BIO

Urodzony 22 marca 1910 w Rohoźnicy pod Wołkowyskiem w rodzinie ziemiańskiej; syn Oskara Meysztowicza i Florentyny z Kęszyckich. Do szkół uczęszczał w Wilnie; tam też ukończył w 1929 Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta. W latach szkolnych należał do harcerstwa. W 1929 rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) w Krakowie. Został członkiem organizacji akademickiej Myśl Mocarstwowa, a później prezesem jej Wileńskiego Koła. Po roku studiów wrócił do Wilna i pracował jako praktykant w Wileńskim Prywatnym Banku Handlowym. W kwietniu 1931 powrócił na studia, zdając zaległe egzaminy. Debiutował w 1931 felietonem pt. Pocałunek w świetle prawa rzymskiego, wydrukowanym anonimowo w organie Myśli Mocarstwowej na UJ pt. „Civitas Academica” (nr z 1 czerwca). Po zaliczeniu II roku studiów rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (MSZ). W 1932-35 był pracownikiem kontraktowym w Konsulacie Rzeczpospolitej Polskiej (RP) w Marsylii. Równocześnie kontynuował studia prawnicze na UJ; w 1934 uzyskał magisterium. Od 1936 pracował w poselstwie w Budapeszcie jako attaché, od 1937 w Delegacji RP przy Lidze Narodów w Genewie i w poselstwie RP w Bernie jako kierownik wydziału konsularnego. W grudniu 1938 powrócił do kraju i pracował w Departamencie Politycznym MSZ jako referendarz. W lipcu 1939 ożenił się z Halszką Nawroczyńską, pianistką. Po wybuchu II wojny światowej ewakuował się wraz z częścią personelu MSZ do Rumunii. Stamtąd przedostał się do Francji i rozpoczął ochotniczą służbę wojskową. W 1940 roku ukończył w Bretanii Szkołę Podchorążych Piechoty i został przydzielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Brał udział w kampanii norweskiej (kwiecień-czerwiec 1940). W 1940-45 służył w Wojsku Polskim w Wielkiej Brytanii; w 1941-42 był przydzielony do polskiej misji wojskowej w Kanadzie, w 1944 odkomenderowany do Ministerstwa Informacji i Dokumentacji w Londynie. Od kwietnia 1945 pełnił obowiązki konsula RP w Dublinie. W sierpniu 1946 powrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie. Za swój właściwy debiut uważał opublikowany w 1946 w tygodniku „Odrodzenie” (nr 36) artykuł związany z II wojną światową pt. Strzępy epopei. W tym okresie rozpoczął także twórczość przekładową z języka angielskiego i francuskiego. W 1946-48 pracował w Centrali Handlu Zagranicznego „Polimex”. Równocześnie w 1947-48 kierował działem zagranicznym dziennika „Słowo Powszechne”. W 1948-50 był redaktorem w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Następnie przez kilka lat pozostawał bez stałej pracy. W 1957 był współzałożycielem Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego (ChSS) oraz tygodnika ilustrowanego „Za i przeciw”, w którym następnie pełnił funkcję sekretarza redakcji (1957-62), redaktora naczelnego (do 1965) i członka komitetu redakcyjnego (do 1975). Od 1958 należał do Związku Literatów Polskich (ZLP). Był członkiem Zarządu Ogólnopolskiego Komitetu Pokoju i Stołecznego Komitetu Frontu Jedności Narodu (1960-64). Od 1969 do 1978 redagował „Biuletyn Wewnętrzny” wydawany przez ChSS. W 1975 przeszedł na emeryturę. W 1982-89 był przez dwie kadencje sędzią Trybunału Stanu. W 1986 otrzymał nagrodę publicystyczną im. W. Kętrzyńskiego, przyznawaną przez Zarząd Główny ChSS i redakcję „Tygodnika Polskiego”. W 1986-90 był członkiem Narodowej Rady Kultury. W 1986-89 wchodził w skład Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa. Był współzałożycielem i członkiem władz Unii Chrześcijańsko-Społecznej, ugrupowania społeczno-politycznego utworzonego w 1989 z przekształcenia ChSS. Odznaczony Krzyżem Walecznych (1940), Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Krzyżem Kawalerskim (1975) i Krzyżem Komandorskim (1984) Orderu Odrodzenia Polski oraz wyróżnieniami zagranicznymi: Krzyżem Kawalerskim Korony Włoskiej, Krzyżem Kawalerskim Gwiazdy Rumuńskiej, francuskim Croix de Guerre i Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Królestwa Norwegii. Zmarł 27 lutego 1997 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Saga Brygady Podhalańskiej. [Pamiętnik]. Warszawa: Czytelnik 1957, 201 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1958; wyd. 3 uzupełnione i poprawione Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1987.

2. Polacy w bitwie o Narwik 1940. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1968, 151 s.

Popularna praca historyczna.

3. Husaria pod Kircholmem 1605. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1970, 164 s.

Popularna praca historyczna.

4. Trzy korony. Opowieść historyczna. Warszawa: Czytelnik 1972, 331 s.

Dot. historii Anglii w XVII i XVIII wieku.

5. Z walk Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Narwik 1940. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Wydawnictwo Sport i Turystyka 1972, 27 s.

Popularna praca historyczna.

