BIO

Born on 17 September 1936 in Sosnowiec; daughter of the trader and veteran of the Silesian Uprisings Władysław Lubas, and Stanisława, née Nowicka. She spent the German occupation in Sosnowiec. After the war she attended the local Trade School, completing her advanced secondary education there in 1953. She graduated with a degree in Polish philology from the Jagiellonian University (UJ) in Krakow in 1957 before spending several years working at middle schools in Sosnowiec. She was awarded a doctoral degree in 1970 for her dissertation Józef Aleksander Gałuszka na tle poezji Krakowa lat międzywojennych (Józef Aleksander Gałuszka in the context of interwar-era Krakow poetry), which was supervised by Prof. Jan Nowakowski. She was subsequently appointed lecturer at the Higher School of Education (WSP) in Krakow (which in 1999 became the Pedagogical Academy before becoming the Pedagogical University of Krakow, named after the Commission of National Education, [UP] in 2008). Her research focused on subjects including twentieth-century Polish poetry and questions related to Polish and international (largely French) autobiography. She made her debut in 1969 with the article Józef Aleksander Gałuszka. W trzydziestolecie śmierci (Józef Aleksander Gałuszka: The thirtieth anniversary of his death), which was published in the quarterly "Profile" (nos 8/9). From 1970 she published articles and reviews in "Ruch Literacki". In 1975/76, she was a research fellow at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN). Between 1978 and 1981, she was a Polish language tutor at Université Clermont-Ferrand II in France. She was awarded a habilitation degree in 1984 for her book Style wypowiedzi pamiętnikarskiej (Styles of Autobiographical Expression) and was subsequently appointed senior lecturer at Krakow WSP. That year she took up a post at the Institute of Neophilology at WSP. Between 1985 and 1991, she was deputy director of the Department of Literature at the Institute of Polish Philology at WSP. She was a fellow at Université Libre de Bruxelles in 1986 and at Université Grenoble in 1990. From October 1989 to February 1990, she was employed as a professeur invité (visiting professor) at Université Clermont II, where she lectured on Polish literature and culture. In 1991, she was appointed associate professor at WSP. She enjoyed further research visits to Université Libre de Bruxelles in 1992 and to Université Paris-Nord (Villetaneuse) in 1993. She was involved in the international research team Le groupe du travail sur les récits de vie (from 1994) and Die Gruppe EuroAutoTexte (from 1995). In 1995, she was made state appointed professor and full professor at WSP. She was made head of the Department of Western European Literatures at the Institute of Neophilology in the late 1990s. During this period she became involved in the Literary History Commission of the Krakow Branch of the Polish Academy of Sciences (PAN). She published reviews and articles in journal including "Kultura i Społeczeństwo" (1995, 2008, and 2010), "Przegląd Humanistyczny" (1996), "Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Romanistyczne" (1997), "Zdanie" (1997), "Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Romanica" (2001, 2003, and 2008; she was also editor of this yearbook), "Przestrzenie Teorii" (2002-12) and "Pamiętnik Literacki" (2013). Furthermore, she contributed numerous entries to encyclopaedias and dictionaries of literary biography. In 2005, she became a member of the Neophilological Commission of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU). She was awarded the Gold Cross of Merit and 1981 and the Medal of the Commission of National Education in 2006. She married the literary theorist and literary historian Prof. Kazimierz Bartoszyński in 1982 (he died in 2015). She lives in Krakow.

Twórczość

1. Poezja Helionu i Litartu. [Rozprawa]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 197 s.

Zawartość

W tyglu życia artystycznego; Postawy polityczne; Miasto i wieś: antytezy pozorne; Poezja słoneczna.

2. Style wypowiedzi pamiętnikarskiej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1983, 223 s. Prace Monograficzne Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, t. 61.

Rozprawa habilitacyjna.

