BIO

Urodzony 18 lutego 1940 w Grudziądzu; syn Józefa Mielczewskiego, murarza, i Ludwiki z Jastrzemskich. Uczęszczał do Technikum Przemysłu Drzewnego w Jarocinie, po czym przeniósł się do Technikum Rolniczego w Grudziądzu; redagował tu uczniowski tygodnik „Móżdżek”. W 1955 założył przy Grudziądzkim Domu Kultury grupę poetycką Arkadia. Należał do sekcji plastyków amatorów przy Domu Metalowca w Grudziądzu. Od listopada 1956 zamieszczał krótkie Listy do redakcji w „Gazecie Pomorskiej”. Debiutował jako poeta w 1958 wierszem Starości dłoni, ogłoszonym w tygodniku „Orka” (nr 29). W 1959 przystąpił do Grudziądzkiej Grupy Poetyckiej '59. Publikował wiersze m.in. w „Ilustrowanym Kurierze Polskim” (1959-62) i „Pomorzu” (stale w 1959-72). W 1960 zdał maturę. Nie dostawszy się do Akademii Sztuk Pięknych w Toruniu, od 1960 pracował w zakładach tytoniowych jako fermentator, następnie jako agronom w Rywałdzie. W 1961 podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, po kilku tygodniach przerwał jednak naukę z powodu braku środków na utrzymanie. Wyjechał do Krakowa, gdzie początkowo pracował jako ogrodnik w Hucie im. Lenina, następnie prowadził zakładowy Klub Sportowy Hutnik, w którym był menażerem swojego brata Henryka Mielczewskiego, boksera. Wstąpił do Koła Młodych przy Oddziale Krakowskim Związku Literatów Polskich (ZLP) i związał się z grupą literacką Żaczek. W 1962 powrócił do Grudziądza. W 1963 ożenił się z Ireną Polakowską, poetką (rozwód 1977). W 1962-70 pracował w wielu zawodach, m.in. w Centrali Nasiennej w Grudziądzu i Wąbrzeźnie jako instruktor przysposobienia rolniczego, był także instruktorem mleczarskim, kierownikiem Powiatowej Poradni Pracy Kulturalno-Oświatowej, klasyfikatorem żywca w rzeźni, podejmował się też prac sezonowych, m.in. pracował przy rozładunku wagonów w cukrowni w Mełnie. Równocześnie kontynuował twórczość literacką. Wiersze, fragmenty prozy, recenzje i drobne artykuły publikował w wielu czasopismach, m.in. w „Tygodniku Kulturalnym” (1962-67, 1971-75) i „Zarzewiu” (1964-66). Wstąpił do Grudziądzkiej Grupy Plastycznej 64. W 1965 był współzałożycielem oddziału bydgoskiego Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy (KKMP), działał aktywnie w Klubie Literackim Pomorze, w Kole Literackim Dziejba oraz w sekcji literackiej przy Kujawsko-Pomorskim Towarzystwie Kulturalnym, wszedł też w skład zarządu bydgoskiego Klubu Młodych Pisarzy. W 1966 i ponownie w 1967 otrzymał stypendium twórcze im. T. Borowskiego. Od 1969 był członkiem Koła Młodych w Bydgoszczy. Uczestniczył w studenckim życiu literackim, m.in. był związany z Orientacją Poetycką Hybrydy, brał udział w licznych konkursach poetyckich, otrzymywał nagrody i wyróżnienia. Publikował w „Twórczości” (1967-73), „Poezji” (stale w 1967-79), „Kontrastach” (1967-69), „Faktach i Myślach” (1968-72), „Literach” (1967, 1971-72; tu głównie recenzje plastyczne), „Regionach” (1969-77), „Życiu Literackim” (1969-75), „Nowym Wyrazie” (1970-78), „Odrze” (1970-72). W 1973 otrzymał ogólnopolską nagrodę literacką im. S. Piętaka. Zatrudniony od 1974 na pół etatu w „Faktach”, publikował tu do 1978 cykle prozy i reportaży. W 1977 został członkiem ZLP. Uprawiał też twórczość plastyczną, współpracował z Galerią El w Elblągu, brał udział w plenerach malarskich, pisywał wstępy do katalogów. W 1970 ustanowił symboliczną prywatną nagrodę poetycką Duże piwo grzane z łyżką oraz nagrodę w dziedzinie krytyki Mała kawa z biszkoptem, a w 1976 nagrodę w dziedzinie prozy Wino patykiem pisane, w 1978 nagrodę za całokształt twórczości Gaśnica terenowa. Przez wiele lat zmagał się z chorobą alkoholową. Utonął 17 maja 1979 w jeziorze w Nowej Wsi Szlacheckiej pod Toruniem, w czasie pobytu na zjeździe poetyckim; pochowany w Grudziądzu.
W 1981 Zarząd Główny Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej i Zarząd Główny KKMP ustanowiły z inicjatywy Grupy Poetyckiej im. R. Milczewskiego-Bruno doroczną nagrodę jego imienia za najciekawszy debiut poetycki.

