Print

BIO

Urodzony 29 czerwca 1898 w Inowrocławiu w rodzinie inteligenckiej; syn Antoniego Kosidowskiego i Walentyny z Fiedlerów. Od 1909 mieszkał z rodziną w Poznaniu, gdzie uczęszczał do Gimnazjum Marii Magdaleny. Był członkiem i działaczem Towarzystwa Samokształcącej się Młodzieży Polskiej w Poznaniu oraz Klubu Sportowego „Unia”, który w latach I wojny światowej zajmował się także tajnym nauczaniem i sabotażem wojskowym. Należał również do Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1916 po zdaniu matury zmobilizowany do armii niemieckiej i wysłany na front niemiecko-francuski, został ranny w bitwie pod Verdun. W 1918 zdezerterował z wojska niemieckiego i brał udział w powstaniu wielkopolskim. W 1919-23 studiował z przerwami na uniwersytetach w Poznaniu i w Krakowie. Debiutował w 1919 wierszami Krzykiem błędnym rozszarpuję przestwór i Utonąłem w cichym morzu bezmiernego płaczu, drukowanymi w czasopiśmie „Zdrój” (nr 9/10), z którym związany był i później jako członek utworzonej przy nim w 1920 grupy literackiej i współtwórca programu ekspresjonistów; w 1922 wszedł w skład komitetu redakcyjnego ostatniego zeszytu pisma (t. 14). Od 1920 był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP) w Poznaniu. Ożenił się z Zofią z Jezierskich. Od 1923 pracował jako polonista w gimnazjum łódzkim. W 1927 powrócił do Poznania, gdzie od 1928 kierował Wydziałem Prasowym Polskiego Radia i redagował czasopismo „Tydzień Radiowy” (1928-31). Artykuły i wiersze publikował m.in. w „Życiu Literackim” (1928) i „Dzienniku Poznańskim” (1930-36). W 1932 doktoryzował się na Uniwersytecie Poznańskim na podstawie pracy Z czasopiśmiennictwa literackiego w Poznaniu w I połowie XIX w. oraz z germanistyki. Od 1932 był kierownikiem programowym, a od 1934 dyrektorem Rozgłośni Poznańskiej Polskiego Radia. Współpracował także z radiem jako autor słuchowisk i felietonów, przygotowywał adaptacje utworów literackich, interesował się również teorią radia. W 1934 został wybrany na prezesa Rady Kulturalnej Poznania, prezesa Oddziału Poznańskiego ZZLP oraz ławnika w Zarządzie Miasta. Był inicjatorem stałej imprezy kulturalnej – czwartków literackich w pałacu Działyńskich w Poznaniu. W 1938 przeniósł się do Warszawy, aby objąć stanowisko wicedyrektora programowego Polskiego Radia. W tymże roku został odznaczony Srebrnym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury za wybitną pracę organizacyjną w dziedzinie literatury pięknej. Po wybuchu II wojny światowej ewakuowany wraz z pracownikami Polskiego Radia z Warszawy w kierunku wschodnim, przedostał się do Francji, a stamtąd przez Portugalię do Stanów Zjednoczonych. W listopadzie 1941 założył i redagował w Nowym Jorku wspólnie z Janem Lechoniem, Jerzym Tepą, Kazimierzem Wierzyńskim i Józefem Wittlinem biuletyn „Tygodniowy Serwis Literacki – Koła Pisarzy z Polski”, przekształcony w grudniu (od nr 6) w „Tygodniowy Przegląd Literacki Koła Pisarzy z Polski” (1941-42), a następnie w „Tygodnik Polski” (od 1943). Zamieszczał w nich do listopada 1943 wiersze, utwory prozą i liczne artykuły. W 1945-49 mieszkał w Los Angeles; wykładał język polski i historię kultury polskiej na University of Southern California. W 1949 został z polecenia ambasady Polski Ludowej kierownikiem polskich programów radiowych w Nowym Jorku i Chicago. W 1950 redagował wydawany przez Ambasadę Rzeczypospolitej Polskiej miesięcznik „Poland of Today”. W 1951 powrócił do Warszawy i zajął się pracą literacką oraz publicystyczną. W tymże roku został członkiem Związku Literatów Polskich, a w 1961 Polskiego PEN Clubu. Artykuły i fragmenty swoich książek drukował głównie w „Dookoła Świata” (1955, 1973-75), „Przeglądzie Kulturalnym” (1962-63) i „Kulturze” (1963-64). W 1975 otrzymał nagrodę Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1965), Odznaką Honorową miasta Poznania (1971), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1977). Zmarł 14 września 1978 w Warszawie.

