, – nadto: Spodek i jego koledzy [poz. ]. – III. Interpretacje: z poz. : Prospero albo Reżyser; Reżyser albo Otwarcie; Reżyserzy i Duch; „Ran” albo Lear ostateczny, – nadto: Dwie sceny w ostatniej filmowej adaptacji „Króla Leara”; Na niewidziane [poz. ]. – Ostatnie słowo.

33. Lustro. O ludziach i teatrze. Warszawa: Czytelnik 2000, 135 s.

Zawartość

Nie przyjadę do Krakowa...; Krótka historia literatury polskiej; Tytuły; Awangarda i postmodernizm – ale gdzie jest teatr?; Dwa czasy; Wieczorne kołatanie grzechotników [dot. J. Grotowskiego]; Portret artysty z czasów młodości [dot. W. Gombrowicza, wstęp do Prace edytorskie i redakcyjne poz. ]; Ket w samo południe [poz. ]; Kamyk dla Keta [K. Puzyny]; Mutter Courage [dot. I. Kamińskiej]; Diana: tragedia i apoteoza [dot. księżny Walii]; Najstarszy z nas; Najmniejszy z nas; List do Tomasza Jastruna o pogrzebie Adolfa [Rudnickiego]; Stara Nałkowska; Zwierciadło Erwina [Axera]; Sekret [Z.] Raszewskiego; Peter Pan krakowskiej Piwnicy [P. Skrzynecki]; Dudziński i jego ptakoludy [poz. ]; Uczeń eseju [dot.: M. Zagańczyk: Krajobrazy i portrety]; Szekspir odkryty [dot.: W. Shakespeare: 100 słynnych monologów. Wybór, przekł., wstęp i oprac.: S. Barańczak]; Osiemnastu Hamletów [dot. przekł. M. Słomczyńskiego]; Stefa. Na dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin Stefanii Kossowskiej; Ja i ciało.

34. Powiastki dla wnuczek. Warszawa: „Zeszyty Literackie” [2002], 64 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Wielki prekursor realizmu. Twórczość 1949 nr 10 s. 41-54 [dot. D. Diderota].
O „Księżniczce” Zofii Urbanowskiej. W: Pozytywizm. Cz. 1. Wrocław 1950 s. 237-254.
Les dix années que je viens de vivre. Temps Modernes”, Paryż 1957 nr 132/133 s. 1083-1096.
Felietony teatralne Boya. Dialog 1958 nr 12 s. 98-116 [dot.: T. Boy-Żeleński: Flirt z Melpomeną].
Bohomolec w terminie u Moliera. W: Księga pamiątkowa ku czci Stanisława Pigonia. Kraków 1961 s. 223-234.
Wokół Doświadczyńskiego. W: Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi Szweykowskiemu. Wrocław 1966 s. 39-61.
Główne problemy teatru w dobie Oświecenia. W: Teatr Narodowy. Warszawa 1967 s. 7-28, przedruk w: Teatr Narodowy w dobie Oświecenia. Wrocław 1967.
O racjonalizmie i empiryzmie „Bajek” Krasickiego. W: Literatura, komparatystyka, folklor. Warszawa 1968 s. 288-297.
Politics in the modern Polish theatre and literature. W: Problems of international literary understanding. Stockholm 1968 s. 51-66.
Ce Monde tragique et grotesque. W: Les critiques de notre temps et Beckett. Paris 1971 s. 25-34.
La Bouche muette” and „Bes slov. W: Livre sur l'acteur. Novi Sad 1979 s. 110-121.
Sześć not o Witkacym. Pamiętnik Teatralny 1985 z. 1/4 s. 141-148.

Wybory utworów literackich w przekładach

francuski

Théâtre. Les classiques aujourd'hui. [Winnipeg] 1968.

grecki

Na théatro ousías. [Przeł.:] E. Patrikívu, E. Papázoglou. Athī'na 1988.

niemiecki

Spektakel-Spektakel. Tendenzen des modernen Welttheaters. [Wybór i przekł. z języka angielskiego i francuskiego] S. List. München 1972.

serbsko-chorwacki

Kavez traži pticu. Zapisi i ogledi. [Wybór i przekł.] P. Vujičić. Niš 1983.
Pozorište esensije i drugi eseji. [Przeł.] B. Rajičić. Beograd 1986.
I dalje Šekspir. [Przeł.] P. Vujičić. Novi Sad 1994.

słoweński

Gledališki eseji. [Wybór i przekł.] D. Dominkuš. Ljubljana 1985.

węgierski

A lehetetlen színház vége. [Przeł.:] G. Balogh [i in.]. Budapest 1997.

włoski

Eros e Thanatos. [Przeł.] M. Conserva. Milano [1992].
Arcadia amara. „La Tempesta” e altri saggi shakespeariani. [Oprac.:] E. Capriolo. Milano 1978.

