Print

BIO

Urodzony 23 października 1927 w Radomiu; syn Jerzego Kołakowskiego, publicysty, działacza oświatowego i spółdzielczego (zginął w 1943 na Pawiaku), i Lucyny Pietrusiewicz, nauczycielki. Do szkół uczęszczał początkowo w Radomiu, a następnie w Łodzi. W czasie okupacji niemieckiej został razem z rodziną wysiedlony z Łodzi i mieszkał kolejno we wsi Skórnice w powiecie koneckim, w Garbatce pod Kozienicami, Warszawie i ponownie w Garbatce, gdzie krótko pracował jako robotnik w zakładach drzewnych. Jednocześnie uczył się samodzielnie; egzaminy z zakresu gimnazjum zdawał jako ekstern na kompletach tajnego nauczania. Po wojnie zdał maturę eksternistycznie w Łodzi i w 1945 rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Łódzkim. W czasie studiów zajmował się działalnością polityczną jako członek Akademickiego Związku Walki Młodych „Życie” i Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, PZPR). W 1947-49 był młodszym asystentem w Katedrze Logiki i Metodologii Uniwersytetu Łódzkiego. W 1947 opublikował pierwszy artykuł z zakresu filozofii pt. Impresje dialektyczne w „Po prostu” (nr 4), a w 1948-49 zamieszczał w „Kuźnicy” artykuły i recenzje. W 1949 ożenił się z Tamarą Dynenson, w latach późniejszych lekarzem psychiatrą. W 1949 przeniósł się do Warszawy i kontynuował studia na Uniwersytecie Warszawskim (UW); w 1950 uzyskał magisterium. W tym czasie pracował w redakcji „Nowych Dróg”, gdzie w 1949-54 ogłaszał liczne artykuły. Po ukończeniu studiów pozostał w Katedrze Filozofii UW, pracował początkowo jako asystent. Od 1951 był członkiem redakcji „Myśli Filozoficznej” (w piśmie tym publikował do 1957), „Studia Logica”, „Biblioteki Klasyków Filozofii”. W 1953 obronił na UW pracę kandydacką pt. Spinoza jako zjawisko historyczne swojej epoki (promotor prof. Adam Schaff). Od 1954 pracował na UW jako adiunkt, następnie zastępca profesora (1954-56). Równocześnie w 1953-55 był pracownikiem Instytutu Nauk Społecznych przy Komitecie Centralnym PZPR, a od 1955 pracownikiem Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Studia i eseje publikował w czasopismach filozoficznych oraz w prasie literackiej, m.in. w „Po prostu” (1954-57), „Nowej Kulturze” (1955-61), „Przeglądzie Kulturalnym” (1955-57), „Twórczości” (1955- 66). W 1956-57 był członkiem redakcji „Nowej Kultury”; tu też w 1957 debiutował jako prozaik utworem pt. Klucz niebieski albo Opowieści budujące z historii świętej zebrane ku pocieszeniu i przestrodze (nr 5-17). W 1957 był redaktorem naczelnym dwumiesięcznika „Myśl Filozoficzna”, a w 1957-59 dwumiesięcznika „Studia Filozoficzne” (publikował tu do 1967). W 1957-58 przez rok przebywał we Francji i Holandii, gdzie prowadził studia nad myślą religijną XVII wieku. W 1959-68 kierował Katedrą Historii Filozofii Nowożytnej UW. W 1961 otrzymał nagrodę Klubu Krzywego Koła w Warszawie. W 1964 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Był członkiem Komitetu Filozoficznego PAN. W 1965 został członkiem Związku Literatów Polskich. Po wygłoszeniu na UW odczytu pt. Kultura polska w ostatnim dziesięcioleciu (druk fragmentu „Kultura”, Paryż 1967 nr 4) został w 1966 usunięty z PZPR. W 1968 otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. W tymże roku, za poparcie studentów podczas wydarzeń marcowych, został usunięty z UW i objęty zakazem druku. Po otrzymaniu urlopu z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, w listopadzie 1968 wyjechał do Kanady jako visiting professor na McGill University w Montrealu. W 1969-70 wykładał w Berkeley w Stanach Zjednoczonych. Następnie przeniósł się do Anglii, gdzie pozostał na stałe; w 1970 podjął wykłady jako Senior Research Fellow w All Souls College w Oxfordzie. Od 1971 współpracował z paryską „Kulturą”, a następnie także z wydawanym początkowo w Uppsali, potem w Londynie, „Aneksem”. Wykładał także w Stanach Zjednoczonych w Yale University w New Haven (1975), w 1981-94 (przez część roku akademickiego) był profesorem Committee on Social Thought and the Department of Philosophy na Uniwersity of Chicago. W 1976 należał do sygnatariuszy Memoriału 59, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Od tegoż roku był współorganizatorem międzynarodowej akcji pomocy dla Komitetu Obrony Robotników KOR (potem Komitetu Samoobrony Społecznej KOR), a w 1977-81 także członkiem Komitetu. Otrzymał w tym czasie nagrody: Friedenspreis des deutschen Buchhandels (1977), Prix Européen d'Essai (1980), Jefferson Award (1986), przyznawaną przez amerykańską National Endowment for Humanities. Współpracował z londyńskim „Pulsem” (od 1978) oraz z wychodzącymi w kraju poza zasięgiem cenzury: „Krytyką” (od 1978) i „Arką” (od 1978; w 1987-92 był w radzie patronackiej tego pisma). W 1981 należał do sygnatariuszy protestu intelektualistów przeciw stanowi wojennemu w Polsce. W 1982 został członkiem POLCUL Foundation (Fundusz Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej). W 1983 otrzymał holenderską nagrodę Erasmus-Preis (Praemium Erasmianum), której połowę przekazał na fundusz stypendialny dla twórców i uczonych Europy Wschodniej. Od 1988 należał do Polskiego PEN Clubu. W 1991 został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. W 1994 mianowano go honorowym obywatelem miasta Radomia; otrzymał wówczas też medal im. K. Pułaskiego. W 1999-2000 publikował w „Gazecie Wyborczej” cykl pogadanek poświęconych zagadnieniom filozofii pt. Mini-wykłady o maxi-sprawach. W 2004-06 przygotował cykl pt. O co nas pytają wielcy filozofowie emitowany w Telewizji Polskiej i publikowany następnie w „Tygodniku Powszechnym”. Otrzymał doktoraty honoris causa czterech uniwersytetów amerykańskich oraz krajowych: Uniwersytetu Łódzkiego (1992), Uniwersytetu Gdańskiego (1997) oraz Uniwersytetu Wrocławskiego (2002). Był laureatem wielu nagród, m.in.: nagrody Polskiego PEN Club im. J. Parandowskiego (1992), francuskiej nagrody Prix Tocqueville, przyznawanej myślicielom o międzynarodowej sławie za działalność służącą obronie wolności (1994), włoskiej nagrodę Nonino „dla mistrza naszych czasów” (1997) , Nagrody Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych za wybitne osiągnięcia w naukach humanistycznych i społecznych (pierwszy laureat tej nagrody w 2003), Medalu św. Jerzego, przyznanego przez „Tygodnik Powszechny” za „zmagania z wpływami ideologii, intelektualnymi schematami i myślowym konformizmem” (2006) oraz Wielkiej Nagrody Jerozolimskiej, przyznawanej na Międzynarodowych Targach Książki w Jerozolimie (2007). Należał do Międzynarodowego Instytutu Filozofii, Akademii Brytyjskiej, Bawarskiej Akademii Sztuki, Academia Europea, Académie Universelle des Cultures, Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk (członek honorowy). W 2005 na Uniwersytecie Warszawskim odbyła się uroczystość odnowienia jego doktoratu (równoznaczna z nadaniem doktoratu honoris causa). Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1992), Orderem Orła Białego (1998), dyplomem ministra spraw zagranicznych za wybitne zasługi dla promocji Polski w świecie (2005). Mieszkał w Oxfordzie w Anglii. Tam też zmarł 17 lipca 2009; pochowany w Warszawie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Twórczość

Poza pracami naukowymi z zakresu historii filozofii opublikował:.

1. Szkice o filozofii katolickiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955, 265 s.

Zawartość

Neotomizm w walce z postępem nauk i prawami człowieka; Kwestia robotnicza w doktrynie politycznej Watykanu: O tak zwanych „społecznych encyklikach” papieża; O tak zwanym realizmie tomistycznym; „Prawa osoby” przeciwko prawom człowieka; Nauka przed sądem Ciemnogrodu; Metodologia księdza Kłósaka; Igraszki z diabłem.

2. Klucz niebieski albo Opowieści budujące z historii świętej zebrane ku pouczeniu i przestrodze. „Nowa Kultura” 1957 nr 5, 6, 8, 9, 12, 14, 16, 17. Wyd. osobne Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 103 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1965; [wyd. 3] Warszawa: Prószyński i S-ka [2005].

Zawartość

Bóg czyli Sprzeczność między motywem i skutkami czynów ...; Lud Izraela czyli Skutki bezinteresowności; Kain czyli Interpretacja zasady: Każdemu wedle zasług; Noce czyli Pokusy solidarności; Sara czyli Konflikt ogólnego i jednostkowego w moralności; Abraham czyli Smutek wyższych racji; Ezaw czyli Stosunek filozofii do handlu; Bóg czyli Względność miłosierdzia; Balaam czyli Problem winy obiektywnej; Król Saul czyli Dwa typy konsekwencji życiowej; Racheb czyli samotność prawdziwa i udawana; Job czyli Antynomie cnoty; Król Herod czyli Nędza moralistów; Ruth czyli Dialog miłości i chleba; Jael czyli Bezdroża bohaterstwa; Salomon czyli Ludzie jak bogowie; Salome czyli Wszyscy ludzie są śmiertelni.

