BIO
Urodzona 12 kwietnia 1920 w Krasnymstawie; córka Tadeusza Kamieńskiego, urzędnika, i Marii z Cękalskich. Debiutowała wierszami opublikowanymi w 1934 na łamach „Płomyczka”. Uczęszczała do Gimnazjum Żeńskiego im. Unii Lubelskiej w Lublinie; zaprzyjaźniła się wówczas z Julią Hartwig, z którą współredagowała szkolne pisemko „W Słońce”, publikowała w nim również utwory poetyckie. W 1937 rozpoczęła naukę w Liceum Pedagogicznym w Warszawie. W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Lublinie i we wsiach lubelskich; uczestniczyła w tajnym nauczaniu. Po uzyskaniu matury w działającym konspiracyjnie liceum humanistycznym w Lublinie, prowadziła samodzielne studia polonistyczne, zdając egzaminy na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Około 1943 napisała sztukę dla dzieci pt. Gabriel Drozd, wystawioną przez tajny zespół przy świetlicy Rady Głównej Opiekuńczej w Lublinie. Po wycofaniu się Niemców współpracowała od października 1944 z tygodnikiem kulturalnym „Wieś”, w którego redakcji była w 1946-53 zatrudniona na stałe. Ogłosiła tu w 1945 utwór poetycki pt. Orka (nr 7), a w następnych latach drukowała liczne wiersze, artykuły (przede wszystkim na temat kultury i literatury ludowej), recenzje (m.in. w 1947-49 pod pseudonimem Paulina Czyżowa) oraz przekłady z rosyjskiego. Równocześnie studiowała filologię klasyczną początkowo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a następnie na Uniwersytecie Łódzkim. W 1948 wyszła za mąż za poetę i tłumacza Jana Śpiewaka. Stale współpracowała z licznymi czasopismami jako poetka, krytyk literacki i autorka przekładów z wielu języków, głównie rosyjskiego, bułgarskiego, białoruskiego, słowackiego, serbsko-chorwackiego, a także łacińskiego i hebrajskiego, m.in. była związana z tygodnikiem „Nowa Kultura” (w 1950-63 członek redakcji, w 1953-57 redaktor działu poezji), miesięcznikiem „Twórczość” (od 1950; od 1968 członek redakcji), dwutygodnikiem „Nowiny Literackie i Wydawnicze” (w 1957 członek zespołu redakcyjnego), tygodnikami: „Życie Literackie” (1953-76), „Kamena” (1958-65; tu m.in. w 1961-65 cykl Listy o poezji), „Nowe Książki” (1958-61), „Orka” (1959-61), „Tygodnik Kulturalny” (1962-70) oraz z „Literaturą Radziecką” (1964-69) i „Poezją” (1965-70). W połowie lat pięćdziesiątych zaczęła także pisać utwory dla dzieci i młodzieży, które drukowała m.in. w „Płomyczku” i „Świerszczyku”. Kolekcjonowała polską rzeźbę ludową. W 1967 została członkiem Polskiego PEN Clubu; w 1973 otrzymała nagrodę tego stowarzyszenia za twórczość przekładową. Od 1973 współpracowała z miesięcznikiem „W Drodze”; ogłaszała tu m.in. cykl Notatnik (1973-81), przekłady z Biblii, glosy dotyczące poezji (podpisana A.S.), artykuły. W 1975 była sygnatariuszką Memoriału 59, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Od tegoż roku uczestniczyła w Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej, organizowanych corocznie przez Komisję Episkopatu do Spraw Duszpasterstwa Ogólnego. W 1980 otrzymała przyznawaną przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne Nagrodę im. Brata Alberta w dziale poezji, w 1981 nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży oraz nagrodę literacką im. W. Pietrzaka (przede wszystkim za przekład O naśladowaniu Jezusa Chrystusa Tomasza á Kempis). Od grudnia 1980 (do rozwiązania Związku w 1983) wchodziła w skład Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich. Od ogłoszenia stanu wojennego w grudniu 1981 uczestniczyła w życiu kulturalnym funkcjonującym poza cenzurą. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1955), bułgarskim Orderem Cyryla i Metodego I klasy (1966), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1968). Zmarła 10 maja 1986 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Od 1986 przyznawany jest medal jej imienia, z inicjatywy redakcji miesięcznika Polskiej Prowincji Dominikanów „W Drodze” oraz Duszpasterstwa Środowisk Twórczych przy bazylice św. Mikołaja w Gdańsku.