Przekłady i adaptacje

1. R. Garaudy: Komunizm i odrodzenie kultury francuskiej. Przeł. J. Kott. [Łódź:] Książka 1945, 52 s.
2. L. Aragon: Niewola i wielkość Francji. [Opowiadania]. Łódź: Książka 1946, 163 s. Wyd. 2 Warszawa: Książka i Wiedza 1950.

Adaptacje

teatralne

noweli Dobrzy sąsiedzi: Rewizja. Sztuka w 1 akcie. Oprac. M. Czanerle. Warszawa: Książka 1948, 31 s. Wyd. 2 Warszawa: Książka i Wiedza 1949.

Wyd. osobne 2 opowiadań: Dobrzy sąsiedzi; Szpicel. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 39 s.

3. J.P. Sartre: Przy drzwiach zamkniętych. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Warszawa, Teatr Mały 1947. Druk zob. poz. .
4. J.P. Sartre: Ladacznica z zasadami. [Sztuka w 1 akcie i 2 obrazach]. Wystawienie: Łódź, Teatr Wojska Polskiego 1948. Druk zob. poz. .
5. D. Diderot: Paradoks o aktorze i inne utwory. Przekł. i wstęp J. Kott. [Warszawa:] Czytelnik 1950, 214 s. Wyd. 2 tamże 1958. Wystawienie: Paradoks o aktorze: Poznań, Teatr Polski Scena w Malarni 1986.
6. R. Vailland: Heloiza i Abelard. (Sztuka w 3 aktach). Zeszyty Wrocławskie 1950 nr 1/2 s. 100-129, nr 3/4 s. 154-201. Wystawienie: Wrocław, Teatr Kameralny 1959.
7. A. Colette: Soledad. (Siostry). Sztuka w 3 aktach. [b.m.w. 1957], 72 s., powielone.
8. H. de Montherlant: Port-Royal. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Kraków, Teatr Kameralny 1957. Druk „Dialog” 1957 nr 8 s. 23-57.
9. J.P. Sartre: Brudne ręce. (Sztuka w 7 obrazach). Przekł. powst. ok. 1957. Druk „Życie Literackie” 1981 nr 34-44. Wystawienie: Lublin, Teatr im. J. Osterwy 1990.
Przekład przygotowany do druku w „Dialogu” został zdjęty przez cenzurę.
10. J.P. Sartre: Dramaty: Muchy; Przy drzwiach zamkniętych; Ladacznica z zasadami; Niekrasow. Przeł.: J. Kott, J. Lisowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 416 s.
Tu w przekł. J. Kotta: Przy drzwiach zamkniętych [poz. ]; Ladacznica z zasadami. Sztuka w 1 akcie i 2 obrazach [poz. ], s. 178-239.
11. H. Alleg: Tortury. Wstęp i przekł.: J. Kott. Warszawa: Książka i Wiedza 1958, 83 s.
12. J.P. Sartre: Diabeł i Pan Bóg. (Sztuka w 3 aktach, 11 obrazach). Dialog 1959 nr 9 s. 5-70. Wystawienie: Warszawa, Teatr Dramatyczny 1960.
13. G. Soria: Cudzoziemka na wyspie. (Sztuka w 2 częściach, 4 obrazach). Dialog 1959 nr 3 s. 24-52.
14. E. Ionesco: Morderca bez wynagrodzenia. Sztuka w 3 aktach. Przekł. powst. ok. 1960. Druk pt. Morderca nie do wynajęcia zob. poz. . Przedruk pt. Morderca nie do wynajęcia zob. poz. .
Sztuka przygotowana do wystawienia w Teatrze Współczesnym w Warszawie została zatrzymana przez cenzurę.
15. D. Diderot: Mistyfikacja; Sen d'Alemberta. Przeł. i wstępem opatrzył J. Kott. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 194 s.
16. E. Ionesco: Pieszo w powietrzu. [Utwór dramatyczny]. Dialog 1963 nr 1 s. 44-78, errata nr 3 s. 160. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1967. Przedruk zob. poz. .
17. E. Ionesco: Głód i pragnienie. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Szczecin, Teatr Polski 1965. Druk „Dialog” 1965 nr 4 s. 30-67. Przedruk zob. poz. .
18. E. Ionesco: Szaleństwo we dwoje. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Kraków, Stary Teatr 1965. Druk zob. poz. .
19. F. Bohomolec: Figlacki, kawaler z księżyca. Adaptacja: J. Kott. Polskie Radio 1966.
20. Molière: Mizantrop. Wolny przekł. prozą: J. Kott. Wystawienie: Kraków, Teatr Kameralny 1966. Druk „Dialog” 1966 nr 2 s. 71-94. Wyd. osobne Warszawa: Czytelnik 1967, 117 s. Telewizja Polska 1993.
21. E. Ionesco: Teatr. [Utwory dramatyczne]. T. 1-2. Przedmowa: M. Piwińska. Posłowie: J. Błoński. [Przeł.: J. Błoński, J. Kott, A. Tarn]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 397 + 528 s. Tu w przekł. J. Kotta:.
Tu w przekł J. Kotta: T. 1: Amadeusz, albo jak się go pozbyć; Szaleństwo we dwoje [poz. ]. – T. 2: Morderca nie do wynajęcia [poz. ]; Pieszo w powietrzu [poz. ]; Głód i pragnienie [poz. ].
22. E. Ionesco: Kubuś, czyli uległość; Morderca nie do wynajęcia; Nosorożec; Król umiera, czyli ceremonie; Szaleństwo we dwoje. Przeł.: J. Błoński, J. Kott, A. Tarn. Kraków: Mireki 2004, 435 s.
Tu w przekł. J. Kotta: Morderca nie do wynajęcia [poz. ].