Twórczość

1. Brzegiem słońca. [Wiersze]. Warszawa: Korespondencyjny Klub Młodych Pisarzy przy Zarządzie Głównym Związku Młodzieży Wiejskiej; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1967, 32 s.

2. Poboki. [Wiersze]. Olsztyn: Pojezierze 1971, 76 s.

Tomik złożony w 1969 w Wydawnictwie Morskim pt. Krzyk z natury; kolejny tytuł roboczy: Wiersze zebrane.

Nagrody

Nagroda „Poezji” oraz nagroda im. T. Peipera Ugrupowania Literackiego 66 w 1972.

3. Podwójna należność. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1972, 68 s.

Pierwotny tytuł: Idąc.

Nagrody

Nagroda Koła Młodych Oddziału Poznańskiego Związku Literatów Polskich w 1972 oraz nagroda im. T. Peipera byłego Ugrupowania Literackiego 66 w 1973.

4. Dopokąd. [Wiersze]. Olsztyn: Pojezierze 1974, 79 s.

Zawartość

Cykle: Pierwsze podejście; Wymijanie; O małą sekundę.

5. Jesteś dla mnie taka umarła. Erotyki. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1974, 41 s.

6. Kontra. Re. (Felietony). Powst. 1978. Maszynopis. Druk zob. poz. (t. 2).

Tom przygotowany w 1978 dla wydawnictwa Iskry.

7. Nie ma zegarów. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1978, 166 s.

Zawartość

Wiersze z tomów poz. , , , .

8. Jak już, to już. [Powieść]. Powst. przed 1979. Wyd. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, 160 s. Przedruk zob. poz. (t. 2), .

Druk fragmentów: „Nowy Wyraz1978 nr 11 s. 8-27; pt. Pod skokami pierwszy śnieg. „Fakty1978 nr 7 s. 4, 8; pt. Pachta. „Fakty1978 nr 9 s. 6.

9. Poezje wybrane. Wyboru dokonał i oprac. P. Müldner-Nieckowski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1981, 145 s.

10. Gwizdy w obecność. [Wybór wierszy]. Wstęp: J. Ignaciuk. Olsztyn: Pojezierze 1982, 60 s.

Tu też wspomnienia autorów: A.J. Sokołowski: Znany był po prostu jako Bruno; J. Żernicki: Tren dla Bruna.

11. Dam znać! Zdania, rysunki i kolaże – z listów do Jerzego Pluty z lat 1961-1979. Wybór i oprac.: J. Pluta, P. Czyżyk. Bydgoszcz: Galeria Autorska J. Kaji i J. Solińskiego 1983, [32] s.

12. Fragmenty listów do Jerzego Szatkowskiego z lat 1962-1979. Wybór i oprac.: J. Szatkowski. Bydgoszcz: Galeria Autorska J. Kaji i J. Solińskiego 1984, [60] s.

Tu także cztery wiersze R. Milczewskiego-Bruna.

13. Rysunki ze zbiorów Jerzego Szatkowskiego. Wybór i oprac.: J. Soliński, J. Szatkowski. Bydgoszcz: Galeria Autorska J. Kaji i J. Solińskiego 1984, [48] s.

Tu też trzy wiersze R. Milczewskiego-Bruna oraz wspomnienia autorów: E. Redliński: Drogi Niebezpieczny; J. Pluta: Gdzieś w nas śpią ludzie niezłomni.

