Korolko Mirosław

BIO

Urodzony 25 stycznia 1935 w Prużanie (województwo poleskie) w rodzinie robotniczej; syn Zenona Korolki i Władysławy z Barancewiczów. W 1944 zmarła mu matka i w tym samym roku stracił kontakt z ojcem, powołanym do 1. Armii Wojska Polskiego. W 1946 w ramach tzw. akcji repatriacyjnej przybył do Lublina i do 1954 przebywał w Państwowym Domu Dziecka. Tu kontynuował naukę w zakresie szkoły podstawowej oraz uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. S. Staszica. Po zdaniu matury w 1953 studiował filozofię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a od 1958 także polonistykę; w 1964 uzyskał magisterium w zakresie nauk humanistycznych. Debiutował w 1965 recenzją książki Ilji Goleniszczewa-Kutuzowa Italjanskoje wozraždenie i slawjanskije literatury XV-XVI wiekow (zatytułowaną Włoskie odrodzenie i słowiańskie literatury XV-XVI w.), ogłoszoną w „Przeglądzie Humanistycznym” (nr 2). W 1967 przeniósł się do Warszawy. W 1967-79 pracował jako redaktor w Instytucie Wydawniczym „Pax”. Równocześnie uczestniczył w seminarium doktoranckim na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Artykuły i recenzje literackie publikował w tym czasie w „Kierunkach” (1969-72, 1976, 1987-89). Doktoryzował się w 1971 na podstawie rozprawy O artyzmie prozy „Kazań sejmowych” Piotra Skargi (promotor prof. Jan Nowak-Dłużewski). W roku akademickim 1973/74 prowadził wykłady i ćwiczenia z zakresu literatury staropolskiej w filii UW w Białymstoku, a w 1974/75 w filii Uniwersytetu Łódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim. W 1975 ożenił się z Danutą Wojtczak, historyczką. Współpracował z „Wrocławskim Tygodnikiem Katolików”, publikując artykuły literackie (1976-80; w 1976 cykl Z dziejów polskiej świadomości patriotycznej, a w 1978 cykl Myśli Polaków o pokoju). W 1979 został zatrudniony w Instytucie Badań Literackich (IBL) Polskiej Akademii Nauk jako adiunkt w Pracowni Literatury Renesansu i Baroku. W 1980 habilitował się w IBL na podstawie rozprawy pt. Klejnot swobodnego sumienia. Polemika wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1656. W 1993 otrzymał tytuł profesora. Zmarł 18 marca 2006 w Warszawie; pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Pruszkowie.

Twórczość

1. O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1971, 223 s.

Rozprawa doktorska.

See Studies

2. Klejnot swobodnego sumienia. Polemika wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1658. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1974, 426 s.

Rozprawa habilitacyjna.

See Studies

3. Andrzej Frycz Modrzewski. Humanista, pisarz. Warszawa: Wiedza Powszechna 1978, 236 s.

See Studies

4. Klejnot swobodnego sumienia. Scenariusz filmowy. [Współautor:] G. Królikiewicz. Ekranizacja 1981.

Tytuł roboczy: Klejnot wolnego sumienia.

Nagrody

Wielka Nagroda Przyjaźni na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Panamie w 1982.

5. Jana Kochanowskiego żywot i sprawy. Materiały, komentarze, przypuszczenia. Warszawa: Wiedza Powszechna 1985, 341 s.

See Studies

6. Matka Boża Rywałdzka. Kult i teksty liturgiczno-modlitewne. Warszawa: Ojcowie Kapucyni 1986, 93 s.

7. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna 1990, 322 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1998.

See Studies

8. Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego. Humaniści w kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta. Warszawa: Wiedza Powszechna 1991, 264 s.

