BIO

Urodzony 9 lutego 1924 w Bieczu pod Gorlicami w rodzinie mieszczańskiej; syn Franciszka Kalety i Anny z Różów. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Bieczu, gdzie uczył się na tajnych kompletach gimnazjalnych i równocześnie od 1942 pracował jako robotnik w niemieckiej firmie budowlanej, a następnie w kopalni nafty. Po wojnie kontynuował naukę w Państwowym Liceum Ogólnokształcącym w Bieczu; w 1946 uzyskał maturę. Następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.). W tym czasie działał w zarządzie Bratniej Pomocy Studentów Uniwersytetu i Politechniki, w Kole Naukowym Polonistów i od 1949 w Federacji Polskich Organizacji Studenckich (jako członek Zarządu i kierownik Wydziału Kulturalno-Oświatowego). Debiutował w 1948 artykułem o polskiej gazecie studenckiej wydawanej we Wrocławiu pt. Poczwara, opublikowanym w „Odrze” (nr 28); za właściwy debiut uważał recenzję powieści Edmunda Chojeckiego Alkhadar w wydaniu Tadeusza Mikulskiego, ogłoszoną w 1950 w „Zeszytach Wrocławskich” (nr 1/2). Artykuły, recenzje oraz edycje utworów literackich okresu Oświecenia ogłaszał m.in. w „Odrze” (1949-61), „Pamiętniku Literackim” (1950-56), „Zeszytach Wrocławskich” (1950-52). W 1950/51 był młodszym asystentem w Katedrze Historii Literatury Polskiej UWr. Po uzyskaniu w 1951 magisterium został członkiem wrocławskiej Pracowni Literatury Oświecenia Instytutu Badań Literackich (IBL) Polskiej Akademii Nauk (kolejno asystent, w 1952-53 starszy asystent). W 1955 uzyskał stopień kandydata nauk filologicznych na podstawie pracy Monitor” z roku 1763 na tle swoich czasów (promotor prof. Jan Kott), po czym otrzymał stanowisko adiunkta. W 1964 habilitował się na podstawie rozprawy Poezja polityczna polskiego Oświecenia 1780-1795 i przeszedł na stanowisko docenta. Studia, artykuły, recenzje i prace edytorskie dotyczące zwłaszcza poezji politycznej i obyczajowej XVIII w. ogłaszał w pismach naukowych, m.in. w „Przeglądzie Humanistycznym” (1960-64). Był redaktorem tomów Miscellanea z doby Oświecenia w serii „Archiwum Literackie” (1965, 1969). W 1966-70 współpracował też z dziennikiem „Słowo Polskie”, w którym zamieszczał cykl felietonów Sensacje z dawnych lat. W 1975 został kierownikiem Pracowni Historii Literatury i Edytorstwa Wieku Oświecenia. W tymże roku otrzymał Nagrodę Wrocławskiej Prasy. Odbył podróże naukowe do Kijowa i Lwowa (1969), do Wilna (1977), do Lwowa (1980). W 1979 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Był członkiem Rzeszowskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, od 1975 przez cztery kadencje członkiem Rady Naukowej IBL, Rady Naukowej Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1983). Zmarł 6 lipca 1989 we Wrocławiu; pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Bieczu.

Twórczość

1. Prekursorzy Oświecenia. [Autorzy:] R. Kaleta, M. Klimowicz. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1953, 333 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Zawartość

R. Kaleta: „Monitor” z roku 1763 na tle swoich czasów, s. 7-220. – M. Klimowicz: Mitzler de Kolof, redaktor i wydawca, s. 221-333.

2. Oświeceni i sentymentalni. Studia nad literaturą i życiem w Polsce w okresie trzech rozbiorów. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1971, 793 s.