Prace edytorskie i redakcyjne

1. D. Defoe: Robinson Kruzoe. Przeł.: J. Birkenmajer. Przejrzał, uzupełnił i wstępem opatrzył J. Kott. Warszawa: Wydawnictwo Polskie R. Wegner 1949, 329 s. Wyd. nast. pt. Przypadki Robinsona Kruzoe. T. 1. Przeł. J. Birkenmajer. T. 2. Anonimowy przekł. z XIX wieku oprac.: G. Sinko. [Red. i przedmowa:] J. Kott. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, tamże: wyd. 2 1954, 1957.
2. Kultura okresu pozytywizmu. Wybór tekstów i komentarzy pod red. J. Kotta. Warszawa: Książka i Wiedza. Instytut Badań Literackich 1949-1950.

Cz. 1. Mieszczaństwo. Oprac.: M. Janion. 1949, 334 s.

Cz. 3. Wieś. Oprac.: A. Kamieńska. 1950, 201 s.

3. J. Swift: Podróże Gulliwera w różne kraje dalekie. Przekł. osiemnastowiecznego Anonima do druku przysposobił i wstępem opatrzył J. Kott. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, XVIII, 457 s. Wyd. nast. pt. Podróże Guliwera. Powieść. Przekł. Anonima z roku 1784. Do druku przysposobił i przedmową opatrzył J. Kott: wyd. 2 poprawione Warszawa: Książka i Wiedza 1951, wyd. 3 tamże 1952; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957.
4. Stendhal: Dzieła wybrane. Pod red. J. Kotta. T. 3. Pustelnia parmeńska. [Powieść]. Tłum. i wstęp: T. Boy-Żeleński. T.1/2. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 427 s.
5. Wiersze, które lubimy. Antologia. [Oprac.:] J. Kott, A. Ważyk. Warszawa: Czytelnik 1951, XIV, 340 s.
6. Antologia literatury francuskiej XVIII wieku. Oprac.: J. Parvi. Wstęp: J. Parvi. Warszawa: Książka i Wiedza 1952, XIX, 231 s.
7. S. Trembecki: Pisma wszystkie. Wyd. krytyczne oprac.: J. Kott. Przedmowa: J. Kott. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, CIII, 346 + 371 s. Z prac Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Tu także: Obscena. Dodatek do pism wszystkich, 17 s.
8. Molière: Skąpiec. Komedia w 5 aktach. Przeł. i oprac.: T. Boy-Żeleński. Wyd. 6. Tekst przejrzał do druku i [częściowo] notami opatrzył J. Kott. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1954, XXXII, 136 s. Biblioteka Narodowa II, 6. Wyd. nast. tamże: wyd. 7 1958, wyd. 8 1959, wyd. 9 1961, wyd. 10 1964, wyd. 11 1965, wyd. 12 1967, wyd. 13 1971, wyd. 14 1974.
9. Poezja polskiego Oświecenia. Antologia. [Oprac. i przedmowa:] J. Kott. Warszawa: Czytelnik 1954, 463 s. Z prac Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione tamże 1956, 499 s.
10. H. Sienkiewicz: Latarnik i inne opowiadania. Wybór i posłowie J. Kott. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 307 s.
11. S. Trembecki: Listy. Oprac.: J. Kott, R. Kaleta. Przekł. listów francuskich dokonała M. Kruczkiewicz. T. 1-2. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1954, 277 + 220 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
12. Warszawa wieku Oświecenia. Wybór i oprac.: J. Kott, S. Lorentz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 320 s. Wyd. 2 tamże 1954 [właśc. 1955].
