BIO

Urodzony 14 lipca 1889 w Warszawie. W 1908 ukończył Gimnazjum Klasyczne w Wilnie. W 1909-13 studiował prawo na uniwersytecie w Petersburgu. Debiutował w 1909 reportażem pt. Z Bretanii, opublikowanym w „Gońcu Wileńskim” (nr 171). Wiersze, utwory prozą, artykuły i felietony zamieszczał w wileńskiej „Pobudce” (1909-13), „Kurierze Litewskim” (1910, 1912-14), „Przeglądzie Wileńskim” (1912-13), „Tygodniku Ilustrowanym” (1913, 1916-18), lwowskim „Szczutku” (1919; tu wiersze satyryczne podpisane: Ajzyk Blumenthal i Jose Maria Ibanez y Castro). W 1913 otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie „Tygodnika Ilustrowanego” za poemat Książę (druk w nr 51). Około 1914 zamieszkał w Warszawie. W 1920 wstąpił jako ochotnik do 3. Pułku Szwoleżerów Mazowieckich i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Ożenił się z Józefą Barszcz. W 1924-38 należał do zespołu redakcyjnego „Kuriera Warszawskiego”; tu też pod pseudonimem Sęk ogłosił ponad tysiąc felietonów w cyklu Sztychy. W 1926-31 redagował tygodnik „Radio”, w którym zamieszczał liczne wiersze i opowiadania. W 1923-30 współpracował z „Tygodnikiem Ilustrowanym”. Publikował nadto w wielu czasopismach, m.in. w „Expressie Porannym” (1923-25), „Kurierze Porannym” (1923-26), „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” (1924-27), „Naokoło Świata” (zwłaszcza w 1924-27), „Bluszczu” (1927-28), „Teatrze i Życiu Wytwornym” (1927-30). Należał do Związku Zawodowego Literatów Polskich; był w prezydium Związku. Brał czynny udział w działalności organizacji literackich, jako członek zarządu Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy, Polskiego PEN Clubu, Związku Autorów Dramatycznych oraz jako członek Rady Naczelnej i zarządu, a następnie prezes sekcji literackiej Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS”. Zmarł 6 kwietnia 1938 w Warszawie.

Twórczość

1. Pogrzeb lalki. Poezje. Wilno: J. Zawadzki 1913, 111 s.

2. Prolog dla teatrów warszawskich na dzień 3 Maja 1916 r. napisany jako w 125 rocznicę konstytucji. [B.m.] 1916, [4] s.

3. List otwarty do Józefa Piłsudskiego. [B.m.] 1916, [4] s. Przedruk w: Hołd najlepszym obywatelom kraju. Warszawa 1921.

4. Rewia. Satyry i pamflety. Warszawa: Wende i Sp. 1916, 165 s.

Autor podpisany: Aleksander Karwan.

5. Zdrada. Nowele. Warszawa: Wende i Sp. 1916, 203 s.

Zawartość

Zdrada; Ancona; Szczęście; Niemcy idą; Nana; Exodus.

6. Poezje.T. 1. Warszawa: E. Wende i Sp. 1917, 145 s.

7. Lekcja miłości. Komedia w 4 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1918.

8. Podróż poślubna. Poemacik. Warszawa: Ignis 1920, 29 s.

9. Zamach. Komedia w 3 aktach. [Współautor:] W. Sieroszewski. Prapremiera: Lublin, Teatr Miejski 1922. Druk w oprac. Z. Białka „Dialog” 1978 nr 11 s. 5-43.

10. Żywot Colombiny. Poemat z 33 barwnymi obrazami S. Norblina. Warszawa: E. Wende 1922, 77 s.

11. Białe noce. Powieść. Świat (Romans i Powieść) 1923 nr 43-52, 1924 nr 1-15. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1925, 215 s. Wyd. nast. Poznań: „Dziennik Poznański” 1932.

12. Zwycięzca. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Mały 1923.

13. Dziwne przygody Staśka Wąsika. [Powieść]. Kurier Informacji i Telegraficzny 1924 nr 164-223. Wyd. osobne pt. Wojenne przygody Staśka Ślązaka. Powieść popularna. Bytom: „Katolik” [1924], 203 s.

14. Rajd. [Opowieść]. Warszawa: Komisja Sportowa Polskiego Klubu Automobilistów 1924, 62 s.

15. Romans na wsi. Szkic powieściowy. Tygodnik Ilustrowany 1924 nr 6-30. Wyd. osobne z podtytułem: Powieść. Warszawa: Gebethner i Wolff 1927, 156 s. Wyd. 2 tamże 1928.

16. W latarni. [Opowiadania]. [Warszawa:] E. Wende [1925], 155 s.

Zawartość

W latarni; Melba; Diadem; Pierwszy dancing babuni; Ostatni dzień barona de Courcelles; Narzeczona Beppa.

Adaptacje

radiowe

opowiadania Pierwszy dancing babuni: Polskie Radio (Kraków) 1928.

17. Warszawianka. Powieść. Kurier Warszawski 1925 nr 335-365.

18. Benzynowa eskapada. (Autem dookoła Polski). [Reportaże]. Kurier Warszawski 1926 nr 239-324. Wyd. osobne Warszawa: L. Fiszer [1927], 155 s.

19. Miss Ket, Morderca i inne nowele. Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy 1926, 127 s.

Zawartość

Miss Ket; Morderca; Europejska przygoda miss Mary Pickford; List; Koralowa limuzyna; Czereśnie; Pani Nina na maskaradzie; Brzydki espado; Rosłan wśród dam.