Zawartość

Wstęp; Między akademią a kancelarią. Renesansowe ośrodki kultury humanistycznej w Polsce; Organizacja i działalność kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta; Sekretarze Jego Królewskiej Mości Zygmunta Wtorego Augusta; Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego; Sekretariat i kancelaria ostatniego Jagiellona jako ognisko humanistycznej kultury literackiej; Zakończenie; Przypisy; Aneks I: Kalendarz ważniejszych wydarzeń w kancelarii królewskiej i chronologia twórczości sekretarzy Zygmunta Augusta w latach 1548-1572; Aneks II: Poczet sekretarzy królewskich Zygmunta Augusta. – Bibliografia; Indeks osób.

See Studies

9. Leksykon kultury religijnej w Polsce. Miejsca, obrzędy, wspólnoty. (Z przydatkiem literackich wypisów). Warszawa: Adam 1999, 648 s.

10. Andrzej Frycz Modrzewski. Warszawa: DiG 2000, 99 s.

11. Retoryka i erystyka dla prawników. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2001, 224 s.

12. Słownik kultury śródziemnomorskiej w Polsce. Idee, pojęcia, miejsca. Z wypisami literackimi. Warszawa: Muza 2004, 653 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

• Konstrukcja okresu retorycznego w prozie Hieronima Powodowskiego. „Roczniki Humanistyczne” 1966 nr 4 s. 97-112.

• Rola „retoryki” w piśmiennictwie polskim w wieku XVI. (Przegląd badań i propozycje metodologiczne). „Przegląd Humanistyczny” 1966 nr 5 s. 17-34.

• Poglądy polityczne i społeczne Hieronima Powodowskiego. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1967 t. 12 s. 87-97.

• Uwagi o genologii kazania politycznego w Polsce XVI w. W: Kultura i literatura dawnej Polski. Warszawa 1968 s. 149-172.

• Uwagi o retoryce i rytmie w prozie Mikołaja Reja. W: Mikołaj Rej. Wrocław 1971 s. 109-127.

• Spory i polemiki wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1576. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1973 t. 18 s. 65-94.

• Funkcja retoryki w teorii i praktyce pisarskiej Modrzewskiego. W: Andrzej Frycz Modrzewski i problemy kultury polskiego Odrodzenia. Wrocław 1974 s. 81-103.

• Pogranicze sarmatyzmów tolerancyjnego i nietolerancyjnego. „Teksty” 1975 nr 3 s. 134-141.

• Charakterystyka religijnych i literackich form staropolskiej pieśni pasyjnej. W: Polskie pieśni pasyjne. T 1. Warszawa 1977 s. 19-44.

• Z dziejów późnośredniowiecznej literatury pasyjnej w Polsce. W: Z przeszłości. Warszawa 1977 s. 117-149.

• Wyniki i perspektywy badań nad barokową prozą oratorską. W: Wśród zagadnień polskiej literatury barokowej. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach” 1980 nr 383 s. 47-59.

• Hieronima Powodowskiego „Odpowiedź krześcijańska na list... do mnichów częstochowskich” na tle reformacyjnych polemik dotyczących Jasnej Góry. „Studia Claromontana” 1982 t. 3 s. 68-80.

• Stanisław Herakliusz Lubomirski jako eseista. (Rekonesans). W: Stanisław Herakliusz Lubomirski. Wrocław 1982 s. 89-99.

• Cztery wieki obecności Jana Kochanowskiego w literaturze polskiej. W: Tradycja czarnoleska w szkolnym kształceniu literackim. Olsztyn 1983 s. 8-18.

• Fakty i przypuszczenia w życiorysie Kochanowskiego. [Współautor:] W. Urban. W: Jan Kochanowski i epoka renesansu. Warszawa 1984 s. 282-295.

• Kilka uwag o aktualnych problemach interpretacji historycznoliterackiej literatury średniowiecznej w Polsce. „Przegląd Humanistyczny” 1984 nr 9/10 s. 55-63.

• Refleksje o literaturze konwersyjnej w Polsce w drugiej połowie XVI wieku: na przykładzie tekstów Kaspra Wilkowskiego i Hieronima Powodowskiego. W: Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej. Wrocław 1984 s. 241-254.

• Rola retoryki klasycznej w interpretacji Biblii na przykładzie literatury kaznodziejskiej w Polsce XVI w. W: Biblia a literatura. Lublin 1986 s. 153-168.

