BIO
Urodzony 15 grudnia 1921 we wsi Zielona pod Wilnem w rodzinie chłopskiej; syn Mateusza Karpowicza i Agrypiny Fiedorowicz. Do 1939 i po wybuchu II wojny światowej mieszkał w rodzinnej wsi. Uczęszczał do szkół, a potem na kursy wieczorowe w Wilnie (1938/39). Pierwsze wiersze pt. Mosty oraz Poemat rąk ogłosił wiosną 1941 na łamach „Prawdy Wileńskiej” (nr 66, 119; podpisany Tadeusz Lirmian). Podczas okupacji niemieckiej pracował na wsi. Po wkroczeniu armii radzieckiej został jesienią 1944 członkiem Związku Patriotów Polskich. Ożenił się z Marią Łokucjewską (rozwód 1946). Po zakończeniu wojny przyjechał w ramach tzw. akcji repatriacyjnej do Szczecina i pracował w miejscowej rozgłośni Polskiego Radia. Podjął również twórczość literacką, wiersze ogłaszał m.in. w „Szczecinie” (1946-48) i „Odrze” (1947). Zawarł związek małżeński z Marią Budniewską. W 1949 zamieszkał we Wrocławiu. Zdał tu eksternistycznie maturę, a następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.); w 1954 uzyskał magisterium. W 1953-57 pracował jako asystent Katedry Historii Literatury Polskiej na UWr. Od 1956 należał do Związku Literatów Polskich (ZLP) (do rozwiązania Związku w 1983); w 1957-61 pełnił funkcję prezesa Oddziału Wrocławskiego ZLP. Redagował dział poezji i prozy w „Nowych Sygnałach” (1956-57), a następnie był członkiem kolegium redakcyjnego „Odry” (do 1976), ogłaszał tu także artykuły, recenzje i wiersze. W tym okresie zajął się również dramatopisarstwem. W 1958 otrzymał nagrodę miasta Wrocławia za twórczość poetycką, w 1961 nagrodę Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS”. Od grudnia 1965 do czerwca 1968 był zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika „Poezja”. W 1966 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1973 uzyskał na UWr. doktorat na podstawie pracy o poezji Bolesława Leśmiana Poezja niemożliwa (promotor prof. Bogdan Zakrzewski). Na przełomie 1973/74 był na rocznym stypendium International Writing Program w Iowa City (USA). Po odbyciu dłuższej podróży po Stanach Zjednoczonych, do 1976 był wykładowcą historii literatury polskiej na University of Illinois w Chicago. W 1975 otrzymał nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku. W 1976-77 przebywał na stypendium Deutscher Akademischer Austauschdienst – Berliner Künstlerprogramm w Berlinie Zachodnim. W 1978 prowadził wykłady z literatury polskiej na Ludwig-Maximilians-Universität w Monachium oraz w Ragensburgu. We wrześniu tego roku został profesorem katedry literatury polskiej w Department of Slavic and Baltic Languages and Literatures na University of Illinois w Chicago. W 1980 utworzył przy tym uniwersytecie The Norwid Society, którego został prezesem. Organizował międzynarodowe konferencje dotyczące pisarzy polskich (Cypriana Kamila Norwida w 1983, Bolesława Leśmiana w 1987, Juliana Przybosia w 1992). W 1991 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1992 przeszedł na emeryturę. Był współredaktorem międzynarodowego pisma „2B”. W 2000 po raz pierwszy od wyjazdu zagranicę przyjechał do Polski – w związku z promocją książki pt. Słoje zadrzewne; odebrał wówczas nagrodę Prezydenta miasta Wrocławia. W 2001 otrzymał nagrodę Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich w Toronto. Kontynuował twórczość literacką; przez kilka lat pracował nad tomem pt. Wielkie cienie małych czarnoksiężników. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964) i odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (1991). Zmarł 29 czerwca 2005 w Chicago; pochowany na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu.
Twórczość
1. Legendy pomorskie. Szczecin: Polskie Pismo i Książka 1948, 192 s.
2. Żywe wymiary. [Wiersze]. Szczecin: Polskie Pismo i Książka [1948], 70 s.
3. Gorzkie źródła. [Wiersze]. Wrocław: Związek Literatów Polskich Oddział Wrocławski 1957, 16 s.
4. Kamienna muzyka. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1958, 79 s.
5. Wracamy późno do domu. (Sztuka współczesna w 7 obrazach). „Dialog” 1958 nr 1 s. 5-39. Prapremiera: Kraków, Teatr Ludowy 1958. Przedruk zob. poz. ↑.
6. Cavernus. (Groteska antropologiczna w 14 obrazach). Prapremiera: Bielsko, Teatr Propozycji 1960. Druk fragmentów „Życie Literackie” 1961 nr 4 s. 6-7.