6. Pod Cecorą i Chocimiem 1620-1621. Warszawa: Wydawnictwa Ministerstwa Obrony Narodowej 1974, 159 s.

Popularna praca historyczna.

7. Trzecia postać Marianny. Opowieść z historii Francji. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1974, 293 s.

Cz. 1 cyklu; cz. 2 zob. poz. .

8. Upadek Marianny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1976, 337 s.

Cz. 2 cyklu; cz. 1 zob. poz. .

9. Żelazny Książę. [Opowieść historyczna]. Warszawa: Czytelnik 1978, 303 s.

Dot. A.W. Wellingtona.

10. Czas przeszły dokonany. Wspomnienia ze służby w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w latach 1932-1939. Przedmowa: H. Batowski. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1984, 338 s. Wyd. 2 Warszawa: Instytut Prasy i Wydawnictw Novum 1989.

11. Korona pod gilotyną. Opowieść historyczna. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1984, 351 s.

Dot. historii Francji XVIII wieku.

Przekłady

1. J.E. Steinbeck: Myszy i ludzie. [Powieść]. Warszawa: Wiedza 1948, 112 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1965, wyd. 3 tamże 1974.
2. H.W. van Loon: Życie i czasy Rembrandta. Wyd. skrócone. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 272 s.
3. E.E. Wand: Renegat. Powieść. Warszawa: Czytelnik 1953, 499 s.
4. A.C. Doyle: [Opowiadania]. W: A.C. Doyle: Zagadki Sherlocka Holmesa. Przeł. T. Evert, J. Meysztowicz. Warszawa: Iskry 1955. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1956, wyd. 3 1964, wyd. 4 skrócone 1972, toż: wyd. 5 1978, wyd. 2[!] 1980, wyd. 6 1984; Warszawa: Rytm; Waza [2002], tamże [2003]. – A.C. Doyle: Tańczące sylwetki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1967. – A.C. Doyle: Zabójstwo przy moście. Warszawa: Książka i Wiedza 1969. – A.C. Doyle: Tragiczny romans. Opowiadania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1972. – A.C. Doyle: Harpun Czarnego Piotra. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1973 s. 96-116. – A.C. Doyle: Zniknięcie młodego lorda. Opowiadania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1987. – A.C. Doyle: Tajemnica żółtego pince-nez. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1988.
5. R.L. Stevenson: Porwany za młodu. [Powieść]. Wstęp: S. Helsztyński. Warszawa: Iskry 1955, 274 s. Wyd. nast.: wyd. 2-7 tamże 1956-1984; wyd. 8 Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1986; Łódź: 86 PRESS [1992]; Poznań: Podsiedlik-Runowski i Spółka 1994, wyd. nast. tamże 1997.
Cz. 1; cz. 2 zob. poz. .
6. M. Cohen: O czym nie wie majster. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1956, 275 s.
7. R.L. Stevenson: Katriona. Część druga „Porwanego za młodu”. Warszawa: Iskry 1956, 342 s. Wyd. nast.: tamże: 1958, wyd. 3 1966, wyd. 4 1975, wyd. 5 1986; Łódź: 86 PRESS [1992].
Cz. 2; cz. 1 zob. poz. .
8. N. Greffe: Zielone winogrona. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1957, 210 s.
9. J. London: Z „Podróży Smarka. W: J. London: Dzieła wybrane. [Red.] K. Piotrowski. T. 8. Warszawa: Iskry 1957 s. 407-455.
10. A. Eden: Pamiętniki 1923-1938. Red.: S. Zabiełło. T. 1-2. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1970, 1972, 475 + 444 s.
T. 1. W obliczu dyktatorów; T. 2. Obrachunki.
11. M. Hyman: Heca z panem sierżantem. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwa Ministerstwa Obrony Narodowej 1972, 259 s.
12. S. Newman: Gwarancje brytyjskie dla Polski: marzec 1939. Przypisy przeł. T. Szafrański. Przedmowa: A. Czubiński. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1981, 286 s.

Nadto przekłady prac z zakresu ekonomii, ekonomii politycznej, polityki, historii i wojskowości.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1966, 1988, 1996.

Wywiady

Jubileuszowe refleksje – w roku 25-lecia. Rozm. J. Kliś. „Za i Przeciw1982 nr 11/12.
Czuję się dinozaurem kresowym. Rozm. H. Radej. „Kamena1990 nr 1.

Czas przeszły dokonany

J. Koprowski: Pamiętniki dyplomaty. „Perspektywy1985 nr 8.
M. Krasicki: Wspomnienia z myszką. „Kierunki1985 nr 22.
J. Lewandowski: Polityka w anegdocie. „Tygodnik Kulturalny1985 nr 21.
A. Woźny: Wspomnienia dyplomaty. „Opole1986 nr 2.

Korona pod gilotyną

B. Ryba: Z tronu na szafot. „Nowe Książki1985 nr 3.
J. Saski: Królem być. „Tygodnik Kulturalny1985 nr 7.
R. Zieliński. „Za i Przeciw1985 nr 5.

J.E. Steinbeck: Myszy i ludzie

L. Porembski: O czystość języka. „Tygodnik Powszechny1948 nr 46.
J. Jarniewicz: Co do cholery gryzie tych facetów?Literatura na Świecie1999 nr 9.