KASZYŃSKI Stanisław

Urodzony 23 stycznia 1927 w Warcie pod Sieradzem; syn Władysława Kaszyńskiego, kupca, i Leokadii z Sadowskich. Do szkoły średniej uczęszczał od 1945 w Rudzie Pabianickiej (obecnie część Łodzi). Po zdaniu matury w 1948 studiował polonistykę na Uniwersytecie Łódzkim (UŁ); w 1952 uzyskał magisterium. Równocześnie przez dwa lata studiował germanistykę. W okresie studiów należał do Związku Młodzieży Polskiej. W 1950 został zastępcą asystenta w Katedrze Historii Literatury Polskiej UŁ. W 1951 był współautorem artykułów: Z badań nad literaturą radiową (Powieść czytana, powieść dialogiczna, słuchowisko powieściowe) i Obóz klasyków, ogłoszonych w „Pracach Polonistycznych” (seria 9). Debiutował jako krytyk w 1953 na łamach „Przeglądu Kulturalnego” (nr 23) recenzją sztuki Nâzıma Hikmeta Opowieść o Turcji pt. W Ankarze otwarto targ. Artykuły, recenzje, a także wiersze i przekłady publikował następnie m.in. w czasopismach „Dziś i Jutro” (1954-55; też pod pseudonimem Stanisław Christian), „Łódź Literacka” (1954-55), „Kronika” (1955-57) oraz w programach łódzkiego Teatru Nowego. W tym czasie zaczął zajmować się historią teatru; pierwsze studium pt. Z wstępnych badań nad dziejami sceny kaliskiej (W. Bogusławski w Kaliszu 1800-1815) opublikował w 1955 w „Pracach Polonistycznych” (seria 12). Ożenił się z Krystyną Pytlasińską. W 1957 otrzymał stanowisko adiunkta początkowo w Katedrze Literatury Polskiej, a od 1958 w Katedrze Teorii Literatury UŁ. Prowadził lektorat języka polskiego na uniwersytecie w Belgradzie (1957-60). W 1959 doktoryzował się na UŁ na podstawie rozprawy Dzieje sceny kaliskiej. 1800-1914 (promotorka prof. Stefania Skwarczyńska). W 1962/63 przebywał na stypendium rządu austriackiego w Instytucie Wiedzy Teatralnej przy uniwersytecie w Wiedniu. Kontynuując działalność krytycznoliteracką, był współredaktorem „Rzeczy Poetyckiej” (1961) i „Osnowy” (1963-66). Publikował m.in. w „Odgłosach” (1958-78) i „Osnowie” (1963-66). W 1962 został członkiem Związku Literatów Polskich; w 1962/63 i od 1966 był członkiem zarządu Oddziału Łódzkiego. Habilitował się w 1966 na podstawie pracy pt. Teatr łódzki w latach 1945-1962. W 1969 otrzymał stanowisko docenta. Przez wiele lat był jurorem Kaliskich Spotkań Teatralnych. W 1974 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1975 profesora zwyczajnego. W tym czasie pełnił funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego UŁ. W 1978-81 był dyrektorem Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Filmu UŁ, w 1982-88 kierownikiem Zakładu w tymże Instytucie. Przygotował dla Polskiego Radia wiele adaptacji tekstów dramatycznych, m.in. Adama Asnyka, Ludwika Adama Dmuszewskiego, Tadeusza Rittnera, Władysława Stanisława Reymonta i Włodzimierza Perzyńskiego. Przez wiele lat opracowywał przeglądy polskiego życia teatralnego w „Maske und Koturn” (Kolonia, Republika Federalna Niemiec). W 1987 przebywał w Nowym Jorku; w Polskim Instytucie Naukowym badał spuściznę po Janie Lechoniu i działalność polskich aktorów w Ameryce. Odznaczony tytułem Honorowy Obywatel Kalisza (1972), odznaką „Za Zasługi dla Województwa Kaliskiego” (1980). Zmarł 12 listopada 1988 w Łodzi.