Zawartość

Z. Libera: Słowo wstępne. – Cz. 1: Pojedynek Giacomo Casanowy z Franciszkiem Branickim w świetle współczesnych relacji Polaków i cudzoziemców; Okoliczności powstania 1 cz. „Powązek” Stanisława Trembeckiego; Na przedpolu „Monachomachii” [I. Krasickiego]. ( Rozważania na temat genezy i autorstwa „Daniela Kalwińskiego”) [S. Trembeckiego]; Stanisława Trembeckiego „Oda nie do druku”; Bójka literacka A. Naruszewicza z A.K. Kossakowskim; „Nie masz zgody”. (Trzy satyry z wieku Oświecenia) [zob. Prace edytorskie poz. ]; „Pieśni światowe” Franciszka Karpińskiego; Oświecenie swawolne w świetle nieznanej satyry bibliograficznej; „Muzy puławskiej nowe coraz pienie”. (O życiu, twórczości, drukach i autografach F.D. Kniaźnina); „Starożytność grodzieńska”. (Nieznany wiersz S. Trembeckiego); Grób Trembeckiego. – Cz. II: „Spartanka”. (Nieznany poemat Stanisława Trembeckiego); Turniej paszkwilancki z okazji odsłonięcia pomnika króla Jana III Sobieskiego w Łazienkach; Nawracanie posła. (Biografia polityczna Jana Suchorzewskiego); O twórczości satyrycznej Franciszka Zabłockiego w okresie Sejmu Czteroletniego; Polska poezja polityczna w latach 1788-1794. (Stan badań); Wiersze na cześć generała Jakuba Jasińskiego; „Winszujący wierszopis”. (Kilka przyczynków do życia i poezji Marcina Molskiego); „Stary Dąbrowskiego mazurek” [J. Wybickiego]; List Rajmunda Korsaka do Aleksandra Chodkiewicza [z 1803 r.]. – Postscriptum od autora.

3. Obiady czwartkowe na dworze króla Stanisława Augusta. (Próba monografii). „Studia Warszawskie” t. 16: Warszawa XVII wieku 1973 z. 2 s. 9-114.

4. Sensacje z dawnych lat. Wyszukał i skomentował R. Kaleta. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1974, 303 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1980, wyd. 3 udoskonalone i poszerzone 1986, 587 s.

Teksty publikowane w „Słowie Polskim1966-1970.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Poezja antytargowicka i jakobińska. Pamiętnik Literacki 1950 t. 41 z. 3/4 s. 936-964.
Karuzel. Pamiętnik Literacki 1951 t. 42 z. 3/4 s. 917- 968 [omówienie utworów powstałych w związku z odsłonięciem w Warszawie pomnika Jana III Sobieskiego].
Poselstwo do Rzymu. Zeszyty Wrocławskie 1952 z. 1 s. 50-74 [sprawa autorstwa wiersza I. Krasickiego].
Rozkład feudalizmu w Polsce w świetle nieznanej satyry bibliograficznej. „Pamiętnik Literacki1953 nr 2 s. 590-646.
Odrodny kuzyn księcia Józefa. (Uwagi w związku z książką Mariana Brandysa „Nieznany książę Poniatowski”).Przegląd Humanistyczny 1961 nr 4 s. 83-123 [o Stanisławie Poniatowskim].
Audere ausis. Pochwała książki Bogusława Leśnodorskiego pt.Polscy jakobini”. Przegląd Humanistyczny 1962 nr 3 s. 149-163.
Lwowski sobowtór Antoniego Malczewskiego. Przegląd Humanistyczny 1966 nr 1 s. 13-27.
Obrońca A. Malczewskiego. (Kilka szczegółów z życia Michała Modzelewskiego). Przegląd Humanistyczny 1966 nr 4 s. 125-140.
Wzmianki o życiu teatralnym Warszawy w korespondencji Marianny z Kątskich Potockiej (1765-1766). Pamiętnik Teatralny 1966 nr 1/4 s. 146-166.
Kto był autorem wiersza „Na skasowanie jezuitów” ukrytym pod pseudonimem Daniela Kalwińskiego. Przegląd Humanistyczny 1972 nr 3 s. 105-108.
Miejsce i społeczna funkcja literatów w okresie Oświecenia. W: Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia. Wrocław: 1973 s. 5-47.
Polskie potomstwo rewolucyjnej pieśni francuskiej „Ça ira. W: Wiek XVIII. Polska i świat. Warszawa 1974 s. 415-434.
Świadek, gawędziarz i publicysta w roli historyka. Uwagi krytyczne o najnowszym wydawnictwie Jędrzeja Kitowicza „Pamiętników czyli Historii Polskiej”. Wiek Oświecenia. T. 1 Warszawa 1978 s. 271-303.
Treny” czy „Lamentacje”? Edycje i problematyka autorstwa znanego antytargowickiego paszkwilu. W: Wiek Oświecenia. T. 3. Wokół problemów literatury i filozofii. Warszawa 1978 s. 33-48 [dot.: J.U. Niemcewicz: Treny to jest Narzekania Szczęsnowe”].
[Wspomnienie o T. Mikulskim]. Książka i Czytelnik 1981 nr 1 s. 4-20.
Antologia poetycka Franciszka Ksawerego Woyny. Ze Skarbca Kultury 1983 nr 38 s. 67-132.
Legenda rejtanowska w „Panu Tadeuszu. Pamiętnik Literacki 1984 z. 3 s. 177-215.
Materiały do życiorysu Dominika Magnuszewskiego. Ze Skarbca Kultury 1986 nr 43 s. 83-98.
Nie zginęła. Dzieje recepcji „Mazurka Dąbrowskiego”. Pamiętnik Literacki 1988 z. 1 s. 193-264.
O pobycie Wyspiańskiego w Bieczu w 1889 roku. W: Od Koźmiana do Czernika. Rzeszów 1992 s. 121-139.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. I. Krasicki: Wybór z „Monitora. Oprac.: R. Kaleta. W: I. Krasicki: Pisma wybrane. T. 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 85 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.
2. S. Trembecki: Listy. Oprac.: R. Kaleta, J. Kott. Przekł. listów francuskich M. Kruczkiewicz. T. 1-2. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1954, XXV, 220 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.
3. Nie masz zgody. Trzy satyry z wieku Oświecenia. Wyszukał i oprac.: R. Kaleta. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Książki 1957, 36 s.