• Retoryka w twórczości Cypriana Kamila Norwida. „Przegląd Humanistyczny” 1987 nr 3 s. 1-13.

• O kunszcie oratorskim staropolskiego kaznodziejstwa. W: Kultura żywego słowa w dawnej Polsce. Warszawa 1989 s. 56-100.

• Środowisko intelektualne kancelarii królewskiej za podkanclerzych Filipa Padniewskiego i Piotra Myszkowskiego. W: Jan Kochanowski 1584-1589. Epoka – twórczość – recepcja. T. 1. Lublin 1989 s. 143-159.

• Topos zdrady ojczyzny w literaturze polskiej lat 1655-1668. W: Literatura i kultura polska po „potopie”. Wrocław 1992 s. 53-64.

• Między retoryką a teologią. O kunszcie estetycznym staropolskich kazań (rekonesans). W: Proza polska w kręgu religijnych inspiracji. Lublin 1993 s. 41-71.

• Retoryka w polskich kolegiach jezuickich. W: Jezuici a kultura polska. Kraków 1993 s. 121-142.

• „Mąż Boleści” w staropolskich pieśniach pasyjnych. W: Chrystus w literaturze polskiej. Lublin 2001 s. 43-57.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. P. Skarga: Kazania sejmowe. Wyd. 3 zmienione i uzupełnione Oprac.: J. Tazbir przy współudziale M. Korolki. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1972, CVI, 196 s. Biblioteka Narodowa I, 70.

2. J. Nowak-Dłużewski: Studia i szkice. Bibliografia prac J. Nowaka-Dłużewskiego zebrał i zestawił S. Nieznanowski. Wspomnienie wstępne, przypisy, oprac. i uzupełnione: M. Korolko. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1973, 271 s.

See Studies

3. Polskie pieśni pasyjne. Średniowiecze i wiek XVI. Red. i wstęp: J. Nowak-Dłużewski. Zebrał i oprac. M. Korolko. Oprac. językowe: J. Puzynina, T. Dobrzyńska. Oprac. paleograficzne: H. Kawalewicz. Oprac. muzyczne: J. Więckowski. T. 1-2. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1977, 360 + 258 s.

T. 1. Teksty i komentarze; T. 2. Opracowanie muzyczne; Podobizny fototypiczne tekstów średniowiecznych i warianty językowe.

4. Hymny kościelne. Przekł. T. Karyłowskiego. Przedmowa: S. Windakiewicz. Wyd. 1 powojenne. W nowym układzie i oprac. M. Korolko. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1978, 378 s.

5. S.S. Szemiot: Diariusz peregrynacyi na różne miejsca święte szczęśliwie odprawionej Anno 1680. Z rękopisu wyd.: M. Korolko i Z. Olszewska. W: Ze starych rękopisów. Warszawa 1979 s. 87-131.

6. Kochanowski. Z dziejów badań i recepcji twórczości. Wybór tekstów, oprac. i wstęp: M. Korolko. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1980, 713 s.

See Studies

7. Konfederacja warszawska 1573 roku, wielka karta polskiej tolerancji. Oprac.: M. Korolko, J. Tazbir. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1980, 54 s.

8. M.K. Sarbiewski: Liryki oraz Droga rzymska i fragmenty Lechiady. Przeł.: T. Karyłowski. Oprac.: M. Korolko, J. Okoń. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1980, 665 s.

9. Średniowieczna pieśń religijna polska. Oprac.: M. Korolko. Wyd. 2 zmienione Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1980, LXXVI, 287 s. Biblioteka Narodowa I, 65.

See Studies

10. S.S. Szemiot: Sumariusz wierszów. Z rękopisu wyd. i oprac. M. Korolko. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1981, 415 s.

11. P. Skarga: Kazania sejmowe. Oprac. J. Tazbir przy współudziale M. Korolko. Wyd. nast.: wyd. 4 uzupełnione Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1984, CXVII, 210 s. Biblioteka Narodowa I, 70, wyd. 5 uzupełnione tamże 1995, XCVIII, 185 s.; Wrocław: Ossolineum; Warszawa: De Agostini Polska 2003.

