BIO

Urodzony 23 stycznia 1927 w Warcie pod Sieradzem; syn Władysława Kaszyńskiego, kupca, i Leokadii z Sadowskich. Do szkoły średniej uczęszczał od 1945 w Rudzie Pabianickiej (obecnie część Łodzi). Po zdaniu matury w 1948 studiował polonistykę na Uniwersytecie Łódzkim (UŁ); w 1952 uzyskał magisterium. Równocześnie przez dwa lata studiował germanistykę. W okresie studiów należał do Związku Młodzieży Polskiej. W 1950 został zastępcą asystenta w Katedrze Historii Literatury Polskiej UŁ. W 1951 był współautorem artykułów: Z badań nad literaturą radiową (Powieść czytana, powieść dialogiczna, słuchowisko powieściowe) i Obóz klasyków, ogłoszonych w „Pracach Polonistycznych” (seria 9). Debiutował jako krytyk w 1953 na łamach „Przeglądu Kulturalnego” (nr 23) recenzją sztuki Nâzıma Hikmeta Opowieść o Turcji pt. W Ankarze otwarto targ. Artykuły, recenzje, a także wiersze i przekłady publikował następnie m.in. w czasopismach „Dziś i Jutro” (1954-55; też pod pseudonimem Stanisław Christian), „Łódź Literacka” (1954-55), „Kronika” (1955-57) oraz w programach łódzkiego Teatru Nowego. W tym czasie zaczął zajmować się historią teatru; pierwsze studium pt. Z wstępnych badań nad dziejami sceny kaliskiej (W. Bogusławski w Kaliszu 1800-1815) opublikował w 1955 w „Pracach Polonistycznych” (seria 12). Ożenił się z Krystyną Pytlasińską. W 1957 otrzymał stanowisko adiunkta początkowo w Katedrze Literatury Polskiej, a od 1958 w Katedrze Teorii Literatury UŁ. Prowadził lektorat języka polskiego na uniwersytecie w Belgradzie (1957-60). W 1959 doktoryzował się na UŁ na podstawie rozprawy Dzieje sceny kaliskiej. 1800-1914 (promotorka prof. Stefania Skwarczyńska). W 1962/63 przebywał na stypendium rządu austriackiego w Instytucie Wiedzy Teatralnej przy uniwersytecie w Wiedniu. Kontynuując działalność krytycznoliteracką, był współredaktorem „Rzeczy Poetyckiej” (1961) i „Osnowy” (1963-66). Publikował m.in. w „Odgłosach” (1958-78) i „Osnowie” (1963-66). W 1962 został członkiem Związku Literatów Polskich; w 1962/63 i od 1966 był członkiem zarządu Oddziału Łódzkiego. Habilitował się w 1966 na podstawie pracy pt. Teatr łódzki w latach 1945-1962. W 1969 otrzymał stanowisko docenta. Przez wiele lat był jurorem Kaliskich Spotkań Teatralnych. W 1974 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1975 profesora zwyczajnego. W tym czasie pełnił funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego UŁ. W 1978-81 był dyrektorem Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Filmu UŁ, w 1982-88 kierownikiem Zakładu w tymże Instytucie. Przygotował dla Polskiego Radia wiele adaptacji tekstów dramatycznych, m.in. Adama Asnyka, Ludwika Adama Dmuszewskiego, Tadeusza Rittnera, Władysława Stanisława Reymonta i Włodzimierza Perzyńskiego. Przez wiele lat opracowywał przeglądy polskiego życia teatralnego w „Maske und Koturn” (Kolonia, Republika Federalna Niemiec). W 1987 przebywał w Nowym Jorku; w Polskim Instytucie Naukowym badał spuściznę po Janie Lechoniu i działalność polskich aktorów w Ameryce. Odznaczony tytułem Honorowy Obywatel Kalisza (1972), odznaką „Za Zasługi dla Województwa Kaliskiego” (1980). Zmarł 12 listopada 1988 w Łodzi.

Twórczość

1. Kalisz. Teatr. Kalisz: Społeczny Komitet Obchodu XVIII wieków Kalisza 1960, kolumn 12 na 1 k.

2. Dzieje sceny kaliskiej. 1800-1914. Łódź: Wydawnictwo Ossolineum 1962, 185 s. Łódzkie Towarzystwo Naukowe Wydział I.

Praca doktorska.

3. Poszukiwanie krajobrazu. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1963, 38 s.

Zawiera też przekłady autorów: A. de Rojas, G. Benn, D. Kolundžija.

4. Teatr łódzki w latach 1945-1962. Łódź: Uniwersytet Łódzki 1967, 328 s., powielone. Wyd. nast. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 559 s.

Praca habilitacyjna.

5. Krąg najbliższy. [Wiersze]. Warta: Muzeum Miasta i Rzeki Warty 1984, 16 s.

Zawartość

Cykle: Z cyklu „Szepty z Matką”; Przypomnienie z dwoma pytaniami.

