BIO

Urodzony 25 stycznia 1935 w Prużanie (województwo poleskie) w rodzinie robotniczej; syn Zenona Korolki i Władysławy z Barancewiczów. W 1944 zmarła mu matka i w tym samym roku stracił kontakt z ojcem, powołanym do 1. Armii Wojska Polskiego. W 1946 w ramach tzw. akcji repatriacyjnej przybył do Lublina i do 1954 przebywał w Państwowym Domu Dziecka. Tu kontynuował naukę w zakresie szkoły podstawowej oraz uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. S. Staszica. Po zdaniu matury w 1953 studiował filozofię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a od 1958 także polonistykę; w 1964 uzyskał magisterium w zakresie nauk humanistycznych. Debiutował w 1965 recenzją książki Ilji Goleniszczewa-Kutuzowa Italjanskoje wozraždenie i slawjanskije literatury XV-XVI wiekow (zatytułowaną Włoskie odrodzenie i słowiańskie literatury XV-XVI w.), ogłoszoną w „Przeglądzie Humanistycznym” (nr 2). W 1967 przeniósł się do Warszawy. W 1967-79 pracował jako redaktor w Instytucie Wydawniczym „Pax”. Równocześnie uczestniczył w seminarium doktoranckim na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Artykuły i recenzje literackie publikował w tym czasie w „Kierunkach” (1969-72, 1976, 1987-89). Doktoryzował się w 1971 na podstawie rozprawy O artyzmie prozy „Kazań sejmowych” Piotra Skargi (promotor prof. Jan Nowak-Dłużewski). W roku akademickim 1973/74 prowadził wykłady i ćwiczenia z zakresu literatury staropolskiej w filii UW w Białymstoku, a w 1974/75 w filii Uniwersytetu Łódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim. W 1975 ożenił się z Danutą Wojtczak, historyczką. Współpracował z „Wrocławskim Tygodnikiem Katolików”, publikując artykuły literackie (1976-80; w 1976 cykl Z dziejów polskiej świadomości patriotycznej, a w 1978 cykl Myśli Polaków o pokoju). W 1979 został zatrudniony w Instytucie Badań Literackich (IBL) Polskiej Akademii Nauk jako adiunkt w Pracowni Literatury Renesansu i Baroku. W 1980 habilitował się w IBL na podstawie rozprawy pt. Klejnot swobodnego sumienia. Polemika wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1656. W 1993 otrzymał tytuł profesora. Zmarł 18 marca 2006 w Warszawie; pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Pruszkowie.

Twórczość

1. O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1971, 223 s.

Rozprawa doktorska.

2. Klejnot swobodnego sumienia. Polemika wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1658. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1974, 426 s.

Rozprawa habilitacyjna.

3. Andrzej Frycz Modrzewski. Humanista, pisarz. Warszawa: Wiedza Powszechna 1978, 236 s.

4. Klejnot swobodnego sumienia. Scenariusz filmowy. [Współautor:] G. Królikiewicz. Ekranizacja 1981.

Tytuł roboczy: Klejnot wolnego sumienia.

Nagrody

Wielka Nagroda Przyjaźni na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Panamie w 1982.

5. Jana Kochanowskiego żywot i sprawy. Materiały, komentarze, przypuszczenia. Warszawa: Wiedza Powszechna 1985, 341 s.

6. Matka Boża Rywałdzka. Kult i teksty liturgiczno-modlitewne. Warszawa: Ojcowie Kapucyni 1986, 93 s.

7. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna 1990, 322 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1998.

8. Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego. Humaniści w kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta. Warszawa: Wiedza Powszechna 1991, 264 s.

Zawartość

Wstęp; Między akademią a kancelarią. Renesansowe ośrodki kultury humanistycznej w Polsce; Organizacja i działalność kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta; Sekretarze Jego Królewskiej Mości Zygmunta Wtorego Augusta; Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego; Sekretariat i kancelaria ostatniego Jagiellona jako ognisko humanistycznej kultury literackiej; Zakończenie; Przypisy; Aneks I: Kalendarz ważniejszych wydarzeń w kancelarii królewskiej i chronologia twórczości sekretarzy Zygmunta Augusta w latach 1548-1572; Aneks II: Poczet sekretarzy królewskich Zygmunta Augusta. – Bibliografia; Indeks osób.

9. Leksykon kultury religijnej w Polsce. Miejsca, obrzędy, wspólnoty. (Z przydatkiem literackich wypisów). Warszawa: Adam 1999, 648 s.

