KONONOWICZ Maciej Józef

Urodzony 1 lutego 1912 w Łasku; syn Franciszka Kononowicza, urzędnika, i Anny z Macińskich. Od 1914 przebywał wraz z rodziną w Rosji (Jekaterinosław-Nowomoskowsk). Po powrocie do kraju w 1919 zamieszkał w Łodzi. Do 1933 uczył się w Miejskim Gimnazjum im. J. Piłsudskiego. Maturę zdał w 1934 w Państwowym Gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Pabianicach. Następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w 1939 uzyskał absolutorium. W czasie studiów pracował jako trener szermierczy i jako korektor w „Codziennej Gazecie Handlowej”. Równocześnie był działaczem organizacji młodzieżowych i studenckich: Akademickich Kół Łodzian (członek prezydium), Koła Pabianiczan, Iuventus Christiana, Akademickiego Związku Sportowego i innych. W tym czasie redagował również młodzieżowe pismo „Szklane Domy” (1934) oraz „Kurier Akademicki” – kolumnę „Kuriera Łódzkiego” (1937-38). Debiutował w 1935 wierszem pt. Na plaży opublikowanym w Antologii współczesnej poezji szkolnej (podpisany Maciej Halin); w 1936 ogłosił wiersze w poznańskiej „Kulturze”. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie, gdzie pracował jako szklarz i dozorca nocny na placu kolejowym stacji Warszawa Zachodnia. W 1941 ożenił się z Krystyną Mencel. Brał udział w walce z okupantem, uczestnicząc w akcjach sabotażu kolejowego. W 1943-44 współpracował z Radą Pomocy Żydom (Żegota) i współuczestniczył w akcji ratowania dzieci z warszawskiego getta. Był instruktorem w konspiracyjnej podchorążówce. Wykładał też w Studium Dziennikarskim podziemnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Warszawie. Miał bliskie kontakty z tajnymi środowiskami literacko-artystycznymi stolicy, zwłaszcza z grupą Sztuka i Naród. Aresztowany przez gestapo zbiegł w pierwszych dniach powstania warszawskiego i brał udział w walkach (lotne patrole megafonowe Armii Krajowej, następnie batalion „Kiliński”). Po upadku powstania przebywał w obozach jenieckich w Altengrabow, Sandbostel i Lubece. W lutym 1946 powrócił do Łodzi. Był zastępcą redaktora działu literackiego w tygodniku „Dziś i Jutro” (1946-48; stała współpraca do 1956), kierownikiem redakcji łódzkiego oddziału „Słowa Powszechnego” (1947-57; stała współpraca do 1967), redaktorem naczelnym „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego” (1955-56). Od 1948 należał do Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich [ZLP]). Wiersze, utwory prozą, artykuły, przekłady z języka białoruskiego, czeskiego, niemieckiego, słowackiego publikował w „Katoliku” (1955-58, 1960), „Kierunkach” (1957-69, z przerwami), „Nowym Nurcie” (1958-61), „Osnowie” (1963, 1965-67). W 1969-73 jako autor słów do pieśni religijnych był wielokrotnym laureatem festiwali sacrosongów. W 1971 otrzymał nagrodę literacką im. W. Pietrzaka. Rozwijał działalność społeczno-polityczną m.in. jako członek prezydium Łódzkiego Komitetu Obrońców Pokoju, wiceprzewodniczący Łódzkiego Komitetu Frontu Narodowego, członek zarządu Stowarzyszenia „PAX”, sekretarz Wojewódzkiej Komisji Intelektualistów Katolickich, radny miasta Łodzi (dwukrotnie) oraz poseł na Sejm z okręgu Łódź (1957-61). Brał aktywny udział w życiu środowiska literackiego. Był członkiem (od 1959) Klubu Literatów „Krąg” przy Oddziale Warszawskim ZLP, członkiem zarządu Oddziału Łódzkiego ZLP (w 1961-63 wiceprezes), członkiem Polskiego PEN Clubu (od 1970) oraz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Kontynuował pracę literacką, zamieszczając liczne tłumaczenia z literatury białoruskiej oraz wiersze w „Karuzeli” (1971-76, 1980-85, z przerwami), „Odgłosach” (1971-80, z przerwami), „Wrocławskim Tygodniku Katolickim” (1974-79, tu także tłumaczenia z literatury argentyńskiej, 1978-79). W 1982 otrzymał nagrodę literacką miasta Łodzi, w 1986 nagrodę im. B. Piaseckiego. Odznaczony m.in. Medalem Wojska Polskiego (1948), Krzyżem Walecznych (1949), Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Krzyżem Kawalerskim (1964) i Krzyżem Oficerskim (1986) Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką Honorową miasta Łodzi (1964), Krzyżem Armii Krajowej (1966), odznaką „Zasłużony Działacz Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich” (1970), Złotą Odznaką Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (1980), Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1982), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1983). Zmarł 31 marca 1986 w Łodzi.