Przekłady

angielski

The key to heaven. [Przeł.] S. Attanasio. Wyd. łącznie z przekł. Rozmowy z diabłem [poz. ↑] pt. Conversations with the devil. New York 1972, wyd. nast. łącznie z przekł. 13 bajek z królestwa Lailonii [...] [poz. ↑] pt. Tales from the Kingdom of Lailonia; The key to heaven. Chicago, London 1989.
The key to heaven. [Przeł.] N. Bethell. Wyd. łącznie z przekł. Rozmowy z diabłem [poz. ↑] pt. The Devil and Scripture. London 1973.

chorwacki

Ključ nebeski. Wyd. łącznie z przekł. Rozmowy z diablem [poz. ↑] pt. Ključ nebeski; Razgovor z djavolom. [Przeł.] S. Poštić. Zagreb 1981, wyd. nast. Zagreb 1983.

czeski

Nebeklič. Wyd. łącznie z przekł. Rozmowy z diablem [poz. ↑] pt. Nebeklič; Rozhovory s d'ablem. [Przeł.] G. Laub. Praha 1969. Wyd. nast. Köln 1982.
Nebeklíč anebo Dějepravné příběhy z historie svaté sepsané ku poučení a výstraze. [Przeł.:] G. Laub, R. Joura. [Praha] 1996. Wyd. nast. 2004.

francuski

Le clef des cieux. [Przeł.] E. Abrams. Bruxelles 1986.

hebrajski

Al ha-tsad ha-'afel shel ha-tov. [Przeł.] M. Handelzalts. Tel Awiw 2004.

niderlandzki

De hemelsleutel of stichtende verhalen uit Heilige Schrift ter waarschuwig waarin opgenomin. Wyd. łącznie z przekł. Rozmowy z diablem [poz. ↑] pt. De hemelsleutel of stichtende verhalen uit Heilige Schrift ter waarschuwig waarin opgenomin; Dertien fabels voor groot en klein uit het koninkrijk Lailonie. [Przeł.] L. van Vlijmen. Amsterdam 1968.

niemiecki

Der Himmelsschlüssel. [Przeł.] W. Brońska-Pampuch. Wyd. łącznie z przekł. 13 bajek z królestwa Lailonii [poz. ↑] pt. Der Himmelsschlüssel; Dreizehn Fabel aus dem Königreich Lailonien für Gross und Klein. München 1961, wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1964, wyd. 3 1965, wyd. 4 1966,1981; München; Zürich 1982, tamże 1992. Wyd. osobne pt. Der Himmelsschlüssel. [Przeł.] W. Brońska-Pampuch. München 1968, wyd. nast. tamże 1973.

serbski

Ključ nebeski. [Przeł.] P. Vujičić. Wyd. łącznie z przekł. poz. ↑ pt. Ključ nebeski; Razgovori sa davolom. Beograd 1990.

szwedzki

Den himmelska nyckeln eller Uppbyggliga berätt-elser ur den heliga historien samlade till rad och varnagel. [Przeł.] L. Larsson. Stockholm 1991.

Wyd. łączne z poz. ↑ pt. Klucz niebieski albo Opowieści budujące z historii świętej zebrane ku pouczeniu i przestrodze; Rozmowy z diabłem. Warszawa: Czytelnik 1996, 237 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. Światopogląd i życie codzienne. [Eseje filozoficzne]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 205 s.

Zawartość

Od autora; [1]. Z czego żyją filozofowie?; [2]. Światopogląd i edukacja; [3]. Światopogląd i krytyka; [4]. Wizjonerstwo i dogmatyzm; [5]. O słuszności zasady: cel uświęca środki; [6]. Istota i istnienie w pojęciu wolności; [7]. Platonizm, empiryzm i opinia publiczna; [8]. Katolicyzm i humanizm; [9]. Antysemici: Pięć tez nienowych i przestroga; [10]. Światopogląd i życie codzienne.

Przekłady

duński

esejów 5, 7, 9, 10 w: L. Kołakowski: Mennesket unden Alternativ. [Przeł.] J. Landbo. København 1967.

niemiecki

esejów: 1, 5, 7, 9, 10 w: L. Kołakowski: Der Mensch ohne Alternative. Von der Möglichkeit und Unmöglichkeit, Marxist zu sein. [Przeł.] W. Brońska-Pampuch. München 1964.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. [Trzynaście] 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych. [Opowiadania]. Powst. ok. 1960. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1963, 101 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1966; [wyd. 4] pt. [Trzynaście] 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych oraz inne bajki. Warszawa: Prószyński i S-ka 1998. Por. poz. ↑.

Zawartość

Jak szukaliśmy Lailonii; Garby; Opowiadanie o zabawkach dla dzieci; Piękna twarz; Jak Gyom został starszym panem; O sławnym człowieku; Jak bóg Maior utracił tron; Czerwona łata; Wojna z rzeczami; Jak rozwiązano sprawę długowieczności; Oburzające dropsy; Opowieść o największej kłótni; Opowieść o wielkim wstydzie.

Przekłady

angielski

Tales from the Kingdom of Lailonia. [Przeł.] A. Kołakowska. Wyd. łącznie z przekł. Klucz niebieski [poz. ↑] pt. Tales from the Kingdom of Lailonia; The key to heaven. Chicago, London 1989.

japoński

Raironiakoku monogatari. Otona-mo kodomo-mo tanoshi nuru 13-no otogihanashi. [Przeł.:] N. Mitsuyoshi, S. Ayano. Tōkyō 1995.

macedoński

13 skazni od kralstvoto Lajlonija za golemi i mali i drugi skazni. Skopje 2002.

niderlandzki

Dertien fabels voor groot en klein uit het koninkrijk Lailonie. [Przeł.] L. van Vlijmen. Wyd. łącznie z przekł. Klucz niebiedki [poz. ↑] pt. De hemelsleutel of stichtende verhalen uit Heilige Schrift ter waarschuwig waarin opgenomin; Dertien fabels voor groot en klein uit het koninkrijk Lailonie. [Przeł.] L. van Vlijmen. Amsterdam 1968.

niemiecki

Dreizehn Fabel aus dem Königreich Lailonien für Gross und Klein. [Przeł.] M. Dutsch. Wyd. łącznie z przekł. Klucz niebieski [poz. ↑] pt. Der Himmelsschlüssel; Dreizehn Fabel aus dem Königreich Lailonien für Gross und Klein. München 1961, wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1964, wyd. 3 1965, wyd. 4 1966,1981; München; Zürich 1982, tamże 1992.

serbski

13 bajki iz kraljevine Lajlonije za velike i male. [Przeł.] S. Grković. Gornji Milanovac 1987.

szwedzki

opowiadania Piękna twarz: Det vackra ansiktet. [Przeł.] E. Borek. Stockholm 1983.
opowiadania Piękna twarz: El rosto hermoso. [Przeł.] A. Valdés. Stockholm 1983.
wyd. łącznie z przekł. Trzy bajki o identyczności [poz. ↑] pt. Sagor för stora och små. [Przeł.] M. von Zweigberg. Stockholm 1984.

Adaptacje

teatralne

Opowieści z Królestwa Lailonii dla dużych i małych. Adaptacja: E. Sokół-Malesza. Wystawienie: Lublin, Teatr Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersena 1998.

wyd. wspólnie z poz. ↑ pt. 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych; Cztery bajki o identyczności. Warszawa: Czytelnik 1995.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. Wejście i Wyjście. Część I.: Kazanie księdza Bernarda; Część II.: System Księdza Jensena, czyli Wejście i Wyjście. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ateneum 1961. Por. poz. ↑.

Spektakl w reżyserii J. Markuszewskiego został na polecenie Komitetu Wojewódzkiego PZPR zdjęty z afisza po czterech przedstawieniach.

6. Wygnanie z raju. Scenariusz filmowy. „Dialog” 1961 nr 6 s. 51-69. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

niemiecki

Vertreibung aus dem Paradies. Wyd. łącznie z przekł. Rozmowy z diabłem [poz. ↑] i System księdza Jensena [poz. ↑] pt. Gespräche mit dem Teufel. [Przeł.] J. von Pilecki. München 1968, wyd. 2 pt. Gespräche mit dem Teufel. 8 Diskurse über den Böse. [Przeł.] J. von Pilecki. München 1975, wyd. 3 tamże 1977.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. Notatki o współczesnej kontrreformacji. Warszawa: Książka i Wiedza 1962, 117 s.

Zawartość

Chrześcijańska filozofia historii; Małe tezy de sacro et profano; Tricesimo anno; Głos w dyskusji o universalizmie chrześcijańskim; Głos w dyskusji o filozofii katolickiej; Spowiedź z grzechu zawiści; Metafizyka wielkiej płodności; O upadkach religijnych reformatorów.

8. Fetysze racjonalizmu. Warszawa: Książka i Wiedza 1963, 280 s.

Odbitka szczotkowa.

Zawartość

[1]. Zakresowe i funkcjonalne rozumienie filozofii; [2]. Cogito, materializm historyczny, ekspresyjna interpretacja osobowości; [3]. Etyka bez kodeksu [przedruk zob. poz. ↑]; [4]. Karol Marks i klasyczna definicja prawdy; [5]. Pochwała niekonsekwencji. Por. poz. ↑; [6]. Nieracjonalności racjonalizmu; [7]. Wielkie i małe kompleksy humanistów [przedruk zob. poz. ↑].

Przekłady

rosyjski

Pohvala neposledovatel'nosti. [Przeł.] V. Kolcov. Firenze 1974.