13. T. Żeleński (Boy): Pisma. Pod red. H. Markiewcza. [Oprac.:] J. Kott. Seria I: t. 1, Seria II: t. 8-14, Seria IV: t. 19-25. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956-1958, 1963-1967.
Seria I: t. 1. Słówka. Oprac. i wstęp: J. Kott. 1956.
Seria II: t. 8-10. Mózg i płeć. Cz. 1-3. Oprac. i przedmowa: J. Kott. 1957; t. 11. Molier. Oprac.: J. Kott. 1957; t. 12. Stendhal i Balzak. Oprac.: J. Kott. 1958; t. 13. Obiad literacki; Proust i jego świat. Oprac.: J. Kott. 1958; t. 14. Antologia literatury francuskiej. Z własnych przekładów ułożył i oprac.: T. Boy-Żeleński. Oprac.: J. Kott. Przedmowa: J. Błoński. 1958.
Seria IV: t. 19. Flirt z Melpomeną. (Wieczór pierwszy i drugi). Oprac. i przedmowa: J. Kott. 1963; t. 20. Flirt z Melpomeną. (Wieczór trzeci i czwarty). Oprac.: J. Kott 1963; t. 21. Flirt z Melpomeną. (Wieczór piąty i szósty). Oprac.: J. Kott. 1964; t. 22. Flirt z Melpomeną. (Wieczór siódmy i ósmy). Oprac.: J. Kott. 1964; t. 23. Flirt z Melpomeną. (Wieczór dziewiąty i dziesiąty). Oprac.: J. Kott. 1965; t. 24. Okno na życie; Ludzie i bydlątka. (Wrażenia teatralne). Oprac.: J. Kott. 1966; t. 25. Reflektorem w serce; Romanse cieniów. (Wrażenia teatralne). Oprac.: J. Kott. 1968.
14. F. Bohomolec: Komedie. Oprac. i wstęp: J. Kott. Teksty oprac.: J. Jackl. Przyp.: A. Zychówna. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 484 + 520 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
15. I. Krasicki: Wiersze wybrane. Wybrał i wstępem opatrzył J. Kott. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 159 s.
Wstęp J. Kotta pt. Gorzki Krasicki, przedruk zob. Twórczość poz. 26 (t. 1).
16. F. Karpiński: Wiersze wybrane. Wybór i wstęp: J. Kott. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 160 s.
17. Z. Krasiński: Sto listów do Delfiny. Wybór i wstęp: J. Kott. Warszawa: Czytelnik 1966, 269 s.

Przekłady

niemiecki

Hundert Briefe an Delfina. [Wybór i wstęp] J. Kott. [Przekł.] K. Staemmler. Frankfurt am Main 1967.
18. Teatr Narodowy. 1765-1974. Pod red. J. Kotta, oprac.: J. Jackl i in. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 934 s.
19. W. Gombrowicz: Diary. [T.] 1-3. [Przeł.] L. Vallee. [Oprac.:] J. Kott. Evanston, IL: Northwestern University Press [1988, 1989, 1993], 230 + 239 + 215 s. Wyd. nast. t. 1-2 London, New York: Quartet Books 1988, 1989.
20. Four decades of Polish essays. [Oprac. i wstęp:] J. Kott. Evanston, IL: Northwestern University Press 1990, XI, 403 s.
21. W. Gombrowicz: Wspomnienia polskie; Wędrówki po Argentynie. [Wyd. 8] Komentarz: J. Kott; Z. Chądzyńska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 339 s.
Komentarz J. Kotta pt. Autobiografia młodego pisarza, przedruk pt. Portret artysty z czasów młodości zob. Twórczość poz. 33.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1951, 1995.

