BIO
Urodzony 21 maja 1931 w Toruniu w rodzinie nauczycielskiej; syn Ignacego Melkowskiego i Stefanii z Ziółkowskich. W czasie okupacji niemieckiej przebywał we wsi Ciechocin (województwo toruńskie). Od 1945 uczęszczał do gimnazjum początkowo w Toruniu, a później do Miejskiego Gimnazjum i Liceum w Golubiu (obecnie Golub-Dobrzyń). Po zdaniu matury w 1950 studiował polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu (do 1953) i na Uniwersytecie Warszawskim (UW); w 1955 uzyskał magisterium. W tymże roku debiutował recenzją powieści Dmitrija Mamin-Sibirjaka Złoto, opublikowaną w „Sztandarze Młodych” (nr 224). W 1955-63 pracował jako bibliotekarz, a następnie kustosz w Bibliotece Narodowej w Warszawie; w 1963-65 pełnił funkcję sekretarza redakcji „Rocznika Biblioteki Narodowej”, a w 1964-83 wchodził w skład rady redakcyjnej tego wydawnictwa. Równocześnie kontynuował pracę naukową. W 1962 uzyskał na UW doktorat, na podstawie rozprawy Poglądy estetyczne i działalność krytycznoliteracka Bolesława Prusa (promotor profesor Julian Krzyżanowski). Rozwijał twórczość krytycznoliteracką, zamieszczając liczne recenzje oraz artykuły w „Nowej Kulturze” (1960-63), „Kulturze” (1963-65, 1969-74), „Twórczości” (1964-69). W 1963-72 był konsultantem i członkiem zarządu Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy przy Związku Młodzieży Wiejskiej. W 1965 przeniósł się do Torunia, na stanowisko wykładowcy na UMK. Recenzje, artykuły i felietony publikował m.in. w „Tygodniku Kulturalnym” (1967-74), „Pomorzu” (1968-72), piśmie „Fakty i Myśli” (1969-74), „Miesięczniku Literackim” (1971-75, 1986-88), „Nowych Książkach” (1972-75), „Argumentach” (1974-80). Od 1968 należy do Związku Literatów Polskich (ZLP; z przerwą w 1983-86); w 1976-83 pełnił funkcję prezesa Oddziału Toruńskiego ZLP i był członkiem Zarządu Głównego ZLP. W 1976 został członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu. W tymże roku, jako stypendysta Ministerstwa Kultury i Sztuki, przebywał w Moskwie i Leningradzie. W 1976-79 był kierownikiem działu krytyki literackiej w tygodniku „Literatura” (tu też stały felieton pt. Literatura i życie, recenzje i artykuły). W 1979-81 należał do zespołu redakcyjnego miesięcznika „Poezja” (tu także artykuły i recenzje). Był też członkiem redakcji toruńskiego almanachu Tematy. W 1972 ożenił się z Krystyną Zielińską, historyczką. W 1988 został członkiem Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). W tymże roku podróżował po Ukrainie śladami Jarosława Iwaszkiewicza i bohaterów jego prozy. W 1991 odbył podróż do Chin; cykl reportaży z tej wyprawy zamieszczał w toruńskim tygodniku „Flis” (tu nadto w 1991-92 liczne recenzje, artykuły i felietony). W 1993 przebywał w USA (Washington, Maryland, Oregon, Kalifornia), gdzie zbierał materiały do książki eseistyczno-reportażowej. W 1996 przeszedł na emeryturę. W 2000 prowadził wykłady jako „visiting professor” na Southern Oregon University w Stanach Zjednoczonych. Wyróżniony odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1980), Złotym Krzyżem Zasługi (1980) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1989). Zmarł 11 lutego 2015 w Toruniu; pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Ciechocinie.
Twórczość
1. Od Puszkina do Erenburga. Poradnik bibliograficzny. Warszawa: Biblioteka Narodowa 1959, 72 s.
2. Bolesław Prus. 1847-1912. Poradnik bibliograficzny. Warszawa: Biblioteka Narodowa 1962, 40 s. Wyd. 2 uzupełnione 1964.
3. Poglądy estetyczne i działalność krytycznoliteracka Bolesława Prusa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 273 s. Wyd. 2 tamże 1966.
4. Bryll. [Tłum. na język angielski] M. Spasowska. Warszawa: Agencja Autorska 1974, 50 s.
5. Eseje. (Toruń literacki). Toruń: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego 1977, 16 s.
Zawartość
6. Świadectwo obecności. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1978, 327 s.
7. Pisarz w społeczeństwie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1979, 263 s.
8. Oczekiwania i zapowiedzi. [Recenzje literackie]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1980, 260 s.
9. Rówieśnicy i bracia starsi. [Szkice i recenzje literackie]. Warszawa: Czytelnik 1980, 355 s.
Zawartość
10. Powód czytania. [Szkice i recenzje literackie]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1982, 239 s.
11. Różne strony. [Szkice wspomnieniowe]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1983, 430 s.
Zawartość
12. Domena prozy. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1984, 413 s.
Zawartość
13. Wojciech Żukrowski. [Monografia]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1985, 240 s.
14. Wyznania zawieszonego. [Felietony]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1987, 262 s.
15. Powieść na rozdrożu. Poetyka „Sławy i chwały” Jarosława Iwaszkiewicza. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1994, 241 s.
16. Podążając za słońcem. Dwaj dżentelmeni z Europy Środkowej próbują odkryć Amerykę. Toruń: Klub Rotariański 1997, 361 s.
17. Świat opowiadań. Krótkie formy w prozie Jarosława Iwaszkiewicza po roku 1939. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1997, 332 s.
18. Między uwielbieniem a odrzuceniem. Problematyka profesjonalnego odbioru dzieł literackich na przykładzie głosów krytyki z lat 1945-1995 o twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Toruń: A. Marszałek 2004, 356 s.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Przekłady
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1989, 1996, 1997, 1998, 2005.