14. Bruniana. Wiersze, rysunki. Nota edytorska: J. Pluta. Rysunki: R. Milczewski-Bruno, B. Woortmann. Przygotowali do druku: J. Pluta, J. Soliński. Bydgoszcz: Galeria Autorska J. Kaji i J. Solińskiego 1985, [40] s.

Na prawach rękopisu; teksty w języku polskim i niemieckim.
Tu także: wiersze poświęcone R. Milczewskiemu-Brunowi autorów: A. Pańta, B. Michnik, J. Leppek. – wspomnienia: K. Nowosielski: Ostatnia rozmowa z Brunem; A. Rozenfeld: Nie dojechałeś do mnie.... – fragmenty listów R. Milczewskiego-Bruna do J. Pluty i L. Przyjemskiego oraz wypowiedzi na temat życia i twórczości R. Milczewskiego-Bruna autorów: M. Kisiel, J. Marx, P. Müldner-Nieckowski, K. Nowicki.

15. [Poezja, proza, listy]. T. 1-3. Wybór i oprac.: J. Szatkowski i C.M. Szczepaniak. Wstęp: K. Nowicki. Posłowie: J. Szatkowski. Warszawa: Czytelnik 1989.

T. 1. Poezja, 348 s.

Zawartość

K. Nowicki: Milczewska okolica. – Wiersze z tomów poz. , , , , , – oraz: Wiersze drukowane w czasopismach i almanachach; Wiersze odszukane.

T. 2. Proza, 351 s.

Zawartość

Jak już, to już [poz. ], Kontra. Re. (Felietony) [poz. ], – oraz: Z wypowiedzi rozproszonych.

T. 3. Listy, 446 s.

Wybór korespondencji do rodziny i przyjaciół, m.in. M. Czychowskiego, P. Müldnera-Nieckowskiego, J.L. Ordana, J. Pluty, I. Polakowskiej-Milczewskiej, E. Redlińskiego, I. i J. Szatkowskich, J. Żernickiego.

16. Mamo przyszedłem straszyć. Wiersze i rysunki. Wybór: S. Milczewski, J. Pluta. Grudziądz: Dica 2002, 69 s.

17. Gdzieś w nas piją wodzowie klęski. Wybrane małe prozy i rysunki. Wybór i oprac.: S. Milczewski, J. Pluta. Wstęp: J. Kryszak. Rysunki: R. Milczewski-Bruno. Grudziądz: Dica 2004, 143 s.

Zawiera wybrane drobne utwory prozą oraz powieść: Jak już, to już [poz. ].

Omówienia i recenzje

Autor o sobie

R. Milczewski-Bruno: Sit venia verbo. Poezja 1973 nr 11 [dot. stosunku do antyku].
R. Milczewski-Bruno: [Wypowiedź dot. stosunku do poezji]. Poezja 1973 nr 8.

Słowniki i bibliografie

• „Rocznik Literacki 1979” wyd. 1983 (A. Biernacki).
J. Madejska: Ryszard Milczewski-Bruno. Zestawienie bibliograficzne. Poradnik Bibliograficzny 1991 nr 4.