Zawartość

Cz. I. W kręgu zagadnień teoretycznych literatury pamiętnikarskiej: Wielość struktur; Odczytanie pozatekstowe wypowiedzi pamiętnikarskiej: A. W poszukiwaniu postaw. B. Czy źródło wiedzy faktograficznej?; Intymność. – Cz. II. Analizy: Pogranicze autobiografii i pamiętnika: „Mój Kraków” Jalu Kurka; Pamiętnik czy esej?: „Młodości mej stolica” Tadeusza Kudlińskiego; Esej i jego bezdroża: „W Krakowie i w Paryżu” Jana Brzękowskiego; Pamiętnik: relacje „wewnątrzrodzinne”; Bliskie pokrewieństwa: formy przypamiętnikarskie. A: Ustalenia ogólne. B: Notesy: Pierre Reverdy. C: Cahiers: Paul Valéry; Czesław Miłosz, „Ziemia Ulro”.

3. Między autobiografią a literaturą. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1993, 260 s.

Zawartość

Autobiografizm dzisiaj; Problem przyszłości w tekstach autobiograficznych; Refleksja autotematyczna w „Dziennikach” Stefana Żeromskiego; Funkcje listów w tekstach o charakterze autobiograficznym; Autentyk i anegdota; Od dokumentu do fikcji. (Rzecz o powieści autobiograficznej).

4. Szkice z poezji polskiej i francuskiej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1995, 78 s. Prace Monograficzne Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, t. 198.

Zawartość

Jesteśmy twoim obliczem, o Francjo” (Lech Piwowar wobec poetów francuskich); Poetyckie analogie i kontrasty (Maurice Careme – Leopold Staff); Przestrzeń w poezji Jules’a Supervielle’a; Dwa ostatnie tomiki Elżbiety Zechenter-Spławińskiej [dot.: Na łowiskach świata; Powrót do ballad i romansów].

5. Sukcesy i gorycze. O „historiach życia” polityków polskiej opozycji antykomunistycznej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1998, 186 s. Prace Monograficzne Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, t. 241.

Zawartość

Z perspektywy długiego trwania. Autobiografie, pamiętniki, szkice wspomnieniowe: „Historie życia” Jacka Kuronia; Stefan Niesiołowski – szkice wspomnieniowe. – Zapis prezentystyczny. Dzienniki, notesy, listy: Tadeusz Mazowiecki – zapisy fragmentów życia; Jerzy Kropiwnicki – zapis protestu; Zdzisław Najder – pytanie o kształt Polski; Pobliża autobiografii. O wypowiedziach osobistych Adama Michnika. – Teksty interlokucyjne. Rozmowy z: Rozmowa z jednym politykiem: Bronisław Geremek – rok 1989 w perspektywie długiego trwania; Andrzej Celiński – o politykach i polityce trochę inaczej; Krzysztof Kozłowski – gliniarz z „Tygodnika [Powszechnego]”; Jan Olszewski. Przerwana premiera; Leszek Moczulski – osobowość bez wahania; Jarosław Kaczyński – cztery szkice. – Rozmowy z wieloma politykami: Jan Parys; Adam Glapiński; Antoni Macierewicz; Leszek Balcerowicz; Jan Krzysztof Bielecki; Jacek Merkel; Jan Rulewski.

6. Pisanie autobiograficzne w kontekstach europejskich. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk 2003, 211 s.