Zawartość

Ancuta: Nie masz zgody; S.K. Potocki: Banialuka; Anonimowe: Żale podstolego do skarbnika nad zepsutą młodzieżą.
4. Anegdoty i sensacje obyczajowe wieku Oświecenia w Polsce. Dokumenty, wspomnienia, facecje. Zebrał i oprac.: R. Kaleta. Ilustracje: M. Berezowska. Warszawa: Czytelnik 1958, 388 s.
5. Biecz. Studia historyczne. Red. R. Kaleta przy współpracy F. Błońskiego. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1962, 515 s.
Tu R. Kaleta: Zamek w Bieczu, s. 152-169.
6. J. Wybicki: Utwory dramatyczne. Wybór, oprac. i wstęp: R. Kaleta. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 481 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.
7. Miscellanea z doby Oświecenia. [T.] 2. Redakcja naukowa: R. Kaleta. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1965, 433 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. „Archiwum Literackie”, 9.
Tu R. Kaleta: Pieśń J.U. Niemcewicza napisana w setną rocznicę zwycięstwa wojsk polskich pod Wiedniem, s. 103-105; „Wolność ojczysta.” Antytargowickie argumenty tragedii s. 190-210.
8. Miscellanea z doby Oświecenia. 3. Redakcja naukowa: R. Kaleta. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1969, 504 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. „Archiwum Literackie”, 13.
Tu R. Kalety: Dwa imieninowe wiersze Franciszka Karpińskiego (z autografu), s. 274-281; Przyjaciele i zalotnicy. Korespondencja poetycka i wiersze do krajczyny Potockiej Wojciecha Miera, Stanisława Potockiego i Wojciecha Turskiego, s. 283-290; Wiersz prosty historyczny Gabriela Białobrzeskiego, czyli obrona polityki króla Stanisława Augusta, s. 467-485; Wielki poeta dla kilku wierszy. (Nieznana opinia Ludwika Łętowskiego o Trembeckim), s. 487-490.
9. T. Ostrowski: Poufne wieści z oświeconej Warszawy. Gazetki pisane z roku 1782. Oprac. i wstęp: R. Kaleta. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1972, 307 s.
Zbiór listów T. Ostrowskiego do A. Mniszka; wydane z kodeksu rękopiśmiennego Biblioteki Czartoryskich w Krakowie.
10. Ulotna poezja patriotyczna Oświecenia 1774-1797. Oprac.: R. Kaleta. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1977, 32 s., 40 składek reprodukcji faksymilowych w oryginalnych formatach w tece.
11. D. Magnuszewski: Wiersze z okresu Powstania Listopadowego. Oprac.: R. Kaleta. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1986, 88 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1983.