Wywiady

Rozm. W.P. Szymański. Tygodnik Powszechny 1965 nr 16, przedruk w: W.P. Szymański: Rozmowy z pisarzami. Kraków 1981.
Between Shakespeare and Euripides. [Rozm.] A. Liehm. „Telos”, St. Louis, Nowy Jork 1974 nr 19.
Nadzieja i rozpacz. Rozm. M. Zieliński. Więź 1981 nr 7/8, przedruk: „Nowy Dziennik”, Nowy Jork dod. „Przegląd Polski” 1982 nr 85.
Co zostaje. [Rozm.] M. Dziewulska. Res Publica 1991 nr 2.
Świadectwo wieku. Rozm. B. Mamoń. Tygodnik Powszechny 1991 nr 51/52.
Wiem, ale nie powiem... Rozm.: K. Chwin, S. Chwin. Przegląd Literacki 1992 nr 1.
Z Janem Kottem rozmawia Małgorzata Dziewulska. Oprac.: M. Zielińska. Teatr 1993 nr 12.
Ptaki na oceanem. Rozm. E. Sawicka. Rzeczpospolita 1999 nr 255.
Miłość i inne rozkosze. Rozm. M. Cichy. „Gazeta Wyborczadod. Wysokie Obcasy 2000 nr 16.
Zakochany w Szekspirze. Rozmowa z Janem Kottem. W: Salon literacki. Z polskimi pisarzami rozmawia Gabriela Łęcka. Warszawa 2000.
Fotograficzna pamięć radykała. Rozm. A. Krajewska-Wieczorek. Rzeczpospolita 2001 nr 275.
Wychowany i piszący w sprzecznościach. Ostatni wywiad. Rozm. [w 2001] A.J. Kuharski. Kresy 2003 nr 2/3.
O pisaniu. Rozm. A. Krajewska-Wieczorek. Teatr 2002 nr 12.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
G. Vasco, H. Volat Shapiro: The publications of Jan Kott. [Wstęp:] S. Petry. [Posłowie:] H. Weisinger. New York: State University of New York 1979, VI, 34 s.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (J. Jackl).