Zawartość

I. Tożsamość i autobiografia; Fundator nowoczesnej myśli o autobiografii – Philippe Lejeune; Powiedziane i nie wypowiedziane w tekstach dziennikowych; Założenia mediologii i pisanie autobiograficzne. – II A. Ujęcia komparatystyczne: Historia i jej interpretacje. Przykład templariuszy (w „Królach przeklętych” Maurice’a Druona i w „Wahadle Foucaulta” Umberto Eco); Ziemia i konflikty rodzinne w „Chłopach” Władysława Reymonta oraz w powieściach François Mauriaca; Między autobiokopiami. Zagadnienie intertekstualizmu w dziennikach Raymonda Queneau i Michela Leirisa, w jego autobiografiach-esejach oraz w „Fils” („Synu”) Serge’a Doubrovsky’ego. – II B. W kręgu języka francuskiego: Tożsamość rozdwojona w twórczości autobiograficznej Michela Leirisa; Portret intelektualisty w „Dziennikach” Raymonda Queneau; Nowa powieść autobiograficzna, czyli autofikcja. „Przerwana książka” Serge’a Doubrovsky’ego; Powieść kobieca wobec powieści współczesnej. Przykład Françoise Mallet-Joris. – II C. Okruchy polskie: Jarosław Iwaszkiewicz i Witold Gombrowicz w spojrzeniu na Paryż oraz prowincję francuską; Odmiany autobiograficzności w prozie Kornela Filipowicza. – III. Spojrzenie interdyscyplinarne: O dziennikach antropologów; Konkurs na pisma intymne w Polsce.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Program poetycki „Skamandra” na tle poezji polskiej okresu XX-lecia międzywojennego. Język Polski. Biuletyn 1969 nr 6 s. 27-35.
Analiza wersyfikacyjna w szkole średniej. Język Polski. Biuletyn 1970 nr 7 s. 47-56, nr 8 s. 51-59.
W kręgu poezji okolicznościowej I Wojny Światowej. Ruch Literacki 1970 z. 3 s. 171-183.
Wiersz „Helionu” na tle polskiej tradycji wersyfikacyjnej. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie. Prace Historycznoliterackie 1971 z. 36 s. 109-134.
Wokół tradycji poezji i satyry powstań śląskich. Zaranie Śląskie 1972 nr 3 s. 208-227.
Motywy słońca w poezji „nieawangardowej” Krakowa lat międzywojennych. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie 1975 s. 167-185.
Motywy poszukiwania w poezji Juliusza Żuławskiego. W: Jerzy Żuławski. Życie i twórczość. Rzeszów 1976 s. 75-90.
Medycyna w poezji. Poezja 1978 nr 10 s. 96-104.
La théorie du journal intime dans le „Journal” d’André Gide. Etudes Romanes”, Kraków 1987 nr 2 s. 61-84.
Problem przyszłości w tekstach autobiograficznych. Przegląd Humanistyczny 1990 nr 1 s. 51-72.
L’autobiographisme aujourd’hui. Kwartalnik Neofilologiczny 1991 t. 38 z. 2 s. 109-125.
Le fonctionement des lettres dans lest textes autobiographiques. W: La lettre à la croisée d’individuel et du sociale. Paris 1994 s. 160-164.
Les recherches sociologiques sur l'autobiographie en Pologne après 1945. W: Ou en sommes-nous dans les recherches autobiographiques? Kraków 1994 s. 185-194.
Roman autobiographique moderne. Le cas de Serge Doubrovsky „Le livre brisé”. W: Le romanesque français contemporain. Katowice 1994 s. 179-188.
Le roman feminin face à la condition du roman contemporain. L’exemple de Françoise Mallet-Joris. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 1998 nr 1731 s. 152-159.
Jarosław Iwaszkiewicz et Witold Gombrowicz face à Paris et à la province française. W: Paris en France et ailleurs jadis et aujourd’hui. Kraków 1999 s. 63-70.
L'Histoire et ses interprétations abusives. Les templiers dans „Les Rois maudits” de Maurice Druon et dans Le „Pendule de Foucault” d'Umberto Eco. W: Le roman de l’histoire dans l’histoire du roman. Katowice 2000 s. 143-151.
O „Dziennikach” Raymonda Queneau. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Romanica 2001 nr 1 s. 147-158.
La terre et les conflits familiaux dans „Les Paysans” de W. Reymont et les romans de F. Mauriac. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2002 s. 160-169.
Raymond Queneau: Le moi intellectuel dans les „Journaux. W: Écritures de soi. Secrets et réticences. Actes du Colloque international de Besançon. Paris 2002 s. 133-145.