10. Andrzej Frycz Modrzewski. Warszawa: DiG 2000, 99 s.

11. Retoryka i erystyka dla prawników. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2001, 224 s.

12. Słownik kultury śródziemnomorskiej w Polsce. Idee, pojęcia, miejsca. Z wypisami literackimi. Warszawa: Muza 2004, 653 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Konstrukcja okresu retorycznego w prozie Hieronima Powodowskiego. Roczniki Humanistyczne 1966 nr 4 s. 97-112.
Rola „retoryki” w piśmiennictwie polskim w wieku XVI. (Przegląd badań i propozycje metodologiczne). Przegląd Humanistyczny 1966 nr 5 s. 17-34.
Poglądy polityczne i społeczne Hieronima Powodowskiego. Odrodzenie i Reformacja w Polsce 1967 t. 12 s. 87-97.
Uwagi o genologii kazania politycznego w Polsce XVI w. W: Kultura i literatura dawnej Polski. Warszawa 1968 s. 149-172.
Uwagi o retoryce i rytmie w prozie Mikołaja Reja. W: Mikołaj Rej. Wrocław 1971 s. 109-127.
Spory i polemiki wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1576. Odrodzenie i Reformacja w Polsce 1973 t. 18 s. 65-94.
Funkcja retoryki w teorii i praktyce pisarskiej Modrzewskiego. W: Andrzej Frycz Modrzewski i problemy kultury polskiego Odrodzenia. Wrocław 1974 s. 81-103.
Pogranicze sarmatyzmów tolerancyjnego i nietolerancyjnego. Teksty 1975 nr 3 s. 134-141.
Charakterystyka religijnych i literackich form staropolskiej pieśni pasyjnej. W: Polskie pieśni pasyjne. T 1. Warszawa 1977 s. 19-44.
Z dziejów późnośredniowiecznej literatury pasyjnej w Polsce. W: Z przeszłości. Warszawa 1977 s. 117-149.
Wyniki i perspektywy badań nad barokową prozą oratorską. W: Wśród zagadnień polskiej literatury barokowej. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 1980 nr 383 s. 47-59.
Hieronima Powodowskiego „Odpowiedź krześcijańska na list... do mnichów częstochowskich” na tle reformacyjnych polemik dotyczących Jasnej Góry. Studia Claromontana 1982 t. 3 s. 68-80.
Stanisław Herakliusz Lubomirski jako eseista. (Rekonesans). W: Stanisław Herakliusz Lubomirski. Wrocław 1982 s. 89-99.
Cztery wieki obecności Jana Kochanowskiego w literaturze polskiej. W: Tradycja czarnoleska w szkolnym kształceniu literackim. Olsztyn 1983 s. 8-18.
Fakty i przypuszczenia w życiorysie Kochanowskiego. [Współautor:] W. Urban. W: Jan Kochanowski i epoka renesansu. Warszawa 1984 s. 282-295.
Kilka uwag o aktualnych problemach interpretacji historycznoliterackiej literatury średniowiecznej w Polsce. Przegląd Humanistyczny 1984 nr 9/10 s. 55-63.
Refleksje o literaturze konwersyjnej w Polsce w drugiej połowie XVI wieku: na przykładzie tekstów Kaspra Wilkowskiego i Hieronima Powodowskiego. W: Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej. Wrocław 1984 s. 241-254.
Rola retoryki klasycznej w interpretacji Biblii na przykładzie literatury kaznodziejskiej w Polsce XVI w. W: Biblia a literatura. Lublin 1986 s. 153-168.
Retoryka w twórczości Cypriana Kamila Norwida. Przegląd Humanistyczny 1987 nr 3 s. 1-13.
O kunszcie oratorskim staropolskiego kaznodziejstwa. W: Kultura żywego słowa w dawnej Polsce. Warszawa 1989 s. 56-100.
Środowisko intelektualne kancelarii królewskiej za podkanclerzych Filipa Padniewskiego i Piotra Myszkowskiego. W: Jan Kochanowski 1584-1589. Epoka – twórczość – recepcja. T. 1. Lublin 1989 s. 143-159.
Topos zdrady ojczyzny w literaturze polskiej lat 1655-1668. W: Literatura i kultura polska po „potopie. Wrocław 1992 s. 53-64.
Między retoryką a teologią. O kunszcie estetycznym staropolskich kazań (rekonesans). W: Proza polska w kręgu religijnych inspiracji. Lublin 1993 s. 41-71.
Retoryka w polskich kolegiach jezuickich. W: Jezuici a kultura polska. Kraków 1993 s. 121-142.