Ogólne

Artykuły

J. Stempowski: Szkice o Szekspirze. Powst. 1961. Druk w: Felietony dla Radia Wolna Europa. Warszawa 1995.
S. Treugutt: Jan Kott. Przegląd Kulturalny 1963 nr 38.
Z. Greń: Z Kamiennego Potoku. Życie Literackie 1981 nr 27, przedruk w tegoż: Teatr zamknięty. Kraków 1984.
J. Kłossowicz: Kott. Literatura 1981 nr 26.
T. Nyczek: Od egzystencji do esencji. (Jan Kott). W tegoż: Emigranci. [Kraków]* 1981, wyd. nast. Londyn 1988.
W. Kajtoch: Dwie szkoły. (Polska krytyka literacka). Argumenty 1985 nr 26-27 [dot. też K. Wyki].
G. Kempel: Wokół tekstów krytycznoliterackich Jana Kotta. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 1986 nr 756.
E. Czerwiński: Leszek Kołakowski i Jan Kott. The jester-priest metaphor. W tegoż: Contemporary Polish theater and drama. (1956-1984). New York 1988.
B. Guczalska: Jan Kott: pisarz i krytyk; Shakespeare Jana Kotta. Dialog 1988 nr 5, 6.
M. Pieczara: Kott współczesny. Dialog 1991 nr 1.
M. Fik: Członek rzeczywisty związku ukąszonych. Dialog 1992 nr 4.
New Theater Quarterly”, Cambridge, England 1992 nr 40 [nr poświęcony J. Kottowi].
A. Nawarecki: Mickiewicz i robaki. W: Balsam i trucizna. 13 tekstów o Mickiewiczu. Gdańsk 1993 [dot. prac J. Kotta i Z. Stefanowskiej].
M. Dziewulska: Ocalenie. Zeszyty Literackie”, Warszawa-Paryż 1994 nr 46.
A. Michnik: Ukąszenie Gogola albo o straconych złudzeniach. Cz. 1-2. Gazeta Wyborcza 1995 nr 35, 41, dod.Magazynnr 6-7.
R. Szczerbakiewicz: Doświadczenia historii. Eseje Jana Kotta o tragedii antycznej. Pamiętnik Literacki 1997 z. 4.
R. Szczerbakiewicz: Perspektywa osobista jako sposób przezwyciężenia obcości kulturowej. (Na przykładzie Kotta). W: Swoi i obcy w literaturze i kulturze. Lublin 1997.
M. Stępień: Postęp? – czy głupstwo. (O Janie Kotcie z lat czterdziestych). Zdanie 1998 [nr] 1/4, przedruk w tegoż: „Jak grecka tragedia”. Kraków 2005.
A.J. Kuharski: Arden i Księstwo Mediolanu. Jan Kott na obczyźnie. W: Życie w przekładzie. Kraków 2001.
M. Dziewulska: Złoty osioł. Krajobraz Jana Kotta. „Tygodnik Powszechny 2002 nr 23.
J. Kisieliński: Siła perswazji. Teatr 2002 nr 12.
B. Mamoń: Jan Kott i „Tygodnik Powszechny Tygodnik Powszechny 2002 nr 27.
Notatnik Teatralny 2002/2003 nr 27 [tu m.in. artykuły: Z. Czerny: Uzasadnienie osoby personalnej. Oprac.: zj; W. Floryan: Dorobek krytyczno-naukowy Jana Kotta w zakresie literatur zachodnioeuropejskich; W. Ilnicki: Bon vivant. Oprac.: T. Wilniewiwczyc; Z. Jędrychowski: Kott na Uniwersytecie Wrocławskim [fragment kroniki]; Z. Jędrychowski, J. Pawłowiczowa: Jan Kott [biografia]; J. Kelera: O Janku zesłanym do Wrocławia; T. Mikulski: Prace naukowo-literackie Jana Kotta. Oprac.: Z. Jędrychowski; T. Mikulski: Powołanie trzeciej kadry. Oprac.: zj; T. Modelski: Charakterystyka pracy naukowej, dydaktycznej i społecznej zastępcy prof. dr Jana Kotta. Oprac.: zj; J. Timoszewicz: Dwa debiuty Jana Kotta z „pamiętniczka teatralnego”; Z. Węgrzyniak: „Nowy Świętoszek” albo Kott dramatopisarzem; A. Żurowski: Jan Kott został profesorem].
B. Toruńczyk: Jan Kott (1914-2001). Lustra pamięci. Zeszyty Literackie 2002 nr 2.
R. Węgrzyniak: Recenzent ma pomysły, czyli Kott reżyserem. Dialog 2002 nr 7.
Zeszyty Literackie 2002 nr 3 [numer poświęcony pamięci J. Kotta, tu m.in. wspomnienia i fragmenty wypowiedzi: Cz. Miłosza, T. Nyczka, P. Kłoczowskiego, E. Axera, P. Brooka, R. Brusteina, M. Esslina, M. Fik, A. Hopkinsa [fragment biografii M.F. Callana], T. Kantora, J. Kosińskiego, M. Kustowa, T. Łomnickiego, J. Stempowskiego, K. Swinarskiego, T. Terleckiego, K. Warlikowskiego, J. Nowaka-Jeziorańskiego, R. Matuszewskiego, J. Jarockiego, S. Kolowratni, R. Gorczyńskiej, J. Opalskiego, Ch. Marowitza].
R. Szczerbakiewicz: Esej zamiast powieści inicjacyjnej. Pokusa gnozy w późnej eseistyce Jana Kotta. W: Z problemów prozy. Powieść inicjacyjna. Toruń 2003.
R. Taborski. „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2002 wyd. 2003.
R. Matuszewski: Pożegnanie z przyjacielem; Marzenia o sławie; Eosimias, czyli zadziwiające powiastki dla wnuczek; Do żyjącego i o nieżyjącym. W lustrze „Lustra”. W tegoż: Zapiski świadka epoki. Warszawa 2004.
B. Tarnawska: Teatr raz jeszcze: o roli przekładów Bolesława Taborskiego na język angielski. W tejże: Między światami. Olsztyn 2004 [m.in. dot. przekł. książek J. Kotta: Shakespeare our contemporary; Theatre notebook: 1947-1967; The eating of the gods].
M. Szpakowska: Jan Kott: urwałem się z powroza. W tejże: Teatr i bruk. Warszawa 2006.

Mitologia i realizm

S. Kisielewski: Mitologia” zwycięża!Tygodnik Powszechny1946 nr 25, przedruk w tegoż: Z literackiego lamusa. Kraków 1979.
H. Malewska: Dwa widnokręgi. Tygodnik Powszechny 1946 nr 2.
H. Markiewicz: O metodzie imaginacyjnej. Życie Literackie 1956 nr 37 [dot. też: Szkoła klasyków].
M. Czerwiński: Entuzjastyczny szaman i uczony pedant. Przegląd Kulturalny 1957 nr 8 [dot. też.: Postęp i głupstwo].