6. Raj. [Wspomnienia]. Bibliografia i posłowie: T. Skoczek. Bochnia, Kraków: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza 1997, 87 s. Salon Literacki Teatru Bagatela i Stowarzyszenie Autorów Polskich.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Teatr im. S. Jaracza w Łodzi za dyrekcji Iwo Galla i Feliksa Żukowskiego. W: Dziesięciolecie Państwowego Teatru im. S. Jaracza w Łodzi 1945-1955. Łódź 1955 s. 57-79.
Przekrój repertuaru Teatru Powszechnego w pierwszym pięcioleciu (1945-1950). Pięciolecie dyrekcji Chojnackiej. Widowiska dla dzieci (Teatr Młodego Widza). W: Dziesięciolecie Państwowego Teatru Powszechnego w Łodzi (1946-1956). Łódź 1956 s. 18-76.
Uwagi o teatrze wileńskim w czasach Mickiewicza (1816-1823). „Prace Polonistyczne” Seria 13: 1957 s. 203-249 [nagroda II stopnia Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego 1955].
Bibliografia teatru łódzkiego. (Cz. I. 1945-1950); Cz. II. (1950-1957). [Współautorka:] K. Kaszyńska; Cz. III. (1957-1960). „Prace Polonistyczne” Seria 14: 1958 s. 273-311; Seria 15: 1959 s. 213-258; Seria 19: 1963 s. 261-291.
Jugosławiańska nauka o literaturze w okresie powojennym. Zagadnienia Rodzajów Literackich 1959 t. 2 z. 1 s. 97-128.
Kaliskie wakacje teatralne Wojciecha Bogusławskiego 1800-1823. (Rozważania nad repertuarem i widownią). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1959 Seria 1 nr 13 s. 21-51.
Teatr Miejski w Łodzi za dyrekcji Karola Adwentowicza (1929-1930). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1963 nr 29 s. 55-89.
O „Pamiętniku” Tadeusza Rittnera. Życie i Myśl 1965 nr 12 s. 92-119.
Przeszłość i teraźniejszość Łodzi teatralnej. Osnowa 1965 s. 63-86.
Schillerowska inscenizacja „Burzy” W. Szekspira w Łodzi [w Teatrze Wojska Polskiego w 1947]. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1965 nr 39 s. 101-116.
Z dziejów sceny narodowej. W: Piąte Kaliskie Spotkania Teatralne. Kalisz 1965 s. 35-51.
Reymont – człowiek teatru. „Prace Polonistyczne” Seria 24: 1968 s. 180-201.
Z dziejów sceny kaliskiej 1945-1970. W: Dziesiąte Kaliskie Spotkania Teatralne. Kalisz 1970 s.49-64.
Z dziejów polsko-austriackich stosunków teatralnych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1974 nr 101 s. 19-33.
Życie teatralne 1800-1914; Teatr 1918-1939. W: Dzieje Kalisza. Poznań 1977 s. 505-520; 622-627.
Pasje teatralne młodego Żeromskiego. W: Stefan Żeromski – Henryk Sienkiewicz. Kielce 1978 s. 43-67.

Przekłady i adaptacje

1. M. Matković: Herakles. Dramat w 2 aktach. Przekł. powst. 1958.
Inf.: S. Kaszyński: List do redakcji. „Dialog1962 nr 3 s. 142-143.
2. W. Hasenclever: Małżeństwa zawiera się w niebie. Przekł. powst. przed 1966.
Inf.: „Biuletyn Ministerstwa Kultury i Sztuki1966 nr 8.
3. L. Holberg: Blacharz burmistrzem. Wystawienie: Łódź, Teatr Nowy 1967.
4. I. Brešan: Przedstawienie „Hamleta” we wsi Głucha Dolna. [Utwór dramatyczny]. Dialog 1975 nr 1 s. 66-97. Wystawienie: Zielona Góra, Lubuski Teatr im. L. Kruczkowskiego 1975.
5. J. Lechoń: Pamiętnik intymny. Scenariusz wieczoru teatralnego. Oprac.: S. Kaszyński. Łódź, Teatr Nowy 1975.
6. V. Lukić: Spisek czyli długie świtanie. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1977.
7. I. Brešan: Śmierć przewodniczącego komitetu domowego. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Elbląg, Teatr Dramatyczny 1980.
8. I. Brešan: Uroczysty bankiet w zakładzie pogrzebowym. (Widowisko sceniczne w 6 obrazach z prologiem). Dialog 1980 nr 4. Prapremiera światowa: Łódź, Teatr Nowy 1980.
9. J. Lechoń: Ja-Polak beznadziejny. Wybór tekstów: S. Kaszyński. Oprac. dramatyczne i inscenizacja: A. May. Wystawienie: Elbląg, Teatr Dramatyczny 1981.
10. B. Mihajlević: Zeko, Zriko i Janje. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Łódź, Teatr Lalek „Pinokio 1981.

