BIO

Urodzony 18 czerwca 1880 w Oświęcimiu; syn Jana Maykowskiego, urzędnika skarbowego, członka Rządu Narodowego w Warszawie w 1863, później Komisarza Rządu Narodowego dla Galicji Wschodniej, i Leonii Grodkowskiej. Uczył się w Krakowie, najpierw w Szkole św. Barbary, a następnie w Gimnazjum św. Jacka. Po zdaniu matury w 1898 studiował filologię polską i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim (do 1902 oraz w 1903-04). Był też słuchaczem uniwersytetów we Fryburgu (w Szwajcarii) i we Lwowie. Od 1901 pracował jako zastępca nauczyciela w gimnazjum w Nowym Sączu; w „Sprawozdaniu Dyrekcji Gimnazjum za rok szkolny 1903” zamieścił pierwszy artykuł pt. O poezji Marii Konopnickiej luźne wrażenia. W 1903-04 uczył w gimnazjum w Wadowicach, a następnie w IV Gimnazjum we Lwowie. W 1904 rozpoczął twórczość literacką felietonami w „Przeglądzie Politycznym, Społecznym i Literackim”. W 1905 ożenił się z Zofią Piotrowicz. Po złożeniu w 1906 egzaminu nauczycielskiego był nauczycielem w II Gimnazjum w Stanisławowie (1907-08), następnie we Lwowie w VI Gimnazjum, a od 1912/13 w V Gimnazjum. Uczył też w innych szkołach państwowych i prywatnych. Równocześnie zajmował się twórczością literacką i dziennikarską. Wiersze, artykuły oraz liczne recenzje teatralne publikował zwłaszcza w czasopismach lwowskich, w „Słowie Polskim” (1907-11; podpisany też: sm.; (sm.); S.M.; St. Mayk.), „Gazecie Porannej i Wieczornej” (1911-14), natomiast pojedyncze wiersze także w „Krytyce” (1909, 1914), „Lamusie” (1911-12), „Tygodniku Ilustrowanym” (1913-14). W 1914, oskarżony o bluźnierstwo w wierszu Ojcze nasz, ogłoszonym w „Gazecie Porannej i Wieczornej”, został zawieszony w obowiązkach nauczyciela; śledztwo sądowe przerwał wybuch I wojny światowej. Jeszcze w czasie jej trwania powrócił do szkolnictwa i uczył w lwowskiej Państwowej Szkole Przemysłowej. Równocześnie pracował jako dziennikarz. W 1919-20 publikował recenzje teatralne w „Gazecie Porannej i Wieczornej”. W 1920 był redaktorem naczelnym pisma obrazkowego dla młodzieży szkolnej pt. „Latorośle”. W tymże roku został kierownikiem literackim „Słowa Polskiego”, w którym był recenzentem teatralnym (1921-22), a także publikował
wiersze i felietony polityczne (do 1933). Utwory poetyckie zamieszczał też m.in. w pismach „Ponowa” (1921-22) i „Skamander” (1921). W 1920 został sekretarzem Zarządu Lwowskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich. Około 1922 przeniósł się na półtora roku do Poznania, gdzie objął kierownictwo literackie „Kuriera Poznańskiego”. Wykładał również w Szkole Dramatycznej, a także był współzałożycielem i kierownikiem artystycznym Teatru im. H. Modrzejewskiej. Po powrocie do Lwowa nadal uczył w VI Gimnazjum im. S. Staszica, a następnie w II Gimnazjum im. K. Szajnochy, nadto prowadził teatr eksperymentalny „Semafor” oraz był kierownikiem literackim w Konserwatorium Muzycznym. Od 1925 na zlecenie Wydawnictwa Zakładu Narodowego im. Ossolińskich opracowywał razem z Juliuszem Balickim podręczniki szkolne do nauki języka polskiego, układając je z opowiadań i wierszy zamawianych u najwybitniejszych polskich pisarzy; sam też był autorem wielu tekstów. W tym czasie pełnił również funkcję dyrektora prywatnego Gimnazjum im. H. Jordana we Lwowie. W 1935 za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. Przed 1939 na własną prośbę przeszedł na emeryturę. Podczas II wojny światowej przebywał w Brzuchowicach pod Lwowem; w czasie okupacji niemieckiej był dyrektorem tajnego gimnazjum. W 1946 w ramach tzw. akcji repatriacyjnej wyjechał do Ząbkowic Śląskich, gdzie uczył do 1948 w Gimnazjum i Liceum im. Władysława Jagiełły oraz w Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych. Następnie zamieszkał w Krakowie i do 1950 pracował w szkolnictwie zawodowym (m.in. był nauczycielem w Państwowym Liceum Przemysłu Węglowego oraz w Państwowej Szkole Górniczo-Hutniczej). Zmarł 29 marca 1961 w Krakowie.

Twórczość

1. [Maria Konopnicka. Monografia]. Powst. ok. 1907. Druk fragmentów: Lud w poezji Marii Konopnickiej. „Lud” 1906 t. 12 s. 138-182, 196-211; O chłopskim eposie Konopnickiej. „Biblioteka Warszawska” 1907 t. 3 s. 38-73, 304-351; Ustęp z monografii pt. Maria Konopnicka. W: Sprawozdanie Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Zofii Strzałkowskiej. Lwów 1907 s. 1-31.

2. Anhelli” Słowackiego w świetle najnowszych badań krytyczno-literackich. „Sprawozdanie Dyrekcji C.K. Gimnazjum VI we Lwowie za rok szkolny 1908/9”. Wyd. osobne Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego 1909, 79 s.

3. Dziewczyna z tęczą. Sztuka w 3 aktach. Powst. 1913.

Informacja: L. Simon: Bibliografia dramatu polskiego 1765-1939. