Dunin-Wąsowicz Paweł – Słownik Pisarzy i Badaczy XX i XXI w.

BIO

Born on 31 December 1967 in Warsaw; son of the historians and employees of the Polish Academy of Sciences' Institute of History Krzysztof Dunin-Wąsowicz and Anna, née Żaboklicka. He was a pupil at Warsaw's E. Che Guevara Primary School (now named after Jan Brzechwa) from 1974. He joined the S. Sempołowska Grammar School (no. 16) in 1982, completing his advanced secondary education in 1986. He then studied journalism at the Faculty of Journalism and Political Science at the University of Warsaw (UW). He graduated with a master's degree in 1993, having submitted a thesis on "Prasa lokalna dzielnic Warszawy 1916-1939" (Local press in districts of Warsaw 1916-1919). It was self-published in 1993. He made his debut as a prose writer in 1988 with the satirical short story Prowokacja (Provocation), which appeared in the Wroclaw-based bi-weekly "Iglica" (no. 13; under the pen name: Witold Pawlicki). The same year, he also published a prose piece in the student yearbook "Enigma". In 1989, he started acting as a publisher and editor, issuing the irregular underground artistic periodical or art-zine "Iskra Boża", where he also published his own poems and short stories, (including some under the pen name Błażej Duda). Between 1991 and 2002, he was editor-in-chief of the successor to the art-zine "Lampa i Iskra Boża. Miesięcznik nieregularny. Hand made". It also appeared under the title "Lampa Eklektyczna" and was officially published by the independent partnership of Paweł Dunin-Wąsowicz and Andrzej S. Rodys who formed the publishing house Zjednoczone Oficyny Odlotystów. He published here until (using pen names including Błażej Duda, Jacek Fabierkiewicz, P.D.-W., PDW, Paul Pavique, Pavique, and Stefan Wrześmian). In 1993 he established his own publishing house, "Lampa i Iskra Boża", with the aim of promoting the youngest generation of writers. At the same time, he also worked as a journalist for the daily newspaper "Życie Warszawy", where he published numerous articles and reviews of books and comics between 1992 and 1996 (also using the pen name Grzegorz Planeta), the monthly "Machina" between 1996 and 2001 (using pen names including Stefan Wrześmian and the collective pen name "Jacek Kocurek"), and in the weekly "Przekrój" between 2002 and 2004. Together with Grzegorz Górny and Rafał Smoczyński he co-founded the journal "Fronda" in 1994, where he was a member of the editorial board and also published poetry and prose (1994-95, 1998; using pen names including Grzegorz Planeta). He has also published articles, reviews, poems and short stories in "Gazeta Wyborcza" (1989-2016, 2018, likewise in the supplement "Książki"; also using pen names including Błażej Duda, Jacek Fabierkiewicz and the collective pen name: Sonia Szostakiewicz), "Tygodnik Uniwersytecki" (1989; using pen names including Jacek Fabierkiewicz and the collective pen name Sonia Szostakiewicz), "Elita" (1990; as Błażej Duda), "Strony" (1994), "Krzywe Koło Literatury" (1994-95; using pen names including Pavique), "Nowy Nurt" (1994), "Życie" (1997), "Gazeta Forteczna" (1998), "Koło" (1998), "Polityka" (1999, intermittently between 2005 and 2014, and 2018), "FA-art" (2000, 2001), "Noc Poetów" (2000), "Rzeczpospolita" (2002), "Topos" (2003), "Tygodnik Powszechny" (2007), "eleWator" (2014; with the series of articles titled Szpargalia odzyskana [Szpargalia Regained]), "Dialog" (2017), "Podgląd" (2017), and "Znak" (2017). He has been actively involved in Warsaw's cultural life; between 1995 and 2003 he co-organized events showcasing alternative literary publishers in collaboration with the Old Town House of Culture (Staromiejski Dom Kultury) and the Society of Friends of the Academy of Movement (Stowarzyszenie Przyjaciół Akademii Ruchu). In 1998, he received the Qchnia Artystyczna Coat-hanger Prize (Nagroda Qchni Artystycznej "Wieszak"), which is awarded to "outstanding postmodern personalities" by the restaurant sponsoring the award. He has illustrated books including S. Grabiński's Demon ruchu (Demon of Movement; Warsaw, 1999) and P. Soszyński's Tajemnice Szumina (Szumin's Secrets; Warsaw, 2002). In 2002, together with Jarosław Lipszyc and Piotr Marecki he founded the online literary bi-weekly blog Kumple (Pals), which survived until 2011. In 2003/04, he was co-host of the TVP show Dobre książki alongside Tomasz Łubieński, Kazimiera Szczuka and, later, Kinga Dunin. In 2004, he was appointed editor-in-chief and publisher of the successor periodical to "Lampa i Iskra Boża", "Lampa. Literatura, muzyka, komiks", which was published by Lampa i Iskra Boża. In 2005, he was awarded the prestigious Paszport "Polityki" prize in the category "cultural creator". In 2009/10, he was a member of the jury of the High Calibre of Award (Nagroda Wielkiego Kalibru) for the best Polish crime novel or thriller. Since 1993 he has been a guitarist and singer in bands including Paul Pavique Movement and Meble. Their songs appeared in a CD given away with "Lampa" (no. 2, 2006). She lives in Warsaw.

