BIO

Urodzony 21 stycznia 1901 w Warszawie; syn Jana Wiktora Meissnera, artysty rzeźbiarza i medaliera, i Anny z domu Braun. Uczył się najpierw przez dwa lata w prywatnej szkole Henryka Rygiera w Grodzisku Mazowieckim, a następnie uczęszczał do Gimnazjum im. S. Staszica w Warszawie. Należał do Związku Harcerstwa Polskiego. W 1916 opuścił gimnazjum i podjął naukę w Szkole Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda. W październiku 1917 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W październiku 1918 wyjechał do Lublina i rozpoczął ochotniczą służbę wojskową w 2. Eskadrze Lotniczej. W 1919 pełnił funkcję podoficera technicznego i magazyniera w 7. Eskadrze Lotniczej we Lwowie oraz ukończył pierwszy kurs Krakowskiej Szkoły Pilotów. W 1920 został przeniesiony do Wyższej Szkoły Lotniczej w Ławicy pod Poznaniem i został mianowany pilotem; ukończył też kurs w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych w Toruniu. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej w Toruńskiej Eskadrze Wywiadowczej; zdemobilizowany w lutym 1921, wstąpił do Oddziałów Destrukcyjnych Górnego Śląska i brał udział w trzecim powstaniu śląskim jako dowódca grupy „Południe”. W 1922 ożenił się ze Stanisławą Jajkowską, pracowniczką Banku Polskiego (zmarła tragicznie w 1924). W tymże roku został przyjęty do wojska i wcielony do 12. Eskadry 1. Pułku Lotniczego w Warszawie. W 1923 odbył kurs szkoleniowy przy Szkole Podchorążych oraz podjął studia w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. W 1924 przeniósł się do Bydgoszczy na stanowisko instruktora pilotażu w 3. Eskadrze 11. Pułku Myśliwskiego. W 1925 ożenił się z Zofią Cichocką (rozwód 1939). W tymże roku debiutował wierszem pt. Lotnicy, opublikowanym w poznańskim czasopiśmie „Lotnik” (nr 16); w 1927 ogłosił pierwsze opowiadania o tematyce lotniczej pt. We mgle i Biały reporter, na łamach pisma „Na fali” (nr 1). Utwory prozą zamieszczał też w „Naokoło świata” (1927-36, z przerwami). Przeniesiony w 1928 do Departamentu Aeronautyki w Warszawie na stanowisko referenta prasowego, pełnił zawodową służbę czynną w lotnictwie polskim; był kolejno dowódcą grupy szkoleniowej, a od 1931 szefem pilotów Eskadry Pilotażu w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie, w 1933 awansowany do stopnia kapitana, został dowódcą eskadry i instruktorem szkolnictwa pilotów w Dywizjonie Myśliwców w 2. Pułku Lotniczym w Krakowie. Wielokrotnie odnosił sukcesy w zawodach lotniczych (m.in. urządzonych z okazji olimpiady w Berlinie w 1936, piąte miejsce). Równocześnie rozwijał twórczość literacką. Opowiadania i artykuły o tematyce lotniczej ogłaszał zwłaszcza w „Kurierze Warszawskim” (1928-37), „Świecie” (1928-34), „Tęczy” (1928-32), „Żołnierzu Polskim” (1929-36), „Skrzydlatej Polsce” (1930-35, z przerwami; podpisany też J.M.), „Tygodniku Ilustrowanym” (1930-35), w „Polsce Zbrojnej” (1934-37). W 1931 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich). Należał do Polskiego PEN Clubu. W 1936 rozpoczął współpracę z Polskim Radiem w Krakowie w charakterze sprawozdawcy; przygotowywał audycje o tematyce lotniczej oraz pisał słuchowiska. W 1937-39 wchodził w skład komitetu redakcyjnego tygodnika „Młody Zawodowiec”, w którym publikował nowele i artykuły (podpisane też J.M.). Był działaczem Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej (RP; otrzymał odznakę „Zasłużony Działacz Lotnictwa Sportowego”), Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Związku Łowieckiego. 31 lipca 1939 został ze względów zdrowotnych przeniesiony w stan spoczynku. W tymże roku ożenił się z Krystyną Krupińską, romanistką. Po wybuchu II wojny światowej otrzymał przydział do Bazy Lotniczej w Dęblinie; brał udział w kampanii wrześniowej 1939. Następnie przedostał się do Rumunii, gdzie został internowany; na początku 1940 był kolejno delegatem Funduszu Pomocy w ambasadzie brytyjskiej i oficerem w ataszacie wojskowym RP w Bukareszcie. 16 maja dostał się do Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Polskiego w Lyonie. Po klęsce Francji ewakuował się przez Hiszpanię do Anglii i przebywał w bazie Polskich Sił Powietrznych (PSP) w Blackpool. Założył tu, wspólnie z lotnikami Zygmuntem Wasilewskim i Arturem Horowiczem, prywatne pisemko satyryczne „Polish Spritfire”; za wierszyk o Royal Air Force (RAF; w nr 1 z 5 września) został umieszczony w obozie dla oficerów wyłączonych ze służby czynnej w Rothesay na wyspie Bute. W grudniu 1940 z polecenia władz zorganizował Wojskową Rozgłośnię Radiową przy Biurze Propagandy Naczelnego Wodza i objął kierownictwo tej placówki. Niedopuszczony do służby w powietrzu ze względu na zły stan zdrowia (przebytą malarię) został lotniczym korespondentem wojennym. Od 1942 do czerwca 1943 był dyrektorem Polskiego Radia w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji w Londynie, a następnie kierownikiem programu. W 1942-45 zamieścił w radiu brytyjskim BBC około 100 reportaży z życia wojska polskiego i lotnictwa pt. Porucznik Herbert relacjonuje. Współpracował z polskimi czasopismami emigracyjnymi, m.in. z wydawanymi w Londynie „Wiadomościami Polskimi” (1941-43; też pod pseudonimami: Löjtnant Herbert, Porucznik Herbert), „Polską Walczącą” (1941-42) i „Nową Polską” (1942-45; podpisany też Porucznik Herbert). Od 1944 (w stopniu podpułkownika) pełnił funkcję szefa Wydziału Propagandy, Prasy i Informacji PSP. W 1946 powrócił do kraju i zamieszkał w Zakopanem. Kontynuował twórczość literacką, publikując opowiadania, artykuły i wspomnienia, m.in. w „Przekroju” (1945-57; podpisany też Porucznik Herbert), „Dzienniku Polskim” (1946; tu m.in. cykl pt. Listy z Londynu), „Żołnierzu Polskim” (1946-49, 1953, 1958-59; podpisany też Porucznik Herbert) oraz w „Skrzydlatej Polsce” (1947-48, 1956-57). W 1954 został wybrany do Miejskiej Rady Narodowej w Zakopanem. W 1955 przeniósł się na stałe do Krakowa. W 1970-78 pełnił funkcję prezesa Klubu Twórców Lotniczych. Za całokształt twórczości literackiej otrzymał w 1973 nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia. Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych (1920, 1922), Śląską Wstęgą Waleczności i Zasługi (1921), Krzyżem Virtuti Militari V klasy (1922), Krzyżem Niepodległości z Mieczami (1931), Srebrnym (1937) i Złotym (1953) Krzyżem Zasługi, Krzyżem Oficerskim (1955) i Krzyżem Komandorskim (1967) Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1959) i I klasy (1977), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1977). Zmarł 28 lutego 1978 w Krakowie; pochowany tamże na Cmentarzu Salwatorskim.