Słowniki i bibliografie

Słownik badaczy literatury polskiej. T. 3. Łódź 2000 (M. Bratuń).

Ogólne

Książki

Laudens in Virum Romanum Kaleta duodecim lustra celebrantem scripsit Georgius Arvalis. Profesorowi Doktorowi Romanowi Kalecie w 60 rocznicę urodzin Przyjaciele i Koledzy. [Wiersz]. Wrocław 1984, [4] s. [druk okolicznościowy; zawiera: J. Łanowski: Bryk abo ASINORUM PONS dla wyrozumienia Pochwał Częstochowskich na Prześwietnego Najukochańszego Męża Romana Kaletę kopę lat święconego spisanych].

Artykuły

J. Woś: Detektyw literackich i historycznych tajemnic. Widnokrąg 1967 nr 51.
M. Klimowicz: Roman Kaleta. Odra 1989 nr 12.
E. Aleksandrowska: Roman Kaleta. Biuletyn Polonistyczny 1990 nr 1/2.
M. Klimowicz: Roman Kaleta. Pamiętnik Literacki 1990 z. 3.
Z. Libera: Roman Kaleta – badacz polskiego Oświecenia. Wiek Oświecenia 1992 t. 8.
P. Żbikowski: O Romanie Kalecie wspomnienia. W: Od Koźmiana do Czernika. Rzeszów 1992.
L. Kaletowa: Tych parę szczęśliwych lat we Wrocławiu. Notatki Teatralne 2003/2004 nr 30/31.

Prekursorzy Oświecenia

T. Mikulski. W tegoż: W kręgu oświeconych. Warszawa 1969 [dot.Monitor” z roku 1763 na tle swoich czasów].

Oświeceni i sentymentalni

J. Łojek: Oświecenie patriotyczne, paszkwilanckie i swawolne. „Kultura1971 nr 45.
R. Sobol: Warsztat filologa oświeconego. Odra 1971 nr 12.
N. Király. „Slavia”, Debreczyn 1972 t. 12.
I. Łossowska. „Polonistyka1972 nr 6.
J.W. Podgórski: Dwadzieścia lat entuzjazmu. Nowe Książki 1972 nr 4.
Z. Libera. „Rocznik Literacki 1971” wyd. 1973.
J. Maciejewski: Literatura i życie. Twórczość 1973 nr 7.
J. Maciejewski. „Pamiętnik Literacki1974 nr 1.

Obiady czwartkowe na dworze króla Stanisława Augusta

M. Sędek: Lektyką po Warszawie króla Stasia. Nowe Książki 1973 nr 19.

Sensacje z dawnych lat

J. Łojek: Silva rerum Romana Kalety. Kultura 1974 nr 37.
J. Snopek: Silva rerum. Tygodnik Kulturalny 1981 nr 30.

Anegdoty i sensacje

M. Danilewiczowa. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn dod. „Tydzień Polski”, 1959 nr 9.
Z. Lewin. „Perspectives Polonaises”, Warszawa 1959 nr 8/9.

T. Ostrowski: Poufne wieści

M. Tyrowicz. „Zeszyty Prasoznawcze1974 nr 1.

Ulotna poezja patriotyczna Oświecenia

T. Łubieński: Ulotne zamówienia. Kultura 1979 nr 40.
S. Zieliński: Druki ulotne, druki tajne. Nowe Książki 1979 nr 1.