Twórczość

1. Mitteleuropa. Scenariusz filmowy. [Współautor:] A.S. Rodys. „Lampa i Iskra Boża” 1991 nr 1 s. 12-13. Przedruk: „Fronda” 1994 nr 1 s. 36-40 oraz w poz. ↑.

Przekłady

niemiecki

w: M. Fleischer: Overground. Die Literatur der polnischen alternativen Subkulturen der 80er un 90er Jahre. München 1994.

2. Prasa lokalna dzielnic Warszawy 1916-1939. Warszawa: Nakład autora 1993, 73, [5] s.

Praca magisterska.

3. Rewelaja. [Mini-powieść]. Lublin: Propaganda Press; Warszawa: Lampa i Iskra Boża 1994, 97 s. Wyd. nast.: Warszawa: Lampa i Iskra Boża 2005.

Zawiera m.in. poemat: Jeżeli objawia się miasto….

See Studies

4. Parnas bis. Słownik literatury polskiej urodzonej po 1960 roku. Oprac.: P. Dunin-Wąsowicz, K. Varga. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 1995 , 102 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione i rozszerzone Warszawa: Empik; Odeon 1995, 153 s.; wyd. 3 i ostatnie [!] (zaktualizował P. Dunin-Wąsowicz). Warszawa: Lampa i Iskra Boża 1998, 239 s., [wyd. 4] tamże 2005, 254 s.

Od wyd. 3 podtytuł także na okładce.

Zawiera hasła rzeczowe dot. najnowszej literatury i biogramy najmłodszego pokolenia polskich pisarzy.

Przekłady

angielski

hasła „brulion”: „Chicago Review” 2000 nr 3-4 (46).

See Studies

5. Widmowa biblioteka, czyli Książki urojone albo Wypisy o xięgach, których nigdy nie było, ale ktoś o nich napisał. Przez P. Dunin-Wąsowicza mistrza żurnalistyki. Wstęp: P. Dunin-Wąsowicz. Kolaże wewnątrz książki: [P. Dunin-Wąsowicz] PDW i W. Wilczyk. Warszawa: Świat Książki; Lampa i Iskra Boża 1997, 279 s. Wyd. nast. [rozszerzone] pt. Polska biblioteka widmowa. Leksykon książek zmyślonych. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2016. Varia. Zob. też Prace redakcyjne poz. ↑DUNIN-WĄSOWICZ Paweł: Biblioteka widmowa. Suplement pierwszy do leksykonu xiąg urojonych. Oprac.: P. Dunin-Wąsowicz. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 2002, 154 s. Zob. też Twórczość poz. ↑..

Dot. książek istniejących tylko w dziełach innych autorów.