Twórczość

1. Hangar nr 7. [Opowiadania]. Warszawa: Biblioteka Groszowa 1927, 160 s. Wyd. nast.: Warszawa: Biblioteka „Echa Polskiego” 1932; Warszawa: Biblioteka „Kuriera Polskiego” 1938, tamże [ok. 1938].

Zawartość

Hangar nr 7 [przedruk poz. ]; We mgle; Biały reporter [przedruk poz. ]; Przeszkody lotu; Czerwone widmo; Znikające lotnisko; Koncern Koszuta.

2. Eskadra. [Powieść]. Gazeta Lwowska 1928 nr 70-120. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1928, 65 s. Wyd. nast.: tamże 1938; z podtytułem: Opowieść o wojnie polsko-sowieckiej 1920 roku. Warszawa: Return 1991, 130 s. Przedruk zob. poz. . Por. poz. .

3. Legenda Montpeltier. [Opowiadanie]. Ilustracja 1928 nr 11-15. Wyd. osobne Warszawa: Biblioteka Groszowa [1928], 31 s. Wyd. nast. łącznie z: P. de Ketchiva: Tajemnice Monte Carlo. Pamiętniki króla krupierów; poz. ; Ch.G. Norris: Idealny mąż; J. Hopper: Mrówki; Warszawa: Biblioteka Groszowa 1928, 142 s.

4. Pech. [Opowiadanie]. „Ilustracja1928 nr 16-20. Wyd. osobne łącznie z: J. Hopper: Mrówki; M. Foster: Hańba pani Redmond. Warszawa: Biblioteka Groszowa 1928. Przedruk zob. poz. .

5. Skok przez Atlantyk. [Opowiadania]. Warszawa: Biblioteka Groszowa [1928], 148 s. Wyd. nast.: Warszawa: Biblioteka „Kuriera Polskiego1933; Toruń: Biblioteka „Gazety Pomorskiej” 1938.

Zawartość

Skok przez Atlantyk; Sznur pereł; Samolot Lecarte'a; Wiedźma.

6. [Cztery tysiące trzysta] 4300 km. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1929, 237 s.

Zawartość

4300 km; Kurier świetlny; Deszcz; Katastrofa w Montpeltier [poz. ]; Czerwona jaszczurka; Morane nr 50, 19; Kanalia; Ola; Dzwon z Lamartin; La donna é mobile.

Adaptacje

radiowe

opowiadania pt. Dzwon z Lamartin. Polskie Radio 1936.

7. Szkoła orląt. Powieść. Tęcza 1929 nr 12-52. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1930, 288 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1934, wyd. 3 1936, wyd. 4 1937, wyd. 5 1938; wyd. 8 [!] poprawione Edinburgh: Składnica Księgarska 1944; Katowice: AWIR 1948; Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1957, wyd. 2 tamże 1960; Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985; wyd. 3 [!] Warszawa: Zrzeszenie Księgarstwa 1985; Warszawa: Iskry 1988. Przedruk zob. poz. .

Cz. 2 zob. poz. .
W wyd. 8 autor podpisany: Porucznik Herbert.

Przekłady

flamandzki

De vliegschool der adelaars. [Przeł.] J. Vikings. Brugge-Brussel 1945.

francuski

L'école des aiglons. [Przeł.] R. Rosciszewska. Paris 1939, wyd. nast. tamże: 1940, 1942, 1946, 1950, Bruges 1952.

8. Gwiaździsta eskadra. Dramat lotniczy. Scenariusz: J. Meissner. Dialogi: Z. Lasocki. Reżyseria: L. Buczkowski. Ekranizacja 1930.

Scenariusz oparty na powieści Eskadra [poz. ].

9. Licznik z czerwoną strzałką. Nowele lotnicze. Lwów: Książnica-Atlas 1931 [antydatowane 1930], 165 s.

Zawartość

Nieznany bohater; Przesyłka z Khartumu; L'oiseau blanc; Polnisches Flugwetter; Czwarta koperta; Dziwny pasażer; Śmierć lodowa; Licznik z czerwoną strzałką; Blagier; Ostatni lot; As.

10. Rekord. [Opowiadania]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1931, 173 s.

Zawartość

Rekord; Różowa perełka; Wróżba; Mniszka z Monte Benito; Ostatnia wyprawa prof. Risoera; Przez radio; Pilot, jakich mało; Pod Helenowem.

11. Los. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1932 [antydatowane 1931], 239 s.

Zawartość

Los; Rywale; Trzy wiatraki; Przed czołem burzy; Pozycja 1305; Wiraż; Raid; Załoga; Bociany; Gwiazdy Brodway'u; Za wcześnie.

Adaptacje

radiowe

opowiadania pt. Bociany. Powst. przed 1939.

12. Nauka pilotażu. [Podręcznik]. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa 1932, 87 s.

13. Żwirko i Wigura. Załoga RWD. [Wspomnienia]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1932, 134 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1934, wyd. 3 1934, wyd. 4 1935, wyd. 5 1936, wyd. 6 1937, wyd. 7 1937, wyd. 8 1938, wyd. 9 1939; Warszawa: Iskry 1962, tamże wyd. 2 1965.

14. Latający diabeł. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1934 [antydatowane 1933], 270 s. Wyd. nast tamże 1939.

Zawartość

Przedmowa; Kwiaty, owoce, warzywa; Lekkoduch; Trzy zwycięstwa; Pierwszy lot; Na polu chwały; Jedenaście minut opóźnienia; Tempo, tempo!; Latający diabeł; Na ostrowach; Sprawa kapitana Croisseta; Głos.

15. Na błękitnych gościńcach. [Szkice popularnonaukowe]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1934, 87 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 [1937], wyd. 2 [!] 1948.

Zawartość

Wstęp; Loty przez Atlantyk; Loty do stratosfery; Wielka turystyka lotnicza; Loty dookoła świata; Wyprawy do bieguna.

16. Przez ergi i hammady Sahary. [Współautor:] T. Milewski. Lwów: Książnica-Atlas 1934, 176 s.

Cz. 2 zob. poz. .
Zbeletryzowane reportaże oparte na notatkach T. Milewskiego z wyprawy na Saharę.

17. Klęska. [Opowiadanie]. Warszawa: Nowa Literatura 1935, 31 s. Przedruk w: M.B. Lepecki, F. Burdecki, J. Meissner: Przygody i podróże. Opowiadania dla młodzieży. Warszawa 1939 s. 1-32.

18. Rzeka wzbiera. Powieść dla młodzieży. Moje Pisemko 1935/36 nr 18-35. Wyd. osobne Katowice: AWIR 1947, 140 s. Wyd. nast. tamże 1948.

19. W krainie lęku i pragnienia. [Współautor:] T. Milewski. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas [1935], 167 s.

Cz. 1 zob. poz. .
Zbeletryzowane reportaże oparte na notatkach T. Milewskiego z wyprawy na Saharę.

20. Zwycięstwo. [Opowiadanie dla młodzieży]. Warszawa: A. Arct 1935, 31 s.

21. L-59. [Powieść]. Polska Zbrojna 1936 nr 192-260. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1937 [antydatowane 1936], 286 s. Wyd. nast.: wyd. 1 [!] Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 194 s., wyd. 2 tamże 1960; wyd. 3 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974.

22. Opowiadania lotnicze. Kraków: Towarzystwo Szkoły Ludowej 1936, 151 s. Wyd. 2 tamże 1938.

Zawartość

Drobne opowiadania w cyklach: Cz. 1. Jak ludziom urosły skrzydła; Cz. 2. Lotnictwo polskie w walce o niepodległość; Cz. 3. Lotnictwo na usługach ludzkości; Cz. 4. Polska sława lotnicza.

23. Pierwsze kroki. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1936, 182 s.

Zawartość

Kategoria C; Festina lente; Na manewrach; Wiosenne toki; Nadęta konkurencja; Jachtem na Hel; Week-end lotniczy w Niemczech.

24. Hańbiący czyn porucznika Herberta. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1937, 211 s.

Zawartość

O moich „bohaterach”; Hańbiący czyn porucznika Herberta; Na skrzydłach burzy; Kaprys „jedwabnego przyjaciela”; Na fali 925 metrów; „Telehrama”; Pocztą lotniczą; Ostatni spad; Wyrzucić bomby.

25. Skrzydła nad Arktykiem. („Szkoły orląt” cz. 2). [Powieść]. Młody Zawodowiec 1937/1938 nr 4-31, 34-36, 38-40. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1938, 279 s. Wyd. nast.: Katowice: AWIR 1947; Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952. Przedruk zob. poz. .

Cz. 1 zob. poz. .

Przekłady

niemiecki

Sehwingen über der Arktis. [Przeł.] K. Kelm. Berlin 1965.

