BIO

Urodzona 11 listopada 1907 w Krakowie; córka Franciszka Kocwy, urzędnika państwowego, i Marii ze Szczurów. Do szkół uczęszczała w Krakowie; w 1925 ukończyła średnią szkołę handlową. Następnie pracowała jako korespondentka handlowa (w językach niemieckim i angielskim) w różnych przedsiębiorstwach prywatnych w Kielcach, a od 1927 w Warszawie. W 1931 ukończyła kurs języka angielskiego w English Language College w Warszawie i Holiday Course for Foreiners w Londynie. W 1934-37 pracowała w Sejmie Rzeczpospolitej Polskiej w charakterze kontraktowej stenografki parlamentarnej, a w 1937-39 w Agencji Telegraficznej „Express” w Warszawie. W 1938 i 1939 podróżowała na Węgry w cela zebrania materiałów do książki o współczesnych Węgrzech. W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Krakowie i brała udział w działalności konspiracyjnej. W styczniu 1941 została aresztowana przez gestapo i osadzona w więzieniu śledczym na ulicy Montelupich, następnie w lutym 1942 wywieziona do obozu w Ravensbrück. 25 maja 1944 uciekła z obozu. Początkowo wędrowała przez Niemcy, pracowała na fermie pod Berlinem, usiłowała przedostać się do Szwajcarii, wreszcie poprzez Austrię dotarła w październiku 1944 do kraju. Ukrywała się w Krakowie i Miechowie. Po wojnie mieszkała w Krakowie i zajmowała się tłumaczeniem dokumentów dla Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich i przygotowywaniem stenograficznych protokołów na procesach zbrodniarzy hitlerowskich. Debiutowała w 1945 artykułem o obozach koncentracyjnych pt. Prawo życia, zamieszczonym w „Tygodniku Powszechnym” (nr 16); w piśmie tym (1945-50, 1953, 1955), a także w „Odrodzeniu” (1945-46) i „Twórczości” (1946) publikowała wspomnienia, reportaże i artykuły. W 1949 osiedliła się w Szklarskiej Porębie. W 1950 została członkiem Związku Literatów Polskich. Kontynuowała pracę literacką i przekładową, publikując w „Głosie Katolickim” (1953-55), „Gościu Niedzielnym” (1953-55), „Słowie Powszechnym” (1953-55), „Wrocławskim Tygodniku Katolickim” (1953-55) oraz współpracując z Polskim Radiem. Zmarła 25 listopada 1963 w Szklarskiej Porębie.

Twórczość

1. Maria wyrusza w świat. [Powieść]. Powst. przed IX 1939 [inf. autorki]. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1946, 415 s.

2. Ucieczka z Ravensbrück. [Wspomnienia]. Powst. 1949. Wyd. osobne Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1969 [właśc.] 1970, 239 s.

Data powstania pod tekstem: 1949, ostateczna redakcja w 1962.
Druk fragmentów: Ucieczka. „Tygodnik Powszechny1950 nr 19-23; Do granicy szwajcarskiej „Życie i Myśl1957 nr 9/10 s. 333-346.

Przekłady

niemiecki

Flucht aus Ravensbrück. [Przeł.] E. Szubert. Berlin 1973.

Utwory niepublikowane

Wg informacji autorki utwory nieopublikowane, powst. w 1953-1957:.

Księżycowy kochanek. Dramat w 3 aktach.
O pełnię życia. [Powieść].

[T. 1]. Zakopiańska wiosna.

[T. 2]. Krzyżowa droga.

Przekłady

1. Wspomnienia Rudolfa Hoessa, komendanta obozu oświęcimskiego. Przeł.: J. Sehn, E. Kocwa i zespół pod kierunkiem K. Leszczyńskiego. Oprac., wstęp i przypisy: J. Sehn. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze 1956, 373 s. Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 1965.
2. Oświęcim w oczach SS: Höss, Broad, Kremer. Wybór, oprac. i przypisy: J. Bezwińska, D. Czech. Przeł.: E. Kocwa, J. Rawicz. Oświęcim: Państwowe Muzeum w Oświęcimiu 1972, 319 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1976; wyd. 3 [Warszawa:] Krajowa Agencja Wydawnicza 1980; wyd. 4 [Katowice:] Krajowa Agencja Wydawnicza 1985; wyd. 5 Warszawa: „Interpress” 1991.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1953, 1957.

Słowniki i bibliografie

Rocznik Literacki 1963wyd. 1965 (P. Grzegorczyk).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Polski słownik biograficzny. T. 11. Wrocław 1964-1965 (S. Sierotwiński).

Maria wyrusza w świat

T. Konwicki: Powieść i traktaty. Odrodzenie 1946 nr 43.
Z. Starowieyska-Morstinowa: Niemiarodajny debiut. Tygodnik Powszechny 1946 nr 50.
W. Żukrowski: Ucieczka przed samotnością. Odra 1947 nr 18.

Ucieczka z Ravensbrück

W. Dobaczewska: Alarm w obozie. Tygodnik Powszechny 1950 nr 35, polemika: E. Kocwa: Niesolidnie i egoistycznie. Tamże 1950 nr 36.