BIO

Urodzony 18 lipca 1889 we Lwowie; syn Zygmunta Kossowskiego i Stefanii z Tenbellich. Studiował prawo i historię sztuki na Uniwersytecie Lwowskim, studiów nie ukończył. W 1910-13 występował w teatralnych zespołach objazdowych Jerzego Rygiera i Dantego Baranowskiego. Debiutował w 1913 opowiadaniem Dżelie, opublikowanym w lwowskim „Kalendarzu Wieku Nowego na rok 1914”. Od 1914 służył w armii austriackiej, potem w Wojsku Polskim. W 1915 ożenił się z Julią Krzyżanowską. W 1920 został zdemobilizowany w stopniu kapitana. Rozwijał twórczość literacką, publikując opowiadania, fragmenty powieści i artykuły m.in. w „Rzeczypospolitej” (1921-24; w 1922-23 cykl pt. Nasi artyści teatralni), „Warszawiance” (1924-27). W 1923 był współorganizatorem, a następnie do stycznia 1924 kierownikiem artystyczno-literackim Teatru im. A. Fredry w Warszawie. W 1924-27 należał do zespołu Reduty Juliusza Osterwy, gdzie początkowo pełnił funkcję kierownika administracyjnego, a w sezonie 1926/27 był kierownikiem zespołu grającego w Teatrze Miejskim w Grodnie, występował także jako aktor. W następnym roku wszedł w skład kierownictwa Teatru Nowego w Poznaniu, reżyserował też kilka sztuk i występował jako aktor. Kontynuował twórczość literacką, publikując fragmenty powieści, nowele i artykuły m.in. w „Kurierze Warszawskim” (1928-34), „Tęczy” (1928-29, 1932-33), „Ziemi Radomskiej” (1930-33), „Świecie” (1930-31, 1933-34), „Gazecie Polskiej” (1931-33), „Antenie” (1935-36). W 1930 przeniósł się do Warszawy, gdzie w tymże roku był kierownikiem literackim teatru rewiowego Uśmiech Warszawy. Wiosną 1932 został kierownikiem krótko działającego Teatru Wojska Kieleckiego w Radomiu, a w 1932-33 sekretarzem literackim warszawskiego Teatru Artystów. W 1930 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Pełnił funkcję kierownika biura prasowego w Zarządzie miasta Warszawy, wchodził w skład Zarządu Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy oraz był wiceprezesem Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych. W 1936 ożenił się z Elżbietą, malarką. W tymże roku wyjechał do Brazylii. Kontynuował współpracę z prasą krajową, m.in. z „Gazetą Polską” (1936-39) i „Kurierem Warszawskim” (1937-38). W 1938 został odznaczony Złotym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury. Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do 1. Dywizji Grenadierów w Wojsku Polskim we Francji. Brał udział w kampanii 1940; wzięty do niewoli przez Niemców, więziony był w obozie jenieckim pod Strasburgiem, skąd uciekł w 1940 i przedostał się do Brazylii. Osiadł na stałe w Rio de Janeiro i do 1945 pracował jako referent prasowy w Poselstwie Polskim. W 1950-60 był profesorem w szkole dramatycznej. Współpracował z polskim amatorskim ruchem teatralnym w Brazylii. Za twórczość teatralną otrzymał w 1959 nagrodę Gdańskiej Szkoły Grafomanów. Kontynuował twórczość literacką, m.in. publikując prozę w „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” (1966, 1969). W 1969 otrzymał nagrodę literacką Związku Pisarzy Polskich na Uchodźstwie. Zmarł 16 czerwca 1969 w Rio de Janeiro.

Twórczość

1. Policjant Giacomo Bicarani. [Opowiadanie]. Warszawa: [b.w.] 1924, 62 s. Przedruk poz. , .

2. Zielona kadra. Warszawianka 1927 nr 50-77. Wyd. osobne z podtytułem: Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff 1927, 303 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1928; wyd. 3 Wrocław: Książnica-Atlas 1949; wyd. 2 [!] z posłowiem K. Koźniewskiego Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963.

Zawartość

Zielona kadra; Lejtnant-pilot Hodas; Kawerna nr 7; Policjant Giacomo Bicarani [poz. ]; Kapitan Tomek; Szczepan Roskocha.

Przekłady

turecki

Yeşil kadro çetesi. [Przeł.] Z. Özen. Istanbul 1944.

3. Ceglany dom. Powieść. Słowo Polskie 1928 nr 246-355. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1929, 293 s. Wyd. 2 tamże 1932.

Cz. 1; cz. 2 zob. poz. .

Przekłady

szwedzki

Tagelhuset. [Przeł.:] E. Söderberg, D. Brick. Stockholm [1932].

4. Kłamca. [Powieść]. Słowo Polskie 1928 nr 91-168. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1928, 208 s.

5. Cyrk. Powieść. Poznań: Wydawnictwo Polskie (R. Wegner) [1929], 286 s.

Adaptacje

filmowe

Adaptacja: R. Ordyński: Pałac na kółkach. Ekranizacja 1932.

6. Niedźwiedź Miś, Strażnik Koronny. Prapremiera: Bydgoszcz i Lublin 1929.

7. Powroty. Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, 252 s.

Zawartość

Ordynans; Signum laudis; Nocleg; Symulant; Urlop; Powrót; Malutka rewolucja; Jak pułkownik Kocsy wrócił na Magyary.

8. Śmierć w słońcu. [Powieść]. Ziemia Radomska 1930 nr 161 i nast., 1931 nr 1-55. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, 267 s. Wyd. nast.: Warszawa: B. Matuszewski 1947, 251 s.; Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” 1957.

