BIO

Urodzony 16 lutego 1927 w Krakowie; syn Stanisława Korczaka, prawnika, i Marii z Landsbergerów. Uczęszczał do szkół w Krakowie. W czasie okupacji niemieckiej przebywał początkowo nadal w Krakowie, a od 1942 w Warszawie, gdzie kontynuował naukę na tajnych kompletach gimnazjalnych. W 1943 wstąpił do Gwardii Ludowej, w maju 1944 do Polskiej Partii Robotniczej. W lipcu tegoż roku, po wyzwoleniu Otwocka, gdzie w tym czasie przebywał, zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. Ukończywszy Oficerską Szkołę Polityczno-Wychowawczą w Lublinie, został wcielony do 2. Armii Wojska Polskiego i wraz z nią przeszedł szlak bojowy do Pragi. Został odznaczony Krzyżem Walecznych i licznymi medalami wojskowymi. Po zakończeniu wojny brał udział w 1945-47 w walkach na wschodzie kraju przeciw oddziałom Ukraińskiej Powstańczej Armii. W 1947 zdał maturę. Debiutował w tymże roku artykułem pt. Nad kartami emigracyjnych czasopism, ogłoszonym w „Dzienniku Literackim” (nr 355; z pismem tym współpracował do 1950 jako publicysta kulturalny, recenzent i prozaik). W 1948 zakończył służbę wojskową (zdemobilizowany w stopniu porucznika). Od tegoż roku należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (do 1983). W 1948-50 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (na stanowisku referenta prasy polskiej wydawanej za granicą); równocześnie studiował na Wydziale Dyplomatyczno-Konsularnym Akademii Nauk Politycznych w Warszawie (dyplom w 1952). Od 1949 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1950 opublikował pierwsze opowiadania: Trzy spotkania w „Nowej Kulturze” (nr 6, 7) oraz Czterdzieści osiem gwiazd w „Kuźnicy” (nr 10). W 1950-52 był kierownikiem literackim Rozgłośni Krakowskiej Polskiego Radia. W 1951 ożenił się z Teresą Mikucką. W tymże roku przeprowadził się do Poznania, gdzie objął kierownictwo artystyczne Artosu, przekształconego w 1952 w Państwowe Przedsiębiorstwo Imprez Estradowych. W 1953 założył poznański Teatr Satyry, był jego dyrektorem i kierownikiem artystycznym do zamknięcia Teatru przez władze w 1963; od 1958 był równocześnie kierownikiem literackim Teatrów Dramatycznych (do 1961). Rozwijał twórczość literacką jako autor opowiadań, felietonów, recenzji i artykułów drukowanych m.in. na łamach „Życia Literackiego” (od 1951; tu m.in. w 1956 cykl Obrachunki (nie tylko) prowincjonalne), „Widnokręgu” (1952-56), „Głosu Wielkopolskiego” (1955-56, 1959-61, 1970; tu m.in. w 1959 cykl pt. Sobotni felieton Jerzego Korczaka), „Expressu Poznańskiego” (1956, 1964-67; m.in. w 1956 cykl reportaży pt. Bryk z podróży na Zachód), „Wybojów” (1956-57), „Nowej Kultury” (1957-62), „Tygodnika Zachodniego” (1957-60). W 1960 otrzymał nagrodę literacką miasta Poznania. W 1963 zakończył pracę etatową i zajął się wyłącznie twórczością literacką, pisząc opowiadania, powieści dokumentalne i reportaże historyczne oraz felietony i artykuły z zakresu publicystyki kulturalnej. Kontynuował ogłaszanie swoich utworów w „Życiu Literackim”, publikował nadto m.in. na łamach czasopism poznańskich: „Nurt” (1967-68; m.in. cykl felietonów pt. Z pozycji 17 południka), „Tydzień” (1974-81), „W Drodze” (od 1981) oraz wrocławskiego dwutygodnika katolickiego „Nowe Życie” (1981-86; m.in. stały felieton pt. Z notesu). W 1980-81 był wiceprezesem Komitetu Porozumiewawczego Stowarzyszeń Twórczych w Poznaniu. Po wprowadzeniu stanu wojennego brał udział w niezależnym życiu literackim, za co był dwukrotnie (w 1985 i 1987) zatrzymywany przez Służbę Bezpieczeństwa. W 1984/85 przebywał w Berlinie Zachodnim na stypendium literackim, ufundowanym przez Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD). Nawiązał współpracę z prasą emigracyjną i wychodzącą poza cenzurą. Artykuły i recenzje, podpisane pseudonimem Tomasz Łomża, zamieszczał w tym okresie w paryskiej „Kulturze” (1988) i „Zeszytach Historycznych” (1989). W 1987 otrzymał za działalność na rzecz niezależnej kultury nagrodę POLCUL Foundation (Australia). W 1988-90 był członkiem Niezależnego Komitetu Kultury, a następnie wszedł w skład Komitetu Porozumiewawczego Środowisk Twórczych. W 1989 został członkiem Polskiego PEN Clubu oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP) (wiceprezes, a od 1990 prezes Oddziału Poznańskiego oraz członek Zarządu Głównego SPP). W 1990 otrzymał nagrodę im. K. Pruszyńskiego przyznawaną przez Polski PEN Club oraz ponownie nagrodę literacką miasta Poznania. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1959), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1964), Krzyżem Kawalerskim (1971) i Krzyżem Oficerskim (1978) Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką Honorową miasta Poznania (1978), odznaką „Za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego” (1980). Od 2001 mieszkał w Krakowie, gdzie zmarł 16 października 2021; pochowany tamże na Cmentarzu Rakowickim.

