Gretkowska Manuela

BIO

Born on 6 October 1964 in Lodz into a family of doctors. She attended Grammar School No. 24 in Lodz, completing her advanced secondary education in 1983. She then studied philosophy at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. She made her debut as a writer with the poem Osip Mandelsztam (Osip Mandelstam), which was published in 1987 in the Krakow-based periodical "bruLion" (no. 2/3), which was not subject to censorship. She made her debut as a prose writer in the same publication in 1990 with the piece "…ątku nic" ("...inning nothing"; no. 13), which she wrote in 1989. She continued to publish in "bruLion" into 1991. She also published poetry in the periodical "Czas Kultury" (1988-89) and "Tumult" (1988). She graduated with a master's degree in 1988 from UJ and subsequently worked at an art school in Torun. She left for Paris the same year with her husband Cezary Michalski, the Polish studies scholar and activist associated with the pacifist movement Freedom and Peace (Wolność i Pokój). He is now a prose writer and journalist. Gretkowska continued her education in France, studying medieval anthropology at École des Hautes Ětudes en Sciences Sociales. She made a living working in a shoe factory and in a factory producing cassette tapes. She worked as secretary to Józef Czapski in 1992. She and her husband were involved in transporting printing equipment intended for the political opposition in Poland. She published poems in the "Przegląd Polski" supplement of the New York-based newspaper "Nowy Dziennik" (1988 and 1990). She divorced her husband in 1991. For several years, she was in a relationship with the film director Andrzej Żuławski (she included memories of this time in her novel Trans). She worked for Radio France Internationale (RFI) in 1993 before returning to Poland. She became deputy editor-in-chief and then literary director of the Polish edition of the monthly magazine "Elle" between 1994 and 1996/97, where she published the cycle "Bogowie z wami" (Gods be with you) in 1997. She also published columns, articles and prose pieces in the "Ex Libris" supplement of the newspaper "Życie Warszawy" (1993-94 and 1996), as well as in the periodicals "Twój Styl" (1994, 2000, and 2002; including the regular column Szkice na jedwabiu [Sketches on Silk] in 2002), "Polityka" (1995), "Wprost" (1997-99, 2001-02, and 2010), "Newsweek Polska" (2012), "Cosmopolitan", "Machina", and "Cogito". She also published erotic drawings in the Polish edition of "Playboy". She moved to Stockholm, Sweden, in 1997. She entered into a relationship with the sociologist, therapist and writer Piotr Pietucha. They returned to Poland in 2001 with their new-born daughter Pola. Gretkowska described her experiences of pregnancy in the novel Polka. In 2005/06, she published the regular column Gretkowska sukcesywnie (Successive Gretkowska) in the monthly "Sukces". She was sacked by the periodical owing to a controversial article on Lech and Jarosław Kaczyński, which the editorial board cut from the magazine. In 2006 she co-founded the Women's Party (Partia Kobiet), which emerged from the feminist social movement "Polska jest kobietą" (Poland is a Woman). She was party leader until October 2007, when she resigned a few days after an unsuccessful parliamentary election campaign. She remained honorary leader of the party. She was declared Fenomen 2006 (Phenomenon of 2006) by the weekly magazine "Przekrój", while readers of the daily "Gazeta Wyborcza" voted her Polish woman of the year in 2007. Alongside Prof. Maria Janion, she led the jury of the competition to design a memorial to the Polish mother (Pamiętnik Matki Polki) in 2008. She spent a year on a fellowship at the University of California, Berkeley in 2013/14. She continues to write works of literature while remaining active in campaigning for women's rights and civil liberties. She lives in Ustanów, near Warsaw.

Twórczość

1. My zdies’ emigranty. [Powieść]. Wstęp: Cz. Miłosz. Kraków: Wydawnictwo X 1991, 120 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: W.A.B. 1995, wyd. 3 poprawione tamże 1999.

Przekłady

rosyjski

My zdes’ èmigranty. Wyd. łącznie z poz. ↑pt. My zdes’ èmigranty; Parižskoe taro. Moskva 2004.

serbski

Mi smo emigranti. [Przeł.] M. Markić. Beograd 2002.

See Studies

2. Tarot paryski. [Powieść]. Kraków: Oficyna Literacka 1993, 112 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: W.A.B. 1995, wyd. 3 poprawione tamże 1999.