9. Faust. Powst. 1964. Druk „Puls” 1987 nr 35 s. 5-21. Przedruk „Dialog” 1989 nr 9 s. 5-23.

Druk z informacją od autora: Drama wiosną 1964 roku napisana w Otwocku w sanatorium; nie drukowana nigdzie z powodów – o dziwo – nie cenzuralnych.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. Rozmowy z diabłem. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 121 s. Wyd. nast.: [wyd. 2] Warszawa: Prószyński i S-ka 1998, [wyd. 3] tamże [2005]. Przedruk zob. poz. ↑.

Zawartość

Wielkie kazanie księdza Bernarda; Apologia Orfeusza, śpiewaka i błazna, rodem z Turcji, syna królewskiego; Modlitwy Heloizy, kochanki Piotra Abelarda kanonika i teologa; Spostrzeżenie dialektyczne Artura Schopenhauera, metafizyka, mieszczanina gdańskiego; Stenogram z metafizycznej konferencji prasowej Demona w Warszawie dnia 20 grudnia 1963; Rozmowa z diabłem doktora Lutra w Wartburgu 1521; Kuszenie świętego Piotra apostoła; Demon i płeć.

Przekłady

angielski

Conversations with the devil. [Przeł.] C. Wieniewska. Wyd. łącznie z przekł. Klucz niebieski [poz. ↑] pt. The key to heaven. New York 1972. Wyd. inne pt. Talk of the Devil. Wyd. łącznie z przekł. Klucz niebieski [poz. ↑] pt. The Devil and Scripture. Oxford 1973.

chorwacki

Razgovor z djavolom. [Przeł.] S. Postić. Wyd. łącznie z przekł. Klucz niebieski [poz. ↑] pt. Ključ nebeski; Razgovor z djavolom. [Przeł.] S. Poštić. Zagreb 1981, wyd. nast. Zagreb 1983.

czeski

Rozhovory s d'ablem. [Przeł.] G. Laub. Wyd. łącznie z przekł. Klucz niebieski [poz. ↑] pt. Nebeklič; Rozhovory s d'ablem. [Przeł.] G. Laub. Praha 1969, wyd. nast. Köln 1982.

hebrajski

Śîhôt im ha-śatan. [Przeł.] M. Handelzals. Tel-Aviv 2004.

hiszpański

Conversaciones con el diablo. [Przeł. z niemieckiego] W. Kemp. Wyd. 2 Caracas 1992.

japoński

Akuma-to-no taiwa. [Przeł.] M. Nomura. Tōkyō 1986.

niemiecki

Gespräche mit dem Teufel. Wyd. łącznie z przekł. Wygnanie z raju [poz. ↑] i System księdza Jensena [poz. ↑] pt. Gespräche mit dem Teufel. [Przeł.] J. von Pilecki. München 1968, wyd. nast.: wyd. 2 pt. Gespräche mit dem Teufel. 8 Diskurse über den Böse. [Przeł.] J. von Pilecki. München 1975, wyd. 3 tamże 1977.

rumuński

Convoribiri cu diavolul. [Przeł.] N. Cantemir. Iaşi 2003.

serbski

Razgovori sa davolom. [Przeł.] P. Vujičić. Wyd. łącznie z przekł. Klucz niebieski [poz. ↑] pt. Ključ nebeski; Razgovori sa davolom. [Przeł.] P. Vujičić. Beograd 1990.

szwedzki

Samtal med Djävullen. [Przeł.] M. von Zweigbergk. Stockholm 1982, wyd. 2 Uppsala 1983.

Adaptacje

teatralne

Rozmowy z diabłem. Adaptacja: W. Szelachowski. Wystawienie: Białystok, Białostocki Teatr Lalek, Scena dla Dorosłych 2000.

Wyd. łączne z Klucz niebieski albo Opowieści budujące z historii świętej zebrane ku pouczeniu i przestrodze [poz. ↑] pt. Klucz niebieski albo Opowieści budujące z historii świętej zebrane ku pouczeniu i przestrodze; Rozmowy z diabłem. Warszawa: Czytelnik 1996, 237 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. System Księdza Jensena albo Wejście i Wyjście. (Farsa w 2 aktach naśladowana z różnych autorów, nieoryginalna. Polemika optymistyczna z Beckettem). „Dialog” 1965 nr 6 s. 18-31. Por. poz. ↑. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

angielski

Radio BBC (Londyn ) 1968.

niemiecki

Pfarrer Jensens System – oder Eingang und Ausgang. Wyd. łącznie z przekł. Wygnanie z raju i Rozmowy z diabłem pt. Gespräche mit dem Teufel. [Przeł.] J. von Pilecki. München 1968, wyd. nast.: wyd. 2 pt. Gespräche mit dem Teufel. 8 Diskurse über den Böse. [Przeł.] J. von Pilecki. München 1975, wyd. 3 tamże 1977.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. Żebrak i ładna dziewczyna. [Utwór dramatyczny] „Dialog” 1965 nr 11 s. 5-12. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

czeski

Žebrák a krásná divka. [Przeł.] H. Stachová. „Divadlo”, Praha 1966 nr 6.

13. Kultura i fetysze. Zbiór rozpraw. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1967, 289 s. Wyd. 2 z podtytułem: Eseje. Tamże 2000.

Zawartość

Zawiera rozprawy druk. w czasopismach w 1958-66: Zakresowe i funkcjonalne rozumienie filozofii; Karol Marks i klasyczna definicja prawdy; Cogito, materializm historyczny, ekspresyjna interpretacja osobowości; Osobowość w sakralnej i ekologicznej wizji społeczeństwa; Etyka bez kodeksu; Prawda i prawdomówność jako wartość kultury; Rozumienie historyczne i zrozumiałość zdarzenia historycznego; Symbole religijne i kultura humanistyczna; Wielkie i małe kompleksy humanistów.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

14. Obecność mitu. [Eseje]. Powst. 1966-1967. Paryż: Instytut Literacki 1972, 131 s. Wyd. nast.: Kraków: Wydawnictwo ABC* 1981; Warszawa: Wydawnictwo „S”* [1983]; Warszawa: In Plus* 1986; Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1994; [wyd. 6] Warszawa: Prószyński i S-ka 2003, [wyd. 7] tamże [2005].

Zawartość

wyd. z 1994: Od autora; Przedmowa do drugiego wydania. – Rozróżnienie wstępne; Mit w pytaniu epistemologicznym; Mit w świecie wartości; Mit w logice; Sens mityczny miłości; Mit, istnienie, wolność; Mit i przypadkowość natury; Fenomen obojętności świata; Mit w kulturze analgetyków; Trwałość i chwiejność mitu; Wniosek.

Przekłady

angielski

The presence of myth. [Przeł.] A. Czerniawski. Chicago, London 1989.

hiszpański

La presencia del mito. Buenos Aires 1975.

niemiecki

Die Gegenwärtigkeit des Mythos. [Przeł.] P. Lachmann. München 1973, wyd. 2 tamże 1974.

serbski

Prisutnost mita. [Przeł.] P. Vujičić. Beograd 1989.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

15. Tezy o nadziei i beznadziejności. „Kultura”, Paryż 1971 nr 6 s. 3-21. Przedruk w tegoż: Tezy o nadziei i beznadziejności; Anty-tezy o nadziei. Odpowiedź Leszkowi Kołakowskiemu. Paris: Société Internationale d'Editions [ok. 1972], 74 s. Wyd. osobne: Poznań: Studencka Inicjatywa Wydawnicza* 1981, 23 s.; [Warszawa 1981] BIN*; Poznań: CDN* 1984.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

16. My correct views on everything. „The Socialist Register” 1974. [Przekł. z angielskiego:] Moje słuszne poglądy na wszystko. „Aneks”, Londyn 1978 nr 18 s. 3-32. Wyd. osobne pt. Moje słuszne poglądy na wszystko. Odpowiedź na zamieszczony w roczniku „The Socialist Register” (1973) „List otwarty do Leszka Kołakowskiego pióra Edwarda Thompsona”, opublikowana w następnym (1974) numerze tego pisma. [Warszawa:] Społeczny Instytut Wydawniczy „Młynek”* [1981], 32 s. Wyd. nast. pt. Moje słuszne poglądy na wszystko: [b.m. 1984]* Biblioteczka Młodego NZS-iaka; Kraków: Promieniści* 1984. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

ukraiński

Mo pravil'ni poglâdi na vse. [Przeł.] S. Âkovenka. Kiïv 2005.

17. Ansprachen anlässlich der Verleihung des Friedenspreises. Bibliographie des Preisträgers. Frankfurt am Main: Buchhändler-Vereinigung 1977 [właśc. 1978], 66 s. Wyd. 2 tamże 1978.

Nagrody

Przemówienie z okazji przyznania pokojowej nagrody Stowarzyszenia Księgarzy Niemieckich w 1977.

Przekłady

polski

pt. Wychowanie do nienawiści, wychowanie do godności. Przeł. L. Kołakowski. „Kultura,” Paryż 1977 nr 12 s. 3-10.

18. Epilog. [Esej]. [B.m.w.* ok. 1977], 5 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

19. Trzy bajki o identyczności. „Zapis” 1978 nr 8 s. 135-139. Wyd. osobne [Wrocław]: Wydawnictwo „Wolni i Solidarni”* 1986, 10 s. Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych; Cztery bajki o identyczności. Warszawa: Czytelnik 1995.

Zawartość

Bajka syryjska o wróblu i łasiczce; Bajka koptyjska o wężu logiku; Bajka perska o sprzedawcy osła, – w wyd. z 1995 nadto: Wojna u Lemurów.

Przekłady

szwedzki

wyd. łącznie z przekł. 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych [poz. ↑] pt. Sagor för stora och små. [Przeł.] M. von Zweigberg. Stockholm 1984.