Twórczość

1. Szalony łowca. [Wiersze]. Poznań: „Zdrój” 1922 [antydatowane 1921], 40 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

2. Artystyczne słuchowiska radiowe. [Szkic]. Poznań: Fiszer i Majewski, Księgarnia Uniwersytecka 1928, 43 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. Poemat o Stanisławie Wysockiej. Poznań 1930.

Druk bibliofilski.

4. Fakty i złudy. (Rzuty teatrologiczne i literackie). [Szkice i recenzje]. Poznań: J. Jachowski, Księgarnia Uniwersytecka 1931, 152 s.

Zawiera m.in. szkice: Dramat współczesny na bezdrożach; Teatr a rzekoma jego konkurencja; Stanisława Wysocka; Roman Wilkanowicz jako człowiek i artysta; O rolę literatury w szkole średniej; „Zdrój” i ekspresjonizm.

5. Mówi do was radio. [Szkic]. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych 1933, 36 s.

6. O co chodzi... [Współwyd. z:] K. Piekarczyk, K. Pluciński: Wieczory czwartkowe w pałacu Działyńskich. Poznań 1938.

7. Z okresu złotego kultury Poznania. „Tygodnik Literacki” 1838-1845. Poznań: Zarząd Stołeczny miasta Poznań 1938, X, 261 s.

Praca oparta na materiałach rozprawy doktorskiej.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

8. Gdy Słońce było bogiem. Warszawa: Iskry 1956, 363 s. Wyd. nast.: tamże: [wyd. 2] 1958, wyd. 3 1959, wyd. 4 poprawione 1962, wyd. 5 poprawione 1966, wyd. 6 1969, wyd. 7 1973, wyd. 8 1977; wyd. 9 Warszawa: Iskry, Sofia: Świat 1988.

O początkach odkryć archeologicznych.

Przekłady

bułgarski

Kogato sl'anceto beše bog. [Przeł.] M. Metodiev. Varna 1968, wyd. 2 Varna 1977.

czeski

Když slunce bylo bohem. [Przeł.] H. Stachová. Praha 1961.

litewski

Kada saul buvo dievas. [Przeł.] P. Juodelis. Vilnius 1966.

łotewski

Kad saule bija dievs. [Przeł.] V. Melinovskis. Riga 1971.

niemiecki

Die Sonne war ihr Gott. [Przeł.] J. Janke. Berlin 1961, wyd. 2 tamże 1963.

rosyjski

Kogda solnce było bogom. [Przeł.] A. Levskoj. Moskva 1968, wyd. 2 Moskva 1970.

serbsko-chorwacki

Kad je sunce bilo bog. [Przeł.] P. Vujičić. Beograd 1979, wyd. 2 tamże 1987.

słowacki

Kđd slnko bolo bohom. [Przeł.] Š. Ondruš. Bratislava 1966.

ukraiński

Koli soncè bulo bogom. [Przeł.] O. Fedosenko. Kiïv 1963.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Królestwo złotych łez. Warszawa: Iskry 1960, 441 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1964, wyd. 4 1967, wyd. 5 1973, wyd. 6 1979; wyd. 7 Warszawa: Iskry, Sofia: Świat 1986.

