BIO

Urodzony 28 sierpnia 1946 w Warszawie; syn Wacława Komara, zawodowego wojskowego (generała), i Marii z Sokołowskich, nauczycielki. Uczęszczał do XLIV Liceum Ogólnokształcącego im. A. Dobiszewskiego w Warszawie. W 1964 rozpoczął studia na Wydziale Ekonomiki Produkcji Szkoły Głównej Planowania i Statystyki; w 1969 uzyskał magisterium. Debiutował w 1965 opowiadaniem pt. Stary, opublikowanym w tygodniku „Świat” (nr 34), za które otrzymał wyróżnienie w konkursie redakcji na „opowiadanie prawdziwe”. Od 1968 należał do Koła Młodych przy Oddziale Warszawskim Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1968-71 był pracownikiem redakcji tygodnika „Współczesność”, w którym też publikował artykuły i recenzje literackie. W 1969 otrzymał stypendium im. T. Borowskiego, przyznane przez Zarząd Główny ZLP. W 1970 ożenił się z Ewą Łopką, z zawodu ekonomistką. W 1972-73 pracował w dziale kulturalnym tygodnika „Panorama Śląska”. Rozwijając twórczość literacką i krytyczną, publikował m.in. w „Twórczości” (1969-74), „Polityce” (1970-73, 1980, 1982), „Miesięczniku Literackim” (1971, 1973-76, 1980), „Szpilkach” (1971-75), „Filmie” (1972-73) i „Dialogu” (1973-76, 1981-82, 1988, 1990). W 1974 otrzymał nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W 1975 został członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W 1977-80 był stałym konsultantem Teatru Sensacji Telewizji Polskiej. Od 1977 należał do ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). W 1980-83 pełnił funkcję kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Silesia”. W 1981 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1982 doktoryzował się w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk na podstawie rozprawy pt. Piekło Conrada (promotor prof. Stefan Żółkiewski). W 1990 został członkiem stowarzyszenia Porozumienie ponad Podziałami. W 1990-94 pełnił funkcję wiceprezesa Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. W styczniu 1995 został wybrany na prezesa Unii Wydawców Prasy. W 1997-99 publikował stały felieton pt. Bestiariusz codzienny na łamach „Dialogu”, a od 2000 drukował na łamach „Tygodnika Powszechnego” felieton pt. Komar. W 2005 wraz z Michałem Przymusińskim zainicjował powstanie uruchomionej przez Telewizję Polską w Internecie elektronicznej wersji Polskiego słownika biograficznego. Mieszka w Warszawie.

Twórczość

1. Bądźcie spokojni, już ja to załatwię. (Nowela filmowa). [Współautor:] J. Głowacki. Dialog 1974 nr 9 s. 32-37.

2. Życie moje... (Nowela filmowa). [Współautor:] W. Marczewski. Dialog 1976 nr 4 s. 33-40.

3. Piekło Conrada. [Szkice]. Warszawa: Czytelnik 1978, 175 s. Wyd. 2 tamże 1988.

Zawartość

To co niemożliwe; „Zwycięstwo” – czyli smutna gra życia; Proste prawdy Conrada; Zegar moralności; Człowiek jako zwierzę złośliwe; Razumow, czyli krąg ostatni.

4. Zaległy urlop. Scenariusz filmowy. [Współautor:] J. Zaorski. Telewizja Polska 1978.

Nagrody

Nagroda za scenariusz na Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej w Olsztynie w 1979.

5. Czarownice i inni. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 157 s.

Studium historyczno-filozoficzne dotyczące polowań na czarownice.

6. Od magii do psychotroniki. [Współautor:] L.E. Stefański. Warszawa: Wiedza Powszechna 1980, 327 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1982, wyd. 3 1983.

Zawartość

Wydawnictwo popularnonaukowe. – Zawiera części: I. Magia i psychotronika; II. Fizyka zjawisk „nadprzyrodzonych”; III. Widzenie skórne; IV. Hipnoza, oddziaływanie bioenergetyczne, sugestia; V. Spostrzeganie pozazmysłowe w hipnozie. – Posłowie. – Prekursorzy polskiej psychotroniki.

7. Olimpiada 40. Scenariusz filmowy. [Współautor:] A. Kotkowski. Ekranizacja 1980.

Nagrody

Nagroda Prezydenta Francji na IX Festiwalu Filmów Sportowych w Rennes w 1982.

8. Kim jest ten człowiek. [Powieść; współautor: R.M. Groński]. Warszawa: Czytelnik 1981, 146 s. Por. poz. .

M. Komar podpisany: M.M. Gromar.

9. Wizyta młodszej pani. [Komedia muzyczna; współautor: R.M. Groński. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1981.

10. Lata dwudzieste, lata trzydzieste. Scenariusz filmowy. [Współautor:] R.M. Groński. Teksty piosenek: M. Komar, J. Tuwim. Ekranizacja 1983.

