KARCZEWSKA-MARKIEWICZ Zofia

Urodzona 14 maja 1911 w Pleszewie (województwo poznańskie); córka Stefana Karczewskiego, przemysłowca, i Zofii z Włodarskich. Ukończyła Państwowe Gimnazjum Humanistyczne im. S. Staszica w Pleszewie. Od 1928 studiowała filologię romańską na Uniwersytecie Poznańskim; w 1933 uzyskała magisterium. Debiutowała w 1934 artykułem Po gdyńskim zlocie, zamieszczonym w „Dziś i Jutro” (nr 1) oraz jako krytyczka teatralna w tymże roku w „Kurierze Warszawskim”. Recenzje i artykuły ogłaszała też w „Dzienniku Poznańskim” (1934-36), „Kulturze” (1936), „Kurierze Poznańskim” (1937-38). W 1938 otrzymała stypendium rządu Republiki Francuskiej i kontynuowała w Paryżu studia w zakresie historii i historii teatru. W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Warszawie i Opolu Lubelskim, utrzymując się z dorywczych zajęć, m.in. z lekcji języków obcych. Należała do zespołu zbierającego materiał do opracowanej przez Stanisławę Sawicką konspiracyjnej antologii poetyckiej Duch wolny w pieśni (Warszawa 1942). W 1943 wyszła za mąż za Józefa Markiewicza, inżyniera. Po wojnie zamieszkała w Warszawie. W 1945 była krytyczką teatralną w „Gazecie Lubelskiej” (też pod pseudonimem Wojciech Włodarski). Od 1945 pracowała w tygodniku „Rzeczpospolita”, publikując liczne artykuły oraz recenzje teatralne i filmowe (podpisane: (zkm), Z.K.M), felietony (podpisane ALEMBIK) i reportaże (podpisane Wojciech Włodarski). W 1948 przebywała na stypendium rządu Republiki Francuskiej w Paryżu, gdzie przez rok zbierała materiały do pracy doktorskiej o Romain Rollandzie. Jednocześnie studiowała na Sorbonie współczesną literaturę francuską; ukończyła też kurs dla cudzoziemców w Institut de Phonétique oraz kurs języka hiszpańskiego w Institut d' Études Hispaniques. Od marca do sierpnia 1949 była nadto kierowniczką literacką w paryskiej „Gazecie Polskiej”. Po powrocie do Warszawy uprawiała do stycznia 1951 krytykę teatralną w „Rzeczypospolitej” ; liczne recenzje teatralne i artykuły ogłaszała też w „Nowej Kulturze” (1950-51). Następnie pracowała dla Polskiego Radia (dział zagraniczny), jako komentatorka zagadnień kulturalnych w audycjach francuskich. W 1953-58 była krytykiem teatralnym w „Tygodniku Demokratycznym”. Jednocześnie zajmowała się pracą przekładową i współpracowała z wydawnictwami encyklopedycznymi. W 1956 uzyskała stopień kandydatki nauk filologicznych na Uniwersytecie Warszawskim (UW) na podstawie rozprawy Teatr Romain Rollanda (promotor prof. Mieczysław Brahmer). W tymże roku zaczęła ogłaszać recenzje i studia w „Kwartalniku Neofilologicznym”. W 1957 została członkiem Polskiego PEN Clubu. W tym też roku przebywała w Paryżu na stypendium naukowym Ministerstwa Kultury i Sztuki. W 1958-61 była krytykiem teatralnym „Życia Warszawy”, gdzie następnie do 1967 zamieszczała liczne recenzje teatralne i artykuły (podpisane: (k), (zkm), Z.K-M). Pisała też recenzje do „Nowej Kultury” (1960-63) i „Teatru”. W 1959-61 wykładała historię literatury romańskiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (zatrudniona na etacie adiunkta). Jako krytyczka teatralna i badaczka literatur romańskich odbyła wiele podróży zagranicznych (Francja, Włochy, Niemcy, Austria, Belgia, Czechosłowacja, Bułgaria, Turcja i in.). W 1961 wyjechała na Daleki Wschód (Wietnam, Chiny). Podczas pobytu w Wietnamie, wygłosiła w Instytucie Sztuki w Hanoi cykl wykładów z zakresu estetyki teatru. W 1963 habilitowała się na UW na podstawie rozprawy Struktura „Jana Krzysztofa” Romain Rollanda. Od tegoż roku była członkiem Związku Literatów Polskich. Od 1965 pracowała na Wydziale Filologii Obcych UW na stanowisku docenta, początkowo jako kierowniczka Wyższego Studium Języków Obcych; w 1972 została kierowniczką (pierwszą) Katedry Iberystyki. Współpracowała z „Rocznikiem Literackim” (1972-74), opracowując dział literatur iberoamerykańskich. W 1973 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974). Zmarła 11 lipca 1975 w Warszawie.