Twórczość
1. Gabriel Drozd. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Lublin, Zespół przy Świetlicy Rady Głównej Opiekuńczej ok. 1943.
2. Chata mazurska. [Utwór dramatyczny w 4 scenach; współautor:] H. Syska. Lublin: Zarząd Wojewódzki Związku Walki Młodych 1946, 23 s.
3. Wychowanie. Wiersze 1940-1948. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 72 s.
4. O szczęściu. 1949-1951. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1952, 78 s.
5. Bicie serca. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1954, 67 s.
Nagrody
6. Pod chmurami. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1957, 127 s.
7. Poezje wybrane. Warszawa: Czytelnik 1959, 222 s.
Zawartość
8. Słoneczny lizak. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Czytelnik 1960. [24] k.
9. W oku ptaka. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 70 s.
10. Zajęczy pałac. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Czytelnik 1962, 58 s. Wyd. 2 tamże 1984.
11. Źródła. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 124 s.
Zawartość
12. Czasy małego szczęścia. [Opowiadania]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1963, 266 s.
Zawartość
13. Rzeczy nietrwałe. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1963, 98 s.
14. Pragnąca literatura. Problemy pisarstwa ludowego i nurtu ludowego poezji współczesnej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1964, 370 s.
Zawartość
15. Pod jabłonią. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1966, [12] k.
16. Dębowa kołyska. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1967, 35 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1971, wyd. 3 1973.
17. Jeden z grzechów pięknych. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1967, 273 s.
18. Odwołanie mitu. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 97 s.
19. Samowarek mojego dziadka. [Opowieść fantastyczna dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 202 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1970, wyd. 3 1983.
20. W Nieparyżu i gdzie indziej. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 262 s.
Nagrody
Przekłady
bułgarski
estoński
litewski
Adaptacje
telewizyjne
21. Rozalka Olaboga. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1968, 241 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1969, wyd. 3 1974, wyd. 4 1982.
Nagrody
Przekłady
łotewski
mołdawski
rosyjski
ukraiński
22. Rozmowy z profesorem Daleczko. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1969, 140 s. Wyd. 2 tamże 1975.
23. Biały rękopis. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1970, 58 s.
Nagrody
24. Są takie wyspy. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1970, 203 s.
Adaptacje
radiowe
25. W królestwie Plastelinii. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1970, 32 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1972; Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, Ruch 1975.
Przekłady
czeski
słowacki
26. Wygnanie. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970, 99 s.
27. Poezje wybrane. Wybór i wstęp: A. Kamieńska. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971, 151 s.
28. Żołnierze i żołnierzyki. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1971, 206 s. Wyd. 2 tamże 1978.
Adaptacje
radiowe
29. Herody. [Wiersze]. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1972, 94 s.
30. Jaworowi ludzie. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1973, [12] k.
Nagrody
31. Poezje wybrane. Warszawa: Czytelnik 1973, 359 s.
32. Drugie szczęście Hioba. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 165 s.
Nagrody
Zawartość
Adaptacje
teatralne
33. Wielkie małe rzeczy. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Czytelnik 1974, 152 s. Wyd. 2 łącznie z poz. ↑ pt. Marianna zob. poz. ↑.
34. Sześciopiętrowy dzień. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1975, 83 s.
Adaptacje
radiowe
35. Świat się ciągle zaczyna. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Czytelnik 1975, 172 s. Wyd. 2 łącznie z poz. ↑ pt. Marianna zob. poz. ↑.
36. Rękopis znaleziony we śnie. Wiersze z lat 1973-1975. Warszawa: Czytelnik 1978 [właśc. 1979], 127 s.
Przekłady
niemiecki
37. Dom w domu. Pamiętnik dziesięciolatki. Powst. 1979. Wyd. ze wstępem J. Twardowskiego Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1999, 151 s.