26. Pilot gwiaździstego znaku. [Powieść]. Pierwodruk pt. Rycerz gwiaździstego znaku. Sport Szkoleniowy 1938 nr 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20-27, 30/31-39, 41, 43, 45, 49, 51, 53-61, 64-68, 71. Wyd. osobne Katowice: AWIR 1947, 185 s. Wyd. nast.: tamże 1948; Warszawa: Iskry 1962; tamże wyd. 2 1970, wyd. 3 1974.

Dot. sapera i lotnika Stanisława Latwisa.

27. Przygody lotnika Michałka Cyncybałka. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa [ok. 1939]. [Informacja autora]. Wyd. Kraków: Artim 1992, [16] s.

Adaptacje

radiowe

Radio ok. 1939.

28. Wojsko idzie. Warszawa [ok. 1939]. [Informacja autora].

29. Żądło Genowefy. [Opowieść reportażowa]. Edinburgh: Składnica Księgarska 1943, 200 s. Wyd. nast. z podtytułem Opowieść lotnicza [do wyd. z 1957]: wyd. 3 Katowice: AWIR 1946, tamże: wyd. 4 1946, wyd. 5 1947, [wyd. 6] 1948; Warszawa: Iskry 1956, tamże: 1957, wyd. 5 1967, wyd. 6 1969, wyd. 7 1973, wyd. 8 1977; Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, 99 s.; [Kraków:] Krak-Buch [1994], 219 s. Por. poz. , .

W wyd. z 1943, 1946 (łączne) autor podpisany: Porucznik Herbert; w wyd. z 1947, 1948, 1956 i 1957 autor podpisany: Janusz Meissner.
Wyd. konspiracyjne (skład zecerski) Warszawa: Instytut Wydawniczy „Załoga1944, autor podpisany: Porucznik Herbert . Wyd. spłonęło w czasie powstania warszawskiego.

Przekłady

Według informacji autora dokonano również przekładów na holenderski, norweski i szwedzki.

angielski

G for Genevieve. Edinburgh 1944. [Autor podpisany: Flight-Lieutenant Herbert], wyd. nast. New York 1944 [autor podpisany: Lt. J. Meissner. Herbert].

czeski

Perut' pomsty. [Przeł.] J. Jenik. Brno 1947.

Wyd. łączne z poz. pt.: Żądło Genowefy. Opowieść lotnicza; L – jak Lucy. Opowieść lotnicza. T. 1-2. Katowice: AWIR 1946, 256 + 220 s. Wyd. nast.: wyd. 3 Warszawa: Iskry 1958, 411 s; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980.

30. L” jak Lucy. [Opowieść reportażowa]. Edinburgh: Składnica Księgarska 1945, 139 s. Wyd. nast. pt.: L – jak Lucy. Opowieść lotnicza. Druga część opowieści „Żądło Genowefy”. Katowice: AWIR 1946, 220 s. Wyd. nast.: tamże 1948, wyd. 2[!] Warszawa: Iskry 1956, tamże: wyd. 3 1957, wyd. 4 1968, wyd. 5 1969, wyd. 6 1973, wyd. 7 1975; Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985; [Kraków]: Krak-Buch [1993], 181 s. Wyd. łączne z Żądło Genowefy zob. poz. . Por. poz. , .

W wyd. z 1945 autor podpisany: Porucznik Herbert; w wyd. z 1956, 1957 autor podpisany: Janusz Meissner.

Przekłady

angielski

L” jak Lucy. Edinburgh 1945. [Autor podpisany: Flight-Lieutenant Herbert].

31. Na afrykańskim szlaku i inne opowiadania lotnicze. Katowice: AWIR 1946, 206 s. Wyd. 2 tamże 1946 [właśc. 1947].

Zawartość

Wstęp. – Na afrykańskim szlaku; Polska odpowiedź – Göringowi; Dwaj, którzy wrócili; Wyprawa na Kassel; Dywizjon Mazowiecki; „Baby” wraca do bazy; „B” jak Bolesław; Ziemia z Polski; „Każdy kurs północny prowadzi do bazy”; Kwiaty Charleroi; „Ferrying” w Holandii; Każda bomba musi trafić; Przelot transportowy; Cyrk; Luftwaffe atakuje; Mały Leszek; Kanadyjczycy; Wsparcie lotnicze; „Strafing”; Niemiecki październik; Eskorty; Opłatek; Spotkanie z dywizją; Ślub; Jubileusz; Koniec Luftwaffe; Bombardowanie z „komfortem”; O.P.L. bez amunicji; Nieprawdopodobne, lecz prawdziwe; Waligóra wraca; Bilans wojenny lotnictwa.

32. Wilk, ryś i dziewczyna. [Opowiadania]. Katowice: AWIR 1947, 207 s.

Zawartość

Wiosenne toki [poz. ]; Festina lente [poz. ]; Polowanie wigilijne; Wilk, ryś i dziewczyna; Polowanie na młode cietrzewie; Na ostrowach [poz. ].

33. Wyspa ostatniej nadziei. [Opowiadanie]. Warszawa: Czytelnik 1947, 140 s.

34. Warszawa” – kurs na Berlin. [Opowiadania]. Warszawa: Prasa Wojskowa 1948, 162 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1959, tamże wyd. 2 [!] 1963, wyd. 4 1968.

Wspomnienia z walk polskich lotników na froncie wschodnim.

Nagrody

Nagroda literacka Ministerstwa Obrony Narodowej II stopnia w 1965.