Przekłady

francuski

Le tarot de Paris. [Przeł.:] M. Bouvard, É. Pellet. Paris 1997.

rosyjski

Parižskoe taro.Wyd. łącznie z poz. ↑pt. My zdes’ èmigranty; Parižskoe taro. Moskva 2004.

See Studies

3. Kabaret metafizyczny. [Powieść]. Rysunki: M. Raczkowski. Warszawa: W.A.B. 1994, 111 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1995, wyd. 3 poprawione tamże 1999.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta O. Miłaszewska. Wydawnictwo Propaganda 2008, 1 płyta w formacie mp3.

Przekłady

fiński

Metafyysien kabaree. [Przeł.] T. Kärkkäinen. Helsinki 2001.

hiszpański

Cabaret Metafisico. [Przeł.:] Á. Nowicka, E. Gavarró. Barcelona 2000.

rosyjski

łącznie z opowiadaniami z poz. ↑: Metafizičeskoe kabare. [Przeł]. E. Ănus. Sankt-Peterburg; Moskva 2003.

ukraiński

Metafizične kabare. [Przeł.] A.S. Pavlišina. Harkiv 2005.

węgierski

Metafizikai kabaré. [Przeł.] F. Nánay. Budapest 2004.

Adaptacje

teatralne

Kabaret metafizyczny. Adaptacja i reżyseria: J. Zembrzuski. Wystawienie: Bydgoszcz, Teatr Polski 1995.

See Studies

4. Podręcznik do ludzi. Tom 1 i ostatni – Czaszka. [Powieść]. Warszawa: Beba Mazeppo Company 1996, 187 s. Wyd. 2 poprawione bez podtytułu Warszawa: W.A.B. 1999.

Przekłady

węgierski

Kézikönyv az emberekhez. [Przeł.] L. Pálfalvi. Budapest 2000.

See Studies

5. Szamanka. [Scenariusz filmowy]. Reżyseria: A. Żuławski. Ekranizacja (Polska-Francja) 1996.

See Studies

6. Namiętnik. [Opowiadania]. Warszawa: W.A.B. 1998, 140 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1999, wyd. 3 2007, wyd. 4 2008.

Zawartość

Sandra K. [por. poz. ↑]; Latin lover; Namiętnik; Mur; Ikona.

Przekłady

rosyjski

Wyd. łącznie z poz.↑pt. Metafizičeskoe kabare. Roman, rasskazy. [Przeł]. E. Ănus. Sankt-Peterburg; Moskva 2003.

ukraiński

Pristrasnij kohaneć. [Przeł.] A.S. Pavlišina. Harkiv 2005.

węgierski

Szenvedélynapló. [Przeł.:] G. Keresztes, L. Pálfalvi. Budapest 2002.

See Studies

7. Światowidz. Warszawa: W.A.B. 1998, 186 s.

Zawartość

Zawiera reportaże z podróży, m.in. do Indii i Nepalu.

See Studies

8. Miasteczko. [Scenariusz odcinków 1-59 serialu telewizyjnego; współautor:] P. Pietucha. Reżyseria: M. Brodzki, T. Hynek (odcinek 1-32), M. Wojtyszko (odcinek 33-59). Telewizja TVN 2000-2001.

9. Sandra K. [Spektakl telewizyjny]. Prapremiera telewizyjna: Reżyseria: M. Zmarz-Koczanowicz. Telewizja Polska 2000. Por. poz. ↑.

See Studies

10. Silikon. [Felietony i wywiady]. Warszawa: W.A.B. 2000, 185 s.

Wybór felietonów drukowanych w różnych czasopismach od 1989.

See Studies

11. Polka. [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2001, 345 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Libros 2002; wyd. 3 Warszawa: W.A.B. 2007, wyd. 4 tamże 2012.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta E. Pejko. Wydawnictwo Propaganda 2008, 1 płyta w formacie mp3.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2001.

Utwór w formie dziennika.

Przekłady

niemiecki

Polka. [Przeł.] P. Schulz. München 2004.

rosyjski

Pol’ka. [Przeł.] I.E. Adel’gejm. Moskva 2003.

ukraiński

Pol’ka. [Przeł.] O. Krasuk. Kiïv 2005.