Kamyki autobiograficznej mozaiki poetyckiej Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Powst. 2003 [dokument elektroniczny po konferencji, 1 płyta CD]. Druk w: Życie i dzieło Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Kraków 2005 s. 431-441.
L’identité. Esquisse du probléme. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Romanica 2003 nr 2 s. 93-99.
Tożsamość i autobiografia. Przestrzenie Teorii 2003 nr 2 s. 139-157.
Między integrystami a separatystami w autobiografii. Dekada Literacka 2004 nr 3 s. 16-25.
Philippe Lejeune, Catherine Bogaert. Historia pewnej praktyki „Un journal à soi”.Przestrzenie Teorii 2004 nr 3/4 s. 263-277.
Kłopoty z autofikcją. Mimowolne autofikcje Romy Ligockiej. Ruch Literacki 2005 z. 6 s. 633-641.
Le clair-obscur de la vision du monde exotique et du „Je” dans les journaux de deux anthropologues. Bronisław Malinowski et Michel Leiris. W: Le clair-obscur dans les littératures en langues romanes. Katowice 2005 s. 235-243.
Le motif de léau dans la poésie de Pierre Reverdy. W: In Aqua Scribis. Le théme de l’eau dans la littérature. Gdańsk 2005 s. 181-188; wersja polska: Motywy akwatyczne w poezji Pierre'a Reverdy'ego i sposoby ich wyrażania . W: Od poetyki do hermeneutyki literaturoznawczej. Kraków 2008 s. 257-267.
Norma i „wolność” formy sonetowej oraz „ryzyko wolności. Przykład twórczości kilku poetów współczesnych – belgijskich i polskich. Przestrzenie Teorii 2005 nr 5 s. 147-159; wersja francuska: La norme et la liberté du sonet, à partir de quelques sonnets de poètes belges et polonais du XX siècle . W: Le sonnet au risque du sonnet. Paris 2006 s. 309-322.
Nowsze problemy ostatnich dziesięcioleci. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria 2006 nr 6 s. 5-18, przedruk w: „Przestrzenie Teorii” 2006 nr 6 s. 51-67.
Przesłania motywów elewacji w poezji Bertranda Degotta. Przestrzenie Teorii 2007 nr 8 s. 195-203; wersja francuska: La signification des motifs d’élévation dans la poésie de Bertrand Degott. W: Images, symboles, mythes et poétique de L’Ascension /„Envol”. Kraków 2007 s. 223-229.
Le mythe contemporain et le passage à travers „les miroirs” dans „Vendredi ou les limbes du Pacifique” de Michel Tournier. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria 2008 z. 3 s. 106-113.
Les récentes théories de l'autobiographie dans la littérature polonaise de la deuxiéme moitié du XX'e siècle. Kwartalnik Neofilologiczny 2008 z. 4 s. 379-385.
Umberto Eco – autobiograf?Przestrzenie Teorii2009 nr 11 s. 131-153.
Autobiografie filozofów. Przestrzenie Teorii 2010 nr 13 s. 55-75.
Wschód w poetyckich obrazach przestrzennych Julesa Supervielle'a (próby interpretacji). W: Orient w literaturze i kulturze modernizmu. Lublin 2011 s. 187-196.
Co o Polsce i o Polakach mówią wybrane pisma osobiste Francuzów XIX wieku. W: De la lettre aux belles-lettres. Études dédiées à Regina Bochenek-Franczakowa. Kraków 2012 s. 311-320.
O Polsce i Polakach w pozaantologijnych pismach osobistych cudzoziemców XVIII i XIX wieku. Przestrzenie Teorii 2012 s. 199-216, przedruk pt. Polska i Polacy w pozaantologijnych pismach osobistych cudzoziemców XVIII wieku. W: Z dziejów staropolskiego pamiętnikarstwa. Kraków 2012 s. 337-345.
Refleksje nad aktualną krytyką autobiograficzną w jej relacjach z teorią literatury. W: Różne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia. Kraków 2013 s. 117-127.
L'identité personnelle dans la poésie de William Cliff. W: Auteur personnage, lecteur dans les lettres d'expression française. Kraków 2014 s. 89-98.
Obraz Polski i Polaków w tekstach autobiograficznych pisarzy obcych XX i XXI wieku; Wspomnienie Najbliższego [dot. prof. K. Bartoszyńskiego]. Przestrzenie Teorii 2015 nr 23 s. 153-169; 291-295.
Teksty autobiograficzne polskich arystokratek w XX wieku. W: Études sur le texte. Dédiées à Halina Grzmil-Tylutki. Kraków 2016 s. 335-354.
Tłumaczka Aleksandra Olędzka-Frybesowa jako eseistka i poetka. „Przestrzenie Teorii2019 nr 31 s. 373-386.
Zapisy objawień jako zapisy osobiste – rekonesans. W: Discours religieux. Langages, textes, traductions. Kraków 2020 s. 413-420.