Tytuł na okładce wyd. 1: Widmowa biblioteka. Leksykon książek urojonych.

See Studies

6. Odczapów. Przewodnik dla turystów mentalnych. [Współautor:] A.S. Rodys. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 1999, 77 s.

Proza satyryczna dot. fikcyjnej enklawy nad Morzem Czarnym.

Zawiera też: Mitteleuropa [poz. ↑], – nadto mapy i rysunki.

See Studies

7. Oko smoka. Literatura tzw. pokolenia „brulionu” wobec rzeczywistości III RP. [Rysunki:] M. Świetlicki. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 2000, 114 s. Pribałtika. Wyd. 2 tamże 2005.

Zawartość

I. W Polsce, czyli nigdzie. – II. Bazyliszek. – III. Przeciw nikomu, komuś, wszystkim: 1. Liberalni realiści: O wielkości prozy Krzysztofa Vargi; [A.] Stasiuk nostalgik; [C.] Domarus – piewca nieudaczników; [P.] Siemion – realista kapitalistyczny; Marek Kochan – groteska społeczno-ekonomiczna; Świat kumpli; – 2. Konserwatywni romantycy: [T.] Kołodziejczak i rycerz bez skazy; [R.A.] Ziemkiewicz -wizjoner; [M.] Lepianka i [J.] Dukaj – tryumf albo zgon; [K.T.] Lewandowski – konserwatyzm na wesoło; [Barnim] Regalica – prawdziwy nacjonalista: 3. Plujący anarchiści [dot. m.in. R. Praszyńskiego] . – IV. Kobieta, kariera, komputer; – Męski świat; Praca, czyli dopust boży; Gadżety nowych czasów. – V. O czystości pojęcia banalizmu.

See Studies

8. T. Love: I hate rock’n’roll. Live. Tekst: M. Patryas, P. Dunin-Wąsowicz. [Warszawa:] Agora 2006, 46 s. + 1 dysk optyczny (DVD). Biblioteka „Gazety Wyborczej”. Najmniejszy Koncert Świata, 2.

Zawiera teksty + 2 płyty DVD oraz dyskografię zespołu muzycznego T. Love, s. 44-45.

9. Rozmowy Lampowe 1993-2007. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 2007, 328 s.

Zawartość

Zawiera wywiady z pisarzami, muzykami i plastykami przeprowadzone przez P. Dunin-Wąsowicza i publikowane w „Lampie i Iskrze Bożej” oraz „Lampie”: Kazik Malinowski: Anarchia jest jak proca; Słoneczna Ekipa Tworząca [Adaśko Wasilkowski, Marek Karcerowicz, Krzysztof Rekosz]: Żeby nie uciekało; Grabaż (Krzysztof Grabowski): Bal u Doktora; Pietia Wierzbicki: Kto był królem Punków; Muniek Staszczyk: Szwagier Kolaska; Marcin Pryt: 2 razy 19 Wiosen; Marek Sieprawski: Ja bym chciał, żeby były smoki; Maurycy Gomulicki: W Muzeum Śmiecia; Brudne Dzieci Sida (Grzegorz Kmita): Patyczak mieszał łyżką; Jan Riesenkampf: Czapka norwidka; Marek Kochan: Jakie to ma znaczenie?; Dorota Masłowska: Dyskoteka w piekle; Piotr Wojciechowski: Świat jest zły ale piękny; Andrzej Stasiuk: Mnie interesuje rozpad; Stanisław Lem: Upustki i wypustki; Marcin Świetlicki: Mentalny kloszard; Izabela Sowa: Moi przyjaciele są daleko; Cool Kids Of Death: Święta ignorancja; Krzysztof Gawronkiewicz, Grzegorz Janusz: Komiks za wycieraczką; Wojtek Staszewski: Spóźnieni punkowcy; Marek S. Huberath: Wspólnota piekła i czyśćca; Maciej Malicki: Palta jesionki; Jacek Dehnel: Archeopteryx poezji; Jacek Dukaj: Wszczepki i żywokryst; Wilhelm Sasnal: Nie wiedziałem co to Bauhaus; Endo (Agata Nowicka): Jestem trochę lesbijką; Aleksander Kościów: Moment złamania pieczęci.