Twórczość

1. Trzy spotkania. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1950, 93 s.

Zawartość

Czterdzieści osiem gwiazd; Trzy spotkania; Samo nie przyjdzie.

2. Na Nowej Hucie. Opowiadania. [Autorzy:] J. Bober, J. Korczak, J. Lovell. Warszawa: Czytelnik 1952, 75 s.

Tu opowiadanie J. Korczaka: Dziewczęta z kombinatu, s. 63-76.

3. Odcinek południowy. [Powieść]. Druk pt. Cena zwycięstwa. „Widnokrąg” dod. Gazeta Poznańska 1952 nr 39 [odcinek I], „Gazeta Poznańska” 1952 nr 230-309; „Głos Koszaliński” 1953 nr 43-118. Wyd. osobne z podtytułem: Powieść. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 209 s. Wyd. 1 [!] masowe tamże 1954.

4. Czterdzieści osiem gwiazd. [Opowiadania]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 30 s.

Zawartość

Czterdzieści osiem gwiazd [poz. ]; Jose Pereira wychodzi z wojska.

5. Z pamiętnika chorążego Matuszaka. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1954, 82 s.

6. Spalony las. [Powieść]. Powst. 1954-1958. [Inf. autora]. Druk fragmentów: Napad. „Życie Literackie” 1954 nr 40; U ojca Beniamina. „Głos Wielkopolski” 1955 nr 265; „Żołnierz Polski” 1956 nr 1; Śmierć generała. „Ziemia i Morze” 1956 nr 14.

7. Pierożek drewniany. Opowiadania. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1960, 157 s.

Zawartość

Opowiadanie niemoralne; Równowaga; Koniec Atlantydy; Jej szansa; Granica świętości; Kaplica pana Leona; Warcaby; Alejka pachnąca akacją; Wspólny tapczan; Wdowy; Notre tresor; Walizeczka; Czy lubi pan Sartre'a?; Czarodziejski wózek; Pierożek drewniany; W sobotę; Opowiadania z happy-endem.

8. Pogrzeb z gramofonem. [Opowiadania]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1963, 126 s. Wyd. nast. Poznań: Rebis 1993.

Zawartość

Pogrzeb z gramofonem; Stary tragik; Melpomena i niebieskie myszki; Zmiana dyrekcji; Przy oknie; Disce puer latine; U przyjaciela; Naiwny; Nagich przyodziać; W klatce; Powrót na wieś; Szafa; Numer; Z rocznika czterdzieści pięć.

