KARSKI Gabriel

Urodzony 12 kwietnia 1895 w Warszawie; syn Karola Karskiego, inżyniera, i Marii z domu Depuichault (Francuzki), tłumaczki. Po ukończeniu szkoły średniej w Warszawie, studiował polonistykę i romanistykę w Wolnej Wszechnicy oraz na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył klasę skrzypiec w Konserwatorium Warszawskim. Jako tłumacz debiutował w 1911 przekładem wiersza Théophile'a Gautiera pt. Ostatni liść, zamieszczonym w „Sowizdrzale” (nr 6), pierwsze opowiadanie pt. Śmierć Langa, napisane wspólnie z Bronisławem Pulińskim ogłosił w tymże piśmie w 1913 (nr 52; podpisani: Bropul [właśc. B. Puliński], Mikar [właśc. M. Karski]); z tygodnikiem tym współpracował do 1919. Jako poeta debiutował wierszem pt. Przed drugą wyprawą, opublikowanym w 1914 w „Echu Literackim i Artystycznym” (nr 7). Należał do grupy Picadora, występował na wieczorach poetyckich w kawiarni Pod Picadorem (także jako skrzypek), następnie był związany z grupą poetycką Skamander i publikował w jej organie „Skamander”. W 1920 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W następnych latach pracował jako urzędnik państwowy, m.in. był osobistym sekretarzem Gabriela Narutowicza w Ministerstwie Robót Publicznych (1920-21), później był zatrudniony w Departamencie Kultury Ministerstwa Oświaty (w 1939 na stanowisku radcy). W 1921 ożenił się z Ireną Janiną Depuichault. W tymże roku został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP) (od 1949 Związek Literatów Polskich). W 1930 wyjechał na rok do Kairu, jako pracownik Ambasady Polskiej. W 1937-38 współpracował z redakcją miesięcznika „Zwierciadło”. W 1938 otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu za przekłady z literatury francuskiej oraz pierwszą nagrodę w konkursie przekładów poetyckich ogłoszonym przez ZZLP. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w obronie Warszawy. Podczas okupacji niemieckiej mieszkał nadal w Warszawie; pracował jako skrzypek orkiestrowy i solista. Brał udział w pracy konspiracyjnej; był członkiem Armii Krajowej (AK; używał pseudonimu Jastrzębiec). Od wiosny 1943 prawdopodobnie pracował (pod pseudonimem Gabryel) w redakcjach miesięczników „Agencja Wschodnia” (później dwutygodnik) i „Agencja Zachodnia”, wydawanych przez Wydział Propagandy Bieżącej Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Po powstaniu warszawskim został wywieziony do obozu w Zakroczymiu, a później do Sulejowa, skąd zdołał zbiec. Do końca wojny ukrywał się pod Piotrkowem Trybunalskim, następnie powrócił do Warszawy i podjął pracę w Polskim Radiu, początkowo jako naczelnik wydziału (do 1950), a następnie współpracownik działu literackiego (referat literatury francuskiej). Kontynuował twórczość poetycką, prozatorską i przekładową; wiersze, fraszki, opowiadania, tłumaczenia publikował m.in. w „Odrodzeniu” (1945-49), „Szpilkach” (1946-68), „Warszawie” (1946-48), „Nowej Kulturze” (1950-57), „Twórczości” (1952-55), „Kulturze” (1963-70). Był członkiem Polskiego PEN Clubu; w 1949 wszedł w skład zarządu tymczasowego powołanej przy nim Sekcji Tłumaczy, w 1950-55 pełnił funkcję zastępcy członka zarządu. W 1959, jako stypendysta rządu francuskiego w Paryżu, ukończył na Sorbonie kurs École Supérieure de Préparation et de Perfectionnement Professeurs de Français à l'Etranger. Tłumaczył na francuski listy dialogowe polskich filmów (m.in. w 1958 Popiół i diament i Pożegnania). Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1965), Medalem za Warszawę 1939-1945 (1961), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1966), belgijskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Króla Leopolda II. Zmarł 1 kwietnia 1978 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.