20. Czerwony teatr. (Literatura z lancą). [Obrazki wojenne]. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych 1927, 111 s.

21. Dorotka. Komedia. Fragmenty: Kurier Warszawski 1927 nr 29, 71, 163.

22. Siostry Cleo. Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff 1928, 178 s.

Zawartość

Siostry Cleo; Pia; Mieszkanie; Postanowienie księcia Stefana. (Rzecz dydaktyczna); List z opłatkiem; Japończyk; Chianti; Bar. (Historia paryska); Głupia Magda; Gwiazda Sylwestrowa; Radio.

23. Nerwy. Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, 179 s.

Zawartość

Nerwy; Her masters voice; Serce Serafiny Coeur; Coctail party; Początkująca autorka; Klamka zapadła; Nowela nr 1241; Rosłan wśród dam [poz. ]; Romans; W latarni; Radość.

Adaptacje

radiowe

opowiadania Klamka zapadła i Nowela nr 1241. Polskie Radio (Wilno) 1930.

24. Tyran. Powieść. Warszawa: Gebethner i Wolff 1931, 303 s.

25. Za barierą Pirenejów. [Wspomnienia z podróży]. Warszawa: Rój 1936, 213 s.

Nadto teksty piosenek, nagrodzonych m.in. w konkursie Ligi Morskiej i Kolonialnej w 1938.

Utwory niepublikowane, niedatowane

Garsoniera. Komedia w 3 aktach.
Inf.: L. Simon: Bibliografia dramatu polskiego 1765-1964. T. 1. Warszawa 1971.

Przekłady

1. G. Feuillet, R. Pons: Phyloxera. Krotochwila w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa 1920.
2. L. Biro: Ostatni pocałunek. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Komedia 1923.
3. F. Molnar: Czerwony młyn. Sztuka fantastyczna w 3 częściach (18 obrazach). Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1924.
4. A. Picard, Lavelin: Dama do towarzystwa. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Komedia 1924.
5. A. Rivoire: Król Dagobert. Komedia w 4 aktach wierszem. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1926.
6. L. Verneuil: Orzeł czy reszka. Komedia w 5 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Mały 1926.
7. F. Molnar: Jedyny ratunek. Anegdota w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1927.
8. A. Tołstoj, P. Szczegolew: Rasputin. Reportaż historyczny w 11 obrazach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Artystów 1928.
9. F. Molnar: Olimpia. Sztuka w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Mały 1929.
10. H. Bernstein: Melodramat. Sztuka w 3 aktach (11 obrazach). Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1930.
11. F. Croisset: Kino i miłość. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1931.
12. G.S. Kaufman: Król teatru. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1931.
13. A. Savoire: Katarzyna. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1931.
14. B. Frank: Gwiazdy ekranu. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1932.
15. J. Deval: Simona. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Nowy 1934.
16. H. Bernstein: Nadzieja. Sztuka w 5 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1935.
17. J. de Latraz: Kubuś. Krotochwila w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1935.
18. H. Adler, R. Perutz: Jutro niedziela. Komedia w 5 obrazach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1937.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Polski słownik biograficzny. T. 12. Wrocław; Kraków 1966-1967 (P. Grzegorczyk).

Ogólne

Artykuły

A. Grzymała-Siedlecki: List literacki. Przed otwarciem koperty nr 223. Tygodnik Ilustrowany 1913 nr 51 [dot.: Książę].
L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1932 nr 11.
A. Bogusławski: Pamięci Kleszczyńskiego. „Wiadomości Literackie1938 nr 23.
W. Grubiński: Zdzisław Kleszczyński. Świat 1938 nr 15.
A. Grzymała-Siedlecki. „Kurier Warszawski1938 nr 96.
S. Wasylewski: Ariel i Sykoraksa. W tegoż: 40 lat powodzenia. Wrocław 1959.
J. Jaworska: Z moich wspomnień o Zdzisławie Kleszczyńskim. Wiadomości”, Londyn 1967 nr 2, nawiązanie: W.V. Popławski. Tamże nr 6 [list do redakcji].
E. Kozikowski: Zdzisław Kleszczyński. W tegoż: Od Prusa do Gojawiczyńskiej. Warszawa 1970.
Z. Kozarynowa: Wydobyte z zapomnienia rymy i rymotwórcy. Tydzień Polski”, Londyn 1980 nr 1.

Pogrzeb lalki

C. Jankowski: Krok naprzód. Przegląd Wileński 1913 nr 48-49.
• [K. Błeszyński] K.Bł. „Krytyka1914 t. 2 z. 7.

Zamach

Z. Białek: Sieroszewski i afera z insygniami. Dialog 1978 nr 11.

Zwycięzca

T. Boy-Żeleński: Flirt z Melpomeną. Wieczór czwarty. Warszawa 1924, wyd. nast. Warszawa 1963.

Romans na wsi

• [H. Drzewiecki] hr. Wiadomości Literackie 1927 nr 30.
L. Piwiński. „Przegląd Współczesny1927 t. 23.

Tyran

K. Czachowski: Powieść o wielkiej miłości. Czas 1931 nr 397.
J.E. Skiwski: Miłość dziś i wczoraj. Tygodnik Ilustrowany 1931 nr 47.
Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1931 t. 192.

Za barierą Pirenejów

K. Czachowski. „Nowe Książki1936 z. 6.