See Studies

10. Warszawa fantastyczna. Warszawa: Raster Stowarzyszenie Integracji Kultury 2010, 284, [4], XL s., ilustracje.

Leksykon wiedzy o wizjach Warszawy w polskiej literaturze fantastycznej.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej miasta stołecznego Warszawy w 2011.

Zawartość

Wprowadzenie. – Warszawa zmyślona od XIX do XXI wieku: Od Moszkopolis do Szymka Cymera; Od soc-utopii do auto da fe; Polska Republika Federalna; Sny o mocarstwie; Warszawa Plus; Husarz wkracza do akcji W. – Fantastyczne tematy: Bazyliszek i inne potwory; Baobab na Rynku Starego Miasta; Cosmopolis; Największy polski bohater literacki [dot. Pałacu Kultury i Nauki]; Tramwaj metafizyczny; Rejestr ulic i obiektów fantastycznych, – nadto: Appendix: I. Adam Idźkowski; II. Bohdan Pniewski; III. Bolesław Bierut; IV. Joanna Rajkowska; V. Paweł Althamer.

See Studies

11. Fantastyczny Kraków. Wstęp: K. Dudek. Posł.: M. Roszczynialska. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2013, 199, [5], 8 s. tabl.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Nar. Centrum Kultury 2014, plik w formacie EPUB, MOBI oraz dostępny w Internecie: Link wygasł.

Przewodnik po obrazach Krakowa w polskiej literaturze ostatniego stulecia, głównie science fiction.

Zawartość

Od autora. – Krak, Smok i Pan Twardowski; W Krakowach przyszłości; Czekając na wojny i rewolucje; Kraków jako punkt odniesienia; Duchy wawelskie; …I duchy zwykłe; Miasto obok Krakowa. – Podsumowanie.

See Studies

12. Fantastyczny atlas Polski. Ilustracje: M. Adamik. [Projekt graficzny:] M.K. Zalejski. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2015, 359 s., [2] k. tabl.

Leksykon dot. Polski i jej historycznych i wyobrażonych obszarów zawartych w twórczości pisarzy od początku XIX.

Zawiera też komiks M. Sieńczyka pt. Chodź ze mną, mój przyjacielu, nadto rozdział M. Niemojewskiego pt. Kresy fantastyczne.

See Studies

13. Dzika biblioteka. [Eseje]. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2017, 294 s.

Literacka autobiografia.

Zawartość

Wstęp. – Duniny zmyślone i prawdziwe; Detektywy historyczne; Rabarbarek, czyli biblioteka; Jak napisać kryminał retro; Pavelcovo; Komiksy; Kafel i Bereza [dot. m.in.: M. Kafel: Zarys techniki wydawniczej]; Autografy; O „Lalce” i adaptacjach; Muniek na pieprzonym Żoliborzu [dot. Z. Staszczyka]; Powieści o kapelach; Operetkowe państwa; Maciusiowe dary [dot. M. Sieńczyka]; Tramwaje i pociągi; Robinsony; Zmory; Antysemitmiki; Obcojęzyczne; Pożyczone nieoddane; Lampowe; Varia.

See Studies

14. Żoliborski przewodnik literacki. Warszawa: Lampa i Iskra Boża – P. Dunin-Wąsowicz 2017, 175 s.

Zawartość

I. Czasy; II. Miejsca; III. Gatunki.

15. Praski przewodnik literacki. Warszawa: Fundacja Hereditas 2018, 224 s.

See Studies

16. Mokotowski przewodnik literacki. Warszawa: Fundacja Hereditas 2019, 244 s.

17. Bielański przewodnik literacki. Warszawa: Wydawnictwo RM 2023, 128 s.

Przekłady tekstów w antologiach zagranicznych

niemiecki

• Neue Geschichten aus der Pollakey. [Oprac.:] B. Helbig-Mischewski, K.M. Załuski. Jestetten 2000.