See Studies

12. Sceny z życia pozamałżeńskiego. [Opowiadania]. Autorzy: M. Gretkowska, P. Pietucha. Warszawa: W.A.B. 2003, 396 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 2005, wyd. 3 2007, wyd. 4 2011.

Zawartość

Tu M. Gretkowskiej: Belladonna, s. 5-199.

Przekłady

rosyjski

Sceny iz vnebračnoj žizni. [Przekł. opowiadania Belladonna:] A.S. Pavlyšin, [przekł. opowiadania Sami dlâ sebâ:] V.A. Starodub. Har’kov 2006.

See Studies

13. Europejka. [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2004, 366 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 2007, wyd. 3 2012.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta J. Domańska. [B.m.:] Wydawnictwo Propaganda 2009, 1 płyta w formacie mp3.

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: W.A.B. 2004, plik w formacie PDF, tamże 2010, plik w formacie EPUB, MOBI.

Przekłady

ukraiński

Êvropejka. [Przeł.] S. Andruhovič. Kiïv 2006.

See Studies

14. Kobieta i mężczyźni. [Powieść]. Warszawa: Świat Książki-Bertelsmann Media 2007, 270 s. Wyd. 2 tamże 2010.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Świat Książki 2007, plik w formacie PDF.

Przekłady

litewski

Moteris ir vyrai. [Przeł.] K. Uscila. Vilnius 2009.

rosyjski

Ženŝina i mužčiny. [Przeł.] L. Stovcûh. Belgorod 2008.

See Studies

15. Na dnie nieba. [Felietony]. Warszawa: Świat Książki-Bertelsmann Media 2007, 220 s.

Wybór felietonów drukowanych od 2001 na łamach „Cosmopolitan”, „Wprost”, „Twojego Stylu”, „Pani”, „Sukcesu”, „Przekroju”, „W Drodze”, „Dziennika”, „Elle”, „Zwierciadła”.

See Studies

16. Obywatelka. Warszawa: Świat Książki 2008, 320 s.

Dziennik z przełomu 2006/07, kiedy autorka założyła Partię Kobiet, a następnie uczestniczyła w kampanii na rzecz wyboru jej przedstawicieli do Sejmu RP.

See Studies

17. Miłość po polsku. [Powieść]. Warszawa: Świat Książki 2010, 270 s. Nowa Proza Polska.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta J. Rozenek. Warszawa: Świat Książki 2010, 1 płyta w formacie mp3.

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Świat Książki [2010], plik w formacie PDF.

See Studies

18. Trans. [Powieść]. Warszawa: Świat Książki 2011, 288 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Seweryn. Warszawa: Świat Książki 2011, 1 płyta w formacie mp3.

See Studies

19. Agent. [Powieść]. Warszawa: Świat Książki-Weltbild Polska 2012, 219 s. Nowa Proza Polska.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Kondrat. Warszawa: Świat Książki-Weltbild Polska 2012, 1 płyta w formacie mp3.

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Świat Książki 2014, plik w formacie EPUB, MOBI.

Przekłady

rosyjski

Agent. [Przeł.] E. Gareva. Moskva 2014.

See Studies

20. Marysiu, jak myślisz? [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Świat Książki 2013, 119 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Świat Książki 2013, plik w formacie EPUB, MOBI.

See Studies

21. Miłość klasy średniej. [Opowiadania]. Autorzy: M. Gretkowska, P. Pietucha. Warszawa: Świat Książki 2015, 393 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Świat Książki 2015, plik w formacie EPUB, MOBI.

Zawartość

Tu M. Gretkowskiej: Kalifornia oraz P. Pietuchy: Domino.

See Studies

22. Filozofia na wynos. [Powieść dla młodzieży]. Ilustracje: H. Sawka. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2016, 274 s.

See Studies

23. Kosmitka. Warszawa: Świat Książki 2016, 221 s.

Utwór w formie dziennika.

See Studies

24. Na linii świata. [Powieść]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2017, 303 s.

See Studies

25. Poetka i książę. [Powieść]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2018, 300 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: M. Boniecka. Warszawa: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „LARIX” 2019, plik w formacie mp3.

Wyd. też jako dokument elektroniczny dostępny na woblink.com.