12. P. Skarga: Kazania sejmowe i Wzywanie do pokuty obywatelów Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wstęp, oprac. tekstu i przypisy: M. Korolko. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1985, X, 121 s. Wyd. 2 tamże 1999, 223 s.

13. Cochanoviana. T. 2. Materiały do dziejów twórczości Jana Kochanowskiego z lat 1551-1625. Wyd. i oprac.: M. Korolko. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1986, 288 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.

14. Cudowny obraz Matki Bożej Pocieszenia w kościele parafialnym oo. Kapucynów we Włodawie-Orchów. Oprac.: M. Korolko. Warszawa: [s.n.] 1987, 44 s.

15. Patron zawierzenia i wytrwania. Okruchy myśli bł. Honorata Koźmińskiego, kapucyna (1829-1916). Wyboru tekstów dokonali: G. Bartoszewski i M. Korolko. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej 1989, 159 s.

16. Acta Nuntiaturae Polonae. T. IX. Vincentius Lauro (1572-1578). Vol. 1-2. Romae: [Wydawnictwo Fundacji Lanckorońskich] 1994, 1999.

Vol. 1. (25 VII 1572 – 30 IX 1574). [Oprac.:] M. Korolko, H.D. Wojtyska. 1994,448 s.

Vol. 2. [Oprac.:] M. Korolko, L. Olech. 1999, 406 s.

17. G. Krasiński: Taniec Rzeczypospolitej Polskiej. Oprac.: M. Korolko. Warszawa: Semper 1996, 313 s.

18. Stanisław ze Skarbimierza: Mowy wybrane o mądrości. Oprac.: M. Korolko. Przekł:. B. Chmielowska. Kraków: Arcana 1997, 268 s. Wyd. 2 tamże 2000 [właśc. 2001].

19. Thesaurus. Skarbiec łacińskich sentencji, przysłów i powiedzeń w literaturze polskiej. Zebrał i oprac. M. Korolko. Warszawa: Wiedza Powszechna 1997, XV, 590 s. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione pt. Thesaurus albo Skarbiec łacińskich sentencji, przysłów i powiedzeń w literaturze polskiej. Tamże 2004, 1030 s.

20. Stanisław Hozjusz: Księgi o Jasnym a Szczyrym Słowie Bożym. Najjaśniejszemu Książęciu i Panu Zygmuntowi Augustowi Królowi Polskiemu etc. przypisane Kraków 1562. Oprac.: M. Korolko. Kraków: „Arcana” 1999, 189 s.

21. W. Goślicki: O senatorze doskonałym Księgi dwie. W których są wyjaśnione obowiązki urzędników oraz szczęśliwe życie obywateli i pomyślność państwa (1568). Z języka łacińskiego przeł. T. Bieńkowski. Oprac.: M. Korolko. Kraków: Arcana 2000, 562 s.

22. Polskie pieśni wielkanocne. Średniowiecze i wiek XVI. Pod red. J. Nowak-Dłużewskiego. T. 1-2. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 2001, 343 + 328 s.

T. 1. Teksty i komentarze. Zebrał i oprac. M. Korolko. Oprac. językowe: J. Puzynina przy współudziale T. Dobrzyńskiej. Oprac. paleograficzne: H. Kowalewicz; T. 2. Opracowanie muzyczne; Podobizny fototypiczne tekstów średniowiecznych i warianty językowe. Oprac. muzyczne: T. Maciejewski. Oprac. wariantów językowych: M. Korolko przy współudziale T. Dobrzyńskiej.

23. O poprawie Rzeczypospolitej. Księgi czwore. Oprac.: M. Korolko. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie Filii Akademii Świętokrzyskiej 2003, 486 s.

24. Rozmowa o tym: godzi li się laikom kielicha, księżej żon dopuścić, a w kościelech służbę Bożą językiem przyrodzonym sprawować. Przez Stanisława Hozjusza uczyniona. Oprac.: M. Korolko. Olsztyn: Hosianum 2003, 116 s.