20. Eseje. Warszawa: [b.w.]* 1981, 101 s.

Zawartość

Spisek pięknoduchów; Kapłan i błazen; Etyka bez kodeksu [poz. ↑]; Jezus Chrystus – prorok i reformator.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

21. Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań. [Eseje]. Londyn: Aneks 1982, 333 s. Wyd. nast.: [Kraków:] Wszechnica Społeczno-Polityczna* 1983; Warszawa: Krąg* 1983; wyd. 2 poprawione Londyn: Aneks 1984, 333 s.; Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2006.

Zawartość

I. Kłopoty z kulturą: Szukanie barbarzyńcy – złudzenia uniwersalizmu kulturalnego; Wieś utracona; Epistemologiczny sens etiologii wiedzy; Psychoanalityczna teoria kultury; Fabula mundi i nos Kleopatry; Reprodukcja kulturalna i zapomnienie; Mała etyka; Intelektualiści; Kant i zagrożenie cywilizacji; Wychowanie do nienawiści, wychowanie do godności. – II. Kłopoty z chrześcijaństwem: Czy diabeł może być zbawiony?; O tak zwanym kryzysie chrześcijaństwa; Odwet sacrum w kulturze świeckiej; Diabeł; Pomyślne proroctwa i pobożne życzenia. – III. Kłopoty z socjalizmem: Jak być konserwatywno-liberalnym socjalistą?; Samozatrucie otwartego społeczeństwa; O duchu rewolucyjnym; Rewolucja jako piękna choroba; Wolność i wolność; Dylemat zachodniego socjalizmu; Marksistowskie korzenie stalinizmu; Przyczynek do pojęcia demokracji socjalnej; Euro- i azjatokomunizm: jedno czy dwoje?; Ludobójstwo i ideologia. – IV. Kłopoty z Polską: Tezy o nadziei i beznadziejności; Sprawa polska; O nas samych; Próba porozumienia; Posłowie do posłowia. – Noty bibliograficzne; Ważniejsze publikacje; O autorze.

Przekłady

francuski

eseju O duchu rewolucyjnym: L'esprit révolutionnaire. [Przedmowa:] J. Semprun. [Przeł.] J. Dewitte. Paris 1985.

Wyd. osobne esejów: Rewolucja jako piękna choroba; Jak być konserwatywno-liberalnym socjalistą; Katechizm. [Warszawa: NZS]* [1980], 22 s.

Wyd. osobne eseju: Kłopoty z Polską. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Numer Drugi”* [1982], 43 s. Wyd. nast.: [Warszawa: Wola* 1983]; Warszawa: Wydawnictwo CDN* 1983 [część nakładu skonfiskowała Służba Bezpieczeństwa]; Warszawa: Wydawnictwo Przedświt* [19]83; [Warszawa: Wydawnictwo Wola – „Solidarność”] KSR* [1983], 286-325 s. (Zeszyty [Wola-Solidarność]); wyd. 2 Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Numer Drugi”* [ok. 1984].

Wyd. osobne esejów: Jak być konserwatywno-liberalnym socjalistą?; Sprawa polska. W: „Obserwator Wielkopolski”. „NSZZ Solidarność”. Aneks 1983/1. Poznań: NSZZ Solidarność* (marzec) 1983, 10 s. powielone.

Zawiera też: Dlaczego Aneks do „Obserwatora Wielkopolskiego”.

Wyd. osobne eseju: Kłopoty z chrześcijaństwem. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Numer Drugi”* [1983], 52 s.

Wyd. osobne eseju: Kłopoty z kulturą. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Numer Drugi”* [1983], 131 s.

Wyd. osobne esejów: Kłopoty z socjalizmem. [Cz.] 1-5. Kraków: [Wydawnictwo] Rota* 1983 (Seria Byk): 1. Jak być konserwatywno-liberalnym socjalistą?. Samozatrucie otwartego społeczeństwa, 18 s.; 2. O duchu rewolucyjnym; Rewolucja jako piękna choroba, 20 s.; 3. Marksistowskie korzenie socjalizmu, 23 s.; 4. Wolność i wolność; Dylemat zachodniego socjalizmu, 25 s.; 5. Euro- i azjatokomunizm: jedno czy dwoje? Ludobójstwo i ideologia., 29 s. Wyd. nast. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Numer Drugi”* [1983], 88 s.

Wyd. osobne esejów: Jak być konserwatywno-liberalnym socjalistą? O duchu rewolucyjnym; Rewolucja jako piękna choroba; Marksistowskie korzenie stalinizmu. Warszawa: In plus* 1986, 40 s.

Tu też: Ważniejsze publikacje; O autorze.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

22. Religion. If there is no God... On God, the Devil, Sin and other Worries of the so-called philosophy of religion. [Eseje]. New York: Oxford University Press 1982, 235 s. Wyd. nast.: Glasgow: Fontana 1982; New York: Oxford University Press 1983, wyd. 2 [!] London 1993.

Przekłady

francuski

Philosophie de la religion. [Przeł.] J.P. Landais. Paris 1985.

niemiecki

Falls es keinen Gott gibt. München 1983, Freibu 1992.

rumuński

Religia. [Przeł.] S. Mǎrculescu. Bucureşti 1993.

serbski

Religija. Ako nema Boga. O Bogu, davolu, grehu i ostalim brigama takozvane filosofije religije [Przeł.] V. Periśić. Beograd 1987, wyd. nast. tamże 1992.

Wersja polska pt. Religia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Pokolenie* 1986, 119 s. Wyd. nast.: Kraków: Wydawnictwo -x-* 1987, 122 s.; Warszawa: Od Nowa* [1988]; pt. Jeśli Boga nie ma... O Bogu, Diable, Grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii. [Przeł.] T. Baszniak, M. Panufnik. London: Aneks 1987, 151 s.; Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1988, 1994; [wyd. 9] Warszawa: Brama 1990. Wyd. łączne z poz. ↑ pt. Jeśli Boga nie ma... O Bogu, Diable, Grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii; Horror metaphysicus. Przeł. z angielskiego: T. Baszniak; M. Panufnik. Poznań: Zysk i S-ka 1999, 288 s.

Zawartość

L. Kołakowski: Uwaga do wydania polskiego; O czym tu mowa. – Bóg pokonanych przez życie: teodycea; Bóg rezonerów, Bóg mistyków. Eros i religia; Sacrum i śmierć; Mówić o tym, co niewypowiadalne: język i świętość. Potrzeba tabu; Konkluzja.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

23. Pałka i teoria. „Kultura,” Paryż 1984 nr 3 s. 3-13. Wyd. osobne Kraków: Promieniści* 1984, 12 s.

24. Bergson. Oxford: University Press 1985, 128 s.

Przekłady

polski

Bergson. Przekł. z angielskiego autora. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1997, 146 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

25. The general theory of not-gardening. „Journal of Antropological Society of Oxford” 1985.

Wersja polska: „Zeszyty Literackie”, Paryż 1986 nr 15 s. 5-6. Wyd. osobne pt. The general theory of not-gardening = Ogólna teoria nie-uprawiania ogrodu. Grafika: M. Bartczak. [Łódź]: Poprzeczna Oficyna Press Jacek Wdzięczak. [1991], [8] k. [teka], 30 s.

26. Winni (Solidarność) i niewinni (PZPR). (W odpowiedzi Andrzejowi Walickiemu). „Aneks”, Londyn 1985 nr 37 s. 12-25. Wyd. osobne [Warszawa:] Punkt* 1985, 30 s.

Zawartość

Zawiera też: A. Michnik: My, ludzie „Solidarności”.

27. Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca. [Dla dzieci]. [Kraków:] Oficyna Literacka* 1986, 14 s., [4] k. [Wyd. 2] Kraków: Muchomor 2005.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

28. Bajki różne; Opowieści biblijne; Rozmowy z diabłem. Londyn: Aneks 1987, 256 s. Wyd. nast. Warszawa: Iskry 1990.

Zawartość

Zawiera poz. ↑, ↑, ↑, ↑.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

29. Metaphysical horror. Oxford: Basil Blackwell 1988, 122 s. [Wyd. 2 w języku angielskim; red.:] A. Kołakowska. London: Penguin Books 2001.

Przekłady

czeski

Metafizický horor. [Przeł. z angielskiego:] J. Mlejnek, A. Plzák. Praha 1999.

estoński

Horror metaphysicus. Tallin 2000.

litewski

Metafizinis siaubas. [Przeł.] A. Jakubaitis. Vilnius [1993].

niderlandzki

Horror methaphysicus. [Przeł.] M. van der Marel. Kämpen 1989.

niemiecki

Horror metaphysicus. [Przeł.] F. Griese. München 1989.
Der metaphysische Horror. [Przeł. z angielskiego] F. Griese. Wyd. 2 München 2002.

rumuński

Horror metaphysicus. [Przeł.] G. Chiroiu. Bucureşti 1997.

serbski

Užas metafizike. [Przeł.z angielskiego] R. Tubić. Beograd 1992.

węgierski

Metafizikai horror. [Przeł.:] I. Orosz, G. Tarnóczi. Budapest 1994.

włoski

Orrore metafizico. [Przeł. B. Morcavallo]. Bologna [1990].

Przekład polski pt. Horror metaphysicus. [Eseje]. Warszawa: Res Publica 1990, 144 s. [Wyd. 2 w języku polskim] łączne z poz. ↑ pt. Jeśli Boga nie ma... O Bogu, Diable, Grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii; Horror metaphysicus. Przeł. z angielskiego M. Panufnik. Poznań: Zysk i S-ka 1999, 288 s.

Nagrody

Nagroda miesięcznika „Odra” w 1990.