Zawartość

Przedmowa autora. – Rys historyczny; Czołgi pod Warką; Patrol nad Warszawą; Zwyczajna śmierć kapitana Matwiejewa; Pułapka pod Nauen; Batka; Walki nieefektowne; W osłonie przeprawy; „Jak” bez numeru; Griestow; Koza M.P.; Messerschmitt – koszula i trzy pary skarpetek.

Przekłady

rosyjski

Varšava” – kurs na Berlin. [Przeł.] J.D. Étkalo. Moskva 1962.

35. M/S Victoria płonie! [Opowiadania]. Warszawa: AWIR 1949 [antydatowane 1948], 213 s.

Zawartość

Pilot, jakich mało [poz. ], – z poz. : Kwiaty, owoce, warzywa; Jedenaście minut opóźnienia; Lekkoduch; Pierwszy lot, – poz. [z wyjątkiem: „Telehrama”; Ostatni spad], – nadto: Niespokojny duch; M/S Victoria płonie!

36. Sześciu z „Daru Pomorza. [Powieść dla młodzieży]. „Dziennik Zachodni” („Wieczór”) 1949 nr 282-302, 1950 nr 1-83, „Dziennik Bałtycki” 1950 nr 28-171; „Głos Wielkopolski” 1950 nr 1-111. Wyd. osobne Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 351 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952; Warszawa: Iskry 1957; wyd. 4 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978.

Przekłady

niemiecki

Die Sechs von der Pomorze. [Przeł.] R. Pabel. Berlin 1958. Wyd. nast. tamże: 1960, 1961, 1962.

37. Młode asy. Opowiadania lotnicze. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 117 s.

Zawartość

Młode asy; Pierwszy lot [poz. ]; Ponad falami Bałtyku; Na Tajmyrze umiera człowiek.

Przekłady

niemiecki

Junge Asse. [Przeł.] K. Kelm. Berlin 1966.

38. S/t Samson wychodzi w morze. Powieść. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 206 s. Wyd. 2 tamże 1952. Przedruk zob. poz. .

Przekłady

niemiecki

Käptn Olst funkt SOS. [Przeł.] K. Kelm. Berlin 1955. Toż. wyd. nast.

Adaptacje

filmowe

pt. Skarb kapitana Martensa. Scenariusz: J. Fethke. Ekranizacja 1957.

39. Nocny sygnał. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 84 s.

Zawartość

Sprawa szkoły w Roszczowej; W służbie łączności; Załoga „Robaczka”; Wyprawa na krzyż; Dźwig nr 7; Powódź w Gorcach; Nocny sygnał.

40. Wraki. [Powieść]. Express Wieczorny 1952 nr 239-312, 1953 nr 2-73, „Kurier Szczeciński” 1952 nr 238-312, 1953 nr 2-70, „Słowo Polskie” 1952 nr 239-312, 1953 nr 1-101. Wyd. osobne Warszawa: Iskry 1953, 419 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 t. 1-2 1954, 182 + 250 s., wyd. 3 1954, wyd. 4 1956, wyd. 5 1964; wyd. 8[!] Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976. Por. poz. .

Przekłady

niemiecki

Wracks. [Przeł.] E. Markstein. Berlin 1958, wyd. nast. tamże 1963 [przekł. skrócony].

41. Niebieskie drogi. [Powieść]. Echo Krakowa 1953 nr 297-311, 1954 nr 1-134, „Express Poznański” 1953 nr 298-311, 1954 nr 1-133, „Express Wieczorny” 1953 nr 297-311, 1954 nr 2-133, „Łódzki Express Il” 1953 nr 94-103, 1954 nr 1-136; „Słowo Polskie” 1953 nr 297-310, 1954 nr 1-114. Wyd. osobne Warszawa: Iskry 1954, 332 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1955, wyd. 3 1957; wyd. 3 [!] Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975. Por. poz. .

Przekłady

niemiecki

Himmelswege. [Przeł.] K. Kelm. Berlin 1957, wyd. nast. tamże: 1958, 1960, 1961.

42. Na skrzydłach burzy. Nowele lotnicze. Warszawa: Iskry 1954, 202 s.

Zawartość

Pierwszy lot [poz. ], – z poz. : Na skrzydłach burzy; Kaprys „jedwabnego przyjaciela”; Wyrzucić bomby!; Haniebny czyn porucznika Herberta, – „Każdy kurs północny prowadzi do bazy” [poz. ], – poz. .

43. Tajfun z południo-wschodu. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1955, 249 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1956, wyd. 3 1961.

Zawartość

Tajfun z południo-wschodu; Bohater; Niezwykła awaria s/s „Kastora”; Na rafach Nidingen; Goram Jorhat.

Przekłady

niemiecki

wyd. w Berlinie [informacja autora].

44. Trzy diamenty. [Powieść dla młodzieży]. Echo Krakowa 1955 nr 281-311, 1956 nr 1-75, „Express Wieczorny” 1955 nr 280-301, 1956 nr 3-84. Wyd. osobne Warszawa: Iskry 1956, 303 s. Wyd. nast.: tamże: 1958, wyd. 3 poprawione i skrócone 1966; wyd. 4 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976; wyd. 5 Warszawa: Iskry 1978.

Objaśnienia i rysunki do objaśnień J. Meissner.

