BIO
Urodzona 23 listopada 1914 w Łodzi; córka Jana Zandla, urzędnika, i Doroty z Gordonów. W 1919-25 mieszkała z rodzicami w Gdańsku. Po powrocie do Łodzi uczęszczała do Gimnazjum im. E. Orzeszkowej; w 1934 zdała maturę. Następnie przez rok studiowała w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. W 1935 została aresztowana za współpracę ze związanym z Komunistyczną Partią Polski tygodnikiem „Kronika”; po półrocznym śledztwie sprawę umorzono. W 1937 wyszła za mąż za Ignacego Złotowskiego, docenta fizyki, i wraz z nim wyjechała do Paryża, gdzie uczęszczała na wykłady z historii cywilizacji i socjologii w Collége de France. Po wybuchu II wojny światowej, w 1940 była sekretarzem redakcji wydawanego w Paryżu tygodnika „Czarno na białym”. Po zajęciu Paryża przez Niemców, w czerwcu tegoż roku wyjechała do Maroka, a następnie na początku 1941 do USA. Zamieszkała w Nowym Jorku i do 1944 pracowała w amerykańskim radiu przy audycjach w języku polskim, a później przy publikacjach kierowanych do kraju. Po wojnie była zatrudniona do 1946 w redakcji tygodnika „Time”, jako pracownik badawczy w dziale międzynarodowym. W 1947, po rozwodzie z Ignacym Złotowskim, wyszła za mąż za Jerzego Michałowskiego, w tym czasie ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie i przeniosła się do Anglii. Twórczość przekładową oraz publicystyczną rozpoczęła w 1948, debiutując tłumaczeniami oraz korespondencjami drukowanymi w „Przekroju”; z tygodnikiem tym współpracowała stale w latach następnych (m.in. w 1950-54 seria felietonów literackich pt. Jaś chodzi do przedszkola). Od 1952 była członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP) (do rozwiązania Związku w 1983). W 1953 wróciła do kraju i zamieszkała w Warszawie. Publikowała nadal w „Przekroju” (do 1971; tu też pod pseudonimami: Maria Zientarowa, Siostry Rojek; m.in. cykle: w 1959 List z Nowego Jorku, List z Meksyku, w 1964 Wojna domowa, Siostry Rojek...; przed 1968 publikowała tu również pod pseudonimem Michalina Wilkoszowa). Utwory zamieszczała również w piśmie „Świat” (1952, 1956, 1960-67; tu m.in. w 1965-67 rubryka Kobieta światowa). W 1956-60, towarzysząc mężowi, który pełnił funkcję szefa Misji Polskiej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych, przebywała w Nowym Jorku. W tym czasie opublikowała kilka opowiadań pod pseudonimem Mira Michal w magazynach literackich, m.in. „Harper's Magazine” (1958), „Southern Review” (1960), „Mademoiselle” (1963), „Glamour Magazine” (1963), „The New Yorker” (1964). W 1967-70 przebywała w Waszyngtonie, gdzie jej mąż był ambasadorem. W 1972-74 zamieszczała przekłady z literatury amerykańskiej w miesięczniku „Literatura na Świecie” (podpisana też M. Zientarowa). W 1976 jako wiceprezes Klubu Tłumaczy przy ZLP brała udział w organizowaniu kursu dla młodych tłumaczy i wykładała tam sztukę tłumaczenia utworów teatralnych. W 1978 publikowała cykl pt. Pamiętnik szalonej gospodyni w tygodniku satyrycznym „Szpilki” (podpisana M. Zientarowa). Brała udział w pracach zarządu Agencji Autorskiej, jako przedstawicielka ZLP (1976-81) oraz Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS” (ZAiKS) (1980-84 członek Komisji Rewizyjnej, 1984-92, sądu koleżeńskiego). Za pracę przekładową otrzymała w 1986 nagrodę ZAiKS-u. W 1989 została członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i weszła w skład zarządu Oddziału Warszawskiego. Od 1993 stale współpracowała z miesięcznikiem „Twój Styl”, a od 1996 publikowała stały felieton w „Życiu Gospodarczym”. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976) oraz odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1986). Zmarła 19 sierpnia 2007 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Twórczość
1. Drobne ustroje. [Opowiadania satyryczne]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 183 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1956; wyd. 2 [!] Warszawa: Czytelnik 1961; wyd. 3 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980.