Po prostu

R. Matuszewski: Rozsądek i pasja. Kuźnica 1947 nr 5.

O „Lalce” Bolesława Prusa

H. Markiewicz. „Pamiętnik Literacki1950 t. 41 z. 1.
J.M. Święcicki: Lalka” w nowym oświetleniu. Tygodnik Powszechny 1950 nr 5.

Szkoła klasyków

M. Żurowski. „Pamiętnik Literacki1950 t. 41 z. 2.
H. Markiewicz: O metodzie imaginacyjnej. Życie Literackie 1956 nr 37 [dot. też: Mitologia i realizm].

Jak wam się podoba

E. Stróżecka: Dwie książki o teatrze. Teatr 1955 nr 8 [dot.: Spotkanie pierwsze].
S. Treugutt: Jana Kotta szkoła teatru. Przegląd Kulturalny 1955 nr 41 [dot.: Spotkanie pierwsze].
E. Żytomirski: Po obu stronach rampy. Twórczość 1956 nr 6 [dot.: Spotkanie pierwsze].
J. Koenig: O samoposkramianiu. Dialog 1957 nr 11 [dot.: Spotkanie drugie].
S. Treugutt: Drugi tomik teatralny Kotta. Przegląd Kulturalny 1957 nr 34 [dot.: Spotkanie drugie].
J. Kosiński: Kronika wielkiej przygody. Dialog 1962 nr 8, przedruk w tegoż: Kształt teatru. Wyd. nowe poszerzone Warszawa 1984 [dot.: Spotkanie trzecie].
T. Terlecki: Krytyka „Boykotta. Kultura”, Paryż 1963 nr 4, przedruk w tegoż: Rzeczy teatralne. Warszawa 1984 [dot.: Spotkanie trzecie].
S. Treugutt: Nowa książka Jana Kotta. Teatr 1963 nr 2 [dot.: Spotkanie trzecie].

Postęp i głupstwo

L. Budrecki: Nadrealizm Jana Kotta. Życie Literackie 1957 nr 25.
M. Czerwiński: Entuzjastyczny szaman i uczony pedant. Przegląd Kulturalny 1957 nr 8 [dot. też.: Mitologia i realizm].
A. Kijowski. „Twórczość1957 nr 3, przedruk w tegoż: Granice literatury. T. 1. Warszawa 1991.

Szkice o Szekspirze

M. Czanerle: Współczesny świat Szekspira. Teatr 1961 nr 22.
Z. Greń: Zabawa w Szekspira. Życie Literackie 1961 nr 36.
A. Lisiecka: Wielki mechanizm. Nowa Kultura 1961 nr 32, przedruk w tejże: Prognoza pogody. Warszawa 1966.
Z. Łapiński: Gorzki dramat humanizmu. Tygodnik Powszechny 1961 nr 44.
G. Sinko: Między wykładnią a nauką. Dialog 1961 nr 8.
T. Terlecki: Szekspir odczytany na nowo. Kultura”, Paryż 1961 nr 12, przedruk w tegoż: Rzeczy teatralne. Warszawa 1984.
S. Treugutt: Kott o Szekspirze. Twórczość 1961 nr 12.

Szekspir współczesny

M. Fik: Cały teatr jest światem. Nowe Książki 1991 nr 6.

Aloes

B. Frankowska. „Współczesność1967 nr 1.
H. Zaworska: Porozmawiajmy. Twórczość 1967 nr 4.
Z. Żabicki: Aloes” – jak wam się podoba?Dialog1967 nr 2.
J. Mayer: Granica. Teatr 1997 nr 9.
K. Braun: Różne czytania „Aloesu. Arkusz 1998 nr 1.

Zjadanie bogów

A. Lisiecka. W tejże: Przewodnik po literaturze krajowej. Londyn 1975 [dot. przekł. angielskiego: The eating of the gods].
Z. Florczak: Prometejskie ad absurdum. Nowe Książki 1986 nr 6.
B. Jasiński: Absurd i tragedia grecka; W. Pawłowski: Między ugodą a tyranią. Literatura 1986 nr 11/12.
J. Majcherek: Moje kłopoty z Kottem. Dialog 1986 nr 8.
J. Popiel: O tragedii i tragiczności. Tygodnik Powszechny 1986 nr 27.
T. Walas: Egzystencja i struktura czyli latarnia magiczna Jana Kotta. Twórczość 1986 nr 8.
Z. Greń: Na koniec tysiąclecia. Życie Literackie 1987 nr 1.
A. Krajewska-Wieczorek. „Tygiel Kultury2000 nr 7/9 [dot.: wyd. 2. pt. Zjadanie bogów i nowe eseje].
T. Nyczek: Kto kogo zjada. W tegoż: Lektury obowiązkowe. Kraków 2005.