Mąż Boleści” w staropolskich pieśniach pasyjnych. W: Chrystus w literaturze polskiej. Lublin 2001 s. 43-57.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. P. Skarga: Kazania sejmowe. Wyd. 3 zmienione i uzupełnione Oprac.: J. Tazbir przy współudziale M. Korolki. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1972, CVI, 196 s. Biblioteka Narodowa I, 70.
2. J. Nowak-Dłużewski: Studia i szkice. Bibliografia prac J. Nowaka-Dłużewskiego zebrał i zestawił S. Nieznanowski. Wspomnienie wstępne, przypisy, oprac. i uzupełnione: M. Korolko. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1973, 271 s.
3. Polskie pieśni pasyjne. Średniowiecze i wiek XVI. Red. i wstęp: J. Nowak-Dłużewski. Zebrał i oprac. M. Korolko. Oprac. językowe: J. Puzynina, T. Dobrzyńska. Oprac. paleograficzne: H. Kawalewicz. Oprac. muzyczne: J. Więckowski. T. 1-2. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1977, 360 + 258 s.
T. 1. Teksty i komentarze; T. 2. Opracowanie muzyczne; Podobizny fototypiczne tekstów średniowiecznych i warianty językowe.
4. Hymny kościelne. Przekł. T. Karyłowskiego. Przedmowa: S. Windakiewicz. Wyd. 1 powojenne. W nowym układzie i oprac. M. Korolko. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1978, 378 s.
5. S.S. Szemiot: Diariusz peregrynacyi na różne miejsca święte szczęśliwie odprawionej Anno 1680. Z rękopisu wyd.: M. Korolko i Z. Olszewska. W: Ze starych rękopisów. Warszawa 1979 s. 87-131.
6. Kochanowski. Z dziejów badań i recepcji twórczości. Wybór tekstów, oprac. i wstęp: M. Korolko. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1980, 713 s.
7. Konfederacja warszawska 1573 roku, wielka karta polskiej tolerancji. Oprac.: M. Korolko, J. Tazbir. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1980, 54 s.
8. M.K. Sarbiewski: Liryki oraz Droga rzymska i fragmenty Lechiady. Przeł.: T. Karyłowski. Oprac.: M. Korolko, J. Okoń. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1980, 665 s.
9. Średniowieczna pieśń religijna polska. Oprac.: M. Korolko. Wyd. 2 zmienione Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1980, LXXVI, 287 s. Biblioteka Narodowa I, 65.
10. S.S. Szemiot: Sumariusz wierszów. Z rękopisu wyd. i oprac. M. Korolko. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1981, 415 s.
11. P. Skarga: Kazania sejmowe. Oprac. J. Tazbir przy współudziale M. Korolko. Wyd. nast.: wyd. 4 uzupełnione Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1984, CXVII, 210 s. Biblioteka Narodowa I, 70, wyd. 5 uzupełnione tamże 1995, XCVIII, 185 s.; Wrocław: Ossolineum; Warszawa: De Agostini Polska 2003.
12. P. Skarga: Kazania sejmowe i Wzywanie do pokuty obywatelów Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wstęp, oprac. tekstu i przypisy: M. Korolko. Warszawa: Instytut WydawniczyPAX1985, X, 121 s. Wyd. 2 tamże 1999, 223 s.
13. Cochanoviana. T. 2. Materiały do dziejów twórczości Jana Kochanowskiego z lat 1551-1625. Wyd. i oprac.: M. Korolko. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1986, 288 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.
14. Cudowny obraz Matki Bożej Pocieszenia w kościele parafialnym oo. Kapucynów we Włodawie-Orchów. Oprac.: M. Korolko. Warszawa: [s.n.] 1987, 44 s.
15. Patron zawierzenia i wytrwania. Okruchy myśli bł. Honorata Koźmińskiego, kapucyna (1829-1916). Wyboru tekstów dokonali: G. Bartoszewski i M. Korolko. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej 1989, 159 s.
16. Acta Nuntiaturae Polonae. T. IX. Vincentius Lauro (1572-1578). Vol. 1-2. Romae: [Wydawnictwo Fundacji Lanckorońskich] 1994, 1999.