Ogólne

Artykuły

K. Nowicki: Święty Bruno z Grudziądza. Tygodnik Kulturalny 1972 nr 2.
J.Z. Brudnicki: Zostawić siebie. O wierszach Ryszarda Milczewskiego-Bruna. „Tygodnik Kulturalny 1973 nr 20.
A. Zawada: Poeta pogranicza kultur. Ryszard Milczewski-Bruno. „Literatura Ludowa1973 nr 6.
M. Krassowski: Milczewski-Bruno. „Poezja1974 nr 12, przedruk pt. Na przekór tradycji. W tegoż: Granice sensu. Warszawa 1980.
A. Tchórzewski: Zabawy frywolne i poważne. Okolice 1975 nr 3.
P. Dybel: Z nami polski kochana nicponia. Nowy Wyraz 1977 nr 12.
Z. Jerzyna: Bruno. Poezja 1979 nr 8.
J. Pluta: Bruno. Tygodnik Kulturalny 1979 nr 24.
C. Szczepaniak: Człowiek naszych potarganych czasów. Poezja 1979 nr 8.
J. Żernicki: Tren dla Bruna. Poezja 1979 nr 8.
A. Zawada: O ludowości literatury lat siedemdziesiątych. Literatura Ludowa 1980 nr 4/6.
J.Z. Brudnicki: Chwileczkę, ja jeszcze w sprawie Bruna. Poezja 1981 nr 9 [o stosunku krytyki do twórczości R. Milczewskiego-Bruna].
J. Żernicki: Bruno i Sted. Poezja 1981 nr 9 [dot. też E. Stachury].
M. Skuczyńska: Poeta – ale jakoś nie taki. W: Tematy. Łódź 1982.
J. Świątkowski: Bruno. Tygodnik Kulturalny 1982 nr 33.
J. Pluta: Gdzieś w nas śpią niezłomni. Tygodnik Kulturalny 1984 nr 25.
Z. Trziszka: Milczewska słowica. Przegląd Tygodniowy 1984 nr 15, polemika: S. Jasiński: Nietolerancja. „Fakty” 1984 nr 27; Z. Pietrasik: Krytyk – robociarz ma pomysł. „Polityka” 1984 nr 16.
I. Milczewska: Bruno – jakim go pamiętam. Nowości”, Toruń 1985 nr 43 [wspomnienia żony].
Z. Trziszka: Ale kto mnie zrozumie... Zdanie 1985 nr 1.
J.Z. Brudnicki: Stale w rozjazdach, w niebiesiech i grobie. (Legenda Ryszarda Milczewskiego-Bruna). W: Kaskaderzy literatury. Łódź 1986, wyd. 2 tamże 1990.
Z. Trziszka: Z plebejusza poeta. Opole 1986 nr 4.
M. Kisiel: Wybory Ryszarda Milczewskiego-Bruna. „Pismo Literacko-Artystyczne1987 nr 11/12.
K. Nowicki: Milczewska okolica. Literatura 1987 nr 2.
P. Dybel: Błogosław Polsko Alkoholska! (O poezji Ryszarda Milczewskiego-Bruna). W tegoż: Ziemscy, słowni, cieleśni. Warszawa 1988.
J. Drzewucki: Święci literatury polskiej. W tegoż: Chaos i konwencje. Kraków 1989.
M. Kluz: Powrót po złote runo awangardy. Poezja 1989 nr 3.
Z. Trziszka: Poeta, ale jakoś nie taki. Miesięcznik Literacki 1989 nr 11/12.
Z. Trziszka: Nowe parametry wrażliwości. Metafora 1990 nr 1/2.
L. Żuliński: Podsumowanie legendy. Literatura 1990 nr 3.
W. Kass: Erotyki Ryszarda Milczewskiego-Bruna. „Litteraria1991.
M. Świeca: Popularność twórczości „kaskaderów literatury” wśród młodzieży szkół średnich i studentów. Kieleckie Studia Pedagogiczne i Psychologiczne 1993 t. 7.
W. Kass: Ryszard Milczewski-Bruno: Erotyki Ryszarda Milczewskiego-Bruna; Traktat o pijaństwie, czyli o wyprzedzaniu i pozostawaniu w tyle. W tegoż: Zderzenia. Sopot 1995.
D.T. Lebioda: Hermeneutyka śmietnika. O poezji Ryszarda Milczewskiego-Bruna. W tegoż: Przedsionek wieczności. Bydgoszcz 1998, Marmur i blask. Bydgoszcz 2000.
J. Szatkowski: Bracia: poeta i bokser. Czas Kultury 1998 nr 3 [dot. R. Milczewskiego-Bruna i jego brata Henryka].
S. Jasiński: Gdzie mój regiment, mój koń? O poezji Ryszarda Bruna-Milczewskiego. „PAL Przegląd Artystyczno-Literacki 1999 nr 4.
J. Marx: Poezja i proza piwem płynąca. W tegoż: Legendarni i tragiczni. Warszawa 2002.
K. Nowosielski: Życie „na hurra!. (O R. Milczewskim-Brunie). Topos 2002 nr 3.
S. Stanik, J. Świątkowski: Poeta – twórca poezji a nie wierszy. Akant 2002 nr 5.

