BIO

Urodzony 28 marca 1904 we Lwowie w rodzinie inteligenckiej; syn Teodora Kawyna i Bronisławy. W 1922 zdał egzamin maturalny w VI Gimnazjum typu klasycznego we Lwowie, po czym podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza. W 1927 otrzymał doktorat na podstawie rozprawy Słowacki-Heine. („Beniowski” – „Niemcy. Baśń zimowa”. Paralela) (promotor prof. Wilhelm Bruchnalski). W tymże roku debiutował na łamach „Ruchu Literackiego” recenzją książki Mieczysława Piszczkowskiego pt. Kształt i ruch w poezji Trembeckiego (nr 7) oraz szkicem zatytułowanym Socjologia Słowackiego. Uwagi wstępne (nr 10). Był żonaty z Zofią z Kwaśniewskich, nauczycielką. Od 1927 pracował jako nauczyciel szkół średnich, najpierw w gimnazjach w Radziechowie i w Stryju, później we Lwowie, m.in. w XII Gimnazjum Państwowym. Artykuły i szkice literackie publikował w licznych czasopismach, m.in. w „Ruchu Literackim” (1928-31), „Słowie Polskim” (1928-34), „Ogniwie” (1929-35), „Poloniście” (1930, 1934, 1938), „Lwowskich Wiadomościach Muzycznych i Literackich” (1932-33), „Sygnałach” (1933, 1936-37) i „Wiadomościach Literackich” (1933-34, 1938). Kontynuował też pracę naukową, zajmując się historią literatury XIX w. Okres II wojny światowej spędził we Lwowie. Po zajęciu Lwowa przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich pracował w 1940-41 jako starszy asystent Katedry Literatury Polskiej Uniwersytetu im. I. Franki. W czasie okupacji niemieckiej był nauczycielem języka polskiego na technicznych kursach dla młodzieży polskiej. Uczył na tajnych kompletach. Brał też czynny udział w tajnych posiedzeniach Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza. Po wkroczeniu do Lwowa wojsk radzieckich był od sierpnia 1944 ponownie asystentem Katedry Historii Literatury Polskiej Uniwersytetu im. I. Franki oraz kierownikiem biblioteki w Instytucie Doskonalenia Nauczycieli we Lwowie. W marcu 1945 wyjechał w ramach tzw. akcji repatriacyjnej do Lublina, gdzie został zatrudniony na stanowisku zastępcy profesora na Wydziale Humanistycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL). W tym samym roku habilitował się na podstawie rozprawy pt. Cyganeria warszawska (wyd. 1938) i otrzymał stopień docenta. W 1945 został współpracownikiem Komisji Historii Literatury Polskiej PAU oraz członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego KUL. Jesienią 1946 otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego i objął kierownictwo II Katedry Literatury Polskiej na KUL. Równocześnie do 1950 kontynuował pracę w szkolnictwie średnim, najpierw w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. J. Zamoyskiego, następnie w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych. W lubelskim Studio Dramatycznym prowadził wykłady o literaturze polskiej ze szczególnym uwzględnieniem dramatu. W 1949-50 był współredaktorem „Roczników Humanistycznych Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”. W 1950 przeniósł się do Łodzi i na Uniwersytecie Łódzkim otrzymał stanowisko docenta Katedry Historii Literatury Polskiej, a następnie tytuł i stanowisko profesora nadzwyczajnego (1954). Pełnił funkcję kierownika Katedry Zespołowej Literatury Polskiej (1952-55) oraz dwukrotnie – dziekana Wydziału Filologicznego (1952/53 i 1959-63). W 1952 został członkiem czynnym Łódzkiego Towarzystwa Naukowego (ŁTN); w 1956-65 był przewodniczącym Komisji Historii Literatury Wydziału I ŁTN. Artykuły, recenzje i komentarze literackie publikował w „Pracach Polonistycznych” (1957-67). W 1959 został redaktorem „Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Łódzkiego” (ser. 1 – Filologia); tu też ogłaszał artykuły i szkice literackie. W 1961 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Zmarł 29 września 1968 w Łodzi.