Prace redakcyjne

1. Z przemian wiersza polskiego. Antologia. Red. i wstęp: R. Lubas. Kraków: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1972, 144 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1974.
2. L. Piwowar: Wiersze i wybór publicystyki. Oprac. i wstępem opatrzyła R. Lubas. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1978, 358 s. Zagłębie Dąbrowskie w Dokumentach Literackich, t. 3.
3. La Jeune-Belguique et la Jeune-Pologne. Pod red. i ze wstępem R. Lubas-Bartoszyńskiej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1988, 255 s. Prace Monograficzne Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, t. 99.
Materiały z kolokwium polsko-belgijskiego zorganizowanego przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Krakowie i l’Université Libre de Bruxelles.
4. Ou en sommes-nous dans les recherches autobiographiques? Red. R. Lubas-Bartoszyńska i M. Braud. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1994, 209 s.
5. Pisać o sobie – dla siebie. Wielogłos pamiętnikarski. Antologia fragmentów wypowiedzi osobistych nadesłanych w odpowiedzi na apel ogłoszony w prasie krajowej na przełomie 1992 i 1993 roku. Pomysł, wybór i oprac.: R. Lubas-Bartoszyńska. Sosnowiec: Offmax 1994, 141 s.
6. P. Lejeune: Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii. Przeł.: W. Grajewski, R. Lubas-Bartoszyńska i in. Red. i wstęp: R. Lubas-Bartoszyńska. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2001, XVII, 310 s. Wyd. 2 tamże 2007.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2015.

Słowniki i bibliografie

F. Kiryk: R. Lubas-Bartoszyńska. W: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie w 40 roku działalności. Kraków 1986.
Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. T 2. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji 1999.
Bibliografia publikacji pracowników Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie [on-line] Kraków 2001. Dostępny w Internecie: Link wygasł [dostęp 10 stycznia 2013].
Kto jest kim w Polsce nowego millenium (2000-2002). Poznań 2002.
Złota Księga Nauk Humanistycznych 2004. Gliwice 2004.
Leksykon Profesorów Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej 1946-2006. Kraków 2006.
G. Meinardi: Prof. dr hab. Regina Lubas-Bartoszyńska. Bibliographie. Synergies Pologne 2007 nr 4.

Między autobiografią a literaturą

J. LEOCIAK: Teoria i praktyka autobiografizmu. „Nowe Książki1994 nr 5.

Pisanie autobiograficzne w kontekstach europejskich

J. LIS. „Przestrzenie teorii2004 nr 3/4.
R. SIWEK. „Ruch Literacki2004 z. 3.
P. RODAK. „Pamiętnik Literacki2006 z. 4.