Przekłady

czeski

Smrt v slunci. [Przeł.] F. Bicek. Plzno 1933.

9. Biały folwark. Powieść. Tygodnik Ilustrowany 1931 nr 20-51/52. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1932, 242 s.

Cz. 2; cz. 1 zob. poz. .

10. Szyb S. Nr 4. [Powieść]. Kurier Warszawski 1931 nr 208-295. Wyd. osobne Warszawa: Księgarnia G. Szyllinga [1931], 249 s. Wyd. 2 tamże [1931]. Por. poz. .

11. Szyb L. 23. [Scenariusz filmowy]. Oprac. J. Kossowski na podstawie powieści „Szyb S. Nr 4”. Ekranizacja 1932. Por. poz. .

12. Rodzina Smuszków. Powieść. Pierwodruk pt. Smuszkowie. Kurier Warszawski 1934 nr 2-117. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1934, 358 s.

13. Urlop. [Opowiadanie]. [Warszawa:] Nowa Czytelnia Zjednoczona [1934], 14 s. Zob. poz. .

14. Nafta..., nafta..., nafta. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1935, 78 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 [ok. 1936], wyd. 4 [!] 1938, wyd. 5 1939.

Zawartość

Pierwsza spółka; Światło; Wygrana Jaracza.

15. Policjant Giacomo Bicarani [poz. ]; Kapitan Szczepan Roskocha [poz. ]. [Opowiadania]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1936, 90 s.

16. Tekla. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Wilno, Teatr Miejski 1938.

17. Ta krew nie plami. Trylogia. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas1954-1955.

Cz. 1. Wici w Puszczy. Powieść. 1954, 387 s.

Cz. 2. W Wogezach straszy nocami. Powieść. 1955, 380 s.

18. Lombard. Dramat. Powst. przed 1960.

Informacja: Dizionario Universale della Litteratura Contemporanea. Rzym 1960 s. 1090.

19. Rudy Ambroży. Dramat. Powst. przed 1960.

Informacja jak w poz. .

20. W delcie Amazonki. [Opowiadanie]. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1966 nr 82-86.

Przekłady

1. M. Anderson, L. Stellings: Rywale. Sztuka w 3 aktach. Przekł. i adaptacja: J. Kossowski. Teksty piosenek: J. Relidzyński. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1930.
2. K. Zuckmayer: Kapitan z Köpenick. Zdarzenie prawdziwe w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 1932.
3. H. Bergman: Testament Jaśnie Pana. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Narodowy 1933.
4. B. Blumé: Boston. Reportaż sceniczny w 48 obrazach. Przekł. i adaptacja: J. Kossowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr im. Żeromskiego na Żoliborzu 1933.
5. A. Hinrichs: Awantura o Jolantę. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1934.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
• „Rocznik Literacki 1969” wyd. 1971 (J. Chudek).
Słownik biograficzny teatru polskiego. T. 2. 1900-1980. Warszawa 1994.

Ogólne

Artykuły

O. Dunin-Borkowski. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1969 nr 187.
M. Wiorogórski. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1969 nr 163.

Zielona kadra

H. Drzewiecki: Nowele Kossowskiego. Wiadomości Literackie 1928 nr 13.
J. Kaden-Bandrowski: Dwie próby. Głos Prawdy 1928 nr 232.
J. Ulatowski: Rasowy pisarz. Literatura i Sztuka 1928 nr 7.

Ceglany dom

J. Braun. „Kurier Poranny1929 nr 105.
J. [Kaden-] Bandrowski. Głos Prawdy 1929 nr 297.

Kłamca

H. Drzewiecki: Powieść o kłamcy. Wiadomości Literackie 1929 nr 6.

Cyrk

L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1929 nr 48.
J. Sokolicz-Wroczyński. „Rzeczpospolita1929 nr 313.
T. M. Nittman: Tęgie pióro. Polska Zbrojna 1930 nr 16 [dot. też: Śmierć w słońcu].

Powroty

L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1930 nr 26.
L. Pomirowski. „Polonista1931 nr 4.

Śmierć w słońcu

T. M. Nittman: Tęgie pióro. Polska Zbrojna 1930 nr 16 [dot. też: Cyrk].
L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1930 nr 18.
J.E. Skiwski. „Tygodnik Ilustrowany1930 nr 13.
A. Zahorska. „Przegląd Powszechny1930 t. 186.

Biały folwark

K. Czachowski. „Kultura1932 nr 17.
Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1932 t. 194.

Szyb S. Nr 4

A. Grzymała-Siedlecki: Twórczość Jerzego Kossowskiego. Kurier Warszawski 1931 nr 308.
L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1932 nr 14.

Rodzina Smuszków

E. Breiter. „Wiadomości Literackie1934 nr 41.
A. Grzymała-Siedlecki: Fiat voluntas tua. Kurier Warszawski 1934 nr 232.
P. Hulka-Laskowski: Bezdziejowość Smuszków. Tygodnik Ilustrowany 1934 nr 27.

Tekla

K. Troczyński: Krytyka rytualna. Nowy Kurier 1938 nr 282, przedruk w tegoż: Pisma teatralne. Kraków 2001.

Ta krew nie plami

M. Kasterska: Dwie wojny Jerzego Kossowskiego. Horyzonty”, Paryż 1956 nr 4.
S. Wóycicki: Wojna od podszewki. Orzeł Biały”, Londyn 1956 nr 11.