Zawartość

O filozofach; O filozofii; O samoumęczeniu filozofii; Filozofii szyderstwo z samej siebie; Samo-niespełnienie filozofii. Jaspers (1); Przetrwanie filozofii; Co naprawdę jest; Kartezjańskie sny. Przeróbka „Cogito” (1); Alibi. Przekleństwo czasu; Absolut (1); Absolut (2); Osoby boskie i boskość bezosobowa; Czy Bóg jest dobry? „Cruor Dei”; Damazjos i dwa rodzaje nicości; Boska nicość w chrześcijaństwie; O wszelkich możliwych językach (1); Przeróbka „Cogito” (2); Husserl; Merleau-Ponty; „Ego” jako quasi-absolut; De-kartezjanizacja; Spinoza; Jaspers (2); Leibniz i wszelkie możliwe światy; O stwarzaniu, boskim i ludzkim; Alter ego; O wszelkich możliwych językach (2); Czytanie świata.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

30. Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone z lat 1955-1968. Przedmowa, wybór, oprac.: Z. Mentzel. T. 1-3. Londyn: Puls 1989, 224 + 192 + 240 s. Wyd. nast. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1989. Biblioteka Aletheia.

Zawartość

T. 1: Jezus Chrystus – prorok i reformator [por. poz. ↑]; Erazm i jego Bóg; Filozoficzna rola reformacji; Klęska i kariera Uriela da Costy; Spinoza wśród przyjaciół i wrogów; Dwoje oczu Spinozy; Piotr Gassendi – chrześcijanin, materialista, sceptyk; Banał Pascala; Pascal i epistemologia historyczna Goldmanna; Niemoc monumentalna Jana Jakuba; Schopenhauer – badania nad nihilizmem; Bergson – antynomia praktycznego rozumu; Miejsce filozofowania Brzozowskiego; Filozofia egzystencji i porażka egzystencji; O filozofii Kazimierza Ajdukiewicza; Tadeusz Kroński (w pierwszą rocznicę śmierci); „Wielki filozof” jako kategoria historyczna.
T. 2: Aktualne i nieaktualne pojęcia marksizmu; Sens ideowy pojęcia lewicy; Odpowiedzialność i historia; Determinizm i odpowiedzialność; Intelektualiści a ruch komunistyczny; Śmierć bogów; Czym jest socjalizm?; Nieracjonalności racjonalizmu; Pochwała niekonsekwencji; Kapłan i błazen. (Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia) [por. poz. ↑].
T. 3: I. O pożytkach diabła; Epistemologia strip-tease'u; Mircea Eliade – religia jako paraliż czasu; Chroniczna samokrytyka kultury; Wytęż wolę, ucięte ucho odrośnie; Informacja i utopia; Pozytywizm na nowo wynaleziony; Nauka jako sztuka piękna. – II. Jan XXIII – granice Rzymu i granice chrześcijaństwa; W sprawie ukrzyżowania; Rozważania o przemocy; Bardzo dobry król; Ulitujmy się nad przodkami swoimi; Jak się robi historię; Historia jako sztuka piękna. – III. Pamięci Stanisława Jerzego Leca; Przyczynek do mowy parweniusza; Z Obywatelem Urzędnikiem – rozmowa; Irytacja z powodu wieczności; Co będzie za 10 lat?; Poezja filozoficzna Stanisława Jachowicza; Pochwała snobizmu; Pochwała niepunktualności (auto-parodia). – IV. System Księdza Jensena albo Wejście i wyjście [por. poz. ↑, ↑]; Żebrak i ładna dziewczyna [poz. ↑]; Wygnanie z raju [poz. ↑]; Faust [poz. ↑]; Żona Lota czyli uroki przeszłości; Przekłady poetyckie; Posłowie; Noty; Dodatek: Moje życie ze szczególnym uwzględnieniem szalonego wręcz powodzenia u kobiet.

Przekłady

japoński

Sekinin to rekishi. [Przekł. z języka niemieckiego]. Tōkyō 1967.

rosyjski

Pohvala neposledovatel'stva. [Przeł.] V. Kolcov. Firenze 1974.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

31. Cywilizacja na ławie oskarżonych. [Eseje]. Wybór: P. Kłoczowski. Warszawa: Res Publica 1990, 334 s.

Zawartość

z poz. ↑: Szukanie barbarzyńcy – złudzenia uniwersalizmu kulturalnego; Wieś utracona; Fabula mundi i nos Kleopatry; Kant i zagrożenie cywilizacji; Wychowanie do nienawiści, wychowanie do godności; Czy diabeł może być zbawiony?; O tak zwanym kryzysie chrześcijaństwa; Odwet sacrum w kulturze świeckiej; Samozatrucie otwartego społeczeństwa; Rewolucja jako piękna choroba, – oraz: Cywilizacja na ławie oskarżonych; Iluzje demitologizacji; Bałwochwalstwo polityki; Polityka i diabeł; Komunizm jako formacja kulturalna; Ogólna teoria nie-uprawiania ogrodu [poz. ↑]; Legenda o cesarzu Kennedym: nowa dyskusja antropologiczna.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

32. God owes us nothing. A brief remark on Pascal's religion and on the spirit of Jansenism. [Studia]. Chicago: The University of Chicago Press 1998, X, 238 s.

Przekłady

serbski

Bog nam ništa nije dužan. [Przeł. z angielskiego] R. Tubić. Beograd 1998.

węgierski

Isten nem adósunk semmivel. Néhány megjegyzés Pascal hitéröl éas a janzenizmusról. [Przeł. z angielskiego] L. Endre. Budapest 2000.

Przekład polski: Bóg nam nic nie jest dłużny. Krótka uwaga o religii Pascala i o duchu jansenizmu. Przeł. z angielskiego I. Kania. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1994, 281 s. Wyd. 2 tamże 2001.

33. Freedom, fame, lying and betrayal. Essays on everyday life. [Szkice]. [Przeł.] A. Kołakowska. Boulder: Westview Press 1999, 143 s.

34. Moje słuszne poglądy na wszystko. [Eseje]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1999, 430 s. Por. poz. ↑.

Zawartość

Zawiera części: I. Utopia, apokalipsa, chrześcijaństwo; II. Prawda, sprawiedliwość, historia i inne dziwne rzeczy; III. Polityka i diabeł; IV. Jeszcze ciągle o komunizmie, o tym jak upadł i jak go porzucono; V. Summa: Wielka encyklopedia filozofii i nauk politycznych.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

35. Mini-wykłady o maxi-sprawach. [Szkice]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1997-2000, 108 + 111 + 100 s. Wyd. łączne pt. Mini-wykłady o maxi-sprawach. Trzy serie. Tamże 2003, 312 s.

Pierwodruk w „Gazecie Wyborczej” 1999-2000.

Zawartość

[Seria pierwsza]. Mini-wykłady o maxi-sprawach, jak o władzy, o sławie, o równości, o kłamstwie, o tolerancji, o podróżach, o cnocie, o odpowiedzialności zbiorowej, o kole fortuny, o wielkiej zdradzie i inne. – Seria druga. O Bogu, o szacunku do natury, o zabobonach, o śmiechu, o świętych, o terroryzmie, o sprawie seksu, o młodości, o nicnierobieniu, o sumieniu, o tym, co dobre i co prawdziwe, o karze głównej, o stereotypach narodowych, udręczenie. – Seria trzecia i ostatnia. O długach, o wybaczeniu, o rekordach, o posiadaniu samego siebie, o przeszłości i przyszłości, o zawiści, o sprawiedliwości, o pogrzebach, o maskach, o wrogu i o przyjacielu, demokracja jest przeciwna naturze, moje wróżby w sprawie przyszłości religii i filozofii.

Przekłady

chorwacki

Mini predavana o maksi stvarima. [Przeł.] B. Rajčić. Beograd 1997. Wyd. nast. tamże 2001.

czeski

Malé úvahy o velkých vécech.[Przeł.] J. Červenka. Praha 2004.

niemiecki

Mini-Traktate über Maxi-Themen. [Przeł.] D. Scholze. Leipzig 2000, wyd. nast. tamże 2002.

rumuński

Conferinte mici pe teme mari. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2003.

węgierski

Kis elöadások nagy kérdésekröl. [Przeł.] A. Pályi. Budapest 1998, wyd. nast. tamże 2000.

włoski

Breviario minimo. Piccole lezioni per grandi problemi. [Przeł.] V. Verdiani. Bologna 2000.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

36. Myśli wyszukane. Wybór: A. Pawelec. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2000, 117 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

37. O co nas pytają wielcy filozofowie. Seria 1-3. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2004-2006, 105 + 113 + 115 s.

Wykłady emitowane w Telewizji Polskiej, a następnie drukowane w „Tygodniku Powszechnym" w latach 2004-2006.

Zawartość

Seria 1: O co mi chodzi w tych wykładzikach?; Sokrates; Parmenides z Elei; Heraklit z Efezu; Platon; Arystoteles; Epiktet z Hieropolis; Sekstus Empiryk; Święty Augustyn; Święty Anzelm; Mistrz Eckhart. – Seria 2: O co mi chodzi w tych wykładzikach?; Święty Tomasz z Akwinu; Wilhelm Ockham; Mikołaj z Kuzy; Kartezjusz; Benedykt Spinoza; Gottfried Wilhelm Leibniz; Blaise Pascal; John Locke; Tomasz Hobbes; David Hume. – Seria 3: O co mi chodzi w tych wykładzikach?; Immanuel Kant; Georg Wilhelm Friedrich Hegel; Arthur Schopenhauer; Soren Aabye Kierkegaard; Friedrich Wilhelm Nietzsche; Henri Bergson; Edmund Husserl; Martin Heidegger; Karl Jaspers; Plotyn.

