BIO
Urodzony 10 lutego 1918 we wsi Pokrzywnica (województwo kieleckie) w rodzinie robotniczej; syn Jana Koprowskiego i Anny z Gradów. Od 1922 mieszkał w Wierzbniku. Uczył się w Starachowicach. Debiutował w 1934 wierszem Wiosenna orka, ogłoszonym w piśmie „Głos Wsi” (nr 16). W 1936 przeniósł się do Warszawy i pracował w Stowarzyszeniu Mechaników Polskich w Pruszkowie. Publikował wiersze i satyry w „Kurierze Literacko-Naukowym” (1935-36, 1938), „Okolicy Poetów” (1936-39), „Na Szerokim Świecie” (1937-38) oraz w „Gazecie Polskiej” (1938-39). W czasie okupacji niemieckiej od 1939, mieszkając kolejno w Pruszkowie, Starachowicach i Stalowej Woli, pracował dorywczo jako robotnik. Wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec w 1941, przebywał w obozie w Cottbus, a po zawarciu w 1944 związku małżeńskiego z Felicją Majewską, w Familienlager w Gebhardshagen pod Brunszwikiem. Pracował kolejno jako robotnik w kopalni, w hucie, przy budowie torów kolejowych i przy wyrębie lasu. Po wyzwoleniu obozu w kwietniu 1945 i utworzeniu zarządu polskiego, zajmował się organizowaniem życia kulturalnego, m.in. teatru obozowego pod nazwą Koło Miłośników Sceny. Następnie przeniósł się do Haltern w Westfalii; należał do współzałożycieli i redaktorów tygodnika „Na Obczyźnie”, w piśmie tym także publikował artykuły. Brał udział w utworzeniu teatru, w którym wystawił rewię Życie jest piękne oraz Betlejem polskie Lucjana Rydla. Od wiosny 1946 pracował w Polskiej Misji Repatriacyjnej w Bad Oyenhausen, przeniesionej następnie do Bad Salzuflen (brytyjska strefa okupacyjna Niemiec), gdzie uczestniczył w wydawaniu „Wiadomości”, codziennego dodatku tygodnika „Nasze Życie”. Nadsyłał artykuły do prasy krajowej, m.in. do pism „Repatriant” (1946-47), „Rzeczpospolita” oraz „Świat i Polska” (1947). Od kwietnia 1947 pracował w Wydziale Konsularnym Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie. Tu uczęszczał krótko na wykłady uniwersyteckie z zakresu filozofii. W tym czasie został członkiem Oddziału Warszawskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich [ZLP]). W grudniu tegoż roku powrócił do Polski i zamieszkał w Piechowicach pod Szklarską Porębą. Był przez kilka miesięcy przedstawicielem Agencji Prasowo-Informacyjnej na Dolny Śląsk, następnie przez trzy miesiące pracował jako inspektor w Powiatowym Związku Gminnych Spółdzielni w Jeleniej Górze. Kontynuował współpracę z pismem „Świat i Polska”. Został członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza). W sierpniu 1950 przeniósł się do Łodzi i nawiązał współpracę z „Dziennikiem Łódzkim” oraz z tygodnikiem „Wieś”. Był recenzentem wewnętrznym literatury niemieckiej i czeskiej w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” i w Państwowym Instytucie Wydawniczym. W 1953-64 pełnił funkcję kierownika literackiego Teatru Nowego w Łodzi. W 1954-55 był redaktorem naczelnym miesięcznika „Łódź Literacka”, a następnie od 1957 dwutygodnika „Kronika” (do likwidacji pisma w 1957; tu też recenzje teatralne i filmowe podpisane Jacek Wierzbiński). W 1957-69 zamieszczał stałe felietony w „Dzienniku Łódzkim”, w 1957-70 współpracował z „Kameną”. Utwory prozą, przekłady, liczne recenzje i artykuły drukował w „Nowej Kulturze” (1957-63), „Orce” (1957-61), „Życiu Literackim” (1957-69), w tygodniku „Odgłosy” (od 1958; w 1964-70 był redaktorem działu literackiego