MOSTWIN Danuta

Urodzona 31 sierpnia 1921 w Lublinie; córka Józefa Tadeusza Pietruszewskiego, oficera Wojska Polskiego, i Ireny Bronisławy z Paździorów. Uczęszczała do Gimnazjum im. E. Plater w Warszawie; w 1939 zdała maturę. Debiutowała w 1939 wierszem pt. Junacy, opublikowanym na łamach warszawskiego czasopisma „Lech” (nr 6/7), poświęconego kulturze narodowej, miłośnictwu piękna, propagandzie książki. W czasie okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Warszawie. Studiowała medycynę w Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego doc. Jana Zaorskiego oraz na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Uczestniczyła w działalności konspiracyjnej w szeregach Armii Krajowej (służba sanitarna); w mieszkaniu, które zajmowała z matką na Saskiej Kępie, mieścił się punkt przerzutowy dla cichociemnych kurierów Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie. Po upadku powstania warszawskiego przebywała w Lublinie, gdzie kontynuowała studia medyczne na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej. W lutym 1945 wyszła za mąż za Stanisława Edwarda Bask-Mostwina, kuriera polskiego rządu londyńskiego, z wykształcenia prawnika. W tymże roku wraz w mężem opuściła Polskę i przez Czechosłowację, Niemcy i Francję dotarła do Szkocji, gdzie w Edynburgu podjęła studia medyczne w Paderewski Teaching Hospital School of Medicine; w 1948 uzyskała absolutorium. W 1951 emigrowała do Stanów Zjednoczonych. W 1956 rozpoczęła pracę jako social worker w Departamencie Opieki Społecznej miasta Baltimore (w stanie Maryland), zdobywając doświadczenie w dziedzinie: zasiłków dla osób starszych i chorych, w opiece nad przestępczością młodzieżową, w domach poprawczych, w domach zastępczych, w adopcji i problemach rodzinnych. Od 1957 studiowała też w National Catholic School of Social Service Catholic University of America w Waszyngtonie; w 1959 uzyskała dyplom Master of Social Work ze specjalizacją w pracy klinicznej. Równocześnie, kontynuując podjętą w Anglii twórczość literacką, ogłaszała od 1954 artykuły i drobne opowiadania na łamach wydawanego w Nowym Jorku dziennika „Nowy Świat”. W następnych latach publikowała liczne utwory prozatorskie i artykuły w „Związkowcu” (Toronto, od 1956), londyńskich „Wiadomościach” (1957-81, z przerwami), paryskiej „Kulturze” (1958-83, z przerwami) oraz dodatku „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” pt. „Tydzień Polski” (Londyn, 1962-85, z przerwami). W 1961-67 była dyrektorem klinicznym agencji Maryland Children's Aid Society, specjalizującej się w adopcji. W 1967 została członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W tymże roku otrzymała stypendium państwowe przyznane przez National Institute of Mental Health na dwuletnie studia doktoranckie na wydziale social work Columbia University w Nowym Jorku. Studia ukończyła w 1969, specjalizując się w psychoterapii rodziny; w 1971 uzyskała na tymże uniwersytecie doktorat (doctor of social work) na podstawie rozprawy pt. The transplanted family. A study of social adjustment of the Polish immigrant family to the United States after the Second World War (promotor prof. Margaret Mead). W 1969-80 była profesorem social work i zdrowia psychicznego rodziny w National Catholic School of Social Service; w 1980 otrzymała tytuł profesora zwyczajnego. W 1981 otrzymała nagrodę tegoż uniwersytetu za wybitne osiągnięcia w dziedzinie opieki społecznej. Prowadziła jednocześnie (1969-81) klinikę uniwersytecką zdrowia psychicznego rodziny na oddziale psychiatrycznym szpitala Johns Hopkins w Baltimore i w szpitalu psychiatrycznym Spring Grove. W 1980 zorganizowała specjalizację zdrowia psychicznego rodziny w departamencie psychologii Loyola College w Baltimore i ośrodek kliniczny Family Mental Health Center, którym kierowała do przejścia na emeryturę w 1987. Za twórczość literacką otrzymała w 1974 nagrodę im. A. Godlewskiej w Zurychu, w 1978 nagrodę im. W. Pietrzaka za twórczość literacką na emigracji o Polakach i Polsce oraz nagrodę londyńskich „Wiadomości” za najlepsze utwory ogłoszone w tym piśmie, a w 1979 dyplom przyznany przez redakcję amerykańskiego dwumiesięcznika „Perspectives” za działalność literacką w dziedzinie pracy z Polonią amerykańską. Kontynuowała twórczość naukową i literacką. W 1989 została członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Fragmenty prozy oraz artykuły literacki ogłaszała m.in. w nowojorskim „Przeglądzie Polskim” (dodatku „Nowego Dziennika”, 1990-95) oraz w pismach krajowych „Akcent” (1996, 1998, 2000-01) i „Arkusz” (1999-2000). W 1991 na zaproszenie Uniwersytetu Warszawskiego, Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej i Fundacji Synapsis prowadziła w Białobrzegach pod Warszawą kurs dla instruktorów terapii rodziny. W 1995 otrzymała nagrodę literacką im. W. i N. Turzańskich w Kanadzie. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1997). Zmarła 11 stycznia 2010 r. w Baltimore (USA); pochowana tamże na Sacred Heart of Mary Cemetery.