Twórczość

1. Słowacki – Heine. („Beniowski” – „Niemcy. Baśń zimowa”. Paralela). Lwów: Towarzystwo Naukowe 1930, 203 s. Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie.

Rozprawa doktorska.

2. Cyganeria warszawska. Z dziejów obyczajowości literackiej. Powst. przed 1933. Wyd. Warszawa: Kasa im. Mianowskiego Instytut Popierania Nauki 1938, 117 s.

Rozprawa habilitacyjna. Fragment pt. Cyganeria Warszawska. Szkic z dziejów obyczajowości literackiej. „Pamiętnik Literacki1933 s. 226-243.

3. Ideologia stronnictw politycznych w Polsce wobec Mickiewicza 1890-1898. Lwów: Nakład „Filomaty”. Wyd. z zasiłku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego 1937, 244 s.

4. Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego. Lublin: Nakład Księgarni Wydawnictwa Lamus 1946, 35 s.

5. Twórczość naukowa Juliusza Kleinera. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1946, 24 s.

6. Zagadnienie grupy literackiej. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1946, 66 s.

Zawartość

Wstęp: Tendencje uspołecznienia w życiu literackim. – I. Czynniki wspólnoty. – II. Rodzaje grup. – III. Definicje grupy literackiej. – IV. Powstanie i życie grupy literackiej. – V. Typologia grup literackich.

7. Renesans i humanizm. [Studium]. Lublin: Księgarnia Wydawnictwa Lamus 1947, 59 s.

Zawartość

Znaczenie wyrazu „renesans”; Średniowieczny pogląd na świat; Renesansowy pogląd na świat; Humanizm; Pojęcie poezji i poety w epoce renesansu; Mecenat literacki; Pisarze renesansowo-humanistyczni i ich dzieło; Reformacja i jej znaczenie.

8. Z badań nad legendą Mickiewiczowską. Studia i szkice fenograficzne. Lublin: Czytelnik 1948, 170 s. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Zawartość

Mickiewicz – człowiek; Mickiewicz wśród filomatów i filaretów; Mickiewicz – towiańczyk w zwierciadle satyry emigracyjnej; Mickiewicz w grupie legionistów 1848 r.; Mickiewicz zabójca poetów.

9. W kręgu kultu Mickiewicza. Szkice fenograficzne. Łódź: Wydawnictwo Ossolineum 1957, 96 s. Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Zawartość

Wstęp; Mickiewicz w ocenie autora „Ludgardy”; Improwizacje Słowackiego i Mickiewicza w oczach „zwolenników Adama”; Dzieciństwo wróżebne Mickiewicza w biografii Antoniego Małeckiego; Dwa mistyczne portrety Mickiewicza w ujęciu Towiańskiego; Milczenie Mickiewicza – poety w okresie towianizmu; Kult Mickiewicza w twórczości Żeromskiego.

10. Nieznany tekst komedii Józefa Korzeniowskiego pt. „Druga żona. [Łódź:] Łódzkie Towarzystwo Naukowe 1959, 6 s.

11. Konrad Wallenrod w recepcji klasyków i romantyków warszawskich. [Łódź:] Łódzkie Towarzystwo Naukowe 1960, 11 s.

12. Mickiewicz w oczach swoich współczesnych. Studia i szkice. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1967, 362 s. Wyd. 2 Warszawa: Rytm 2001, 491 s.

Zawartość

Artysta. Wieszcz. Działacz [wstęp]. – Cz. I: Mickiewicz – człowiek [poz. ]; Mickiewicz wśród filomatów i filaretów [poz. ]; Mickiewicz – zabójca poetów [poz. ]; „Konrad Wallenrod” w recepcji klasyków i romantyków warszawskich [poz. ]; Farys polskiej ziemi; Dzieciństwo wróżebne Mickiewicza w biografii Antoniego Małeckiego [poz. ]; Improwizacje Słowackiego i Mickiewicza w oczach „zwolenników Adama” [poz. ]. – Cz. II: Dwa mistyczne portrety Mickiewicza w ujęciu Andrzeja Towiańskiego [poz. ]; Mickiewicz w grupie towiańczyków; Słowacki-mistyk jako burzyciel i S. Kawyn. twórca legendy Mickiewicza; Trzy broszury emigracyjne przeciw Mickiewiczowi – towiańczykowi; Antymickiewiczowska kampania „Ojca Bronisława”; Milczenie Mickiewicza – poety w okresie towianizmu [poz. ]; Wielkopolska polemika o Mickiewicza w latach 1841-1846; Mickiewicz w grupie legionistów 1848 r. [poz. ]; Walka o grób Mickiewicza; Cześć pozgonna dla Mickiewicza wśród poetów lwowskich (1855-1856).