The theater of essence

M. Dziewulska: Jana Kotta nowy panteon świętych. Dialog 1986 nr 8.
M. Dziewulska: Wesoły grabarz. Zeszyty Literackie”, Paryż 1986 nr 15.

The Bottom translation

R.M. Adams. „The New York Review1987 nr z 19 XI.

Przyczynek do biografii

M. Piekut: Autoportret Kotta. Po prostu 1990 nr 46.
J. Zieliński: Palec czasu. Teatr 1990 nr 12.
M. Crepu: Deux Polonais de passage. Le Monde”, Paryż 1991 nr z 21 X.
A. Krzemiński: Opowieści Jana Kotta. Dialog 1991 nr 1.
T. Walas: Żywot Don Juana. NaGłos 1991 nr 3.
J.-P. Thibaudet: Esquisses de Kott. „Liberation”, Paryż 1992 nr z I.
H. Gosk: Smak puddingu poznaje się jedząc. Legendotwórcza funkcjonalizacja materii autobiograficznej w „Przyczynku do biografii” Jana Kotta. W tejże: A gdy to wszystko zapomnę... Izabelin 1995.
B. Świderski: Wszystko dla przyjaciół. Res Publica Nowa 1997 nr 7/8.
J. Pieszczachowicz: Życiorysy przekorne. Trzeba chcieć wiedzieć. W tegoż: Smutek międzyepoki. Kraków 2000.

C. Norwid: Pisma wybrane

J. Majcherek: Esencja i plewy. Zeszyty Literackie”, Warszawa-Paryż 1992 nr 38.
A. Nasiłowska: Pisanie sobą. Tygodnik Powszechny 1992 nr 32.
J. Sieradzki: Cały Kott !!! Polityka 1992nr” 3.

Płeć Rozalindy

S. Barańczak: W poprzek. Tygodnik Powszechny 1993 nr 11, polemika: J. Kott: Wstecz” i „w poprzek. Tamże 1993 nr 19.
T. Chrzanowski: Płeć Kotta i Shakespeare'a. Dialog 1993 nr 10.
A. Czachowska: Spotkanie w Chronotopie. Twórczość 1993 nr 6.
M. Zagańczyk: Kajet lektur. I. Sztuka lektury. Zeszyty Literackie”, Warszawa-Paryż 1993 nr 42.

Nowy Jonasz i inne szkice

T. Nyczek: Biała ziemia. Nowa książka: Jan Kott. „Tygodnik Powszechny1994 nr 47.

Kadysz

M. Dziewulska. „Dialog1997 nr 8.
T. Nyczek: Charon i Charon. Teatr 1997 nr 9.
I. Jezierska: Teatr Oświeconego. Kresy 1999 nr 1.

Szekspir współczesny 2

E. Baniewicz: Życie z Szekspirem. Twórczość 1999 nr 8.
K. Braun: Szekspir, Kott, współczesność, uniwersalność. Arkusz 1999 nr 11.
B. Osterloff: Od Szekspira do Szekspira. Nowe Książki 1999 nr 6.

Lustro

P. Goźliński: Odbicia pamięci. Zeszyty Literackie 2001 nr 2.

Powiastki dla wnuczek

T. Fijałkowski: Natura i rzeczy ostateczne. Tygodnik Powszechny 2002 nr 27.

S. Trembecki: Pisma wszystkie

K. Budzyk: Z zagadnień edytorskich Trembeckiego. Przegląd Humanistyczny 1957 nr 2.

Poezja polskiego Oświecenia

J. Kelera: Antologia poezji Oświecenia. Nowa Kultura 1954 nr 46.
Z. Goliński. „Pamiętnik Literacki1955 z. 4.
J. Pelc. „Pamiętnik Literacki1956 z. 4.
J.W. Gomulicki: Blaski i nędze „Poezji polskiego Oświecenia. Przegląd Humanistyczny 1957 nr 1.

Four decades of Polish essays

D. Heck: Droga przez ocean. Kresy 1992 nr 9/10.