45. Pierwsze kroki i inne opowiadania. Warszawa: Iskry 1956, 318 s. Wyd. nast. tamże 1958.

Zawartość

Cz. 1. Wspomnienia: poz. [z wyjątkiem: Week-end lotniczy w Niemczech]; Manewry w Mroczy; Na ostrowach [poz. ]; Szwed w Tatrach; Polowanie wigilijne [poz. ]; Kupiłem używany samochód; Wilk, ryś i dziewczyna [poz. ]; Pan Bóg opiekuje się pijakami...; Mój warsztat pracy; Znarowiony baran; Wycieczka na dno morza. – Cz. 2. Opowiadania: z poz. : Na skrzydłach burzy; Kaprys „jedwabnego przyjaciela”; Wyrzucić bomby; Haniebny czyn porucznika Herberta, – „Każdy kurs północny prowadzi do bazy” [poz. ], – poz. .

46. Sprawa pilota Maresza. [Scenariusz filmowy]. Ekranizacja 1956.

Adaptacje

Adaptacja powieści Niebieskie drogi [poz. ].

47. Wraki. Scenariusz filmowy. [Współautor:] E. i Cz. Petelscy. Dialogi: B. Czeszko, J. Meissner. [B.m.] 1956, 148 s. Ekranizacja 1956. Por. poz. .

48. Opowieść o korsarzu Janie Martenie. [Trylogia]. Warszawa: Iskry 1957-1959.

[Cz. 1]. Czarna bandera. Opowieść o korsarzu Janie Martenie. Cz. 1. Castro Verde. 1957, 306 s. Wyd. nast.: Warszawa: Iskry 1960, tamże 1972; Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1988; Kraków: Małopolska Oficyna Wydawnicza 1991.

Przekłady

niemiecki

Die schwarze Flagge. [Przeł.] R. Pabel. Berlin 1960, wyd. nast. tamże: 1961, 1963, 1965, 1967, 1969, 1972, 1972, 1978.

[Cz. 2]. Czerwone krzyże. Opowieść o korsarzu Janie Martenie. 1958, 252 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Iskry 1959, tamże 1986.

Przekłady

niemiecki

Die roten Kreuze. [Przeł.] R. Pabel. Berlin 1961, wyd. nast. tamże: 1962, 1963, 1965, 1967, 1969, 1972, 1972, 1978.

[Cz. 3]. Zielona brama. Opowieść o korsarzu Janie Martenie. 1959, 306 s. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1987.

Przekłady

niemiecki

Das grüne Tor. [Przeł.] R. Pabel. Berlin 1962, wyd. nast. tamże: 1963, 1965, 1967, 1969, 1972, 1972, 1978.

Wyd. łączne cz. 1-3 pt. Opowieść o korsarzu Janie Martenie. Warszawa: Iskry 1962, 716 s. Wyd. nast.: tamże: 1965, 1974; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 319 + 266 + 319 s.

Przekłady

czeski

Korzár Marten. [Przeł.] B. Křemenák. Praha 1970, wyd. nast. tamże 1990.

niemiecki

Die Abenteuer des Jan Kuna, genannt Marten. [Przeł.] R. Pabel. Berlin 1965, wyd. nast. tamże: 1966, 1972, 1973, 1978, 1979, 1984, 1987, 1989.

węgierski

Jan Marten kalóz regényes históriája. [Przeł.] G. Kerényi. Budapest 1972.

49. Orzeł. Scenariusz filmowy. [Współautor:] L. Buczkowski. Ekranizacja 1958.

50. Przygoda śródziemnomorska. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1960, 217 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1970; wyd. 3 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976; wyd. 3 [!] Warszawa: Iskry 1979.

Przekłady

niemiecki

Abenteuer in Mittelmeer. [Przeł.] R. Pabel. Berlin 1964.

51. Opowieść pod psem (a nawet pod dwoma). Warszawa: Iskry 1961, 269 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1963, wyd. 3 1969. Przedruk zob. poz. .

Dot. psów myśliwskich i polowań.

Zawartość

Cz. 1. Cap; Cz. 2. Start.

52. Dla zwycięstwa. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1964, 274 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1966; wyd. 4 [!] Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978.

Nagrody

Nagroda literacka Ministerstwa Obrony Narodowej II stopnia w 1965.

Przekłady

czeski

Létajici husaři. [Przeł.] H. Stachová. Praha 1972.

53. Cel na dzisiejszą noc: Berlin. [Scenariusz filmowy]. Powst. 1967.

Na podstawie poz. , .

54. Wspomnienia pilota. [Cykl wspomnieniowy]. Cz. 1-3. Warszawa: Iskry 1967-1973.

[Cz. 1]. Jak dziś pamiętam. 1967, 397 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1971, wyd. 3 1976.

Wspomnienia z dzieciństwa i lat spędzonych w szkole lotniczej, do 1922 roku.

[Cz. 2]. Wiatr w podeszwach. 1971, 368 s. Wyd. 2 tamże 1976.

Wspomnienia z lat 1918-1922.

Nagrody

Nagroda w plebiscycie na „Książkę roku 1972”.

[Cz. 3]. Pióro ze skrzydeł. 1973, 352 s. Wyd. 2 tamże 1976.

Wspomnienia z okresu II wojny światowej.

Wyd. łączne cz. 1-3 pt. Wspomnienia pilota. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1985, 404 + 379 + 344 s.

55. Moje złego początki. [Wybór opowiadań]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1973, 333 s. Wyd. 2 tamże 1984.