38. Wśród znajomych. O różnych ludziach mądrych, zacnych, interesujących i o tym, jak czasy swoje urabiali. Wybór i posłowie: Z. Mentzel. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2004, 204 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Wybory tekstów w przekładach

angielski

• Marxism and beyond. [Przeł.] J. Zielonko Peel. [Wstęp:] L. Labedz [L. Łabędź]. London 1969. Wyd. nast. London 1971.
• Toward a marxist humanism. Essays on the today. [Przeł.] J. Zielonko Peel. New York [1968]. Wyd. nast. 1969.
• Modernity on endless trial. Chicago, London 1990.

duński

• Mennesket unden Alternativ. [Przeł.] J. Landbo. [Przedmowa:] V. Sørensen. [Posłowie:] J. Kristoffersen. København 1967.

fiński

• Ihminen ilman vaihtoeta. [Rozprawy filozoficzne]. [Przeł.] J. Blomstedtin. Helsinki 1966.

francuski

• L'esprit révolutionnaire suivi de Marxisme utopie et anti-utopie. [Przeł. z angielskiego, oprac. i posłowie] J. Dewitte. Bruxelles 1978, toż pt. L'esprit révolutionnaire. Paris [1985].
• Le village introuvable. [Przeł.] J. Dewitte. Bruxelles [1986].

hebrajski

• Al hareszut hanetuna. Michwar maset. [Wybór esejów filozoficznych]. Merchawia [Izrael] 1964.

hiszpański

• El hombre sin alternativa. Sobre la posibilidad e imposibilidad de ser marxista. [Przeł. z niemieckiego] A.P. Sánchez Pascual. Madrid 1970.
• El racionalismo como ideologia y Ética sin código. [Przeł.] J. Muñez. Barcelona 1970.

niderlandzki

• De mens zonder alternatief. Essays. [Przeł.] J. Winkler. Amsterdam 1968.
• Over de sterfelijkheid van de rede. [Przeł.] J. Winkler. Amsterdam 1969;.
• Essays. [Przeł.] J. Minkiewicz. Utrecht 1983.

niemiecki

• Der Mensch ohne Alternative. Von der Möglichkeit und Unmöglichkeit, Marxist zu sein. [Przeł.] W. Brońska-Pampuch. München 1964. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967; wyd. 3 [poszerzone o esej] Der Mythos der menschlichen Einheit [w przekł.] L. Reinisch 1976.
• Traktat über die Sterblichkeit der Vernunft. Philosophische Essays. [Przeł.] P. Lachmann. München 1967.
• Geist und Ungeist christlicher Traditionen. [Red.] G.M. Martin. Stuttgart 1971.
• Der revolutionäre Geist. Stuttgart 1972. Wyd. 2 tamże 1977.
• Marxismus – Utopie und Anti-Utopie. Stuttgart 1974.
• Zweifel an der Methode. [Przeł.] W. Peters, Ch. Storck. Stuttgart 1977.
• Leben trotz Geschichte. [Przeł.] K. Reinisch. München [1977]. Wyd. nast. tamże 1980.
• Narr und Priester. [Przeł.] H. Abusch [i in.]. Frankfurt am Main 1987.
• Modern or Anklagebank. [Przeł.:] F. Griese, K. Nellen. Zürich 1991.

norweski

• Mannensket unten alternativ det mulige og umulige i vaere marxist. [Przeł.] T. Rønnow. Oslo 1966.

serbski

• Filozofski eseji. [Przeł.] S. Nikolić. [Wstęp pt.:] Niekoliko pretpostavki za razumevanje Kolakowskoga: S. Lukić. Beograd 1964.
• Đavo u istoriji. [Przeł.:] B. Rajčić, F. Rehlicky. Banja Luka 1989.

szwedzki

• Människan utan alternativ. Om det möjliga och det emöjliga i att vara marxist. [Przedmowa:] L. Höög. Stockholm 1964.

Prace redakcyjne

1. [Sto dwadzieścia osiem] 128 bardzo ładnych wierszy stworzonych przez sześćdziesięcioro ośmioro poetek i poetów polskich. [Antologia]. Wybrał: L. Kołakowski. Red.: J. Ilg. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2003, 231 s.

Omówienia i recenzje

Wywiady

• S. Lenz: Gespräche mit Maneés Sperber und Leszek Kołakowski. [Przeł. i wstęp] A. Mensak. Hamburg: Hoffman und Campe 1980, przedruk w języku polskim pt. Myślenie albo przymus samookreślenia. Rozmowa S. Lenza z Leszkiem Kołakowskim. „Aletheia”* 1987 nr 1, Obecność Kołakowskiego.
• Une conversation avec L. Kołakowski. [Rozm.] A. Browning. „Cadmos” 1980 nr 12, przedruk w: L'Europe et les intellectuaels. Enquête internationale conduite par A. Browning pour le Centre Européen de la Centre Européen de la Culture. [Paris] 1984.
• Wywiad z Leszkiem Kołakowskim (fragmenty). [Rozm.] W. Karpiński. Oprac. B. Toruńczyk. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1983 nr 2. Wyd. osobne pt. Nie wierzę w zwycięstwo totalitaryzmu... Poznań: Wydawnictwo Głosy* 1983, 30 s.; wyd. nast. pt. Wywiad z Leszkiem Kołakowskim (fragmenty). Warszawa: „Biblioteka Tygodnika Wojennego”* [1984]. Przekł. francuski: Z. Bobowicz. „L'Autre Europe” 1985 nr 5.
• Wywiad z Leszkiem Kołakowskim. [Rozm.] E. Krauze. „Kultura Niezależna”* 1986 nr 20.
• Zawód błazna jest mi bliższy. [Rozm.] P. Śpiewak. „Res Publica” 1988 nr 9.
• Marksizm, chrześcijaństwo, totalitaryzm. [Rozm.] J. Turowicz. „Tygodnik Powszechny” 1989 nr 7.
• Szlaban z orłem w koronie. [Rozm.] W. Kot. „Wprost” 1993 nr 4.
• Ulubione łowisko diabła. [Rozm.] E. Sawicka. „Rzeczpospolita” 1994 nr 66.
• Ulubione łowiska diabła. Rozm. E. Sawicka. W tejże: Przystanek Europa. Warszawa 1996.
• Wiek utopii. Rozm. B. Wildstein. „Wprost” 1999 nr 45.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (B. Winklowa).
• Z. Znaniewicki: Słownik pisarzy polskich na obczyźnie: Leszek Kołakowski. „Pamiętnik Literacki”, Londyn 1983 t. 7.
• Bibliografia [za 1949-1986]. „Aletheia”* 1987 nr 1, Obecność Kołakowskiego.
• Z. Mentzel: Bibliografia prac Leszka Kołakowskiego (do roku 1970) [w języku polskim]. W: L. Kołakowski: Pochwała niekonsekwencji. T. 3. Londyn 1989, toż w wyd. Warszawa 1989.
• M. Kaczmarska, E. Ukleja: Leszek Kołakowski. Bibliografia podmiotowo-przedmiotowa. Radom: Wojewódzka Biblioteka Publiczna 1994, 68 s.
• [Bibliografia prac Leszka Kołakowskiego za l. 1947-1995]. W: Filozofia i myśl społeczna Leszka Kołakowskiego. Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe [1995].

