KAMIEŃSKI Henryk

Urodzony 5 września 1883 w Warszawie; syn Hermana Steina, kupca, i Bronisławy z Czamańskich. Ukończył siedmioklasową szkołę realną w Warszawie. W roku akademickim 1903/04 jako student nadzwyczajny Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie słuchał wykładów z zakresu polonistyki, filozofii i germanistyki. Następnie powrócił do Warszawy gdzie, zostawszy członkiem Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL), podjął działalność polityczną. Nawiązał współpracę z „Czerwonym Sztandarem”, naczelnym organem partii; od lutego 1905 należał też do redakcji pisma i kierował sprawami technicznymi. Przekładał dzieła Karla Kautsky'ego, Karla Marxa, Antona Mengera. W tym czasie rozpoczął też twórczość literacką, pisząc wiersze. W 1906 wszedł w skład Komitetu Warszawskiego SDKPiL. Był kilkakrotnie aresztowany; więziony w 1906, napisał Pieśń kazamaty, należącą do kanonu poezji robotniczej. W 1908-15 przebywał poza Królestwem Polskim – w Berlinie, Paryżu, Zurychu, Krakowie – i pracował w sekcjach zagranicznych partii oraz w jej redakcjach i wydawnictwach. Był polskim korespondentem moskiewskiej „Prawdy”. Współpracował z czasopismami SDKPiL, m.in. z „Przeglądem Socjaldemokratycznym” (Kraków, 1908-10), „Trybuną” i jej kontynuacjami (Warszawa, 1910-11; tu m.in. recenzje w dziale Na niwie literackiej). W 1908-09 publikował wiersze oraz artykuły w warszawskim tygodniku „Społeczeństwo” (m.in. O celu sztuki 1908 nr 18-20). W 1915, po zajęciu Warszawy przez wojska niemieckie, powrócił do kraju. Został członkiem Zarządu Krajowego SDKPiL i kolegium redakcyjnego wydawnictw partyjnych. W 1915-16 redagował organ krajowy partii „Gazetę Robotniczą”. Aresztowany w listopadzie 1916, przebywał przez rok w obozie dla jeńców wojennych w Havelbergu w Niemczech. Po powrocie do Warszawy wszedł w skład Zarządu Głównego SDKPiL. Należał do redakcji jego organu „Nasza Trybuna”. W grudniu 1918 został członkiem Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (od 1925 KPP). Aresztowany w lipcu 1919 był siedem miesięcy więziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Po zwolnieniu, zmuszony do opuszczenia kraju, wyjechał w połowie 1921 do Niemiec, gdzie współdziałał z Komunistyczną Partią Niemiec i zajmował się działalnością publicystyczną. Od 1923 do września 1924 kierował berlińskim oddziałem radzieckiej agencji prasowej ROSTA. Po powrocie do Warszawy był w 1924-25 członkiem Biura Politycznego Komitetu Centralnego KPP. Współpracował z wydawanym nielegalnie „Nowym Przeglądem”. Należał do przywódców skrajnej lewicy w partii. Usunięty z kierownictwa KPP na IV Konferencji (listopad-grudzień 1925) wyjechał w połowie 1926 do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i zamieszkał w Moskwie. Jako członek Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) rozwijał aktywną działalność polityczną i kulturalną. Był jednym z czołowych działaczy Polonii radzieckiej. Studia i artykuły dotyczące literatury polskiej publikował m.in. w czasopismach „Świt” (1926-27) i „Krasnaja Now” (1927-28). Przekładał prace Włodzimierza Lenina, Pawła Dorochowa, Nikołaja Bucharina. Wykluczony z partii pod zarzutem trockizmu (luty 1928), został aresztowany w maju 1929 i zesłany do obozu. Po zwolnieniu i przywróceniu mu członkostwa partyjnego w kwietniu 1930, kontynuował twórczość krytyczną, historycznoliteracką i poetycką, głównie na łamach „Trybuny Radzieckiej” i „Kultury Mas”. W 1931 brał udział w I Wszechzwiązkowym Zjeździe Polskich Pisarzy Proletariackich w Mińsku. Usunięty z partii powtórnie w 1935 został 3 listopada 1936 aresztowany i 26 października 1937 rozstrzelany; pochowany na Cmentarzu Dońskim w Moskwie. W 1956 po XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego został zrehabilitowany.