Zawartość

Cz. 1. ...nie z tej ziemi: Hangar nr 7 [poz. ]; Biały reporter [poz. ]; Sznur pereł [poz. ]; Katastrofy w Montpeltier [poz. ]; Dzwon z Lamartin [poz. ]; Przesyłka z Chartumu [poz. ]; Licznik z czerwoną strzałką [poz. ]; Mniszka z Monte Benito [poz. ]. – Cz. 2. ... z tej ziemi: Kanalia [poz. ]; Lodowa śmierć; Ostatni lot [poz. ]; As [poz. ]; Sprawa kapitana Croisseta [poz. ]; Na manewrach [poz. ]; Na fali 125 metrów [poz. ]; Kaprys „jedwabnego przyjaciela” [poz. ]; Kwiaty-owoce-warzywa [poz. ]; Wyrzucić bomby [poz. ]; Pocztą lotniczą [poz. ]; Hańbiący czyn porucznika Herberta [poz. ]; Każdy kurs północny prowadzi do bazy [poz. ]; Wyprawa na Krzyż; Na Tajmyrze umiera człowiek [poz. ].

56. Opowieści pogodne. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 409 s.

Zawartość

Cz. 1.: Festina lente: Pan Bóg opiekuje się pijakami [poz. ]; Mój warsztat pracy [poz. ]; Wycieczka na dno morza [poz. ]; Znarowiony baran [poz. ]; Używany samochód [poz. ]; Festina lente [poz. ]; Jachtem na Hel [poz. ]; Kategoria C [poz. ]; Manewry w Mroczy [poz. ]; Nadęta konkurencja [poz. ]; Wilk, ryś i panna [poz. ]; Polowanie wigilijne [poz. ]; Wiosenne toki [poz. ];Telahrama [poz. ]; Na ostrowach [poz. ]. – Cz. 2.: Opowieść pod psem (a nawet pod dwoma) [poz. ].

57. Orlęta i orły. [Powieści]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 457 s.

Zawartość

Szkoła orląt [poz. ]; Skrzydła nad Arktykiem [poz. ]; Eskadra [poz. ].

58. Kapitan siedmiu mórz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 251 s.

Zawartość

Powieść: S/t Samson wychodzi w morze [poz. ], – nadto opowiadania z poz. : Na rafach Nidingen; Bohater; Niezwykła awaria s/s „Kastora”; Goram Jorhat, – oraz opowiadanie Kapitan siedmiu mórz.

59. Pistolety” i „kosyniery. [Szkice biograficzne]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977, 335 s.

Zawartość

Od autora; Bolesław Orliński; Ludwik Idzikowski; Stanisław Skarżyński; Franciszek Żwirko; Stanisław Wigura; Jerzy Bajan; Stanisław Płonczyński; Stanisław Latwis.

60. Widoczność zero. [Scenariusz filmowy]. Powst. 1977-1978. [Informacja autora].

Na podstawie poz. , .

Słuchowiska radiowe, m.in.

Dzwonnik z Lamartin. Polskie Radio (Wilno) 1929.
Ostatnia wyprawa prof. Risoera. Polskie Radio 1931.
Katastrofa G-33. Polskie Radio 1933.
Ocalenie. Polskie Radio 1935.
Tempo – tempo. Polskie Radio 1935.
Bal, który się nie odbył. Polskie Radio 1937.
Poczta świąteczna. Polskie Radio 1937.
Wyzdrowiał. Polskie Radio 1938.
Operacja. [Powst. w 1931-1939].
Ratujcie s/s „Łucję. [Powst. przed 1939]. Polskie Radio 1978.
Ziemia pod nogami. [Powst. przed 1939]. Polskie Radio 1978.
Dowód niezbity. Polskie Radio 1971.
Tower of London. Polskie Radio 1976.
Cztery opowieści porucznika Herberta: Zestrzelono mnie nad Francją; Patrol podwodny; Pod Chambois; Dywizjon do zadań specjalnych. Polskie Radio 1977.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1951, 1957, 1966, 1977, 1978.

Wywiady

U Meissnera w „Texasie. Rozm. [J.R. Konieczny] J.R.K. „Skrzydlata Polska1956 nr 10.
Rozmowa z Januszem Meissner. Rozm. M. Warneńska. Nowości Literackie i Wydawnicze 1957 nr 7.
Lotnictwo – przygoda – literatura. Rozm. M. Otto. Nowe Książki 1972 nr 8.
Dobrze przeżyłem życie... Nowa Wieś 1973 nr 48.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
S. Frycie: Janusz Meissner. W tegoż: Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1970. Warszawa 1978.
Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Wyd. 2. Warszawa 1984 (B. Tylicka).
A. Węcowski: Kalendarium życia i twórczości Janusza Meissnera. Szkice Podlaskie 1988 nr 3.

Ogólne

Artykuły

M. Lisiewicz: Filozofia Róży Wiatrów – o Januszu Meissnerze. Czas 1938 nr 125.
W. Leopold: Książki Meissnera po wojnie. Nowa Kultura 1953 nr 3.
H. Skrobiszewska. „Tygodnik Kulturalny1966 nr 31 [hasło słownikowe].
L. Jabłoński: Janusz Meissner. Polonistyka 1973 nr 6.
O. Jędrzejczyk: Wielka przygoda czy użyteczny Pegaz?Życie Literackie1973 nr 39.
L. Kossobudzki: Autograf Meissnera. Życie Literackie 1978 nr 13.
A. Małachowski: Pamiętnik współczesny. Kultura 1978 nr 11.
K. Mętrak: Z ziemi w przygodę. „Express Wieczorny1978 nr 12 dod. „Kulisy” [dot. twórczości J. Meissnera].
A. Węcowski: Janusz Meissner. Życie Literackie 1988 nr 9.
E. Kocent-Zieliński: Po prostu Meissner. Dziennik Łódzki 1996 nr 68.
M. Inglot: W kręgu lotniczych opowieści Janusza Meissnera. Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna 2000 nr 9.
J. Meissner: Janusz Meissner (1901-1978). Gazeta Wyborcza 2003 nr 51 [wspomnienie].