11. Kim jest ten człowiek. Scenariusz filmowy. [Współautor: R.M. Groński]. Ekranizacja 1984. Por. poz. .

M. Komar podpisany: M.M. Gromar; tytuł roboczy: Trójkąt błędu.

12. Zmęczenie. [Eseje i szkice historyczno-filozoficzne i polityczne]. Kraków: Wszechnica Społeczno-Polityczna (WSP)* 1985, 275 s. Wyd. nast.: Paris: Libella 1986.

Zawartość

Wstęp. – Cz.I. Notatnik agitatora: Język płomieni; Malakoff: w samo południe; Prawo tygrysa; Wojna słów ze słowami; Dwa słowa ku pamięci; Dzieci rewolucji. – Cz. II. Chłopcy z mojego podwórka: Bomba wielka jak świat; Gra o terror; Pietrusiński. – Cz. III. Traktat o wojnie. – Cz. IV. Dziennik człowieka zmęczonego.

13. Misja specjalna. Scenariusz filmowy. [Współautor:] R.M. Groński. Ekranizacja 1987.

14. Obok siebie. Scenariusz filmu telewizyjnego. [Współautor:] E. Żebrowski. Dialog 1987 nr 8 s. 5-35.

15. Kwartet. [Utwór dramatyczny]. [Współautor:] T. Zygadło. Telewizja Polska 1989.

16. Kapitan Conrad. Scenariusz widowiska telewizyjnego. Autorzy: D. Casna, M. Komar, A. Kostenko, E. Żebrowski. Telewizja Polska 1990.

17. Prawda ukryta, czyli Tajemnice komuny. [Szkice]. Do druku podali: M. Komar i S. Meller. Warszawa: Officina 1990, 123 s.

M. Komar podpisany pseudonimem: Xawery Pafnucy Ostoja-Kuceyko.

18. Prośba o dobrą śmierć. [Eseje i szkice historyczno-filozoficzne]. Warszawa: Czytelnik 1993, 190 s.

Zawartość

O liczbach i cenach; O poglądach stanowczych (I); O poglądach stanowczych (II); O wrogości (I); O nienawiści; O wrogości (II); O porównywaniu; O dowodach rozumnych i jasnych; O goryczy Institorisa; Lekcja pierwsza; Fragment o nadziei; O tym, ile jest życia w człowieku; O rozsądku; O sprawach technicznych; Fragment o prawdzie (I); Strona Grandiera; O teatrze; O sobie; O trądzie; Fragment o prawdzie (II); Fragment o prawdzie (III); O zmęczeniu. – Przypisy i objaśnienia. – Prośba o dobrą śmierć.

19. Szczęście. Scenariusz filmowy. Dialog 1997 nr 4 s. 5-24.

20. O obrotach losów i ciał. [Eseje]. Warszawa: W.A.B. 1998, 213 s.

21. Trzy. [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2000, 308 s.

22. Bestiariusz codzienny. [Felietony]. Warszawa: W.A.B. 2003, 227 s.

23. Defekt. Scenariusz serialu telewizyjnego w 4 odcinkach. Telewizja Polska 2003.

24. Władysław Bartoszewski. Skąd pan jest? Wywiad rzeka. Warszawa: Świat Książki 2006, 320 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Utopia postaci doskonałej. W: Literatura a współczesne przemiany społeczne. Warszawa 1972 s. 172-202.
Carrol: jego gry. Literatura na Świecie 1973 nr 5 s. 308-329.
O Conradzie. Miesięcznik Literacki 1974 nr 12 s. 76-92.
Jądro ciemności” [J. Conrada]. Miesięcznik Literacki 1977 nr 5 s. 65-76.
Krąg ostatni. Twórczość 1978 nr 3 s. 81-94 [dot. J. Conrada].

Słuchowiska radiowe, m.in.

Łańcuch. Polskie Radio 1975.
Powrót. Polskie Radio 1975.
List w sprawie żydowskiej. Polskie Radio 1978.
Lornetka. Polskie Radio 1978.
J. Conrad: Człowiek z głuchej nocy. Polskie Radio 1981 [adaptacja].

Adaptacje

[Zero siedem] 07 – Zgłoś się. Cz. 1. Major opóźnia akcję. Scenariusz filmowy na motywach powieści A. Minkowskiego. [Współautor:] K. Szmagier. Telewizja Polska 1976.
Szpital przemienienia. Scenariusz filmowy na motywach powieści S. Lema. [Współautor:] E. Żebrowski. Ekranizacja 1978.
J. Conrad: Spiskowcy. Adaptacja sceniczna powieści W oczach Zachodu. [Współautor:] Z. Hübner. Wystawienie: Warszawa, Teatr Powszechny 1980.
Misja. Scenariusz filmowy wg powieści B. Ruthy pt. „Misja o północy” i „Przyjęcie na Angleterre”. [Współautorzy:] P. Komorowski, K. Winiewicz. Telewizja Polska 1980.
M. Komar podpisany: Marcin Kos.
Serial w 5 odcinkach.
L. Tołstoj: Wojna i pokój. Adaptacja sceniczna: M. Komar i A. Chrzanowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr na Woli 1982.
Fachowiec. Scenariusz filmowy według powieści W. Berenta. Telewizja Polska 1983.
K. Mann: Mefisto. Adaptacja sceniczna M. Komar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Powszechny 1983.
Osobisty pamiętnik grzesznika... przez niego samego pisany. Scenariusz filmowy na motywach powieści J. Hogga pt.Wyznania usprawiedliwionego grzesznika przez niego samego spisane”. Ekranizacja 1985.
I.B. Singer: Sztukmistrz z Lublina. Przeł. Z. Szerer. Adaptacja: M. Komar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Popularny 1986.