• Alphabet der polnischen Wunder. Red.: S. Peter. Frankfurt am Main 2007.

• Jahrbuch Polen 2011. Kultur. Wiesbaden 2011.

Prace redakcyjne

1. Xerofeeria. Antologia. Polskie alternatywne pisma artystyczne od – ~ do października 1993. Oprac. P. Dunin-Wąsowicz we współpracy z J. Sobczakiem, J. Katarzyńskim, A. Wasilkowskim. Warszawa; Zielona Góra: Lampa i Iskra Boża 1993, 224 s. Wyd. 2 rozszerzone pt. Xerofeeria 2.0. Antologia artzinów. Polskie alternatywne pisma literackie 1980-2000. Wersja beta. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 2002, 238 s.

Na okładce (wyd. 1) podtytuł: Antologia Art Zinów.

Wyd. 1 dla Art Zine Gallery II.

See Studies

2. Xerofrenia. Antologia wierszy z tomików wydawanych w obiegu alternatywnym i nie tylko. Wybór wierszy: P. Dunin-Wąsowicz, J. Sobczak. Rysunki: K. May. Warszawa; Zielona Góra: Lampa i Iskra Boża 1994, 102 s.

Na okładce podtytuł.: Antologia nowych wierszy.

Wyd. dla Art Zine Gallery II.

See Studies

3. Xerofuria. Antologia-katalog. III warszawski Art Zine Show, 20 maja 1995. Red., wstęp i noty: P. Dunin-Wąsowicz. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury 1995, 128 s.

See Studies

4. Lubelscy sentymentaliści. Red. i przedmowa: P. Dunin-Wąsowicz. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 1996, 152 s.

Almanach z wierszami poetów lubelskich: A. Kobusa. W. Kozaka, K. Malinowskiego i J. Suszka.

Nagrody

Symboliczna Nagroda Bruna „Odwyk literacki” przyznana za „Lubelskich sentymentalistów” promowanych przez P. Dunina-Wąsowicza i pismo „Lampa i Iskra Boża” w 1998.

See Studies

5. Macie swoich poetów. Liryka polska urodzona po 1960 roku. Wypisy. Wybór i oprac.: P. Dunin-Wąsowicz, J. Klejnocki, K. Varga. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 1996, 198 s. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione tamże 1997, 240 s.

See Studies

6. Świat kumpli. Najlepsze opowiadania o młodych ludziach w Polsce. [Antologia]. Red.: P. Dunin-Wąsowicz. Ilustracje: I. Rutkiewicz. Warszawa: Machina 1999, 148 s. Młodzież.

See Studies

7. Biblioteka widmowa. Suplement pierwszy do leksykonu xiąg urojonych. Oprac.: P. Dunin-Wąsowicz. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 2002, 154 s. Zob. też Twórczość poz. ↑.

8. [Dwadzieścia] 20 lat pod Lampą. Antologia opowiadań. [Red.:] P. Dunin-Wąsowicz. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 2011, 231 s.

Tu także bibliografia utworów polskich opublikowanych w piśmie „Lampa” w 1991-2011.

See Studies

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2015.

Autor o sobie

• Parnas Bis 10 lat po. Paweł Dunin-Wąsowicz wspomina losy słownika literatury polskiej urodzonej po 1960 roku. „Lampa” 2005 nr 9.

Wywiady

• Autorom wyrządzam krzywdę. Rozm. M. Grzebalski. „Nowy Nurt” 1995 nr 8.

• Traktować młodych poważnie. Rozm.: B. Dudko. „Kurier Poranny” 1995 nr 178.

• Literatura to nie wagon. Rozm. K. Varga. „Czas Kultury” 1996 nr 2 [o literaturze publikowanej przez wydawnictwo i pismo „Lampa i Iskra Boża”].

• Konopie, buraki i kartofle. Rozm. R. Paśnicki. „Krzywe Koło Literatury” 1997 nr 2/3.