Dot. Agnieszki Osieckiej i Jerzego Giedroycia.

See Studies

26. Trudno z miłości się podnieść. [Wywiad – rzeka]. Rozm. P. Pustkowiak. Warszawa: Prószyński i S-ka – Prószyński Media 2019, 383 s.

27. Faworyty. [Powieść]. Kraków: Znak Litera Nova 2020, 315 s. Wyd. 2 tamże 2020.

See Studies

28. Wenecja. Miasto, któremu się powodzi. [Przewodnik]. Warszawa: Wielka Litera 2020, 395 s. Podróż Nieoczywista.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Wielka Litera 2020, plik w formacie Epub.

See Studies

29. Mistrzyni. [Powieść]. Kraków: Znak Litera Nova 2021, 250 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Znak Litera Nova 2021, plik w formacie Epub, Mobi.

Powieść inspirowana życiem Lucyny Ćwierczakiewiczowej.

See Studies

30. Przeprawa. Kraków: Znak 2023, 294 s.

Utwór w formie dziennika.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

niemiecki

• Am Rande des Himmels = Na skraju nieba. [Oprac. i red.:] P. Grosz. Mainz 1995.

• Grenzen überschreiten. München 1996.

• Ich trage das Land. Klagenfurt 1996.

• Neue Geschichten aus der Pollakey. Jestetten 2000.

szwedzki

• Polen berättar. Stockholm 2005. Wyd. nast. 2019.

ukraiński

• ...o lûbvi: 10 romantičeskih istorij. [Red.:] A. Bolecka. Belgorod; Har'kov 2012.

węgierski

• Huszadik századi lengyel novellák. Budapest 2007.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2011.

Autor o sobie

• M. GRETKOWSKA: Kto się boi szamanki. „Twój Styl” 1996 nr 5 [wypowiedź autorki scenariusza].

Wywiady

• Samica Buddy. Rozm. [M. Saduś] MS. „Szkice” 1992 nr 3.

• Harlequiny dla intelektualistów. Rozm. W. Kot. „Wprost” 1994 nr 31.

• Na paryskim bruku. Rozm. M. Smorąg. „Twój Styl” 1994 nr 1.

• Piszę ciałem. Rozm. A. Górnicka-Boratyńska. „Polityka” 1994 nr 11.

• Marzę o świętym spokoju. Rozm. K. Lasoń. „Przekrój” 1995 nr 2.

• Nie ma słów. Rozm. A. Kosińska. „Dekada Literacka” 1995 nr 1.

• Aktualny adres Pana Boga. Rozm. K. Masłoń. „Rzeczpospolita” 1998 nr 304 dod. „Rzeczpospolita i Książki” nr 47.

• Wszyscy jesteśmy nędzarzami. Rozm. K. Masłoń. „Rzeczpospolita” 1998 nr 132 [dot. głównie: Światowidz].

• Dom za uczciwą cenę. Rozm. K. Masłoń. „Magazyn Literacki” 1999 nr 2.

• Ani skandalistka, ani gorszycielka. Rozm. W. Kwiatkowska. „Antena” 2001 nr 32.

• Literatura, czyli sposób myślenia. Rozm. S. Bereś. „Odra” 2001 nr 12, przedruk w tegoż: Historia literatury polskiej w rozmowach XX-XXI wiek. Warszawa 2002.

• Dostaliśmy pod opiekę kawałek wszechświata. Rozm. K. Szczerbowska. „Magazyn” 2002 nr z 24 V.

• Wiwisekcja na sobie. Rozm. J. Lipszyc. „Lampa” 2004 nr 6.

• Politycy przehandlowali kobiety. Rozm. M. Jędrysik. „Gazeta Wyborcza” 2006 nr 294.

• Kobieta upadła. Rozm. R. Kerger. „Puls Biznesu” 2007 nr 91.

• Polko, nie wstydź się! Rozm.: M. Suchodolska, D. Wilczak. „Newsweek Polska” 2007 nr 1.

• Lale z otwieranymi oczami. Rozm. L. Ostałowska. „Gazeta Wyborcza” 2008 nr 58 dod. „Wysokie Obcasy” nr 10.

• Artysta to nie jest bóg z Olimpu. Z M. Gretkowską i A. Żuławskim rozm. R. Kim. „Wprost” 2011 nr 24.