7. Wszędzie są studnie. (Sztuka współczesna w 2 częściach i 11 obrazach). Prapremiera: pt. Studnie Warszawa, Teatr Ateneum 1960. Druk „Dialog” 1960 nr 1 s. 5-34. Przedruk zob. poz. ↑.
8. Zielone rękawice. (Średniowieczna ballada sceniczna w 5 obrazach). „Dialog” 1960 nr 9 s. 5-40. Prapremiera: Kraków, T. 38 1961. Przedruk zob. poz. ↑.
Nagrody
Przekłady
rosyjski
9. Znaki równania. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 59 s.
10. Kiedy ktoś zapuka. [Słuchowisko radiowe]. Polskie Radio 1961. Druk w: Teatr wyobraźni. Warszawa 1969 s. 129-174. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.
Przekłady
niemiecki
11. Przerwa w podróży (poświęcona wszystkim pasażerom wszystkich środków lokomocji). [Utwór dramatyczny]. Powst. ok. 1962. Prapremiera: Białystok, Teatr im. A. Węgierki 1965. Druk zob. poz. ↑, ↑.
12. W imię znaczenia. [Wiersze]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1962, 46 s.
Nagrody
13. Jego mała dziewczynka. [Utwór dramatyczny] Telewizja Polska 1963; Prapremiera: telewizyjna: teatralna: Wrocław, Teatr Współczesny Scena Mała „Rekwizytornia” 1977. Druk zob. poz. ↑, ↑.
14. Dziwny pasażer. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1964 nr 6 s. 5-33. Prapremiera: teatralna: Wrocław, Teatr Rozmaitości 1964; telewizyjna: Telewizja Polska 1966; radiowa: Polskie Radio 1967. Przedruk zob. poz. ↑.
Nagrody
15. Trudny las. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 82 s.
Zawartość
16. Czterech nocnych stróżów. (Dzieje serca w 5 obrazach). Prapremiera: Wrocław, Scena Teatru Kameralnego 1966. Druk zob. poz. ↑, ↑.
17. Człowiek z absolutnym węchem. [Utwór dramatyczny w 7 obrazach]. Powst. przed 1967. Druk. zob. poz. ↑.
18. Kiedy ktoś zapuka. [Utwory dramatyczne]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1967, 386 s.
Zawartość
19. Wiersze wybrane. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1969, 214 s.
Zawartość
Przekłady
włoski
20. Mam piękną kolekcję noży, czyli Pogrzeb przyjaciela. [Słuchowisko radiowe]. Polskie Radio 1970. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1970 nr 4 s. 5-25. Przedruk zob. poz. ↑.
21. Przyjdź jak najprędzej. [Słuchowisko radiowe]. Polskie Radio 1970. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1970 nr 1 s. 23-43. Przedruk zob. poz. ↑.
22. Charon od świtu do świtu. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Wrocław, Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego 1972. Druk zob. poz. ↑.
23. Dźwiękowy zapis doliny. [Utwór dramatyczny]. Powst. ok. 1972. Druk fragmentów „Program Teatru Rozmaitości”, Wrocław 1972 nr z III s. 21-27.
24. Niewidzialny chłopiec. [Utwór dramatyczny]. Powst. ok. 1972. Druk fragmentów „Program Teatru Rozmaitości”, Wrocław 1972 nr z III s. 28-33.
25. Noc jest tylko wygnanym dniem. (Sztuka karnawałowa w 4 częściach asymetrycznie przyśpieszonych). Powst. ok. 1972. Druk fragmentów „Program Teatru Rozmaitości”, Wrocław 1972 nr z III s. 15-17. Druk całości zob. poz. ↑.
26. Odwrócone światło. [Wiersze]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1972, 423 s.
Zawartość
27. Dramaty zebrane. Wstęp: A. Falkiewicz. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1975, XXXIV, 813 s.
Zawartość
28. Poezja niemożliwa. Modele Leśmianowskiej wyobraźni. [Rozprawa]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1975, 374 s.
29. Zakup z dostawą na miejsce. (W dwóch ratach). [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 1975. Druk zob. poz. ↑.
30. Kiedy przychodzi Anioł. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Wrocław, Teatr Współczesny 1978.
31. Rozwiązywanie przestrzeni. Poemat polimorficzny. Druk fragmentów: Kupa. Osiem wierszy wyjętych z poematu polimorficznego „Rozwiązywanie przestrzeni”. Wrocław, Jerozolima, Chicago 1972-1981. Grafiki J. Salińskiego. Chicago: Green and Pen 1981, [10] k.; Rozwiązywanie przestrzeni. Poemat polimorficzny. (Fragmenty). Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza 1989, 47 s.
32. Słoje zadrzewne. Teksty wybrane. Posłowie: A. Falkiewicz. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1999, 359 s.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Wybory utworów literackich w przekładach
angielski
niemiecki
słowacki
Przekłady
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1959.