Vol. 1. (25 VII 1572 – 30 IX 1574). [Oprac.:] M. Korolko, H.D. Wojtyska. 1994,448 s.

Vol. 2. [Oprac.:] M. Korolko, L. Olech. 1999, 406 s.

17. G. Krasiński: Taniec Rzeczypospolitej Polskiej. Oprac.: M. Korolko. Warszawa: Semper 1996, 313 s.
18. Stanisław ze Skarbimierza: Mowy wybrane o mądrości. Oprac.: M. Korolko. Przekł:. B. Chmielowska. Kraków: Arcana 1997, 268 s. Wyd. 2 tamże 2000 [właśc. 2001].
19. Thesaurus. Skarbiec łacińskich sentencji, przysłów i powiedzeń w literaturze polskiej. Zebrał i oprac. M. Korolko. Warszawa: Wiedza Powszechna 1997, XV, 590 s. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione pt. Thesaurus albo Skarbiec łacińskich sentencji, przysłów i powiedzeń w literaturze polskiej. Tamże 2004, 1030 s.
20. Stanisław Hozjusz: Księgi o Jasnym a Szczyrym Słowie Bożym. Najjaśniejszemu Książęciu i Panu Zygmuntowi Augustowi Królowi Polskiemu etc. przypisane Kraków 1562. Oprac.: M. Korolko. Kraków: Arcana1999, 189 s.
21. W. Goślicki: O senatorze doskonałym Księgi dwie. W których są wyjaśnione obowiązki urzędników oraz szczęśliwe życie obywateli i pomyślność państwa (1568). Z języka łacińskiego przeł. T. Bieńkowski. Oprac.: M. Korolko. Kraków: Arcana 2000, 562 s.
22. Polskie pieśni wielkanocne. Średniowiecze i wiek XVI. Pod red. J. Nowak-Dłużewskiego. T. 1-2. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX2001, 343 + 328 s.
T. 1. Teksty i komentarze. Zebrał i oprac. M. Korolko. Oprac. językowe: J. Puzynina przy współudziale T. Dobrzyńskiej. Oprac. paleograficzne: H. Kowalewicz; T. 2. Opracowanie muzyczne; Podobizny fototypiczne tekstów średniowiecznych i warianty językowe. Oprac. muzyczne: T. Maciejewski. Oprac. wariantów językowych: M. Korolko przy współudziale T. Dobrzyńskiej.
23. O poprawie Rzeczypospolitej. Księgi czwore. Oprac.: M. Korolko. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie Filii Akademii Świętokrzyskiej 2003, 486 s.
24. Rozmowa o tym: godzi li się laikom kielicha, księżej żon dopuścić, a w kościelech służbę Bożą językiem przyrodzonym sprawować. Przez Stanisława Hozjusza uczyniona. Oprac.: M. Korolko. Olsztyn: Hosianum 2003, 116 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1994.

O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi

H. Krzeczkowski: Kazania sejmowe” Piotra Skargi. Tygodnik Powszechny 1972 nr 50.
J. Ślaski: Z literatury staropolskiej. Nowe Książki 1972 nr 20.
T. Bieńkowski. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce1973 t. 18.

Klejnot swobodnego sumienia. Polemika wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1658

A. Sucheni-Grabowska: Mit czy rzeczywistość? Spory o tolerancję w dawnej Polsce. Miesięcznik Literacki 1975 nr 12.
H. Wisner. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce1976 t. 21.

Andrzej Frycz Modrzewski. Humanista, pisarz

A. Kempfi: Myśliciel jako literat. Życie i Myśl 1979 nr 6.
W.J. Stec: Nowa książka o Andrzeju Fryczu Modrzewskim. Polonistyka 1979 nr 4.

Jana Kochanowskiego żywot i sprawy

A. Staniszewski: Kochanowski wciąż mało znany. Życie Literackie 1986 nr 24.

Sztuka retoryki

B. Bogołębska. „Ruch Literacki1991 nr 4.
H. Cichocka. „Pamiętnik Literacki1991 z. 4.
B. Otwinowska. „Pamiętnik Literacki1991 z. 4.
K. Tuszyńska-Maciejewska, W. Maciejewski. „Eos1992 t. 80 z. 1.
S. Bortnowski: O retoryce bez entuzjazmu. Polonistyka 2002 nr 5.

Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego

J. Ślaski: Królewscy humaniści. Nowe Książki 1993 nr 4.

Kochanowski

J. Ślaski: Kochanowski – z dziejów badań i recepcji. Nowe Książki 1981 nr 5.
K. Żukowska: Il non finito” – poeta na zawsze in statu nascendi. Przegląd Humanistyczny 1982 nr 5/6.
K. Żukowska: Kamienne rękawiczki” albo „on – my. Poezja 1983 nr 2.
J. Ślaski. „Rocznik Literacki 1980wyd. 1984.

Średniowieczna pieśń religijna polska

L. Pszczołowska, J. Woronczak: Średniowieczna pieśń religijna. Tygodnik Powszechny 1981 nr 16, polemika: M. Korolko, tamże 1981 nr 22.