• Budzenie do snów. Rozm. D. Kozicka. „Tygodnik Powszechny” 2011 nr 20 dod. „Książki w Tygodniku”.

• Byłam nosicielką [toksycznych związków]. Rozm. R. Praszyński. „Viva” 2011 nr 10 [dot. biografii M. Gretkowskiej].

• Kraj świra. Rozm. J. Podgórska. „Polityka” 2011 nr 24 [dot. m.in. Trans].

• Trans Manueli. Rozm. K. Janowska. „Przekrój” 2011 nr 20 [dot.: Trans].

• Sarmacice bez łechtaczki. Rozm. P. Najsztub. „Wprost” 2012 nr 39.

• Państwo utrwala model, że wszystko się należy za darmo. Rozm. T. Kin. Powst. 2013. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 22 maja 2016].

• Po prostu naprawiam błędy. Rozm. E. Nowakowska. „Polska. Metropolia Warszawska” 2013 nr 23 dod. „Kocham czytać”.

• Szamanka. Rozm. R. Kim. „Newsweek Polska” 2013 nr 28.

• Narodowa głupawka. Rozm. P. Najsztub. „Newsweek Polska” 2014 nr 34.

• Szczerość to za mało. Rozm. J. Tomczuk. „Newsweek Polska” 2015 nr 38.

• Polska jest krajem cudów. Dlatego my jesteśmy cudaki, a nie obywatele. Rozm. R. Wojciechowska. „Polska. Metropolia Warszawska” 2016 nr 40.

• Zarażeni wirusem pogardy. Rozm. R. Kim. „Newsweek Polska” 2016 nr 44 [dot. polskiej polityki wewnętrznej].

• Nadzieja w serialach. Rozm. P. Domagalska. „Gazeta Wyborcza” 2017 nr 198 dod. „Wysokie Obcasy” nr 34 [dot. głównie: Na linii świata].

• Strzelaj albo emigruj. Rozm. D. Subbotko. „Gazeta Wyborcza” 2017 nr 32 dod. „Duży Format” [o pobycie na emigracji; w cyklu: Uchodźca].

• Bezlitosna bogini i uroczy demon. Rozm. D. Wodecka. „Gazeta Wyborcza” 2018 nr 221 dod. „Wysokie Obcasy” nr 37 [dot. głównie: Poetka i książę].

• Dlaczego mówię o Hitlerze. Rozm. G. Wysocki. „Gazeta Wyborcza” 2019 nr 168 [dot. m.in. felietonów M. Gretkowskiej publikowanych na Facebooku], polem. K. WĘŻYK: Bezkompromisowy samobój pisarki. „Gazeta Wyborcza” 2019 nr 171.

• Moja córka mnie nie czyta. Rozm. A. Sowińska. „Książki. Magazyn do Czytania” 2019 nr 3.

• Doszliśmy do ściany. Z M. Gretkowską i P. Pietuchą rozm. A. Pawlicka. „Newsweek Polska” 2020 nr 19.

• Faworyty. Rozm. D. Wodecka. „Gazeta Wyborcza” 2020 nr 137 dod. „Wysokie Obcasy” nr 24 [dot. m. in. powieści „Faworyty”].

• Tu tylko dostojność, a głupota w jej cieniu. Rozm. G. Wysocki. „Książki. Magazyn do Czytania” 2021 nr 6.

Słowniki i bibliografie

• Literatura Polska XX w. (M. Jentys).

Ogólne

Książki

• M. JANOSZKA: „Rękopis znaleziony w Saragossie” Jana Potockiego i wybrane powieści XX wieku. (Fowles, Rosendorfer, Gretkowska). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2018, 354 s.

Artykuły

• G. BORKOWSKA: Cyganeria paryska. „Polityka” 1994 nr 8.

• P. KEMPNY: Arlekinada i egzystencja. (Wokół prozy M. Gretkowskiej). „Czas Kultury” 1994 nr 5/6.

• L. BUGAJSKI: Wśród czasopism. „Twórczość” 1995 nr 11 [dot. tekstów o M. Gretkowskiej oraz jej wywiadów prasowych].

• J. BUKALCZYK: Gretkowskiej sposób na czytelnika. „Portret” 1995 nr 1.