Prace redakcyjne

1. Tygiel. Red.: T. Chróścielewski, S. Kaszyński, J.M. Rymkiewicz. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1961, 323 s.
2. Osnowa. Red.: M. Piechal, J. Koprowski, S. Kaszyński, S. Brucz. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1963, 222 s.
3. M. Piechal: Miasto nadziei. [Poezje]. Wybór i przypisy: S. Kaszyński. Słowo wstępne: S. Skwarczyńska. [Łódź]: Wydawnictwo Łódzkie 1964, 84 s.
4. Listy bibliofilskie. Materiały z działalności Łódzkiego Towarzystwa Przyjaciół Książki. Red.: S. Kaszyński, R. Leszczyński. Łódź: 1972, 127 s., powielone.
5. Teatralia kaliskie. Materiały do dziejów sceny kaliskiej. 1800-1970. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył S. Kaszyński. Indeks nazwisk: J. Andrzejewski, T. Kuna. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1972, 1003 s.
6. J. Lechoń: O teatrze. Z „Dziennika” 1949-1956. Oprac.: S. Kaszyński. „Pamiętnik Teatralny” 1976 z. 1/2 s. 3-20. Wyd. osobne Warszawa: Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki 1976, 19 s.
7. Teatr przy ulicy Cegielnianej. Szkice z dziejów sceny łódzkiej 1844-1978. Red. S. Kaszyński. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1980, 371 s.
8. J. Lechoń: Cudowny świat teatru. Artykuły i recenzje 1916-1962. Zebrał i oprac. [oraz wstępem opatrzył] S. Kaszyński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1981, 455 s.
9. Teatr Nowy w Łodzi 1949-1979. Red. S. Kaszyński przy współpracy K. Bobrowskiej i M. Kuny. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1983, 375 s.
10. A. Kluba-Połatyńska, A. Sorbjan: Dokumentacja twórczości naukowej Stefanii Skwarczyńskiej. [Bibliografia]. Pod red. S. Kaszyńskiego. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1984, 89 s.
11. Strofy o Janie Lechoniu. Zebrał, oprac. i wstępem opatrzył S. Kaszyński. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1985, 143 s.
12. Polski teatr prowincjonalny: rekonesans. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytet Łódzki 1987, 215 s. „Acta Universitatis Lodziensis”.
13. Wokół tradycji teatralnej Wojciecha Bogusławskiego. Praca zbiorowa pod red. S. Kaszyńskiego. Kalisz: Federacja Towarzystwa Kulturalnego Ziemi Kaliskiej 1987, 104 s.
14. Wspomnienia o Stanisławie Hebanowskim. Pod red. S. Kaszyńskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987, 229 s.
15. Szkice o polskim teatrze amatorskim. Red. S. Kaszyński. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1990, 163 s. „Acta Universitatis Lodziensis”.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1967.

Słowniki i bibliografie

Słownik badaczy literatury polskiej. T. 2. Łódź1998 (R. Górecka).

Ogólne

Książki

H. Pustkowski: Stanisław Kaszyński. Sieradz: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Sieradzu 1980, 8 s.

Artykuły

J. Rzymowski: Stanisław Kaszyński. Odgłosy 1975 nr 10.
H. Pustkowski: O twórczości naukowej i literackiej Stanisława Kaszyńskiego. Odgłosy 1987 nr 12.
A. Kuligowska: Stanisław Kaszyński. Teatr 1989 nr 2.
R. Bieniecki: Prof. dr Stanisław Kaszyński. (Wspomnienie pośmiertne). Rocznik Kaliski 1990 t. 22.

Dzieje sceny kaliskiej

A. Grodzicki: Dwa teatry prowincjonalne. Dialog 1963 nr 12.
J. Koprowski. „Teatr1964 nr 2.

Uwagi o teatrze wileńskim

Z. Wilski. „Pamiętnik Teatralny1960 z. 2.

Teatralia kaliskie

M. Gumkowska: Teatr kaliski w dokumentach. Nowe Książki 1973 nr 6.
Z. Wilski. „Pamiętnik Teatralny1974 z. 2.

J. Lechoń: Cudowny świat teatru

M. Fik: Jana Lechonia świat teatru. Twórczość 1982 nr 2.
L. Kuchtówna: Poeta urzeczony teatrem. Miesięcznik Literacki 1982 nr 7.
T. Nyczek: Lechoń w teatrze. Dialog 1982 nr 4.

Strofy o Janie Lechoniu

K. Adamczyk: Poetyckie legendy Jana Lechonia. Miesięcznik Literacki 1986 nr 7.
M. Piechal. „Nowe Książki1986 nr 1.