Eskadra

J. Herlaine: Nareszcie. Dzień Polski 1928 nr 222.

Skok przez Atlantyk

R. Bergel: Opowieści lotnicze autora-lotnika. Głos Narodowy 1928 nr 274.

Szkoła orląt

E. Czekalski: Powietrznym szlakiem. Dzień Polski 1930 nr 235.
L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1930 nr 34.

Rekord

A. Grzymała-Siedlecki: Nowele lotnicze. Kurier Warszawski 1931 nr 215.
L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1931 nr 49.

Żwirko i Wigura

P. Hulka-Laskowski: Książka o bohaterach przestworzy. Zwiastun Ewangeliczny 1932 nr 50.
J. Kaden-Bandrowski: Polska i świat współczesny. Gazeta Polska 1933 nr 306.

Latający diabeł

Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1934 t. 202.
P. Mączewski. „Nowa Książka1935 z. 2.

Przez ergi i hammady Sahary

F.A. Ossendowski. „Nowa Książka1935 z. 5.

L-59

A. Jesionowski: Powieści lotnicze. Kultura 1937 nr 8 [dot. też: Pierwsze kroki].

Pierwsze kroki

A. Jesionowski: Powieści lotnicze. Kultura 1937 nr 8 [dot. też: L-59].
J. Lorentowicz. „Nowa Książka1937 z. 10.

Skrzydła nad Arktykiem

J. Czuliński: W kręgu zdrowej przygody. Żołnierz Wolności 1952 nr 301.

Żądło Genowefy

M. Promiński: Opowieści lotnicze Meissnera. Twórczość 1946 z. 9 [dot. też: „L” – jak Lucy].

„L” jak Lucy

M. Promiński: Opowieści lotnicze Meissnera. Twórczość 1946 z. 9 [dot. też: Żądło Genowefy].

Wyspa ostatniej nadziei

A.J. Markiewicz: Anglia na co dzień. Ziemia Pomorska 1948 nr 38.
J.E. Płomieński: Polski reportaż o Anglii. Wiedza i Życie 1948 nr 1-2.
K.W.: O Anglii i Anglikach. Tygodnik Powszechny 1949 nr 1.

Wraki [Powieść]

K. Bielska: Wraki wydobyte z dna morza. Wieś 1953 nr 27.
A. Wasilewski: Powieść o kulisach polskiego marca. Trybuna Ludu 1953 nr 113.
Z. Woźnicka: Wydobyte wraki. Nowa Kultura 1953 nr 24.

Niebieskie drogi

A. Drawicz: Meissner powrócił do kabiny pilota. Skrzydlata Polska 1954 nr 49.

Na skrzydłach burzy

A. Drawicz. „Skrzydlata Polska1955 nr 200.

Tajfun z południo-wschodu

P. Bystrzycki. „Życie Literackie1955 nr 52.
J. Czuliński: Odpoczynek wiek przydługi... Żołnierz Wolności 1956 nr 21.
J. Skórnicki: Pod polską banderą. Dziennik Polski 1956 nr 108.

Dla zwycięstwa

S. Zieliński: Dla przyjemności. Nowe Książki 1964 nr 21.

Wspomnienia pilota

A. Drawicz. „Sztandar Młodych1967 nr 263 [dot. cz. 1. Jak dziś pamiętam].
R. Marszałek: Młody Meissner. Nowe Książki 1967 nr 22 [dot. cz. 1. Jak dziś pamiętam].
S. Zieliński: Meissner jubileuszowy. Kultura 1967 nr 30, przedruk w tegoż: Wycieczki balonem. Warszawa 1971 [dot. cz. 1. Jak dziś pamiętam].
Z. Macużanka: Przygoda i literatura. Trybuna Ludu 1972 nr 123 [dot. cz. 1. Jak dziś pamiętam oraz cz. 2. Wiatr w podeszwach].
J. Marx: Romantyk nieba. Książka dla Ciebie 1972 nr 2 [dot. cz. 1. Jak dziś pamiętam].
S. Zieliński: Niebo pięknych kobiet. Nowe Książki 1972 nr 8, przedruk w tegoż: Wycieczki balonem. Kraków 1976 [dot. cz. 2. Wiatr w podeszwach].
Z. Macużanka: Nasi dzielni chłopcy na swych krajowych maszynach. Kultura 1973 nr 50 [dot. cz. 3. Pióro ze skrzydeł].
A. Sitek: Piszę więc jestem. Tygodnik Morski 1974 nr 21 [dot. cz. 3. Pióro ze skrzydeł].
B. Czeszko: Lamus. Nowe Książki 1985 nr 4.

Opowieści pogodne

M. Łukaszewicz: Orły i orlęta” i „Opowieści pogodne. Nowe Książki 1974 nr 17.

Orlęta i orły

M. Łukaszewicz: Orły i orlęta” i „Opowieści pogodne. Nowe Książki 1974 nr 17.