Ogólne

Książki

• Leszek Kołakowski. Frankfurt am Main 1977, 66 s. [zawiera mowy autorów: R. Keller, W. Wallmann, G. Schwan, wygłoszone na uroczystości wręczenia nagrody pokojowej Stowarzyszenia Księgarzy Niemieckich, tu też przemówienie L. Kołakowskiego].
• W. Mejbaum, A. Żukrowska: Literat cywilizowanego świata. Leszek Kołakowski a kryzys myśli mieszczańskiej. Warszawa: Książka i Wiedza 1985, 285 s.
• B. Piwowarczyk: Lire Kolakowski. La question de l'homme, de la religion et de l'Eglise. Paris 1986, 166 s. Wyd. polskie pt. Odczytać Kołakowskiego. Problem Boga, człowieka, religii, Kościoła. [Przeł.] P. Falkowski. Częstochowa: Edycja Paulińska 1992.
• Obecność. Leszkowi Kołakowskiemu w 60 rocznicę urodzin. Londyn 1987, 386 s. Przedruk pt. Obecność: Rozmowy o filozofii. Rozmowy o dziedzictwie. Rozmowy o życiu i życiorysach. [Kraków:] Wszechnica Społeczno-Polityczna* [właśc. Oficyna Literacka] 1987, 309 s. [zawiera m.in. teksty autorów: S. Amsterdamski: Tertium non datur?; M. Beylin: Pokusa totalitarna; A. Drawicz: Postaraj się żyć jak najdłużej; J.A. Kłoczowski: Sceptyk i mistyk; P. Kłoczowski: Fabula mundi; J.J. Lipski: Spotkania; J. Markuszewski: Debiut [dot.: System księdza Jensena L. Kołakowskiego]; T. Mazowiecki: Niezakończenie [dot. głównie: Obecność mitu]; A. Michnik: Kłopot; S. Morawski: O utopijnym antyutopizmie Leszka Kołakowskiego; K. Pomian: Trzy modele poznania; J. Salij: Jak być katolikiem prawowiernym, ekumenicznym i angażującym się na rzecz wyzwolenia społecznego; B. Skarga: W rozterce między „historią świętą” a nosem Kleopatry; J. Szacki: Dylematy historiografii idei; J. Tischner: Kołakowski i Kartezjusz].
• H. Eilstein: Jeśli się nie wierzy w Boga... Czytając Kołakowskiego. Warszawa: Aletheia 1991, 72 s.
• B. Piwowarczyk: Nawrócenia – prawo do prawdy, prawo do błędu. Święty Paweł, Leszek Kołakowski. (Dwa wierzenia – dwa nawrócenia). Przekł. z francuskiego M. Boryska. Gorzów Wielkopolski: Gorzowskie Wydawnictwo Diecezjalne 1991, 87 s.
• Filozofia i myśl społeczna Leszka Kołakowskiego. Materiały konferencji zorganizowanej w Radomiu w dn. 27 maja 1994. Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe [1995], 254 s.
• M. Flis: Leszek Kołakowski – teoretyk kultury europejskiej. Kraków: Universitas 1994, 136 s. Wyd. 2 rozszerzone Kraków: Universitas 1994, 136 s.
• Honoris causa. Księga pamiątkowa dla uczczenia aktu nadania profesorowi Leszkowi Kołakowskiemu honorowego doktoratu Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1994, 192 s. [zawiera m.in.:] A.M. Kaniowski: Zapomniany wymiar moralności – kilka uwag o współczesnych dyskusjach etycznych; S. Olczyk: O potrzebie uniwersalizmu; J. Piórczyński: Rozum a wiara; M. Styczyński: Przyczynek do eschatologii nadziei; B. Tuchańska: Relatywizm i naturalizm w filozofii nauki a problem wartości poznawczych; A. Nowaczyk: Czy pojęcie prawdy musi szukać oparcia w absolucie epistemologicznym; R. Kleszcz: Krytyka rozumu pozytywistycznego; W. Groniec: Mit bez transcendencji [dot.: Kultura i fetysze]; R. Panasiuk: Wobec marksizmu.
• J.A. Kłoczowski: „Więcej niż mit”. Leszka Kołakowskiego spory o religię. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1994, 386 s.
• Leszek Kołakowski – honorowy radomianin. Radom: Rada Miejska i Zarząd Miasta 1994, 67 s.
• Ch. Heidrich: Leszek Kołakowski. Zwischen skeptisch und Mystik. Frankfurt am Main: Neue Kritik 1995.
• Kołakowski i inni. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1995, 194 s. [tu m.in.: A. Borowicz: Filozofia kultury L. Kołakowski. w latach 1958-1968 wobec epistemologii historycznej Luciena Goldmanna; M. Flis: Mit rozumu – poszukiwanie pewności; B. Łagowski: Stanisław Brzozowski i Leszek Kołakowski jako mistrzowie myślenia; A. Walicki: Leszek Kołakowski a Stanisław Brzozowski].
• Nadanie Leszkowi Kołakowskiemu tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk-Oliwa dnia 20 października 1997 roku. Gdańsk: Uniwersytet Gdański 1997, 86 s.
• Leszek Kołakowski. Wstęp: P. Markowski. [Przeł. na niemiecki] F. Griese. Kraków: Villa Decius 2000, 2000, 19 s.
• Leszek Kołakowski – doctor Honoris Causa Uniwersytetu Szczecińskiego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński 2000, 44 s.
• B. Piwowarczyk: Leszek Kolakowski. Zeuge der Gegenwart. Ulm: Hess 2000, 200 s.

Artykuły

• D. Bieńkowska: Kołakowski the modern heretic. (An analysis of his literary work). „Canadian Slavic Studies”, Montreal 1968 nr 2.
• E.J. Czereśniewski: Kołakowski and the jester-priest metaphor. „The Polish Review,” Nowy Jork 1968 nr 3.
• L. van Vljimen: Leszek Kołakowski: menselijk bestaan als groteske. W: Signalelementen. Amsterdam 1968.
• H. Skolimowski: Antynomie formy w sztuce współczesnej: Gombrowicz i Kołakowski a postawa błazna. „Tematy”, Nowy Jork 1969 nr 31/32.
• G. Schwann: Pochwała Leszka Kołakowskiego. [Przeł.] M. Łukasiewicz. „Zapis” 1978 nr 5.
• W. Karpiński: Leszek Kołakowski. Szkic do portretu. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1983 nr 3, przedruk w tegoż: Herb wygnania. Paryż 1989.
• M. Król: Leszek Kołakowski i zmierzch filozofii racjonalistycznej. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1983 nr 3.
• T. Terlecki: Sztuka pisarska Leszka Kołakowskiego. „Kultura”, Paryż 1983 nr 7/8; przedruk w tegoż: Szukanie równowagi. Londyn 1985.
• A. Michnik: Książę i żebrak. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1986 nr 14, „Aletheia”* 1987 nr 1, Obecność Kołakowskiego, przedruk w tegoż: Polskie pytania. Warszawa 1993, polemika: [R. Legutko] M. Leski: Podzwonne dla błazna. „Arka”* 1988 nr 21, przedruk „Res Publica” 1988 nr 12 oraz w tegoż: Bez gniewu i uprzedzenia. Paryż 1989.
• E. Bieńkowska: Leszek Kołakowski – wielkość i nędza rozumu wyemancypowanego. „Aneks”, Londyn 1987 nr 48.
• J.A. Kłoczowski: Sceptyk i mistyk; Książki Leszka Kołakowskiego wydane po polsku. „Res Publica” 1987 nr 6.
• S. Morawski: Jeśli Bóg istnieje, czy kondycji ludzkiej odjęty jest tragizm? „Aletheia”* 1987 nr 1, Obecność Kołakowskiego, przedruk „Twórczość” 1988 nr 1.
• T. Mazowiecki: Niezakończenie. „Więź” 1988 nr 7/8.
• A. Pospieszalski: Obecność religii. „Kultura”, Paryż 1988 nr 5.
• J. Chojnowska: O filozofii Leszka Kołakowskiego. „Kierunki” 1989 nr 9.
• J. Morawski: Diabeł zbawiony. „Przegląd Tygodniowy” 1989 nr 1.
• Z. Skrok: W poszukiwaniu pewności. Dyskurs bez końca. „Literatura” 1989 nr 1.
• K. Środa: Obecność Kołakowskiego. „Res Publica” 1989 nr 2.
• J.A. Kłoczowski: Leszek Kołakowski – obecność po latach. W tegoż: A myśmy się spodziewali. Poznań 1990.
• K. Mętrak: Kołakowskiego filozofia wartości. „Literatura” 1990 nr 4.
• J. Zychowicz: Filozof i polis. Rozum filozoficzny wobec polityki w myśli Leszka Kołakowskiego. „Przegląd Humanistyczny” 1990 nr 7.
• J. Zychowicz: Sąd nad filozofem. „Przegląd Humanistyczny” 1990 nr 11.
• „Szczerze mówiąc – nie”. Wstęp i oprac. B.N. Łopieńska. „Res Publica” 1991 nr 7/8 [stenogramy materiałów dot. sprawy Leszka Kołakowskiego z 1966], omówienie: M. Fik: Teksty dla buntowników. „Puls” 1992 nr 1.
• S. Morawski: Pochwała Leszka Kołakowskiego. „Teksty Drugie” 1992 nr 4.
• S. Symotiuk: Trzy źródła i trzy części składowe biografii intelektualnej Leszka Kołakowskiego; T. Szkołut: Czy Leszek Kołakowski może być zbawiony? „Colloquia Communia” 1992/1993 nr 1/12.
• A. Borowicz: Obrazy i ich zakaz. Filozofia i mit w metafilozofii kultury Leszka Kołakowskiego. W: Wobec kryzysu kultury. Gdańsk 1993.
• L. Dąbkowski: Między sceptycyzmem a wiarą – dylemat Leszka Kołakowskiego. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Filozofia” 1995 nr 25.
• K. Mętrak: Kołakowskiego filozofia wartości. W tegoż: Krytyka – twórczość przeklęta. Warszawa 1995.
• A. Miś: Kołakowski jako klasyk. „Res Publica Nowa” 1995 nr 1.
• A. Poprawa: Apokryfy Leszka Kołakowskiego. „Kresy” 1995 nr 3, przedruk w tegoż: Formy i afirmacje. Kraków 2003 [dot. opowiadań inspirowanych Biblią].
• Sprawa Kołakowskiego. Oprac. G. Sołtysiak. „Przegląd Tygodniowy” 1995 nr 18 [fragment dokumentu „Notatki o sytuacji wśród partyjnych pisarzy Warszawy” w związku z wykluczeniem z partii L. Kołakowskiego].
• D. Heck: Nieobecna metafizyka czy „horror metafizyczny”? W tejże: Spór czy lament? Wrocław 1996.
• A. Mencwel: Leszka Kołakowskiego dzieło w cieniu. W tegoż: Przedwiośnie czy potop. Warszawa 1997.
• K. Pagót: Czy Kołakowski jest nam do czegoś potrzebny? „Studia Philosophiae Christianae” 1997 nr 2.
• A. Borowicz: Filozoficzne wątki „Opowieści biblijnych” i „Rozmów z diabłem” Leszka Kołakowskiego. „Tytuł” 1998 nr 2.
• M. Środa: Bergson i geody. „Nowe Książki” 1998 nr 3.
• A. Borowicz: Leszek Kołakowski. „Edukacja Filozoficzna” 1999 vol. 27.
• L. Dymarski: Problematyka tabu w filozofii Leszka Kołakowskiego. „Logos i Ethos” 1999 nr 1.
• Z. Romek: Droga Leszka Kołakowskiego ku antykomunistycznej opozycji. Od ortodoksyjnej ideologii ku wolności myślenia. „Dzieje Najnowsze” 1999 nr 4.
• A.S. Kowalczyk: Wokół doświadczenia tajemnicy. O próbach wysłowienia niewysłowionego w prozie eseistycznej XX w. (Koniński – Kołakowski – Miłosz). W: Pisać poza rok 2000. Warszawa 2002.
• Z. Mentzel: Prawdziwe oblicze Alojzego Gęgorka. „Tygodnik Powszechny” 2000 nr 15.
• W. Słomski: Leszek Kołakowski – jako krytyk uniwersalizmu kulturowego. „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego im. A. Chętnika” 2001 z. 15.
• A. Sporniak: Czy Kołakowski jest do zbawienia koniecznie potrzebny? W: Od Brzozowskiego do Kołakowskiego. Lublin 2001.
• A. Legeżyńska: Filozofia i elegancja. W tejże: Krytyk jako domokrążca. Poznań 2002.
• L. Kusak: Leszka Kołakowskiego rozważania o człowieku. „Ruch Filozoficzny” 2003 nr 3 [dot. wykładu O rozumie i innych rzeczach].
• M. Michalski: Podmiot między dyskursami. Zmaganie z racjonalizmem w twórczości Kołakowskiego i Lema. W: Logos i mythos w lustrze XX wieku. Poznań 2003.
• Leszek Kołakowski – pierwszy laureat Nagrody Johna W. Klugego. [Przeł.] M. Rusinek. „Zeszyty Literackie”, Paryż 2004 nr 3.
• G. Matuszczak: W poszukiwaniu transcendencji. „Studia Pedagogiczno-Artystyczne” t. 4: 2004.
• J. Miodek: Inwersja – charakterystyczna cecha idiolektu Leszka Kołakowskiego. „Orbis Linguarum” vol. 25: 2004.
• R. Ziemińska: Prawda i mit w humanistyce. „Edukacja Humanistyczna” 2004 nr 1/2.
• P. Michalczyk: Balansując na ostrzu tajemnicy – Leszka Kołakowskiego rozważania eschatologiczne. „Fraza” 2005 nr 3.
• A. Bikont, J. Szczęsna: W szeregach bezpartyjnych, czyli sprawa Leszka Kołakowskiego i koniec małej stabilizacji. W tychże: Lawina i kamienie. Warszawa 2006.