Brzegiem słońca

M. Garbala: Okolice autentyzmu. Agora 1968 nr 23.
J. Markiewicz: Wiersze z Lasceaux. Kultura 1968 nr 14.

Poboki

K. Karasek: Poezja poboków. Nowy Wyraz 1972 nr 1.
J. Pluta: Piękne chropawe zdania i wielka peryferia. Nadodrze 1972 nr 16.
I. Smolka: Obok „Poboków. Twórczość 1972 nr 9.
J. Szatkowski: Poezja przydrożna a próżna. Regiony 1972 nr 13/14.
L. Szaruga: Istnieć na własny rachunek. Nowy Wyraz 1973 nr 3.
T. Komendant: Kadłubki albo nowy dziejopis. Nowy Wyraz 1975 nr 6 [dot. też Dopokąd; Podwójna należność].

Podwójna należność

Z. Bieńkowski: Naśladowanie żywiołu. Kultura 1972 nr 48, przedruk w tegoż: Ćwierć wieku intymności. Warszawa 1993.
J. Gondowicz: Dygresje na temat Milczewskiego-Bruna. „Nowy Wyraz1973 nr 3.
C. Niedzielski. „Rocznik Kulturalny Kujaw i Pomorza1973/74.
Z. Polsakiewicz: Podróże w Polskę. Tygodnik Kulturalny 1973 nr 1.
K. Sielicki: Poezja realistyczna. Kultura 1973 nr 5.
A. Warzecha: Mignęła mi ludzka twarz. Nowy Wyraz 1973 nr 5.
T. Komendant: Kadłubki albo nowy dziejopis. Nowy Wyraz 1975 nr 6 [dot. też Dopokąd; Poboki].

Dopokąd

T. Komendant: Kadłubki albo nowy dziejopis. Nowy Wyraz 1975 nr 6 [dot. też: Poboki; Podwójna należność].
P. Matywiecki. „Regiony1975 nr 3.
A. Sidorski: Skąddokąd” św. Bruna z Grudziądza. Poezja 1975 nr 10.
I. Smolka: Między „dopokąd” a „do-ostatecznie. Twórczość 1975 nr 9.

Jesteś dla mnie taka umarła

Z. Bieńkowski: Pozory. Kultura 1974 nr 22.
T. Komendant: Nowe szaty królowej. Nowy Wyraz 1976 nr 8.

Nie ma zegarów

A.K. Waśkiewicz: Tradycja i talent indywidualny. Życie Literackie 1978 nr 48.
T.J. Żółciński: Poeta osobny. Fakty 1978 nr 21.
J. Żernicki: Zesławieć siebie muszę sam. Poezja 1979 nr 4.

Jak już, to już

J. Termer: Proza poety. Nowe Książki 1984 nr 11.
E. Walasiewicz: W poszukiwaniu uniwersalnych wartości życia. Okolice 1984 nr 10/12.

J. Prevért: Poezje wybrane

J. Gizella: Cała osobność. Nowe Książki 1981 nr 12.

Gwizdy w obecność

J.Z. Brudnicki: Bruna podwójne życie. Poezja 1982 nr 10.
C. Szczepaniak: Choć i gdy nie wrócę to będę!Tygodnik Kulturalny1982 nr 20.
L. Żuliński: Przeciw legendzie. Tu i Teraz 1982 nr 12.
W. Zieliński: Dziedzictwo Villona. Życie Literackie 1983 nr 24.
J. Pluta: Ostatni tomik Bruna. Odra 1984 nr 3.

Bruniana

T. Olszewski: Poza konwencjami. Tygodnik Kulturalny 1986 nr 18.

Poezja, proza, listy

P. Bratkowski: Reszta jest legendą. Tygodnik Kulturalny 1990 nr 4.
M. Kisiel: Klasyk naszej współczesności. Twórczość 1990 nr 3.
L. Żuliński: Podsumowanie legendy. Literatura 1990 nr 3.

Mamo przyszedłem straszyć

J. Orlikowski: Wiersze „małego awanturnika. Akant 2002 nr 10.