BIO

Urodzona 12 maja 1887[P] w Petersburgu; córka Wiktora Bunina, wówczas pułkownika, i Marii z Andersenów. Dzieciństwo spędziła w Wilnie. W młodości wiele podróżowała, przebywając dłużej m.in. w Szwajcarii i we Włoszech. W 1908 poznała poetę Jana Kasprowicza i w 1911 wyszła za niego za mąż. Następnie wraz z mężem zamieszkała we Lwowie, a od 1923 na Harendzie w Poroninie. W 1933 była współinicjatorką zbudowania mauzoleum J. Kasprowicza na stoku obok Harendy. W 1950 przyczyniła się do powstania na Harendzie Muzeum im. J. Kasprowicza i aż do śmierci pełniła funkcję kustosza, prowadząc m.in. stałą kronikę z życia Harendy. Wystąpiła z inicjatywą powołania Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, wyposażając je w działkę obok Harendy, przeznaczoną na zbudowanie naukowego ośrodka polonistycznego. Zmarła 12 grudnia 1968 w Poroninie; pochowana w mauzoleum na Harendzie.

Twórczość

1. Dziennik. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Literackiego 1932-1934.

Cz. I. Moje życie z nim 1910-1914. 1932, 461 s.

Cz. II. Wojna. 1914-1922. 1932, 298 s.

Cz. III. Bunt 1922-1924; [Cz.] IV. Pojednanie 1924-1926. 1933, 298 s.

Cz. V. Harenda. Warszawa: Dom Książki Polskiej 1934 [antydatowane 1933], 167 s.

Wyd. nast. całości: wyd. 2 zmienione ze wstępem K. Górskiego Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1958, wyd. 3 zmienione tamże 1968.

2. W naszym górskim domu. [Wspomnienia]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, 217 s.

3. Spadające księżyce. Z pamiętników. Wybór: M. Szyszkowska. Warszawa: Wydawnictwo „Twój Styl 2001, 263 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1957.

Wywiady

Pamiętnik Marii Kasprowiczowej. Rozmowa z autorką. Rozm. P. Grzegorczyk. Gazeta Warszawska 1932 nr 393.
Spotkania na Harendzie. Rozm. J. Horodyński. Życie Literackie 1960 nr 34.

Słowniki i bibliografie

• „Rocznik Literacki 1968” wyd. 1970 (J. Chudek).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.

Ogólne

Artykuły

T. Jodełka-Burzecki: Maria Kasprowiczowa. Życie Literackie 1969 nr 10.
M. Kamil: Wspomnienie o Pani Marusi. Wiadomości”, Londyn 1969 nr 30.
R. Loth: O Marii Kasprowiczowej wspomnienie. Tygodnik Kulturalny 1969 nr 20.
T. Różewicz: Pani „Marusia” Kasprowiczowa. „Odra1969 nr 3, przedruk w tegoż: Przygotowanie do wieczoru autorskiego. Warszawa 1970.
W. Wnuk: Żegnając Panią Marusię. Kierunki 1969 nr 3.
B. Wachowicz: Wieczory na Harendzie. W tejże: Malwy na lewadach. Warszawa 1972.
H. Worcell: Przyjaciółki. W tegoż: Wpisani w Giewont. Wrocław 1974 [dot. M. Kasprowiczowej i B. Włodarskiej].
J. Zawieyski: Kartki z dziennika. W tegoż: Dobrze, że byli. Warszawa 1974.
A. Baranowska: Marusia. Kultura 1976 nr 8, polemika: B. Wachowicz, tamże 1976 nr 18.
A. Rogalski: Maria Kasprowiczowa. W tegoż: W kręgu przyjaźni. Warszawa 1983.

Dziennik. 1932-1934

K. Czachowski: Poeta w oczach żony. Kurier Literacko-Naukowy 1932 nr 50, przedruk w tegoż: Pod piórem. Kraków 1947.
J.E. Skiwski: Ikona w podhalańskiej kapliczce. Tygodnik Ilustrowany 1932 nr 46.
Z. Mianowska: Autorka czy bohaterka. Pion 1933 nr 2.
Z. Wasilewski: O Janie Kasprowiczu w świetle „Dziennika” jego żony i o „Dzienniku” samym jako dziele literackim. Myśl Narodowa 1933 nr 21.
• [B. Bąk] B.R.B.: Brąz i podomka. Odra 1959 nr 32.
A. Rogalski: Dziennik” Marii Kasprowiczowej. Tygodnik Zachodni 1959 nr 32, przedruk pt. Jan Kasprowicz widziany oczami Marii Kasprowiczowej w tegoż: Twórcy, dzieła, postawy. Warszawa 1974.
B. Rzepecka: Katalizator i geniusz. Kierunki 1959 nr 31.
T. Weiss: Dwie książki o Kasprowiczu. Ruch Literacki 1960 nr 1/2.
J. Kaczyński: Maria Kasprowiczowa o Harendzie, o sobie i o innych. Więź 1970 nr 11 [dot. też: W naszym górskim domu].
K. Górski: Dziennik” Marii Kasprowiczowej. W tegoż: Jan Kasprowicz. Warszawa 1977.
A. Rogalski: Refleksje nad „Dziennikiem” Marii Kasprowiczowej. Kierunki 1977 nr 8, przedruk „Rocznik Kasprowiczowski” 1982.

W naszym górskim domu

D. Knysz-Rudzka: Gdzieś na świecie – w Harendzie. Nowe Książki 1969 nr 19.
J. Kaczyński: Maria Kasprowiczowa o Harendzie, o sobie i o innych. Więź 1970 nr 11 [dot. też: Dziennik].