Opowieść o państwie Inków.

Przekłady

bułgarski

Carstvoto na zlatnite sàlzi. [Przeł.] P. L'očev. Varna 1967.

słowacki

Král'ostvo zlatých sl'z. [Przeł.] H. Lerchová. Bratislava 1969.

węgierski

Aranykönnyek királysága. [Przeł.] I. Nemere. Budapest 1979.

10. Rumaki Lizypa. „Przegląd Kulturalny” 1962 nr 36-51/52, 1963 nr 1-13, „Kultura” 1963 nr 1, 9, 10, 13-19, 21-28/29, 1964 nr 8-14. Wyd. osobne pt. Rumaki Lizypa i inne opowiadania. Warszawa: Iskry 1965, 339 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1968, wyd. 4 1971, wyd. 5 1974, wyd. 6 1981.

Zawartość

Słowo wstępne. – Rumaki Lizypa. – Zegary wieków. – Uprzykrzona sprawa Atlantydy; Jak buchalter uporządkował historię; Boskie falsyfikaty i co z tego wynikło; Ostatnia reduta Neandertalczyka; Ludzie i zwierzęta; O wymowie kwiatka polnego; Jak żyli mieszkańcy najstarszego na świecie miasta?; Misjonarz słońca w epoce kamiennej; Tajemnicza cywilizacja nad Indusem; Hetyci – lud niedawno odkryty; Scytowie – lud wielkich przestrzeni; Wikingowie Pacyfiku; Pierwszy człowiek w Ameryce; Nowiny z kraju Minosa; Tajne schody Ifigenii; Ostatnie lata Myken; O pewnej tragedii końskiej; Sybaryci bez przenośni; Kariera Heleny Ateńskiej; Porwanie Marmurów; Zagadkowy lud Etrusków; Laokoon w objęciach Wandalów; Zdemaskowanie obelisku oraz inne niezwykłe odkrycia; Skarb cesarza filozofa; Rewolucja bogów helleńskich; Miedziane rejestry; Ostatni szaniec Bar Kochby; Czy Kolumb straci palmę pierwszeństwa?; Jak pewien koń awansował na boga; Skarby miasta Panamy; Archeologia w tonacji lżejszej; Z dziejów wesołych i niewesołych fałszerstw; Miasto szmaragdowego Buddy; Archeologia podwodna; Łup dyktatora; Babilon piratów; Fantastyczne perypetie wojennego okrętu; Szlakiem niektórych morskich poszukiwań; Statek widmo; Dziwne losy ekspedycji polarnej.

Przekłady

bułgarski

Konete na Lizip. [Przeł.] K. Kanev. Sofija 1982.

litewski

Lisipo žirgai ir kiti pasakojimai. [Przeł.] J. Ragauskas. Vilnius 1968.

ukraiński

Lìsìppovì konì. [Przeł.] O. Lenik. Kiïv 1972.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Opowieści biblijne. Warszawa: Iskry 1963, 337 s. Wyd. nast. tamże: dodruk 1964, wyd. 3 1966, wyd. 4 1967, wyd. 5 1967, wyd. 6 1968, [wyd. 7] 1970, wyd. 8 1972, wyd. 10 [!] 1976, wyd. 11 1978, wyd. 12 1983, wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Opowieści biblijne; Opowieści ewangelistów 1987, 793 s., toż wyd. 2 1988.

Nagrody

Nagroda Państwowa II stopnia w 1964.

Przekłady

bułgarski

Biblejski skazanija. [Przeł.] D. Ikonomov. Sofija 1968, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1980, wyd. 3 1981.

chiński

Szeng jin gu szy ji. [Przeł. z ros.:] Sen Hui Czan, Mion Qi Czeng. Pekin 1983.

czeski

Příběhy mrtvěho moře. [Przeł.] J. Vlášek. Praha 1979, wyd. 2 tamże 1988.

estoński

Piiblilood. [Przeł.] H. Loik. Tallinn 1988.

litewski

Biblijos sakms. [Przeł.] J. Raganskas. Vilnius 1966.