13. Literatura polska w kraju w latach 1831-1863. Wykłady. Oprac.: K. Poklewska, B. Stelmaszczyk. Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1972, 149 s.

Zawartość

Cz. 1: Romantyczna poezja w kraju 1831-1863: Wstępna charakterystyka literatury krajowej; Ruch kulturalny i literacki w W. Ks. Poznańskim; Literatura Rzeczpospolitej Krakowskiej; Poeci i poezja w Królestwie Polskim; Rozwój kultury polskiej na kresach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej; Galicja literacka. – Cz. 2: Powieść polska w kraju w latach 1831-1863: Powieść historyczna, jej rozwój w Polsce do wystąpienia Rzewuskiego; Henryk Rzewuski i jego naśladowcy; Powieść obyczajowa współczesność odtwarzająca: Józef Ignacy Kraszewski; Józef Korzeniowski – twórca powieści obyczajowo-społecznych; Powieść psychologiczna: Ludwik Sztyrmer; Problematyka miłości i sztuki w powieściach Narcyzy Żmichowskiej; Dwaj powieściopisarze galicyjscy: Józef Dzierzkowski i Walery Łoziński; Uwagi końcowe.

14. Studia i szkice. Wstęp: A. Hutnikiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976, 366 s.

Zawartość

Ironia romantyczna; Poemat ironiczno-romantyczny; O sądach w twórczości i w krytyce literackiej; Dowcip w twórczości literackiej; Zagadnienie grupy literackiej [poz. ]; Cyganeria Warszawska [poz. ]; Socjologia literatury L.L. Schückinga; Dokoła pojęcia i problematyki życia literackiego; Ideologia stronnictw politycznych w Polsce wobec Mickiewicza 1890-1898 (Wybór) [poz. ]; Kult Mickiewicza w twórczości Żeromskiego [poz. ]; Edward Abramowski i jego idee w twórczości Żeromskiego.

15. Józef Korzeniowski. Studia i szkice. Wstęp: J. Zaorski. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1979, 245 s.

Zawartość

Życie i działalność pisarska Józefa Korzeniowskiego; „Karpaccy górale”; „Kollokacja”; „Krewni”; Opowiadania.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Literatura w roku 1935. Ku uspołecznieniu polskiej kultury literackiej. Życie Sztuki 1936 s. 267-290.
Literatura w latach 1936-1937. Ku uspołecznieniu polskiej kultury literackiej. Życie Sztuki 1939 s. 107-131.
Materiały do bibliografii prac prof. dra Juliusza Kleinera; Norwidowska teoria przyczyn niepowodzenia literackiego. W: Księga pamiątkowa ku uczczeniu czterdziestolecia pracy naukowej prof. dra Juliusza Kleinera. Łódź 1949 s. 45-62; 311-318.
Julian Klaczko jako recenzent „Krewnych” Korzeniowskiego. Przegląd Nauk Historycznych i Społecznych 1954 t. 3 s. 268-286.
Komedia Musseta w przeróbce Józefa Korzeniowskiego „«Il ne faut jurer de rien» – «Zielone rękawiczki»”; Z rękopiśmiennej spuścizny Józefa Korzeniowskiego. „Prace Polonistyczne” Seria 12: 1955 s. 145-164; 313-324.
Fragmenty autografu „Bitwy pod Mozgawą” Józefa Korzeniowskiego. „Prace Polonistyczne” Seria 16: 1960 s. 155-171.
Gorycz Norwida. Fragment rozprawy pt. Norwid wobec legendy Mickiewicza. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1967 Seria 1 z. 50 s. 15-29.
Norwid o sławie, publiczności i poecie. Fragment rozprawy pt. Norwid wobec legendy Mickiewicza. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1968 Seria 1 z. 55 s. 35-40.
Norwid wobec Mickiewicza. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1969 Seria 1 z. 65 s. 41-61.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Literatura polska. Wypisy dla klasy 8 szkoły średniej. Pod red. J. Borejszy. Ułożyli: S. Kawyn, B. Nadolski, S. Wasylewski. Lwów, Kijów: Państwowe Wydawnictwo Mniejszości Narodowej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej 1940, 279 s.
2. Publicystyka pozytywizmu polskiego. Wypisy z wybranych tekstów źródłowych. Zestawił S. Kawyn. Lublin: Instytut Pracy Nauczycielskiej 1946, 103 s.
3. Walka romantyków z klasykami. Wypisy z wybranych tekstów źródłowych. Zestawił S. Kawyn. Lublin: Instytut Pracy Nauczycielskiej 1947, 112 s.
4. Z. Krasiński: Nie-boska komedia. Oprac.: S. Kawyn. Kraków: Księgarnia S. Kamińskiego [1948], 86 s.
5. Księga pamiątkowa ku uczczeniu czterdziestolecia pracy naukowej prof. dra Juliusza Kleinera. Komitet red.: S. Kawyn, J. Saloni, S. Skwarczyńska, Z. Szweykowski, H. Szyper. Łódź: Łódzki Oddział Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, „Polonista 1949, 556 s.
6. Polska myśl demokratyczna w poezji. Antologia polskiej poezji krajowej 1831-1863. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1949, 134 s.
7. Polska publicystyka postępowa w kraju (1831-1846). Wybór tekstów. Oprac.: S. Kawyn. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1953, 154 s.
8. J. Korzeniowski: Krewni. Oprac. [i wstęp]: S. Kawyn. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1955, CII, 745 s. Biblioteka Narodowa I, 156.
9. J. Korzeniowski: Kollokacja. Wyd. 3. Oprac. i wstęp: S. Kawyn. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1958, CLXXXII, 294 s. Biblioteka Narodowa I, 28.
10. J. Kleiner: Zarys dziejów literatury polskiej. T. 2. 1831-1918. Wyd. 2 przejrzane i uzupełnione S. Kawyn. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1960, 255 s. Wyd. nast. tamże: W: J. Kleiner: Zarys dziejów literatury polskiej. Od początków do 1918. Przejrzane i uzupełnione: S. Kawyn, J. Spytkowski, T. Ulewicz. 1963; nakład 3 1965, nakład 4 1968; wyd. z dodaną cz. 3: W. Maciąg: 1918-1966. 1972, 590 s., toż wyd. 2 poprawione 1974, wyd. 4[!] 1985, wyd. 5 1990.
11. Sesja naukowa ku czci Juliusza Słowackiego w Uniwersytecie Łódzkim 30 i 31 X 1959 r. Red. S. Kawyn. Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1960, 105 s. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia”, z. 16.
12. J. Korzeniowski: Opowiadania. Wybór. Oprac. [i wstęp]: S. Kawyn. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1961, XL, 424 s. Biblioteka Narodowa I, 166.
13. A. Kozieradzki: Wspomnienia z lat szkolnych 1820-1831. Wstęp napisał i komentarzem opatrzył S. Kawyn. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1962, XXVII, 280 s.
14. Walka romantyków z klasykami. Wstęp, wypisy źródłowe i oprac.: S. Kawyn. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1963, XCI, 498 s. Biblioteka Narodowa I, 183.
15. Cyganeria warszawska. Wstęp napisał, wypisy ułożył i oprac. S. Kawyn. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1967, LVI, 323 s. Biblioteka Narodowa I, 192. Wyd. 2 Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum; Warszawa: De Agostini 2004, LX, 329 s.
16. J. Korzeniowski: Karpaccy górale. Dramat w trzech aktach. Oprac. [i wstęp]: S. Kawyn. Wyd. 3 zmienione Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1969, LX, 107 s. Biblioteka Narodowa I, 63.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1957.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
• „Rocznik Literacki 1968” wyd. 1970 (J. Chudek).
B. Gołębiowska: Bibliografia prac profesora dr Stefana Kawyna. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1969 nr 65.
H. Karwacka, K. Poklewska: Stefan Kawyn. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1969 nr 65.
Słownik badaczy literatury polskiej. T. 4. Łódź 2001 (J. Starnawski).

Ogólne

Artykuły

J. Starnawski: Stefan Kawyn. (1904-1968). Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 1968.
• [Z. Skwarczyński] Z.S.: Stefan Kawyn. (1904-1968). „Prace Polonistyczne” Seria 25: 1969.
J. Starnawski: Stefan Kawyn. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1969 z. 2.
J. Starnawski: Stefan Kawyn. (1904- 1968). Ruch Literacki 1969 nr 6.
J. Starnawski: Stefan Kawyn. (28 marca 1904 – 29 września 1968). Pamiętnik Literacki 1969 z. 2.
B. W. Lewicki: Nauka osierocona i zwycięska. Osnowa 1969 wiosna.
J. Starnawski: Stefan Kawyn. (1904-1968). W tegoż: Sylwetki lubelskich humanistów XIX i pierwszej połowy XX wieku. Lublin 2004.

Słowacki – Heine

Z. Łempicki. „Ruch Literacki1931 nr 3.

Cyganeria warszawska [1938]

T. Sinko. „Kurier Literacko-Naukowy1938 nr 47.
K. Wyka: Studium o cyganerii warszawskiej. Gazeta Polska 1938 nr 302.
W. Borowy. „Życie Literackie1939 z. 1.
M. Szpakowska: Rehabilitacja cyganów. Nowe Książki 1967 nr 18.

Ideologia stronnictw politycznych w Polsce wobec Mickiewicza 1890-1898

• J. Krzyżanowski. „Rocznik Literacki 1937”.
S. Rogoż: Kult Mickiewicza. Wiadomości Literackie 1937 nr 42.
M. Tyrowicz. „Przegląd Powszechny1937 t. 216.
J. Gorbaczowska. „Pamiętnik Literacki1938 t. 35.
S. Pigoń: Fałszywa historia kultu Mickiewicza. Myśl Narodowa 1938 nr 1.
E. Sawrymowicz. „Życie Literackie1938 z. 1.
S. Łempicki: Polityka, publicystyka. Nowa Książka 1939 z. 2.

Zagadnienie grupy literackiej

C. Zgorzelski: Z zakresu teorii literatury. Tygodnik Powszechny 1946 nr 49.
J. Trzynadlowski. „Życie Literackie1947 z. 1/2.
I. Turnau. „Przegląd Socjologiczny1947.

Z badań nad legendą Mickiewiczowską

A. Hutnikiewicz: Legenda mickiewiczowska. Dziś i Jutro 1949 nr 9.
J. Kleiner: Z dziejów legendy mickiewiczowskiej. Tygodnik Powszechny 1949 nr 31.
J. Saloni: Wokół legendy mickiewiczowskiej. Kuźnica 1949 nr 15.

Mickiewicz w oczach swoich współczesnych

T. Syga. „Nowe Książki1968 nr 13.
K. Kostenicz. „Pamiętnik Literacki1969 z. 3.
J. Paluszewski. „Przegląd Humanistyczny1969 nr 3.
M. Tyrowicz. „Ruch Literacki1969 nr 2.

Studia i szkice

J. Kądziela: Stefana Kawyna pisma rozproszone. Nowe Książki 1977 nr 9.
M. Tyrowicz. „Ruch Literacki1978 nr 6.

Józef Korzeniowski

J. Kądziela: Studia o pisarzu „średniego rejestru. Nowe Książki 1979 nr 16.
J. Koprowski: I teatr ciągnie, i literatura przywabia. Literatura 1979.

Walka romantyków z klasykami [1947]

W. Bilip: Z dziejów wielkiego sporu. Nowe Książki 1964 nr 18.
J. Ziętarska: Spór o klasyczność i romantyczność. Przegląd Humanistyczny 1964 nr 6.