• Eko-biblioteka. Rozm. B. Chaciński. „Express Wieczorny” 1998 nr 35 [dot. Widmowa biblioteka].

• „Mogłem na tym tracić” – rozmowa o „Lampie”. Rozm. P. Marecki. W: P. Marecki: Pospolite ruszenie. Czasopisma kulturalno-literackie w Polsce po 1989 roku. Rozmowy z redaktorami. Kraków 2005 .

• Popkultura nie chce buntu. Rozm. P. Kofta. „Dziennik Polska – Europa – Świat” 2007 nr 156 dod. „Kultura”.

• Lampa do czytania. Rozm. R. Pawłowski. „Gazeta Wyborcza” 2009 nr 96.

• Portret wydawcy z czasów dojrzałości. Rozm.: E. Kledzik, J. Roszak. „Czas Kultury” 2009 nr 5.

• O gustach się opowiada. Rozm. J.H. Sokołowska. Powst. 2011 [on-line]. Dostępny w Internecie: Link wygasł [dostęp 16 sierpnia 2015].

• Te wizje mnie wzięły. Rozm. B. Kęczkowska. „Gazeta Wyborcza” 2011 nr 136 dod. „Stołeczna” [dot. głównie: Warszawa fantastyczna].

• Chcę cały czas znajdować nisze. Rozm. M. Gliński. Powst. 2014. [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 16 sierpnia 2015].

• Dunin-Wąsowicz: Google to ja. Rozm. J. Świąder. „Gazeta Wyborcza” 2014 nr 180.

• Tropiciel złej literatury. Rozm. P. Gawlik. „Gazeta Wyborcza” 2015 nr 278 dod. „Stołeczna”.

• Jestem samolotem rozpoznawczym. Rozm. A. Gruszczyński. „Tygodnik Powszechny” 2017 nr 16.

• Plac Wilsona był na Żoliborzu zawsze. „Gazeta Wyborcza” 2017 nr 156 dod. „Magazyn Stołeczny” [dot.: Żoliborski przewodnik literacki].

• Uwielbiam fatalną literaturę. Rozm. R. Mazurek. „Dziennik Gazeta Prawna” 2017 nr 238.

Ogólne

Książki

• „Czarne” oraz „Lampa i Iskra Boża”. Literatura na rynku idei. Słupsk 2010 [materiały z konferencji poświęconej Wydawn. „Czarne”, Słupsk grudzień 2007 i Wydawn. „Lampa i Iskra Boża”, Słupsk grudzień 2008].

Artykuły

• M. LACHMAN: Gry z „tandetą” w prozie polskiej po 1989. Kraków 2004, passim.

• A. KYZIOŁ: Światła Lampy. „Polityka” 2004 nr 32.

• K. PIELKA: Namiętność bez zobowiązań – o ssaniu i kochaniu LAMPY. „Ha!art” 2004 nr 19A.

• M. GLIŃSKI: „Lampa”, czyli jak pożenić Lelewela z punkiem. Powst. 2014 [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 16 sierpnia 2015].

• G. JANKOWICZ: Porównawcze studium przypadku: „Znak” oraz „Lampa i Iskra Boża”. W: Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Kraków 2014 .

Rewelaja

• J. KLEJNOCKI: Chichot postmodernistyczny. „Polityka” 1995 nr 12 dod. „Polityka – Kultura” nr 3.

• Ł. KLESYK: Męka w sześciu konwulsjach. „Wiadomości Kulturalne” 1995 nr 8.

• M. PRZEWOŹNIAK. „Magazyn Literacki” 1995 nr 11.

• K. PUCZKO: Zrób to sam. „Życie Warszawy” 1995 dod. „Ex Libris” nr 83.

• A.S. RODYS: Pod lampą. „Lampa i Iskra Boża” 1995 nr 8.

• K. VARGA: Ale jaja. „Nowy Nurt” 1995 nr 8.

• A.S. RODYS: „Rewelaja” w obiegu zinowym. „Poglądy Otwarte” 1996 (wiosna).