łotewski

Bibeles stasti. [Przeł.] V. Melinovskis. Riga 1978.

mołdawski

Ležende bibliče. Kišineu 1971.

ormiański

Erevan ok. 1981.

rosyjski

Biblejskie skazanija. [Przeł.:] É. Gessen, Ju. Mirskoj. Moskva 1966, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1968, wyd. 2 [!] 1969, wyd. 3 1975, wyd. 5 1987, wyd. łącznie z przekł. poz. ↑ pt. Biblejskie skazanija; Skazanija evangelistov. Moskva 1990.

rumuński

Povestiri biblice. [Przeł.:] A. Mareş, N. Mareş. Bucureşti 1970.

serbsko-chorwacki

Biblijske legende. [Przeł.] D. Perović. Beograd 1965, tamże wyd. 2-7 1977-1990.

słowacki

Čo rozprávajú proroci. [Przeł.] J. Marušiak. Bratislava 1970, tamże wyd. 2-5 1971-1989.

ukraiński

Biblijni opovidi. [Przeł.:] O. Ljenik, O. Fedosenko. Kiïv 1968, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1978, [wyd. 3] 1981.

węgierski

Bibliai történetek. [Przeł.] I. Vorsányi. Budapest 1968.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. Opowieści ewangelistów. „Dookoła Świata” 1973 nr 42-51, 1974 nr 1-4, 1975 nr 5-13, 43, 44, 46-50. Wyd. osobne Warszawa: Iskry 1979, 369 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1980, wyd. 3 1983, wyd. łącznie z przekł. Opowieści biblijne zob. poz. ↑.

Przekłady

bułgarski

Ewangelski skazanja. [Przeł.] A. Dičeva. Sofija 1982.

czeski

Na počátku bylo slovo. [Przeł.] J. Vlašek. Praha 1992.

litewski

Evangeliju sakmes. [Przeł.] S. Rasteniene. Vilnius 1984.

łotewski

Evangelistu stâsti. [Przeł.] V. Melinovskis. Riga 1982.

rosyjski

Skazanija evangelistov. [Przeł.] É. Gessen. Moskva 1977, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1979, wyd. 3 1981, wyd. 4 1987, wyd. łącznie z przekł. Opowieści biblijne zob. poz. ↑.

rumuński

Povestirile evangheliştilor. [Przeł.] A.M. Mareş. Bucureşti 1983.

serbsko-chorwacki

Priče ewangelista. [Przeł.] Z. Maliszewska. Sarajevo 1982, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1988, wyd. 3 1990.

słowacki

Čo rozprávali evanjelisti. [Przeł.] J. Marušiak. Bratislava 1988.

ukraiński

Opovìdì jèvangelìstìv. [Przeł.]: L. Rodnioï, V. M. Kaljužnoï. Kiïv 1981, wyd. 2 tamże 1985.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

13. „Zdrój” – dwutygodnik poświęcony sztuce i kulturze umysłowej. 1917-1922. Wystawa, Poznań 1977. [Oprac. tekstu: Z. Kosidowski]. Poznań: Wielkopolskie Towarzystwo Przyjaciół Książki, Miejska Biblioteka Publiczna im. E. Raczyńskiego 1977, [6] k.

Druk bibliofilski.

Słuchowiska radiowe, m.in.

• Pożar. Dramat w 3 aktach. Polskie Radio 1927.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
• Słowacki w Poznaniu. Polskie Radio 1937.
• Cyganeria poznańska. Polskie Radio 1938 [słuchowisko z okazji stulecia poznańskiego „Tygodnik Literacki”].