Klucz niebieski

• A. Kijowski: Racjonalizm i aberracjonalizm. „Twórczość” 1964 nr 12, przedruk w tegoż: Granice literatury. T. 1. Warszawa 1991.
• M. Chmielowiec: Krotochwilna egzegeza. „Kultura”, Paryż 1965 nr 5.
• S. Czarnota: Klucz do „Klucza niebieskiego”. „Tygodnik Powszechny” 1965 nr 33.
• [U Ratajczak] J.R.: Klucz niebieski czyli wyższe racje w niższych. „Nurt” 1966 nr 2.
• M. Zigo: [Kołakowskiego] filozofické prózy. „Slovenské Pohl'ady”, Bratysława 1969 nr 7.
Go back to position Wróć do pozycji

Światopogląd i życie codzienne

• B. Baczko: Filozofia i niecodzienność życia. „Nowa Kultura” 1957 nr 31.
• T. Kroński: Filozofia na ostrym zakręcie. „Po prostu” 1957 nr 18.
Go back to position Wróć do pozycji

[Trzynaście] 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych

• B. Czeszko: Igraszki filozofa. „Kultura” 1963 nr 15.
• W. Maciąg: Bajki sceptyczne. „Życie Literackie” 1963 nr 44.
• J. Szacki: Lailonia znajoma. „Nowe Książki” 1963 nr 20.
Go back to position Wróć do pozycji

Wygnanie z raju

• E. Czerwiński: Leszek Kołakowski and Jan Kott. The jester priest metaphor. W tegoż: Contemporary Polish theater and drama (1956-1984). New York 1988 [dot. też: System Księdza Jensena albo wejście i wyjście].
Go back to position Wróć do pozycji

Rozmowy z diabłem

• Z. Folejewski. „Books Abroad”, Oklahoma 1966 nr 3.
• S. Grochowiak: Kuszenie bezbożnika. „Kultura” 1966 nr 4, przedruk w: Proza, poezja 1965. Warszawa 1966, polemika: [M. Jaworski] Emjot. „Fakty i Myśli” 1966 nr 3, M. Malcharek: Nietakt. „Współczesność” 1966 nr 3, S. Głowa. „Homo Dei” 1967 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

System Księdza Jensena czyli Wejście i Wyjście

• L. Kielanowski. „Na Antenie”, Monachium 1968 nr 59.
• E. Czerwiński: Leszek Kołakowski and Jan Kott. The jester priest metaphor. W tegoż: Contemporary Polish theater and drama (1956-1984). New York 1988 [dot. też: Wygnanie z raju].
Go back to position Wróć do pozycji

Kultura i fetysze

• J. Niecikowski: Absolut odpowiedzialności. „Współczesność” 1967 nr 23.
• T.M. Jaroszewski: Ludzie i rzeczy. (Na marginesie szkiców Leszka Kołakowskiego o osobowościach). „Miesięcznik Literacki” 1968 nr 6, 7.
• A. Czerniawski: Prawdy względne. Leszek Kołakowski. „Kultura”, Paryż 1969 nr 1/2.
• K. Mętrak: Kołakowskiego filozofia wartości. „Literatura” 1990 nr 4 [tekst zdjęty przez cenzurę w 1968 z „Twórczości”].
Go back to position Wróć do pozycji

Obecność mitu

• A. Rapaczyński: Niemoc filozofii czy filozofia niemocy. „Kultura”, Paryż 1973 nr 6.
• J. Kalinowski: Mit mitu? „Przegląd Powszechny” 1974 nr 12, przedruk „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 1975 nr 3.
• A. Czerniawski: Nasze prawdziwe mity. „Oficyna Poetów”, Londyn 1976 nr 1.
• G. Chrzanowski: Demonstratio mythica sive religiosa. „Znak” 1995 nr 6.
Go back to position Wróć do pozycji

Tezy o nadziei i beznadziejności

• W. Wirpsza: Kłopoty z nadzieją. „Kultura”, Paryż 1972 nr 11.
Go back to position Wróć do pozycji

Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań

• E. Bieńkowska: Szukanie trudnego środka. „Aneks”, Londyn 1982 nr 28.
• R.J. Podoba. „Nowe Drogi” 1986 nr 8.
• J. Karłowski: Kłopoty. „Wprost” 1990 nr 5.
Go back to position Wróć do pozycji

Jeśli Boga nie ma...

• [W. Skalmowski] M. Broński: Wokół religii. „Kultura”, Paryż 1986 nr 6.
• M. Szpakowska: Se non è vero. „Twórczość” 1989 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Bergson

• S.F. Kołodziejczyk. „Kwartalnik Filozoficzny” 1998 z. 2.
• B. Skarga: Dwa razy Kołakowski. „Tygodnik Powszechny” 1998 nr 3 [dot. też: Świadomość religijna i więź społeczna].
Go back to position Wróć do pozycji

Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca

• M. Obarski: Marzenia nosorożca. „Sztuka dla Dzieci” 1989 nr 4/6.
Go back to position Wróć do pozycji

Bajki różne

• M. Łukaszewicz: Bajki różne Leszka Kołakowskiego. „Nowe Książki” 1990 nr 9.
• A. Kister: Bezsenność wywołana bajką. „Kresy” 1992 nr 9/10.
Go back to position Wróć do pozycji

Horror metaphysicus

• K. Środa: Udręczenie. „Res Publica” 1989 nr 3 [dot. wersji anglojęzycznej pt. Metaphysical Horror].
• E. Czerwińska: Przepaść i bramy filozofii. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1991 nr 35.
• M. Piekut: Młot na filozofów. „Po prostu” 1991 nr 7.
• A. Szwed: Kołakowskiego pogoń za rzeczywistością. „Znak” 1991 nr 433.
Go back to position Wróć do pozycji

Pochwała niekonsekwencji

• M. Styczyński: Kołakowski redivivus. „Tygodnik Powszechny” 1989 nr 38.
• J. Katz-Hewetson: Pochwała niekonsekwencji – obrona niekonsekwencji. „Arka” 1990 nr 30.
• J. Mizińska: Leszek Kołakowski jako tropiciel i wielbiciel antynomii. „Kresy” 1990 nr 2/3.
• J. Mizińska. „Kresy” 1990 nr 2/3.
• R. Sitek: „Ach, gdzie są niegdysiejsze śniegi”. „Edukacja Filozoficzna” 2002 vol. 34.
Go back to position Wróć do pozycji

Cywilizacja na ławie oskarżonych

• Z. Janowski: Zmęczenie filozofią. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1991 nr 35.
Go back to position Wróć do pozycji

Moje słuszne poglądy na wszystko

• A. Poprawa: Wszystko, w każdym razie wiele. „Nowe Książki” 2000 nr 1.
• P. Rymarczyk: Połykanie żaby. „Bez Dogmatu” 2000 nr 43.
Go back to position Wróć do pozycji

Mini-wykłady o maxi-sprawach

• A. Poprawa: Niepewność i afirmacja. „Nowe Książki” 1997 nr 7, przedruk w tegoż: Formy i afirmacje. Kraków 2003.
• A. Spornik: Kołakowskiego mini-wykłady. „Tygodnik Powszechny” 1997 nr 12.
• A. Poprawa: Możliwy sens świata. „Nowe Książki” 1999 nr 9, przedruk w tegoż: Formy i afirmacje. Kraków 2003.
• M. Ruszkowski: O języku „Mini-wykładów o maxi-sprawach” Leszka Kołakowskiego. „Poradnik Językowy” 2006 z. 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Myśli wyszukane

• A. Poprawa: Akapit. W tegoż: Formy i afirmacje. Kraków 2003.
Go back to position Wróć do pozycji

Wśród znajomych

• A.S. Kowalczyk: Pochwała konsekwencji. „Przegląd Polityczny” 2005 nr 69.
• J. Ładyka: Leszek Kołakowski wspomina. „Myśl Socjaldemokratyczna” 2005 nr 1/2.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO