BIO
Urodzony 11 października 1916 we wsi Wrzawy pod Tarnobrzegiem; syn rolników, Józefa Kawalca i Stanisławy z Bobków. Uczęszczał do gimnazjum humanistycznego w Sandomierzu (1927-35). Następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. W tym czasie był członkiem Polskiej Akademickiej Młodzieży Ludowej „Wici”. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w rodzinnej wsi; brał udział w tajnym nauczaniu i w działalności konspiracyjnej, współpracując z Batalionami Chłopskimi. Po wkroczeniu na wschodnie tereny Polski wojsk radzieckich, w lipcu 1944 został z ramienia Polskiej Agencji Prasowej (zorganizowanej w Lublinie) korespondentem wojennym przy Armii Czerwonej przy 1., a później 2. Froncie Białoruskim. Następnie przebywał krótko w Łodzi, Bydgoszczy i Gdańsku. W maju 1945 zamieszkał w Krakowie. Podjął przerwane przez wojnę studia na UJ (absolutorium w tym samym roku) i rozpoczął pracę jako dziennikarz i reporter. W 1946 wchodził w skład zespołu redakcyjnego „Echa Krakowa”, a w 1948 – „Gazety Krakowskiej”. Debiutował w 1948 opowiadaniem pt. Śmierć Baśki, ogłoszonym w dodatku literackim „Echa Krakowa” pt. „Echo Tygodnia” (nr 353). W tymże roku ożenił się z Ireną Wierzbanowską, dziennikarką. W 1950-56 pracował w Rozgłośni Krakowskiej Polskiego Radia, a w czasie budowy Nowej Huty w tamtejszym radiowęźle. W 1956-66 był zatrudniony w redakcji tygodnika społeczno-politycznego „Wieści”; tu w 1957-67 publikował liczne fragmenty prozy. Ogłaszał też opowiadania i artykuły w „Życiu Literackim” (1955-89, z przerwami). W 1962 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1965 otrzymał nagrodę im. T. Nocznickiego za najlepsze publikacje w prasie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W 1967-76 był członkiem zespołu redakcyjnego „Chłopskiej Drogi”; z dziennikiem tym współpracował następnie do 1995 (tu m.in. cykl felietonów pt. Na czasie 1969-75, 1980, 1982). Rozwijając twórczość, publikował opowiadania i recenzje literackie, m.in. w „Tygodniku Kulturalnym” (1962-87, z przerwami), „Kulturze” (1964-76, z przerwami), „Miesięczniku Literackim” (1968-83, z przerwami) oraz „Nowej Wsi” (1969-73, 1977; tu w 1970-73 stały cykl recenzji pt. Gawędy o książkach). W 1967 otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości, w 1968 nagrodę czytelników Złoty Kłos (ponownie w 1971, 1973 i 1978), w 1969 nagrodę Centralnej Radzie Związków Zawodowych. W 1969 został członkiem Polskiego PEN Clubu i Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). W 1970-77 działał w Krakowskim Komitecie Frontu Jedności Narodu. W 1976 otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia oraz nagrodę miasta Krakowa. W 1978 został wybrany na członka Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. W 1979 otrzymał nagrodę „Trybuny Ludu” za kształtowanie i upowszechnianie wartości socjalistycznych. W 1982 zgłosił swój akces do Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON) i w następnym roku został członkiem Rady Krajowej PRON. W 1985 otrzymał nagrodę prezesa Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch” I stopnia, a w 1986 Nagrodę Państwową I stopnia i nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości oraz tytuł honorowy „Zasłużony dla Kultury Narodowej” przyznany przez Radę Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W 1986-89 wchodził w skład Narodowej Rady Kultury. W 1987-89 pełnił funkcję prezesa Oddziału Krakowskiego nowego ZLP. Odznaczony m.in.: Krzyżem Oficerskim (1964) i Krzyżem Komandorskim (1986) Orderu Odrodzenia Polski, medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (1975 i 1984), Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1976), Odznaką Honorową „Zasłużony Popularyzator Wiedzy”, przyznawaną przez Towarzystwo Wiedzy Powszechnej (1978), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2000). Za całokształt twórczości literackiej otrzymał w 2005 nagrodę im. J. Iwaszkiewicza. Zmarł 30 września 2014 w Krakowie; pochowany tamże na Cmentarzu Rakowickim.
Twórczość
1. Ścieżki wśród ulic. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, 81 s.
Zawartość
2. Blizny. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1960, 124 s.
Nagrody
Zawartość
3. Ziemi przypisany. Powieść. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 153 s. Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Ziemi przypisany; Tańczący jastrząb tamże: 1966, 306 s., wyd. 2 1974, wyd. 3 1976; wyd. 4 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977; wyd. 4 [!] Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978, tamże wyd. 5 1980. Por. poz. ↑.
Nagrody
Przekłady
bułgarski
rosyjski
słowacki
ukraiński
węgierski
Adaptacje
radiowe
filmowe
telewizyjne
4. Zwalony wiąz. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1962, 130 s.
Nagrody
Zawartość
5. W słońcu. [Opowieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963, 119 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1979.Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑, ↑.
Nagrody
Przekłady
czeski
francuski
Adaptacje
teatralne
telewizyjne
Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. W słońcu; Przepłyniesz rzekę. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976, 294 s.
6. Zagubiony. [Powieść]. „Zielony Sztandar” 1963 nr 93-103/104, 1964 nr 1-35.
7. Akt oskarżenia. [Współaut.:] R. Smożewski. Prapremiera: Częstochowa, Teatr im. A. Mickiewicza 1964. Wyd. z uwagami inscenizacyjnymi R. Smożewskiego. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1965, 64 s.
8. Przyjdzie taki dzień. [Współautor:] R. Smożewski. [Utwór dramatyczny]. [1964].
9. Tańczący jastrząb. Powieść. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 214 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 7 [właśc. 3] 1984, wyd. 4 1988; wyd. 5 Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1988.
Przekłady
bułgarski
fiński
hiszpański
litewski
łotewski
niemiecki
rosyjski
rumuński
ukraiński
Adaptacje
radiowe
filmowe
telewizyjne
Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Ziemi przypisany; Tańczący jastrząb: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 306 s., wyd. nast. tamże: wyd. 2 1974, wyd. 3 1976; wyd. 4 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977; wyd. 4 [!] Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978, tamże wyd. 5 1980.
10. Umierasz jak kot, umierasz jak król. [Współautor:] R. Smożewski. Prapremiera: Kielce-Radom, Teatr im. S. Żeromskiego 1964.
11. Czarne światło. Opowiadania. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1965, 263 s. Wyd. nast. pt. Marsz weselny tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1979.
Zawartość
12. Opowiadania wybrane. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1968, 250 s.
Zawartość
13. Szukam domu. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1968, 116 s. Wyd. 2 tamże 1971.
Nagrody
Przekłady
rosyjski
rumuński
14. Wezwanie. Powieść. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, 264 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1977.
Przekłady
słowacki
Adaptacje
filmowe
Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Wezwanie; Szara aureola. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 393 s.
15. Pochwała rąk. Reportaże i szkice. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969, 205 s.
Zawartość
Adaptacje
telewizyjne
16. Przepłyniesz rzekę. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1973 [właśc. 1972], 282 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1974, wyd. 3 Warszawa: Czytelnik 1989. Por. Słuchowiska radiowe.
Nagrody
Przekłady
czeski
estoński
niemiecki
rosyjski
słowacki
Adaptacje
teatralne
radiowe
filmowe
Wyd. łącznie z W słońcu [poz. ↑] pt. W słońcu; Przepłyniesz rzekę. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976, 294 s.
17. Szara aureola. Powieść. Katowice: Śląsk 1973, 148 s. Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Wezwanie; Szara aureola. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 393 s.
Nagrody
Przekłady
czeski
niemiecki
rosyjski
Adaptacje
teatralne
radiowe
filmowe
telewizyjne
18. Wielki festyn. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 178 s.
Zawartość
Adaptacje
radiowe
19. Opowiadania wybrane. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 512 s.
Nagrody
Zawartość
20. Oset. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 177 s. Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Ukraść brata; Oset. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1985, 368 s.
Nagrody
21. Pierwszy białoręki. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1979, 202 s.
Nagrody
Zawartość
22. Nie będzie czasu na strach. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 122 s.
Zawartość
23. Ukraść brata. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 225. Wyd. nast. łącznie z Oset [poz. ↑] pt. Ukraść brata; Oset. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1985, 368 s.
Nagrody
24. Panie koniu... Kraków: Wydawnictwo Literackie 1986, 94 s.
25. W gąszczu bram. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1989, 370 s.
26. Gitara z rajskiej czereśni. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1990, 193 s.
Zawartość
27. Kochany smutek. [Wiersze]. Kraków: Miniatura 1992, 62 s.
28. Te dni moje. [Wiersze]. Kraków: Agat-Print 1995, 60 s.
29. Dom. [Wiersze]. Kraków: Oficyna Konfraterni Poetów; Dom Kultury „Podgórze” 1996, 63 s.
30. Imieniny. [Opowiadanie]. Red., bibliografia oraz posłowie: T. Skoczek. Bochnia, Kraków: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza 1996, 46 s.
31. W żółtym kolorze. (Opowiadania). Kraków: Galicyjska Oficyna Wydawnicza 1998, 78 s.
32. Harfa Gorców. [Powieść]. Kraków: Stowarzyszenie Twórcze Krakowski Klub Artystyczno-Literacki 1999, 175 s.
33. Chleb. Opowiadania. Oprac. i red.: W.E. Piekarski, K. Strzelewicz. Częstochowa, Kraków: Dom Książki 2001, 113 s.
34. Na strunach harfy. [Opowiadanie]. Kraków: Stowarzyszenie Twórcze Krakowski Klub Artystyczno-Literacki 2001, 64 s.
35. Stary słoń. [Opowiadanie]. Red. i posłowie: T. Skoczek. Warszawa: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza 2001, 22 s.
36. Kochaj mnie za nic. Wybór wierszy i wstęp: T. Skoczek. Lublin, Bolonia: Akademia Historii i Literatury Polskiej i Słowiańskiej przy FWP [Fundacji Willa Polonia] 2003, 151 s.
37. Żeby cię pochłonęło życie. [Opowiadanie]. Kraków: Stowarzyszenie Twórcze Krakowski Klub Artystyczno-Literacki 2004, 183 s.
Słuchowiska radiowe, m.in.
Wybory utworów literackich w przekładach
rosyjski
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1978, 1995, 2004.