pisma), „Twórczości” (1958-69), „Współczesności” (1961-70), „Tygodniku Kulturalnym” (1962-70), „Poezji” (1966-70). W 1963-66 należał do kolegium redakcyjnego almanachu „Osnowa”, a następnie do 1972 był jego redaktorem naczelnym. W 1962-65 był przewodniczącym Oddziału Łódzkiego ZLP, nadto od 1965 wchodził w skład Zarządu Głównego Związku. W 1964 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1966 otrzymał nagrodę literacką Miejskiej Rady Narodowej w Łodzi. W 1971 został kierownikiem działu literatury niemieckojęzycznej w miesięczniku „Literatura na Świecie”. W 1972 przeniósł się do Warszawy, gdzie objął stanowisko zastępcy redaktora naczelnego tygodnika „Literatura” (do 1981); w piśmie tym publikował m.in. stały felieton U nas i gdzie indziej (1974-81). Współpracował też aktywnie jako recenzent i felietonista z „Życiem Warszawy” (1972-84), „Nowymi Książkami” (od 1975), „Argumentami” (1977-84; tu w 1979 stała rubryka Gawędy miesięczne), „Perspektywami” (1981-86; tu stała rubryka Godziny z książką). W 1982 otrzymał nagrodę literacką im. W. Pietrzaka. W tymże roku został zastępcą redaktora naczelnego tygodnika „Tu i Teraz” (tu m.in. od 1982 stały felieton Moja trasa W-Z). Po przekształceniu się pisma w 1984 w „Kulturę” nadal pracował na poprzednim stanowisku. Po przejściu na emeryturę w 1986, kontynuował współpracę z „Kulturą”, publikując nadal felieton Moja trasa W-Z (do 1985). Odbywał liczne podróże do krajów Europy Środkowej i Zachodniej oraz do Mongolii i na Bliski Wschód. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1969), Krzyżem Oficerskim (1977) i Krzyżem Komandorskim (1988) Orderu Odrodzenia Polski, otrzymał też dyplom Związku Pisarzy Radzieckich za rozwijanie przyjaźni i współpracy ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich (1976), odznakę „Za Kulturę Socjalistyczną” (1979) Ministerstwa Kultury Węgierskiej Republiki Ludowej oraz dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za zasługi w propagowaniu kultury polskiej za granicą (1983). Zmarł 5 listopada 2004 w Warszawie.
Twórczość
1. Do mojej ziemi. [Wiersze]. T. 1. [Warszawa:] Dom Książki Polskiej 1936, 31 s.
2. Hellada we wrzosach. [Wiersze]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Rezurecturi 1937, 36 s.
3. Poezje dla Ciebie. Goslar: Nakład autora 1945, 24 s. Wyd. 2 Bad Harzburg: Buchdruck K. Sasse 1946.
4. Powrót. Dramat w 3 aktach. [Goslar:] Nordharzer Druck. 1945, 40 s. Koło Miłośników Sceny.
5. Wiersze dla dzieci. Brunszwik: „Głos Ojczyzny” 1945, 20 s.
6. Dlaczego każdy Polak powinien wrócić do kraju. [B.m.] Westfalia 1946, 8 s.
7. Droga do Warszawy. [Wiersze]. Haltern, Westfalia: Red. „Na Obczyźnie” 1946, 44 s.
8. Gospoda pod „Polską Lipą”. Satyry i fraszki. [B.m.] Westfalia: [Nakład autora] 1946, 25 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1946, 38 s.
Zawartość
9. Tamten dom. [Wiersze]. Haltern: Związek Polaków [w Niemczech] 1946, 48 s.
10. Wiersze zebrane. Wyd. 2 [!]. [Hamburg:] Związek Polaków w Niemczech 1946, 143 s.
11. Elegia sierpniowa. [Wiersze]. Hamburg: R. Ziewicz 1947, 43 s.
12. Oblicze powojennych Niemiec. Powst. ok. 1947. Maszynopis, 150 s.
13. Opowieść o moim ojcu. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1950, 238 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1966, wyd. 3 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1979.