• M. KRASSOWSKI: Apokalipsa według Gretkowskiej. „Wiadomości Kulturalne” 1995 nr 4.

• D. PASICH: Gretkowska koszmarem pokolenia. „Wiadomości Kulturalne” 1995 nr 9.

• M. RABIZO-BIREK: Moje przypadki z Manuelą Gretkowską. „Nowy Nurt” 1995 nr 16.

• K. VARGA: Casus Gretkowska, czyli wyjście z getta. „Nowy Nurt” 1995 nr 16, polem. K. DUNIN: Kogutek czy kurka?. „Życie Warszawy” 1995 nr 83 dod. „Ex Libris”.

• A. ZIENIEWICZ: Babski przełom. „Wiadomości Kulturalne” 1995 nr 29 [dot. też I. Filipiak, N. Goerke i O. Tokarczuk].

• J. KLEJNOCKI, J. SOSNOWSKI: O Manueli – szamance. W tychże: Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia „brulionu”. (1986-1996). Warszawa 1996 oraz passim.

• M. KRASSOWSKI: Gretkowska jako prowokacja. „Wiadomości Kulturalne” 1996 nr 26.

• M. ŁUKASZEWICZ: Fenomen pani Manueli. „Literatura” 1996 nr 7/8.

• A. ZIENIEWICZ: Postmodernizm jako socrealizm, czyli Manuela Gretkowska na tle epoki. „Roczniki Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza 1995” wyd. 1996.

• P. CZAPLIŃSKI: Sztuka prozatorska Manueli Gretkowskiej. „Kresy” 1997 nr 30.

• J. MARKIEWICZ: Drabina do nieba. „FA-art” 1997 nr 1.

• J. REWAJ: Manuela, Izabela, Natasza, czyli „baby runęły do literatury”. „Pogranicza” 1997 nr 2 [dot. też prozy I. Filipiak i N. Goerke].

• M. MISZCZAK: Manueli Gretkowskiej zabawy (z) kiczem. „Teksty Drugie” 1998 nr 6.

• H. PUŁACZEWSKA: Postmodernizm i polskość w powieściach Manueli Gretkowskiej. „Teksty Drugie” 1998 nr 6.

• P. CZAPLIŃSKI, P. ŚLIWIŃSKI: Gorszycielka na rynku książki. O Manueli Gretkowskiej. W tychże: Kontrapunkt. Rozmowy o książkach. Poznań 1999.

• K. BUDROWSKA: Twórczość Manueli Gretkowskiej, czyli deszyfracja stereotypu kobiecej bierności seksualnej; Proza Gretkowskiej, czyli opresyjny charakter nowego wzoru; Gretkowskiej pretendowanie do miana „pisarki”. W tejże: Kobieta i stereotypy. Białystok 2000 oraz passim.

• M. BUJNICKA: Kobieta przed lustrem. Próba interpretacji motywu literackiego. W: Gender w humanistyce. Kraków 2001 [dot. też prozy I. Filipiak, N. Goerke, O. Tokarczuk].

• B. GUTKOWSKA: Kobieta w kabarecie metafizycznym Manueli Gretkowskiej. W: Modernizm i feminizm. Lublin 2001.

• M. RAUKUĆ: Opowiadanie opowieści. Problem fabuły i konstrukcji literackiej w utworach Manueli Gretkowskiej. W: Światy nowej prozy. Kraków 2001.

• M. TERLECKA-REKSNIS: Szamanka domowego ogniska. „Twój Styl” 2001 nr 5.

• S. BURKOT: Proza Manueli Gretkowskiej. „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2002 z. 1, przedruk w tegoż: W poszukiwaniu tożsamości. Kraków 2015.

• M. CYRANOWICZ: Dlaczego państwo von Kleist? Motyw samobójstwa Heinricha von Kleista w twórczości Marcina Świetlickiego, Jacka Podsiadły, Stefana Chwina i Manueli Gretkowskiej. W: Literatura polska 1990-2000. T. 1. Kraków 2002.

• U. GLENSK: Proza wyzwolonej generacji 1989-1999. Kraków 2002, passim.

• I. KUŹMINA: Ukrytą kamerą „Światowidza”… Odkrywanie Zachodu – odkrywanie siebie w twórczości Manueli Gretkowskiej oraz sióstr Tatiany i Natalii Tołstoj. „Slavia Occidentalis” 2002 t. 59.