9. Między swastyką a trójzębem. Opowiadania. [Posłowie] J. Korczak. Warszawa: Nasza Księgarnia 1964, 148 s.

Zawartość

Wyprawa „po język”; Po drugiej stronie Nysy; W kleszczach; Zwiad pod Budziszynem; Czołgi pod Königswarthą; Na tyłach; Jak kamień w wodę...; Maryśka; Rubikon nie przekroczony.

10. Wał Pomorski. Powieść dokumentalna. Gazeta Pomorska 1964 nr 211-309, 1965 nr 1-43, „Trybuna Opolska” 1964 nr 271-309, 1965 nr 1-99, „Głos Koszaliński” 1965 nr 14-144. Wyd. osobne pt. Wał Pomorski 1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 202 s.

11. Hamletówka. [Opowiadania]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1965, 148 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania z poz. : Czy lubi pan Sartre'a?; Czarodziejski wózek; W sobotę; Opowiadanie niemoralne; Pierożek drewniany; Warcaby, – z poz. : Przy oknie; Pogrzeb z gramofonem; Disce puer latine; Numer, – nadto: Ryba bierze; Andzia; Hamletówka; Blizna; Dziwny stary.

12. Klęska „wiernego Heinricha. [Opowiadanie]. Gazeta Krakowska 1966 nr 72, 78, 84, 89, „Głos Robotniczy” 1966 nr 48, 50, 51, „Gazeta Pomorska” 1966 nr 61-65, „Gazeta Zielonogórska” 1966 nr 54, 60, 66, 72, „Trybuna Opolska” 1966 nr 50-54, 56. Wyd. osobne pt.: Klęska wiernego Heinricha. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 108 s.

13. Klucz do Berlina. [Reportaż historyczny]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1966, 407 s., 40 s. tabl. Wyd. nast. tamże: wyd. 1 [!] popularne 1967, wyd. 3 poprawione i uzupełnione 1971, 553 s., wyd. 4 1976. Por. poz. .

Nagrody

Nagroda Ministra Obrony Narodowej w dziedzinie literatury w 1966.

Adaptacje

Klucz do Berlina. Jedenaście scen epickich według książki. Oprac.: S. Artowski. Warszawa 1966, 47 s.

radiowe

Adaptacja: M. Komorowska. Polskie Radio 1969.

14. Klucz do Berlina. (Reportaż sceniczny). Współpraca dramaturgiczna i reżyseria B. Poręba. Prapremiera: Olsztyn, Teatr im. S. Jaracza 1968. Druk pt. Klucz do Berlina. (Reportaż dramatyczny). „Materiały Repertuarowe” 1969 nr 1 s. 7-36. Por. poz. .

W druku brak informacji o współpracy dramaturgicznej.

15. Przeklęte wzgórze 186,0. Opowiadania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1968, 149 s.

Zawartość

Pożegnanie z bekiem Martyną; Inspekcja; Ułańska szarża; Lili Marlen; Przerwa operacyjna; Pomiędzy bitwami; Czy serce wytrzyma?; Generał w niemodnym garniturze; Moja dezercja; Przeklęte wzgórze 186,0; Będzie cmentarz.

16. Jak na niebie, tak i na ziemi. Scenariusz filmowy. Powst. 1969. Por. poz. .

Nagrody

II nagroda w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki, Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego i Centralnego Zarządu Kinematografii na scenariusz filmowy o tematyce wojskowej w 1969.

17. Jak na niebie, tak i na ziemi. [Powieść]. Głos Wielkopolski 1970 nr 71-136. Wyd. osobne Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1970, 165 s. Wyd. 2 tamże 1972. Por. poz. .

Adaptacje

telewizyjne

Na niebie i na ziemi. Scenariusz wg powieści „Jak na niebie, tak i na ziemi” oraz powieści B. Madeja „Miecz i kądziel”: A. Twerdochlib. Telewizja Polska 1973.

18. Noc w Quedlinburgu. Opowiadania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1971, 227 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania z poz. : W kleszczach; Na tyłach; Jak kamień w wodę...; Maryśka; Rubikon nie przekroczony, – z poz. : Pożegnanie z bekiem Martyną; Lili Marlen; Ułańska szarża; Przerwa operacyjna; Pomiędzy bitwami; Czy serce wytrzyma?; Inspekcja; Generał w niemodnym garniturze; Moja dezercja; Przeklęte wzgórze 186,0; Będzie cmentarz, – nadto: Tylko raz w roku; Erem; Noc w Quedlinburgu.

