BIO
Urodzony 22 lipca 1910 w Łodzi w rodzinie robotniczej; syn Józefa Mrówczyńskiego, kolejarza, i Zofii z domu Spruch. Uczęszczał do Gimnazjum Filologicznego w Łodzi. W 1929 zdał maturę i rozpoczął studia na filologii klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego (UW), które przerwał z powodu trudnych warunków materialnych. Następnie podjął naukę na Studium Socjologicznym w Łodzi. Równocześnie pracował zarobkowo i społecznie. Był sekretarzem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1929-30), kierownikiem Biblioteki Młodzieży Polskiej w Łodzi (1929-34), kierownikiem obwodu Polskiego Związku Zachodniego na województwo łódzkie i powiat częstochowski. Pracował społecznie jako sekretarz wojewódzki w Towarzystwie Pomocy Polonii Zagranicznej, w Towarzystwie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Polskiej w Niemczech oraz w łódzkim Komitecie Funduszu Szkolnictwa Polskiego za Granicą. Brał udział w prowadzeniu Społecznych Uniwersytetów Powszechnych i Ruchomych Uniwersytetów Ludowych. W 1931-34 był kierownikiem łódzkiego oddziału Towarzystwa Opieki nad Więźniami „Patronat”. Od 1936 publikował anonimowo artykuły poświęcone problematyce ludności polskiej w Niemczech w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”, dziennikach łódzkich i w biuletynie „Polska Agencja Zachodnia”. Pierwsze artykuły podpisane nazwiskiem ogłosił w 1938 na łamach czasopisma „Wychodźca”. W 1937-39 studiował historię na UW. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie, pracując w Wydziale Zdrowia Rady Głównej Opiekuńczej. Równocześnie brał udział w działalności konspiracyjnej jako członek Gwardii Ludowej. Zawarł związek małżeński z Zofią Sojecką. Po zakończeniu wojny powrócił do Łodzi, gdzie od marca do września 1945 był zastępcą sekretarza generalnego Polskiego Związku Zachodniego. Uczestniczył w organizowaniu wielu łódzkich instytucji społecznych i naukowych, m.in. Studium Dziennikarskiego, Społecznych Uniwersytetów Robotniczych, Komitetu Przyjaciół Warmii i Mazur, Zachodniej Agencji Prasowej. W 1947 przeniósł się do Warszawy, gdzie pełnił funkcję dyrektora Ligi do Walki z Rasizmem (1947-49) i współredaktora miesięcznika „Prawo Człowieka”. W następnych latach był współpracownikiem Biura Kongresu Nauki Polskiej (1950-51), sekretarzem Komisji Organizacyjnej Międzynarodowych Targów w Poznaniu (1950), redaktorem wydawnictw pamiętnikarskich w Komendzie Zlotu Młodych Pracowników (1952) oraz sekretarzem, a następnie przewodniczącym Komisji Propagandy Międzynarodowego Wyścigu Pokoju (1954-57). Od 1955 rozwijał twórczość literacką jako prozaik i autor utworów dla młodzieży. Utwory prozatorskie drukował m.in. na łamach czasopisma „Świat Młodych” (1956-57). W 1958 został członkiem Związku Literatów Polskich i Polskiego PEN Clubu. W 1981 otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży. Zmarł 13 listopada 1982 w Warszawie.
Twórczość
1. W poszukiwaniu tajemniczego Bajongu. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 273 s.
2. Góra Bogów. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956 [właśc. 1957], 262 s.
3. Plama na Złotej Puszczy. [Powieść dla młodzieży]. Druk skrócony: „Świat Młodych” 1957 nr 52-79. Wyd. osobne całości Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1958, 257 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione tamże 1962; wyd. 3 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1966, wyd. 4-11 tamże 1969-1982.
Adaptacje
radiowe
4. Człowiek bez nazwiska. Powieść historyczna z XIX w. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 522 s. Wyd. 2 tamże 1964.
5. Dutur z Rajskiego Ogrodu. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 278 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1985.
6. Lew Sezostrysa. Opowieść o Jussufie-adze polskim obrońcy Akry. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 458 s. Wyd. 2 tamże 1960.
7. Sercem i pracą. (W dziesięciolecie spółdzielczości inwalidzkiej w Polsce). [Album]. Tekst B. Mrówczyński. Oprac. graf.: B. Zieleniec. Zdjęcia: H. Rosiak. Warszawa: Związek Spółdzielni lnwalidów 1959, 118 s.
Przekłady
angielski
francuski
rosyjski
8. Błękitny trop. (Opowieść o żołnierzu, który zawędrował za koło polarne). Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, 380 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1963, wyd. 3 1967.
Zawartość
9. Cień Montezumy. Opowieść o Indianinie-tułaczu i pułkowniku Luisie de Tulancingo, polskim powstańcu. Warszawa: Iskry 1961, 266 s. Wyd. nast.: wyd. 2 pełne Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, 364 s., tamże: wyd. [3] pełne 1971, wyd. 4 1974, wyd. 5 1978, wyd. 6 1982.
10. Leśna drużyna. [Powieść dla młodzieży]. Katowice: Śląsk 1962, 226 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1965, wyd. 3 1969, wyd. 4 1972, wyd. 5 1975.
11. Droga wśród skał. Opowieść peruwiańska. [Dla młodzieży]. Katowice: Śląsk 1963, 340 s. Wyd. 2 tamże 1968.
12. Bartochowie. Opowieść brazylijska o rodzie śląskim, który na drugiej półkuli budował nową ojczyznę. [T.] 1-2. Katowice: Śląsk 1965, 227 + 305 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1968; Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1981.
13. Tętniący step. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1967, 299 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1970; wyd. 3 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1983.
14. Miecz Kagenowy. Opowieść o Kryście, nie koronowanej królowej Zachodniego Pomorza. [T.] 1-2. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, 335 + 343 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1973, wyd. 3 1976, wyd. 4 1988.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1956, 1961, 1973.