Nagrody
14. [Poezje]. Warszawa: Związek Literatów Polskich 1950, 15 s.
15. Nowa ziemia. Wiersze i poematy. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 73 s.
16. Pejzaże polskie. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1951, 70 s.
17. Sprawa Marcina Piechoty. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1951, 190 s.
18. W tym kraju. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1958, 28 s.
19. Strumień życia. Opowiadania. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1960, 149 s.
Zawartość
20. Studnia przeszłości. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1961, 59 s.
21. Było to w marcu. [Opowiadania]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1962, 158 s.
Zawartość
22. Z południa i północy. Odwiedziny u pisarzy. Katowice: Śląsk 1963, 171 s.
23. Łódź. [Album]. Tekst J. Koprowski. Zdjęcia: E. Haneman, Z. Jarzyński. Warszawa: Sport i Turystyka 1964, 24 s., tablice.
24. Powrót do kraju. [Wspomnienia]. Katowice: Śląsk 1964, 120 s.
25. Ludzie i książki. [Szkice literackie]. [Łódź:] Wydawnictwo Łódzkie 1965, 169 s.
Zawartość
26. Podróże po bliskiej Europie. Szkice i dzienniki. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1965, 138 s.
Zawartość
27. Potomkowie Tespisa. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1966, 174 s.
28. Dom na wzgórzu. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1968, 124 s.
29. Swoje i bliskie. Wybór wierszy. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1968, 117 s.
Zawartość
30. Teraz i zawsze. Opowiadania. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1968, 125 s.
Zawartość
31. Na wschodzie i na zachodzie. [Reportaże]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 152 s.
32. Dzień powszedni literatury. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1972, 162 s.
33. Zielone drzewa. [Wybór opowiadań]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1972, 184 s. Wyd. 2 tamże 1978.
Zawartość
34. Wieczór w Café Raimund. Opowiadania teatralne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 126 s.
Zawartość
35. Nocne rodaków rozmowy. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1975, 86 s.
36. U nas i gdzie indziej. Felietony i szkice. Katowice: Śląsk 1975, 249 s.
37. Przyjaciele i znajomi. [Szkice o pisarzach]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1977, 152 s.
Zawartość
38. Wieczory rodzinne. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1977, 161 s.
Zawartość
39. Jak nas widzą, jak nas piszą. [Recenzje literackie]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1979, 294 s.
40. Na wodzie pisane. [Wiersze i przekłady]. Warszawa: Czytelnik 1979, 89 s.
41. Józef Roth. [Studium]. Warszawa: Czytelnik 1980, 117 s.
42. „Trou Madame”. Opowiadania o starej i nowej Warszawie. Warszawa: Czytelnik 1980, 148 s.
Zawartość
43. Gość z daleka. Opowiadania wybrane. Wstęp: T. Błażejewski. Warszawa: Czytelnik 1982, 444 s.
Zawartość
44. W miasteczku nad Renem. Opowiadania. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1982, 205 s.
Zawartość
45. Własne i cudze. Wybór wierszy i przekładów. Warszawa: Czytelnik 1983, 230 s.
46. Decyzja. [Monodram]. Adaptacja [własnego opowiadania Decyzja] J. Koprowski. W: Monodramy. Warszawa 1984 s. 40-48. Por. poz. ↑.
47. Opowieści kawiarnianego stolika. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1984, 148 s.
Zawartość
48. Z polskiego na obce. [Felietony literackie]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1984, 258 s.
49. Zwyczajnie i po prostu. [Felietony literackie]. Warszawa: Czytelnik 1985, 267 s.
Zawartość
50. Monolog w starej gospodzie. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987, 163 s.
Zawartość
51. Przeszłość nie umiera. Wspomnienia 1945-1980. Warszawa: Czytelnik 1987, 173 s.
52. Wiersze z podróży. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1989, 77 s.
Zawartość
Przekłady
Zob. też Twórczość poz. ↑, ↑, ↑, Prace redakcyjne poz. ↑, ↑.
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1953, 1957, 1963, 1966, 1978, 1988, 1995.