19. Pożegnanie z bekiem Martyną. Wybór opowiadań. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1974, 301 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1978, 310 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania z poz. : Pierożek drewniany; Opowiadanie niemoralne; Warcaby; Alejka pachnąca akacją; Notre tresor; Wdowy; W sobotę, – z poz. : Pogrzeb z gramofonem; Stary tragik; Przy oknie; Disce puer latine, – z poz. : Rubikon nie przekroczony, – z poz. : Hamletówka; Andzia, – z poz. : Pożegnanie z bekiem Martyną; Inspekcja; Przerwa operacyjna; Ułańska szarża; Lili Marlen; Generał w niemodnym garniturze; Czy serce wytrzyma?; Przeklęte wzgórze 186,0; Będzie cmentarz, – z poz. : Erem; Noc w Quedlinburgu, – nadto: Złoty wózek; Czarodziejskie lustro; Wysoki krzyż; Będzie bomba; Śmigus. – W wyd. 2 nadto: Wraca do nas Marcel z miasta.

20. Wysoki krzyż. [Opowiadania]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1974 [właśc. 1973], 171 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania z poz. : Będzie bomba; Czarodziejskie lustro; Śmigus; Wysoki krzyż, – nadto: Sąd nad Piotrem Mikulinem; Izba pamięci; Camping pod czarną górą. – Aneksy: Cztery i pół dychy; Kłopoty z bohaterami; Ustosunkuję się; „...dlaczego wojna mi się śni?”; W Sarajewie; Powrót z wakacji.

21. Zwiadowcy. [Powieść]. Warszawa: Prasa, Książka, Ruch 1974-1975.

[Cz.] 1. Ważka J. Korczak. Ważka J. Korczak, tu Motyl. 1974, 71 s.

[Cz.] 2. W skórze wisielca. 1974, 75 s.

[Cz.] 3. Chłopcy malowani. 1975, 59 s.

[Cz.] 4. Bombonierki o północy. 1975, 67 s.

[Cz.] 5. Niedźwiedź na okręcie. 1975, 73 s.

[Cz.] 6. Prezent dla Smutnej Dyni. 1975, 70 s.

Wyd. łączne całości: wyd. 2 t. 1-3 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1977, 130 + 111 + 125 s., wyd. 3 tamże 1981, 330 s.

22. Alarm na pograniczu. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1977, 108 s.

23. Armia Poznań. [Utwór dramatyczny]. Telewizja Polska 1979. Por. poz. .

24. Cóżeś ty za pani... [Reportaż historyczny]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1979-1983. Por. poz. .

[Cz. 1 z podtytułem:] O walkach Armii „Poznań” 1-12 września 1939 r. 1979, 408 s.

[Cz. 2 z podtytułem:] O walkach Armii „Poznań” 12-19 września 1939 r. 1983, 328 s.

Wyd. łączne cz. 1-2 tamże 1988, 526 s.

25. Blaszane nieśmiertelniki. [Powieść]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, 58 s. Wyd. nast. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1989, 263 s.

26. Konspiratorzy. [Reportaż historyczny]. Poznań: Kantor Wydawniczy SAWW 1990, 193 s.

27. Misja ostatniej nadziei. [Reportaż historyczny]. Warszawa: Volumen 1992, 147 s. Wyd. nast. pt. Karski. Warszawa: Rytm 2001, 205 s.

Adaptacje

radiowe

Polskie Radio 1993.

28. Nieznaczny ruch gąsienicy. [Opowiadania]. Wrocław: Rubikon 1992, 150 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania z poz. : Inspekcja; Będzie cmentarz; Przeklęte wzgórze 186,0, – z poz. : Erem; Noc w Quedlinburgu, – z poz. : Będzie bomba; Śmigus, – nadto: Gdzie reszta?; Trzy epizody z pierwszej linii; Nieznaczny ruch gąsienicy.

