KOŚMIŃSKI Zbigniew Marian

Urodzony 17 lipca 1924 w Grabowcu na Kielecczyźnie; syn Jana Aureliusza Kośmińskiego, urzędnika samorządowego, i Marii ze Szkaradków, nauczycielki. Od 1935 mieszkał z rodzicami w Zamościu, gdzie rozpoczął naukę w Gimnazjum i Liceum im. J. Zamoyskiego. W okresie okupacji niemieckiej przez pewien czas był uczniem zecerskim w drukarni, od października 1943 do marca 1944 pracował jako junak w obozie pracy przymusowej w Nałęczowie, skąd uciekł i do wyzwolenia ukrywał się w Zamościu i Nieliszu. Po wojnie ukończył Gimnazjum i Liceum Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Zamościu (1946) i rozpoczął studia polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, które od 1949 kontynuował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Równocześnie pracował jako nauczyciel: od 1949 w Koedukacyjnym Gimnazjum Ogólnokształcącym w Charsznicy-Miechowie pod Krakowem, następnie w 1950-51 w Państwowym Liceum Ogólnokształcącym w Limanowej, a od 1951, po przeniesieniu się do Zamościa, w Technikum Mechaniczno-Elektrycznym i II Liceum Ogólnokształcącym w tym mieście. Debiutował w 1950 wierszem pt. Robota, opublikowanym na łamach dodatku literackiego lubelskiego dziennika „Sztandar Ludu” pt. „Tydzień Literacki” (nr 28). W 1952 uzyskał magisterium. W 1953 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W 1955 ożenił się z Lidią Marczuk, pracownikiem kulturalno-oświatowym, poetką. W 1956-64 był dyrektorem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Zamościu. Wiersze i utwory prozą drukował m.in. w pismach: „Kamena” (1957-66, 1969, 1980, 1983-86), „Kultura i Życie” (1957-62, 1966-68, 1970, 1984). Sprawował funkcję radnego i wiceprzewodniczącego Komisji Oświaty i Kultury MRN w Zamościu. W 1965 przeniósł się do Lublina, gdzie do 1969 zajmował stanowisko dyrektora i redaktora naczelnego Wydawnictwa Lubelskiego. Od 1966 był członkiem Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, a także założycielem oddziału tego towarzystwa w Lublinie. Od 1967 był członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP), a w 1968 współzałożycielem, a następnie członkiem Klubu Literackiego Nauczycieli im. J. Czechowicza w Lublinie. W 1969 otrzymał nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki za pracę w Wydawnictwie Lubelskim. W 1970-72 był kierownikiem Wieczorowego Uniwersytetu Marksizmu-Leninizmu Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Lublinie. W 1972 obronił na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej pracę doktorską pt. „Linia” krakowska – ogniwem ewolucyjnym polskiej poezji awangardowej (promotor profesor Janina Garbaczowska). W 1973 pracował jako wizytator metodyk przedmiotowy języka polskiego w Wydziale Oświaty i Wychowania Prezydium MRN w Lublinie. Od 1974 był zatrudniony w Instytucie Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych w Lublinie; początkowo pracował na stanowisku adiunkta i kierował Zakładem Badań Oświatowych, a w 1977-81 docenta i koordynatora zespołu polonistycznego. W 1977 otrzymał nagrodę Instytutu Kształcenia Nauczycieli w Warszawie za osiągnięcia naukowo-badawcze. W 1980 opublikował pracę habilitacyjną pt. Funkcjonalne traktowanie i integracja procesu kształcenia i wychowania w szkole (na przykładzie przedmiotu „język polski”). Zarys koncepcji dydaktycznej. Ze względu na zamiar przejścia na emeryturę zrezygnował z dalszej części przewodu habilitacyjnego. Od 1982 zajmował się wyłącznie pracą literacką. Był współzałożycielem Towarzystwa Miłośników Miasta Lublina, członkiem Wojewódzkiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych i Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. W 1983 został wiceprezesem Oddziału Lubelskiego nowego ZLP. Odznaczony m.in. Brązową Odznaką im. Janka Krasickiego (1964), Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1976), odznaką „Za Zasługi dla Lubelszczyzny” (1976), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1980), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980), Złotą Odznaką „Zasłużonemu dla Lublina” (1984), Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego (1988). Zmarł 7 sierpnia 1996 w Lublinie; pochowany tamże na cmentarzu przy ulicy Lipowej.