Zob. też Słuchowiska radiowe.

Prace redakcyjne

1. M. Hłasko: Utwory wybrane. Wstęp: L. Kurpiewski. Wybór: M. Komar i L. Kurpiewski. T. 1-4. Warszawa: Czytelnik 1985, 487 + 439 + 591 + 367 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1985, wyd. 3 1986, wyd. 4 poszerzone 1989.
T. 1. Opowiadania; T. 2. Ósmy dzień tygodnia; Cmentarze; Następny do raju; T. 3. Wszyscy byli odwróceni; Brudne czyny; Drugie zabicie psa; T. 4. Felietony; Listy; Palcie ryż każdego dnia.
2. Komedianci. Rzecz o bojkocie. Oprac.: A. Roman przy współpracy M. Sabata oraz zespół: M. Komar. [i in.]. Warszawa: Wydawnictwo Wolne Pismo Most* 1989, 281 s. Wyd. inne: Toruń: Wydawnictwo Wolne Słowo* [1989].

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1995.

Wywiady

Los jest moim wyzwaniem. [Rozm.] Z. Skrok. „Nowe Książki 1993 nr 9.

Ogólne

Artykuły

J. Tabęcki: Michał Komar. W: Twórcy polskiego filmu. Cz. 1: Scenarzyści, reżyserzy, operatorzy filmu fabularnego. Warszawa 1986.
• [Z. Skrok] Z.S.: Michał Komar. Nowe Książki 1993 nr 9 [biogram].

Piekło Conrada

A. Braun: Wartość paru prostych prawd. Twórczość 1979 nr 9.
J. Niecikowski: Sześć kręgów Conradowskiego piekła. Miesięcznik Literacki 1979 nr 7.
M. Szpakowska: Matko nasza, matko głupich. Polityka 1979 nr 36.
T. Škutnik: Whose Inferno?; A. Zgorzelski: Komar's Inferno. The Conrad News 1981 z. 5.
J.M. Gisges: W rozwarciu szerokich horyzontów. W tegoż: Moje prywatne miniatury. Warszawa 1982.
A. Brodzka. „Pamiętnik Literacki1983 z. 2.

Czarownice i inni

M. Łukaszewicz: O nietolerancji i nie tylko. Nowe Książki 1980 nr 17.
W. Osiatyński: Komu płonie stos?Kultura1980 nr 41.
M. Szpakowska: Miejsce dla czarciego pomiotu. Twórczość 1980 nr 11.

Od magii do psychotroniki

A. Biernacki. „Nowe Książki1980 nr 17.

Zmęczenie

• [M. Kula] J.J.: Ma jeszcze siły. „Almanach Humanistyczny”* 1987 nr 6.
M. Zieliński. „Wezwanie”* 1988 nr 13.

Prośba o dobrą śmierć

H. Baltyn: Każdy z nas jest cętką na skórze lamparta. Puls 1993 nr 4(63).
H. Zaworska: Strzeż się niewinności!. Nowe Książki 1993 nr 9.

O obrotach losów i ciał

M. Zaleski: Ty wiesz, że ja wiem, że ty wiesz... Tygodnik Powszechny 1998 nr 42.
M. Lengren: Bojownik zawsze przegranych spraw. Twórczość 1999 nr 4.

Trzy

I. Iwasiów: Opowieść wciąż daje nadzieję. Nowe Książki 2000 nr 11.
A. Czachowska: Dręczące pytania chaosu. Twórczość 2001 nr 2.
P. Czapliński: Grzeszna wiara. Polityka 2001 nr 7.
A. Luter: Trzy, czyli jedność. Tygodnik Powszechny 2001 nr 3.
K. Uniłowski: Trzy cnoty (kardynalne) i cielec. Kresy 2001 nr 1/2, przedruk w tegoż: Koloniści i koczownicy. Kraków 2002.

Bestiariusz codzienny

M. Cuber: Moralność z bólem zęba. Nowe Książki 2003 nr 7/8 s. 54-55.
P. Dudziak: Gorycz doświadczenia, język nadziei. O „Bestiariuszu” Michała Komara. „Tygodnik Powszechny 2003 nr 35.
D. Nowacki: Szczególne wyczulenie. Twórczość 2005 nr 4.