Adaptacje

radiowe

Polskie Radio 1993.

29. Przypadki niemieckiego Polaka. [Reportaż historyczny]. Warszawa: Ars Print Production 1997, 170 s., [24] tablice.

Przekłady

niemiecki

Teodor Müller. Das schicksal eines deutschen Polen. [Przeł.] J. Manc. Köln 2000.

30. Konspiratorzy i zdrada. [Reportaż historyczny]. Poznań: W Drodze 2000, 246 s.

Dotyczy Armii Krajowej.

31. Pamięć ci wszystko wybaczy. [Wspomnienia]. Poznań: Media Rodzina 2001, 146 s.

Słuchowiska radiowe, m.in.

• Zob. poz. , .
Klucz do Berlina. Adaptacja: M. Komorowska. Polskie Radio 1969.
Jak na niebie tak i na ziemi. Polskie Radio 1971 [por. Twórczość poz. ].
Kryptonim Pommernstellung. Cz. 1-9. Polskie Radio 1973.
Bitwa nad Bzurą. [Współautor:] A. Zawilski. Polskie Radio 1981.

Prace redakcyjne

1. W. Lichtenberg: Dwa do dwóch czyli remis małżeński. Przeł. J. Wasserberg. Oprac. literackie: J. Korczak. Wystawienie: Bielsko-Biała, Teatr Polski 1968.
2. Ucieczki ku wolności. Wspomnienia Polaków z lat wojny i okupacji. Wybór i oprac.: R. Dyliński, J. Korczak, M. Skąpski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1980, 663 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1978, 1988, 2005.

Autor o sobie

J. Korczak: Moja przygoda dziesięcioletnia. W: 50 lat Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Poznań 1971.

Wywiady

Cena zwycięstwa. Rozm. S. Atlas. Kultura i Ty 1966 nr 6.
Zrozumieć historię i własne życie. Rozm. W. Braniecki. Głos Wielkopolski 1988 nr 247.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (R. Loth).

Trzy spotkania

A. Lam: Jedno spotkanie z prozą Jerzego Korczaka. Nowa Kultura 1951 nr 13.

Odcinek południowy

P. Bystrzycki. „Twórczość1954 nr 5.
A. Drawicz: Powieść o Drugiej Armii. Żołnierz Polski 1954 nr 2.
J. Skórnicki: Na odcinku południowym. Życie Literackie 1954 nr 2.

Pierożek drewniany

H. Zaworska: Pierożek drewniany... – co to jest? Twórczość 1961 nr 5.

Pogrzeb z gramofonem

F. Fornalczyk: Ballady satyryczne. Współczesność 1964 nr 11.

Klucz do Berlina [Reportaż historyczny]

O. Terlecki. „Życie Literackie1966 nr 14.
B. Czeszko: Pamiętam jak... Nowe Książki 1967 nr 14.

Przeklęte wzgórze 186,0

E. Najwer: Wojna i teatr. Nurt 1978 nr 8 [recenzja Pożegnanie z bekiem Martyną].

Cóżeś ty za pani...

O. Terlecki: Powieść o Armii „Poznań. Życie Literackie 1979 nr 44.
M. Porwit: Reportaż historyczny. Kultura 1980 nr 8, sprostowanie nr 10.
K. Olejnik: Chłopcy malowani. Nurt 1984 nr 6.
K. Traciewicz: Słońce wschodzi. „Tygodnik Powszechny1984 nr 6.

Konspiratorzy

E. Najwer: Przemilczana konspiracja. Dekada Literacka 1991 nr 28.

Misja ostatniej nadziei

C. Chlebowski: Beznadziejna misja. (Książka bardzo potrzebna). Polska Zbrojna 1992 nr 235.

Przypadki niemieckiego Polaka

H. Orłowski: Na przekór estetyzacji przypadku. Arkusz 1998 nr 3.
A. Szczypiorski: Wojna bez wielkiej legendy. Nowa książka Jerzego Korczaka. Gazeta Wyborcza 1998 nr 100.

Pamięć ci wszystko wybaczy

T. Mizerkiewicz: Pamięć tak pięknie tłumaczy. Arkusz 2001 nr 11.