Zawartość
2. Przez śniegi północy. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 58 s.
3. Nobody told me how. A diplomatic entertainment. New York: J.B. Lippincott 1962, 184 s. Wyd. nast. London: V. Gollancz 1963.
4. Wojna domowa. [Opowiadania satyryczne]. Warszawa: Czytelnik 1964, 188 s. [Wyd. 4] Warszawa: Prószyński i S-ka 1997, 284 s. Por. poz. ↑.
Zawartość
Wyd. łącznie z poz. ↑ pt.: Wojna domowa; Wojna domowa trwa. Warszawa: GiG [R. Ginalski i S-ka] 1990, 364 s.; pt. Wojna domowa. Warszawa: Trio 1994.
5. Wojna domowa. Scenariusz serialu. Telewizja Polska 1965.
6. Wojna domowa. Scenariusz serialu. Seria 2. Telewizja Polska 1966.
7. Wojna domowa trwa. [Opowiadania satyryczne]. Warszawa: Czytelnik 1966, 223 s.
Zawartość
Wyd. łącznie z poz. ↑ pt.: Wojna domowa; Wojna domowa trwa. Warszawa: GiG [R. Ginalski i S-ka] 1990, 364 s.; pt. Wojna domowa. Warszawa: Trio 1994.
8. Przeprawa. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1971, 243 s.
9. Mistrz Pędzel. [Opowiadanie dla młodzieży]. Warszawa: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa Książka Ruch” 1974, 70 s. Wyd. 2 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1977.
10. Ania i Ewa i Marian i Rusak i inni... [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1975, 55 s. Wyd. 2 tamże 1977. Por. poz. ↑, ↑.
Nagrody
Przekłady
niemiecki
11. O Ani, Ewie, Marianie, Marsjanach i babci z Ziemi Lubuskiej. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1976, 46 s. Por. poz. ↑, ↑.
12. Trzy po trzy z sąsiadami. Nowe spotkanie z Marcinem. [Dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1978, 60 s.
13. Gertruda Stein. Warszawa: Czytelnik 1980, 139 s.
Zawartość
14. Sezamki. [Dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980, [12] k.
15. Ania i Ewa i Marian i Rusak i Tatry, no i Dżo. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982, 49 s. Por. poz. ↑, ↑.
Przekłady
słowacki
16. Portret nocą malowany. [Powieść]. „Świat Młodzieży” 1983 nr 56-75. Wyd. osobne Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza [1985], 125 s.
17. Róża jest różą... (Monodram). Prapremiera: Warszawa, Teatr Stara Prochownia 1983 (wykonanie: R. Hanin). Druk „Dialog” 1984 nr 2 s. 18-32.
Adaptacje
telewizyjne
18. Zaczęło się od Marii. Rzecz o Marii Skłodowskiej-Curie. (Monodram). „Dialog” 1986 nr 12 s. 38-54.
Przekłady
słowacki
19. Przez kuchnię i od frontu. Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 1988, 179 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo „Twój Styl” 1993.
20. Nie tylko o hamburgerze. Kuchnia amerykańska. Warszawa: Watra 1990, 206 s.
21. Do zobaczenia, stary wilku. Opowieść o przyjaźni Ernesta Hemingwaya z jego polskim tłumaczem Bronisławem Zielińskim. Warszawa: Prószyński i S-ka 1997, 154 s.
Przekłady
Adaptacje
radiowe
Wyd. osobne opowiadań „Koncert czerwcowy”, „Jezioro Księżycowe” pt. Jezioro księżycowe. Warszawa: Książka i Wiedza 1980, 210 s.
Wystawienia następne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1973, 1978, 1988, 1996.