• M. MISZCZAK: Kicz i parodia w prozie Manueli Gretkowskiej. Czym jest; jak jest; po co jest?. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2002 z. 2.

• M. BŁĘDOWSKA: Uchodźcy, półemigranci, kosmopolici. Doświadczenie emigracyjne w prozie lat dziewięćdziesiątych. (M. Gretkowska, J. Rudnicki). W: Literatura utracona, poszukiwana czy odzyskana. Rzeszów 2003.

• H. GOSK: Formy wolności człowieka estetycznego. Od intelektualnego dandyzmu Berenta do kampu Gretkowskiej. W: Modernistyczne źródła dwudziestolecia. Warszawa 2003.

• M. MACIEJEWSKI: Słowo i kicz w prozie Manueli Gretkowskiej. W: Logos i mythos w kulturze XX wieku. Poznań 2003.

• O. VERETJUK: Wchodzimy, wracamy czy wyrzekamy się Zachodu? (Milan Kundera, Manuela Gretkowska, Wołodymyr Dibrowa). „Akant” 2003 nr 4.

• M. LACHMAN: Gry z „tandetą” w prozie polskiej po 1989 r. Kraków 2004, passim.

• W. SCHLOTT: Kulturelles und mythologisches Versatzstück: Polen i Gretkowska Prosa. W tegoż: Polnische Prosa nach 1990. Münster 2004 .

• K. KROWIRANDA: Wizerunek emigranta w prozie polskiej lat dziewięćdziesiątych XX w. Natasza Goerke, Manuela Gretkowska. W: Pisarz na emigracji. Warszawa 2005.

• A. GÓRSKI: Kobieta bez właściwości. Polityczna proteza na literacką niemoc. „Wprost” 2007 nr 8.

• M. KOŁODZIEJCZYK: Wszystkie wcielenia Manueli. „Polityka” 2007 nr 10.

• E. POŁCZYŃSKA: Czytelnik wobec „śmietnika” intelektualnego Manueli Gretkowskiej; Manuela Gretkowska – wtajemniczona Papieżyca; Gdy wyznanie zmienia się w prowokację, czyli o wyzwaniu w narracji Manueli Gretkowskiej. W tejże: Topos labiryntu w dwudziestowiecznych narracjach seryjnych. Toruń 2008.

• J. ROZMUS: Immanuel Kant i „cortegiana honesta” jako sygnatury tekstowego świata Manueli Gretkowskiej. „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2009 nr 9.

• J. FRANCZAK: Widmo wolności. „Tygodnik Powszechny” 2011 nr 44 [dot. twórczości M. Gretkowskiej].

• A. MROZIK: Akuszerki transformacji. Warszawa 2012, passim.

• A. MROZIK: Polka, Europejka, obywatelka. Figura Matki Polki w najnowszej twórczości i działalności politycznej Manueli Gretkowskiej. W: Pożegnanie z Matką-Polką? Warszawa 2012.

• A. NĘCKA: Popfeminizm: Gretkowska, Plebanek, Samson. W tejże: Co ważne i ważniejsze. Mikołów 2012.

• A. BIENIAS: Tak piszę, jak się robi na drutach… Krośnieńskie spotkanie z Manuelą Gretkowską. „Fraza” 2013 nr 3.

• D. DOBROWOLSKA: Manuela Gretkowska jako autorka postmodernistycznych, feministycznych sylw (problematyka niezakorzenienia). W tejże: My o przeszłości, przeszłość o nas. Toruń 2013.

• B. KARWOWSKA: Druga płeć na wygnaniu. Doświadczenie migracyjne w opowieści powojennych pisarek polskich. Kraków 2013, passim.

• A. NĘCKA: „Artysta ma prawo przekraczać tabu w sobie”. W tejże: Emigracje intymne. Katowice 2013.

• I. SZULC: Manuela Gretkowska. [Przeł.:] J. Jeništa. W: Současná ruská, polska a ukrajinská literatura. Olomouc 2013.

• B. DARSKA: Skandaliczny intelektualizm. O twórczości Manueli Gretkowskiej. W: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych. Cz. 1. Katowice 2014.