Prace redakcyjne

1. Dzień radja poznańskiego 24.1930.IV. 3-lecie stacji. Pod red. Z. Kosidowskiego. Poznań: Wydawnictwo „Tygodnika Radjowego” 1930, 31 s.

Omówienia i recenzje

• Ankiety dla IBL PAN 1951, 1966.

Autor o sobie

• Z. Kosidowski: Jak pisałem „Opowieści biblijne”. „Dookoła Świata” 1961 nr 51/51.

Wywiady

• Spotkania z Zenonem Kosidowskim. Rozmowa 1-3. Rozm. Z. Jurkiewcz. „Dookoła Świata” 1974 nr 5-7.
• W poszukiwaniu prawdy. Rozm. M.A. Kowalski. „Tygodnik Kulturalny” 1978 nr 26.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

• Z. Macużanka: Kosidowski. [Szkic]. Warszawa: Agencja Autorska i Zjednoczenie Księgarskie 1972, 38 s.

Artykuły

• S. Kasztelowicz: Z Kosidowskim. W tegoż: Tragicy doby bez kształtu. Warszawa 1933.
• A. Hamerliński: Zenon Kosidowski. „Tygodnik Kulturalny” 1966 nr 10.
• W. Rustecki: Kosidowski. „Argumenty” 1969 nr 28.
• J. Frankowski: Dlaczego kwestionujemy wartość biblistycznych prac Kosidowskiego. „Więź” 1974 nr 5.
• J. Kudasiewicz: Biblia na cenzurowanym. W tegoż: Biblia, historia, nauka. Kraków 1978, wyd. 2 tamże 1986.
• Z. Trziszka: Tajemnice opowieści. „Fakty” 1978 nr 13.
• Z. Trziszka: Kosidowski popularyzator czy eseista. „Argumenty” 1979 nr 16.

Szalony łowca

• H. Elzenberg. „Książka” 1922 nr 5.
Go back to position Wróć do pozycji

Artystyczne słuchowiska radiowe

• [J. Ulatowski] j.u.: Dziewicza książka. „Życie Literackie” 1928 nr 1, polemika: Z. Kosidowski: Sprostowanie; J. Ulatowski: Pod sąd opinii. Tamże nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Z okresu złotego kultury Poznania

• J. Hulewicz. „Kurier Poranny” 1939 nr 90.
Go back to position Wróć do pozycji

Gdy Słońce było bogiem

• K. Michałowski. „Nowe Książki” 1957 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Rumaki Lizypa

• S. Lewicki: Dramat spiżowych rumaków. W: Proza, poezja 1965 . Warszawa 1966.
Go back to position Wróć do pozycji

Opowieści biblijne

• M. Budzanowska. „Ateneum Kapłańskie” 1964 nr 3.
• J. Kudasiewicz: Czy archeologia obala Objawienia? „Więź” 1964 nr 11/12.
• H.J. Sikorski: Odzyskanie Biblii. „Argumenty” 1964 nr 11.
• T. Żychiewicz: Klucz. „Znak” 1964 nr 7/8.
• J. Kudasiewicz: Stary Testament w świetle współczesnej krytyki. (Uwagi na marginesie „Opowieści biblijnych” Zenona Kosidowskiego). „Znak” 1965 nr 10, polemika: S. Kowalski: „Nauka XX wieku”. „Zeszyty Argumentów” 1966 nr 3.
• Z. Kudasiewicz: Czy są w S. Testamencie mity? „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1965 nr 5.
• J. Łodykowska-Sulima: „Opowieści biblijne” Zenona Kosidowskiego. „Polonistyka” 1971 nr 6.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji

Opowieści ewangelistów

• J. Kudasiewicz: Ewangelie według Zenona Kosidowskiego. „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 1980 nr 3.
• Z. Ziółkowski: Kłopoty z historią. „Życie i Myśl” 1980 nr 7.
• J. Kudasiewicz: Opowieści o „Opowieściach ewangelistów”. „Współczesna Ambona” 1984 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO