BIO

Urodzony 6 grudnia 1912 w majątku Aleksandrowo pod Baranowiczami; syn Władysława Kiersnowskiego, śpiewaka operowego (pseudonim Mario Alma), który był zarazem właścicielem majątku ziemskiego, i Ireny z Gasztowtów. Do gimnazjum uczęszczał w Nowogródku. W tym czasie zaczął pisać wiersze, a w 1928 opracował adaptację sceniczną Grażyny Adama Mickiewicza, którą teatr szkolny wystawił w remizie Straży Pożarnej. W tymże roku debiutował wierszem Lekcja łaciny, opublikowanym w piśmie warszawskim „Młody Nurt” (nr 1). W 1931/32 redagował wydawane w Nowogródku czasopismo „Nasze Życie”. Po zdaniu matury w 1932 studiował przez rok polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Był członkiem zespołu redakcyjnego pisma „Kuźnia Młodych” (1932-33). W 1932-34 należał do zespołu aktorskiego Instytutu „Reduty” Juliusza Osterwy. Po wystawieniu w 1933 sztuki Panowie w nowych kapeluszach (napisanej wspólnie z Wacławem Zdżarskim) otrzymał nagrodę Funduszu Kultury Narodowej i stypendium na roczny pobyt za granicą. Po powrocie do Warszawy pracował jako dziennikarz w pismach „Dekada” oraz „Gazeta Polska” (1934-39; m.in. był sprawozdawcą parlamentarnym). Należał do Legionu Młodych i współpracował w tygodnikiem tej organizacji „Państwo Pracy” (1933-34). W l936 redagował pismo „Świat Akademicki”. Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do wojska; dostawszy się do niewoli sowieckiej, uciekł pod Kowlem z konwoju i dotarł do Wilna. Po utworzeniu państwa litewskiego brał udział w działalności konspiracyjnej jako członek Komitetu Głównego organizacji Wolność, założonej przez Wacława Zagórskiego, oraz współpracownik tajnego pisma „Wolność” (wydawanego od listopada l939). Po włączeniu Litwy do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich był kierownikiem literackim Teatru Miniatur (otwartego 24 sierpnia 1940), dla którego pisał też liczne skecze. Współpracował jako autor tekstów literackich ze Studiem Literacko-Artystycznym „Ksantypa” (otwartym we wrześniu 1940). Równocześnie brał udział w działalności konspiracyjnej. Utwory jego były publikowane anonimowo w wydawanych tajnie w Warszawie antologiach poetyckich, m.in. Duch wolny w pieśni (1942), Warszawa (1943), Werble wolności (1944). Zagrożony aresztowaniem wyjechał w lutym l941 (posługując się fałszywą wizą Curaçao) przez Moskwę, Władywostok do Japonii, skąd udał się do Kanady, gdzie wstąpił do Wojska Polskiego. Od sierpnia 1941 do kwietnia 1942 redagował w Windsorze wspólnie z Ludwikiem Rublem oraz Marianem Walentynowiczem tygodnik „Odsiecz”, wydawany przez Dowództwo Oddziałów Wojsk Polskich w Kanadzie (w języku polskim i angielskim; tu używał stale pseudonimu: Ryszard Pobóg). Był także współpracownikiem pism polskich wydawanych w Kanadzie i USA. Jesienią 1942 został przeniesiony do referatu prasowego w Biurze Propagandy Ministerstwa Spraw Wojskowych w Londynie. W czasie kampanii francuskiej był korespondentem wojennym „Dziennika Polskiego” oraz Polskiego Radia. Po zakończeniu wojny pozostał w Londynie podjął działalność artystyczną jako aktor komediowy i dramatyczny oraz jako autor rewii i sztuk teatralnych. Współpracował z prowadzonym przez Mariana Hemara kabaretem satyrycznym Szóstka w Klubie Białego Orła, pisząc wspólnie z Kazimierzem Wajdą (Szczepciem z Wesołej Lwowskiej Fali) dialogi gwarą wileńsko-lwowską (tu stworzył postać Wincuka Markotnego). Występował z teatrem objazdowym Sztafeta w obozach Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Ożenił się z Krystyną Dygat, aktorką. Równocześnie kontynuował twórczość literacką. Wiersze i opowiadania publikował w polskich czasopismach emigracyjnych, m.in. w wydawanych w Londynie „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” oraz jego dodatku pt. „Tydzień Polski”, „Wiadomościach”, „Orle Białym”. Od 1947 pracował w radiu BBC, najpierw okresowo, a od 1949 jako członek sekcji polskiej; był autorem wielu słuchowisk radiowych, a w l950-56 prowadził stały cykl satyryczny Przy pół czarnej (ponad 280 audycji). W 1962-64 był kierownikiem artystycznym Teatru Polskiego Związku Artystów Scen Polskich w Londynie. Ożenił się z Danutą Wierniewicz-Karel, aktorką. W 1976 otrzymał nagrodę Grona Przyjaciół Poezji Polskiej w Detroit z okazji 200-lecia USA i Olimpiady w Montrealu. Zmarł 14 października 1977w Londynie.

Twórczość

1. Panowie w nowych kapeluszach. Komedia w 3 aktach. [Współautor:] W. Zdżarski. Prapremiera: Warszawa, Teatr im. S. Żeromskiego 1933. Druk fragmentów aktu III „Legion Młodych” 1933 nr 1.

2. Moskwa – Wilno. Program artystyczny R. Kiersnowskiego, J. Minkiewicza i A. Maliszewskiego. Prapremiera: Wilno, Teatr Miniatur VIII 1940.

3. W imieniu brawa. [Rewia]. Teksty piosenek: R. Kiersnowski, J. Minkiewicz. Prapremiera: Wilno, Studio Literacko-Artystyczne „Ksantypa VIII 1940.

4. Przygody Walentego Pompki. [Współautor:] M. Walentynowicz. „Odsiecz”, Windsor 1941 nr 7-21/22, 1942 nr 1-16. Wyd. osobne Cz. 1. Windsor, Ontario: Wydawnictwo Odsiecz [1941], 19 s. Przedruk „Polska Walcząca”, Londyn 1942 nr 43-51, 1943 nr 1-51/52; druk w kraju pt. Walery Pompka na wojnie. „Przygoda”, Warszawa 1957 nr 3-46.

Wyd. osobne w 1941 z tekstem polskim i angielskim.
Z wyjątkiem druku w „Przygodzie” autor podpisany: Ryszard Pobóg.

5. Żołnierskie strofy. [Wiersze]. Windsor, Ontario: Odsiecz – Polska Walcząca w Ameryce 1942, 36 s.

Autor podpisany: Ryszard Pobóg.

6. Przygody trójki z Warszawy. Z rysunkami M. Walentynowicza. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1944, 62 s.

7. Zjazd w Nowogródku. Wiersze. Glasgow: Dziennik Żołnierza 1944, 36 s.

8. Franek z Pierwszej Pancernej. [Dla dzieci]. Ilustracje: A. Horowicz. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1946, 32 s.

9. Podróż sentymentalna. [Wiersze]. Londyn: All Art Circle 1946, 30 s.

10. Trzeci odchodzi. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Londyn, Teatr Sztafeta 1949.

11. Za drzwiami bez klamek. Opowiadania. Przedmowa: T. Terlecki. Paryż: Wydawnictwo św. Antoniego („Polska Wierna”. „Słowo Katolickie”) 1953, 83 s.

Zawartość

Za drzwiami bez klamek; Dom nad Hudsonm; Operacja; Dziadek; Meldunek chorążego Wirszyłły; Profesor Perkins niszczy świat; Odwiedziny; Bransoletka; Znajomy; Bałwan.

12. Pan. Komedia fantastyczna w 3 aktach. Prapremiera: Londyn, Teatr Aktora 1956.

Nagrody

Nagroda Związku Artystów Scen Polskich w Londynie w 1956.

13. Doktor Niemago. Komedia muzyczna w 3 aktach. Muzyka: B. Madey. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski 1960.

14. Dziewczyna z tamtej strony. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski 1960.

15. Osiedleńcy z wyspy „Buzi Buzi. [Farsa muzyczna]. Prapremiera: Londyn, Scena Ogniska Polskiego 1960.

16. Popiół lat. Wiersze. Londyn: drukarnia Gryf 1960, 30 s.

17. Noc w Alicante. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski 1962.

18. Młodość sercem pisana. [Wspomnienia i opowiadania]. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1963, 157 s.

Zawartość

Kałamarz; „Grażyna”; Żaby profesora Bołtucia; Duchy w Wereszkowie; „Io sonoil prologo...”; Pojedynek; Złoty numer; Hawajka; Bal maskowy; Wynalazek Zbyszka Wężyka; Bagnet na broń; Pod Bocianem; Panowie w nowych kapeluszach; Cardiac call.

19. Reportaż spod ciemnej gwiazdy. Wspomnienia korespondenta wojennego. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1967, 239 s.

20. Cztery kamienie. Obrazek sceniczny dla młodzieży. Londyn: Polska Macierz Szkolna Zagranicą 1970, 16 s., powielone.

21. Gość z piosenki. Obrazek sceniczny. Londyn: Polska Macierz Szkolna Zagranicą 1970, 16 s., powielone.

22. Oberlangen. Reportaż sceniczny w 3 aktach. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski 1975.

Adaptacje i montaże utworów

Damy i farmery. Farsa w 3 aktach. Prapremiera: Londyn, Teatr Estrada 1948.
Przeróbka komedii A. Fredry: Damy i Huzary.
Poczkaj Hanke. [Rewia; współautor: F. Konarski] Ref-Ren. Prapremiera: Londyn, Teatr Rewii Ref-Rena 1955.
S.O.S. (Syrenka odnawia szlagiery). Kabarecik estradowy. [Współautor: F. Konarski] Ref-Ren. Prapremiera: Londyn, Kabaret Syrenka 1957.
A może my? Rewia. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski 1964.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1967.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (J. Czachowska).

Ogólne

Artykuły

J. Kowalewski: Ryszard Kiersnowski – żywioł. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1963 nr 44 dod. „Tydzień Polski”.
S. Baliński: Ryszard Kiersnowski, poeta Nowogródczyzny. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1977 nr 260.
W. Leitgeber: Ryszard Kiersnowski nie żyje. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1977 nr 44 dod. „Tydzień Polski ”.
L. Kielanowski. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1978 nr 4 dod. „Tydzień Polski”.

Panowie w nowych kapeluszach

[Cz. Wojeńska] Cz.W. „Kobieta Współczesna 1933 nr 11.
[K. Wierzyński] K.W.Gazeta Polska1933 nr 49.

Żołnierskie strofy

A. Bogusławski: Wiersze z daleka. „Dziennik Polski”, Londyn 1942 nr 499.
Z. Kosidowski. „Tygodniowy Przegląd Literacki Koła Pisarzy z Polski”, Nowy Jork 1942 nr 2.

Przygody trójki z Warszawy

J. Frankiewicz. „Droga”, Londyn 1955 nr 11.

Za drzwiami bez klamek

[S. Baliński] Stanisław Bal.Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1953 nr 247.

Pan

[J. Ostrowski] (On): Fantazja Ryszarda Kiersnowskiego na scenie. „Orzeł Biały”, Londyn 1956 nr 27.

Dziewczyna z tamtej strony

• [J. Ostrowski] (On). „Syrena – Orzeł Biały”, Paryż, Londyn 1960 nr 26.
J. Łobodowski: Z Madrytu do Ogniska. „Wiadomości”, Londyn 1960 nr 29.

Noc w Alicante

[J. Ostrowski] (On): Noc w Alicante” Ryszarda Kiersnowskiego. „Orzeł Biały” – „Syrena”, Londyn, Paryż 1962 nr 40.

Młodość sercem pisana

J. Rostworowski: Cyrograf pisany z miłością. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1963 nr 46 dod. „Tydzień Polski”.
J. Bielatowicz: Pochwała Nowogródka. W tegoż: Literatura na emigracji. Londyn 1970.
W.A. Zbyszewski: Kiersnowski i młodzież francuska. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1971 nr 19 dod. „Tydzień Polski”.

Reportaż spod ciemnej gwiazdy

S. Baliński: Przygody Ryszarda Kiersnowskiego. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1967 nr 17 dod. „Tydzień Polski”.
W. Günther: ... Była to epoka krwawa. „Wiadomości”, Londyn 1967 nr 29.
J.Wyczółkowska-Surynowa: Naokoło świata z Kiersnowskim. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1967 nr 200.

Oberlangen

[T. Zagórska] T. Karren. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1975 nr 45 dod. „Tydzień Polski”.
J. Ostrowski. „Oficyna Poetów”, Londyn 1976 nr 1.