38. Milczenia. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 90 s.
Nagrody
39. Deszczowe lato. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, 156 s. Wyd. 2 Warszawa: Alfa 1985.
Zawartość
40. Marianna. [Opowieści dla dzieci]. Wyd. 2. Warszawa: Czytelnik 1980, 333 s.
Zawartość
41. Wiersze jednej nocy. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1981, 167 s.
Adaptacje
telewizyjne
42. Anna Kamieńska. [Wybór wierszy]. Warszawa: Czytelnik 1982, 126 s.
43. Dom w domu. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1982, 134 s.
44. Notatnik. [1965-1979]. Poznań: W drodze 1982-1987.
[Cz. 1]. 1965-1972. 1982, 316 s. Wyd. 2 tamże 1988.
[Cz. 2]. 1973-1979. 1987, 279 s.
45. Raptularz wojenny. [Wiersze]. Warszawa: [b.w.* 1982], 16 s.
46. Twarze księgi. [Szkice o Biblii]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1982, 173 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1982, wyd. 3 1990.
Zawartość
47. Ojcze nasz. Poznań: W drodze 1983, 48 s. Wyd. 2 tamże 1986.
48. Pierwszy śnieg; Świadkowie. Wiersze A. Kamieńska. Linoryty: L. Miśkiewicz. Łódź: Correspondance des Art 1983, [30], [32] s.
49. W pół słowa. Wiersze z lat 1970-1980. Warszawa: Czytelnik 1983, 161 s.
50. Dwie ciemności. Wybór poezji. Poznań: W drodze 1984, 241 s. Wyd. nast. [uzupełnienie z przedmową M. Babraja] pt. Dwie ciemności i wiersze ostatnie tamże 1989.
51. Na progu słowa. Siedem wykładów o poezji i Biblii. Powst. 1984. Poznań: W drodze 1985, 112 s. Wyd. nast. tamże 2004.
Zawartość
52. Przyjdź Królestwo. [Wiersz]. Warszawa: [b.w.*] 1984, [4] s.
53. Książka nad książkami. Warszawa: Nasza Księgarnia 1985, 362 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1988; wyd. 3 Gdańsk: Atext; Marabut 1996; Warszawa: Nasza Księgarnia 2000, tamże: 2004, 2005.
54. [Osiem] 8 x radość czyli o ośmiu błogosławieństwach kazania na Górze. Poznań: W drodze 1985, [48] s. Wyd. 2 tamże 1988.
55. Nowe imię. [Wiersze]. [Ciechanów:] Epideixis 1987, 94 s.
56. Milczenia i psalmy najmniejsze. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988, 176 s.
57. Sandomierz. [Wiersze]. Sandomierz: Muzeum Okręgowe w Sandomierzu. Oddział Literatury im. J. Iwaszkiewicza 1988, [4] k.
58. Nie tylko o Sandomierzu. [Wiersze; autorki:] A. Kamieńska, L. Marjańska, A. Pogonowska. Sandomierz: Oficyna Jędrzejowska 1990, [12] s.
59. Wszystko jest w Psalmach. Poznań: W drodze 1990, [48] s.
60. Przeprowadź mnie przez samotność, starość i śmierć. Scenariusz A. Kamieńska. Telewizja Polska 1991.
61. Pisz o kamieniu. Wiersze wybrane. Wybór i słowo wstępne: J. Śpiewak. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1995, 74 s.
62. Inne miejsca. [Wiersze]. Wybór i oprac.: R. Bąk. Poznań: W drodze 1996, 87 s.
63. Wiersze dla dzieci. Złotym piórem. Wyboru dokonała J. Rodziewicz. Wrocław: Siedmioróg 2000, 62 s.
64. Jasność w środku nocy. Wiersze wybrali: J. Twardowski i J. Gorzałówna. Posłowiem opatrzył J. Twardowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2001, 430 s.
65. Mały notatnik. [Fragmenty utworów dla dzieci]. Wybór i oprac.: H. Andrzejczak. Bytom: 4K 2002, 156 s.
Wybory utworów literackich w przekładach
angielski
bułgarski
Montaże utworów
Przekłady
Nagrody
Zawartość
Zob. też Prace redakcyjne poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.
Prace redakcyjne
Zob. też Przekłady poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN ok. 1956, 1978.
