KAPEŁUŚ Helena

Urodzona 21 maja 1927 w Żyrardowie w rodzinie nauczycielskiej; córka Michała Kapełusia i Jadwigi z Rucińskich. W czasie okupacji niemieckiej przebywała nadal w Żyrardowie i uczyła się na tajnych kompletach gimnazjalnych. Po wojnie studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW), w 1950 uzyskała magisterium. Jednocześnie od 1948 była bibliotekarką w Bibliotece Głównej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Od września 1951 pracowała jako asystent w Bibliotece Narodowej, od 1954 w Zakładzie Starych Druków, pod kierunkiem prof. Alodii Kaweckiej-Gryczowej. Uczestniczyła w pracach nad zbiorem podobizn zasobu drukarskiego tłoczni polskich Polonia typographica saeculi sedecimi. Około 1956 zaczęła zajmować się folklorystyką, biorąc udział w przygotowaniu publikacji zbiorowej Ludowość u Mickiewicza. Debiutowała w 1957 recenzją antologii Bajki Warmii i Mazur, ogłoszoną w miesięczniku „Literatura Ludowa” (nr 2); z pismem tym współpracowała w latach następnych, publikując studia, artykuły i liczne recenzje. W 1962 uzyskała doktorat na UW na podstawie pracy Stanisław z Bochnie, Kleryka Królewski (promotor prof. Julian Krzyżanowski). W lipcu 1963 została zatrudniona w Pracowni Literatury Ludowej Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (IBL PAN) na stanowisku adiunkta. Kontynuowała badania nad bajkoznawstwem, historią kultury ludowej, uczestniczyła w pracach nad Słownikiem folkloru polskiego. Należała do komitetu redakcyjnego Dzieł Józefa Ignacego Kraszewskiego wydawanych przez Ludową Spółdzielnię Wydawniczą. W październiku 1967 została kierownikiem Zakładu Literatury Ludowej IBL (od 1971 Pracownia Badań Literatury Ludowej). W 1969 weszła w skład komitetu redakcyjnego serii Książka w Dawnej Kulturze Polskiej. W 1970-83 prowadziła zajęcia z folklorystyki na Wydziale Etnografii UW. Od 1979 współpracowała z „Rocznikiem Literackim” (w dziale Literatura ludowa). W 1981 została członkiem Komitetu Nauk Etnologicznych PAN. Habilitowała się w 1983 na podstawie rozprawy Badania folklorystyczne w warszawskim i lwowskim środowisku naukowym w drugiej połowie XIX wieku. Jako członek komitetu redakcyjnego edycji Dzieł wszystkich Oskara Kolberga, przygotowywanej przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze pod opieką naukową PAN, w 1984 dostała nagrodę zespołową im. Z. Glogera I stopnia. W 1984-90 współpracowała z Zentralinstitut für Geschichte Wissenschaftsbereich Kulturgeschichte w Berlinie przy wydawaniu serii Volksmärchen. Eine internationale Reiche. W 1994 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego. Zmarła 8 września 1999 w Żyrardowie; pochowana na tamtejszym cmentarzu.