KARST Roman

Urodzony 17 marca 1911 w Tyczynie (na Rzeszowszczyźnie) w rodzinie drobnomieszczańskiej; syn Naftalego Tuchmana i Bronisławy z domu Haber. Uczęszczał do Gimnazjum im. S. Konarskiego w Rzeszowie, gdzie w 1929 zdał maturę. W 1931-36 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W tym czasie współpracował z lewicowymi organizacjami studenckimi i brał udział w akcji jednolitofrontowej. Od 1936 był aplikantem adwokackim w Krakowie. Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez władze radzieckie, gdy próbował przedostać się na tereny zajęte przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), i wywieziony na Syberię, gdzie pracował przy wyrębie lasu. W 1943 zgłosił się ochotniczo do 1. Armii Polskiej w ZSRR. W 1945 ukończył szkołę oficerską. W 1946 został zdemobilizowany z Wojska Polskiego. Ożenił się z Zofią Gadzińską (rozwód 1955). W 1947-49 był członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika „Nowiny Literackie”, na którego łamach debiutował w 1947 artykułem W sprawie nagród literackich (nr 28; podpisany: rk), a w następnym roku ogłosił pierwszy przekład – tłumaczenie artykułu Louisa Aragona pt. Zola i my (nr 1). W 1949 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Od tegoż roku należał do Związku Literatów Polskich. W następnych latach ogłaszał przekłady głównie z literatury rosyjskiej, a potem niemieckiej, recenzje, artykuły literackie i publicystyczne w wielu czasopismach, m.in. w „Kuźnicy” (1949; także członek redakcji), „Nowej Kulturze” (1950-55; w 1951-52 członek redakcji), „Trybunie Robotniczej” (1950-51), „Sprawy i Ludzie” (1951-52), „Trybunie Wolności” (1952-55), „Świecie i Polsce” (1954-58; podpisany: k, rk, –rk-, (rk)). Współpracował jako felietonista z Polskim Radiem. Od 1953 wykładał na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1955 wchodził w skład kuratorium sprawującego opiekę nad Archiwum Tomasza Manna przy Niemieckiej Akademii Literatury w Berlinie Wschodnim. Od tegoż roku był członkiem redakcji i zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika „Twórczość”; zamieszczał tu liczne artykuły, recenzje i przekłady, a od 1964 nadto przeglądy prasy z Austrii, Niemieckiej Republiki Demokratycznej i Republiki Federalnej Niemiec (podpisany rk). Publikował także m.in. w „Zwierciadle” (od 1957), „Encyklopedii Współczesnej” (1958-59), „Nowych Książkach” (1958-63; tu recenzje dotyczące literatury niemieckiej). W 1956 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Był stałym współpracownikiem „Rocznika Literackiego”, w którym prowadził działy: Literatura niemiecka (1958-64), Literatura austriacka (1958-66), Literatura szwajcarska (1958-60, 1964-65). Opracował dział literatury niemieckiej do Wielkiej encyklopedii powszechnej, przygotowując około 400 haseł. W 1966 wystąpił z PZPR na znak protestu przeciw wykluczeniu z partii prof. Leszka Kołakowskiego. Po „wydarzeniach marcowych” w 1968, wyemigrował w lutym 1969 z Polski. Przez krótki czas mieszkał w Austrii, gdzie otrzymał pomoc ze strony Towarzystwa Literackiego. Następnie przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. Zaangażowany przez University of New York w Stony Brook, wykładał germanistykę i literaturę porównawczą do przejścia na emeryturę w 1981. W tym okresie drukował artykuły i recenzje w piśmie „Na Antenie” (München, 1969-71), a później w „Wiadomościach” (Londyn) i „Tygodniku Nowojorskim”. Współpracował z Radiem Wolna Europa. W 1974 otrzymał nagrodę londyńskich „Wiadomości”. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1955) i austriackim Krzyżem Zasługi I klasy za dorobek w dziedzinie popularyzacji literatury austriackiej (1968). Zmarł 14 lutego 1988 w Stony Brook pod Nowym Jorkiem.