• K. DAWIDOWICZ: Język felietonów Manueli Gretkowskiej. „Język w Komunikacji” 2014 nr 2.

• D. KOZICKA: Od emigrantki do celebrytki. Dojrzewanie bohaterek Manueli Gretkowskiej. W: Księgowanie. Literatura, kobiety, pieniądze. Szczecin 2014.

• I. MITYK: Okiem kobiety – felietonistyka Stefanii Grodzieńskiej, Olgi Lipińskiej, Manueli Gretkowskiej. W: Współczesny i dawny obraz kobiety w języku i literaturze. Szczecin 2015.

• J. HURNIK: Manuela Gretkowska – skandalistka czy mieszczka? W: Antropologia kultury mieszczańskiej. Częstochowa 2016.

• M. NARBUTT: Skandal już się tak nie sprzedaje. „Sieci” 2018 nr 29.

• K. WALIGÓRA: „Jesteśmy zbieraniną, pospolitym ruszeniem dobrego i złego”. Manuela Gretkowska zakłada Partię Kobiet. „Pamiętnik Teatralny” 2020 z. 3.

• B. DARSKA: Twarze i maski Manueli Gretkowskiej. „Twórczość” 2021 nr 3.

• D. KALINOWSKI: Women rule. Manuela Gretkowska, Olga Tokarczuk and the self-liberation of Polish women. W: Wheels of change. Warszawa 2021.

My zdies’ emigranty

• A. NELICKI: To jest młoda pisarka. „Dekada Literacka” 1991 nr 28.

• H. ZAWORSKA: Manuela w krainie czarów. „Gazeta Wyborcza” 1991 nr 227.

• D. KUZIAK: Gnoza i anegdota. „Literatura” 1992 nr 7.

• B. SMOLEŃ: Maria, Magdalena i myszy. „Polityka” 1992 nr 13.

• K.M. GAUSS: Jad starego, polskiego rasizmu. „Brulion” 1993 nr 21/22.

• P. DUNIN-WĄSOWICZ: Pejzaż z Olgą i Manuelą. „Życie Warszawy” 1995 nr 214.

• E. PROKOP-JANIEC: Topika żydowska w literaturze dwu ostatnich dekad. W: Topika pogranicza w literaturze polskiej i niemieckiej. Rzeszów 1998 [dot. też: P. Huelle: Weiser Dawidek; T. Konwicki: Bohiń; A. Bolecka: Biały kamień].

• M. BOCZKOWSKA: Kim jesteśmy? Kim będziemy? O poszukiwaniu tożsamości emigracyjnej w „My zdies’ emigranty” Manueli Gretkowskiej. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Historia Literatury” 2011 z. 6.

• B. FĄFARA: Tożsamość kontra kultura. Literackie próby samoidentyfikacji na przykładzie „My zdies’ emigranty” Manueli Gretkowskiej i „Przystupy” Grażyny Plebanek. W: Obszary polonistyki. Rzeszów 2014.

BIO

Twórczość

Przekłady

rosyjski

serbski

Przekłady

francuski

rosyjski

Inne formy wydań

Przekłady

fiński

hiszpański

rosyjski

ukraiński

węgierski

Adaptacje

teatralne

Przekłady

węgierski

Zawartość

Przekłady

rosyjski

ukraiński

węgierski

Zawartość

Inne formy wydań

Nagrody

Przekłady

niemiecki

rosyjski

ukraiński

Zawartość

Przekłady

rosyjski

Inne formy wydań

Przekłady

ukraiński

Inne formy wydań

Przekłady

litewski

rosyjski

Inne formy wydań

Inne formy wydań

Inne formy wydań

Przekłady

rosyjski

Inne formy wydań

Inne formy wydań

Zawartość

Inne formy wydań

Inne formy wydań

Inne formy wydań

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

niemiecki

szwedzki

ukraiński

węgierski

Omówienia i recenzje

Autor o sobie

Wywiady

Słowniki i bibliografie

Ogólne

Książki

Artykuły

My zdies’ emigranty

Tarot paryski

Kabaret metafizyczny

Podręcznik do ludzi

Szamanka

Namiętnik

Światowidz

Sandra K.

Silikon

Polka

Sceny z życia pozamałżeńskiego

Europejka

Kobieta i mężczyźni

Na dnie nieba

Obywatelka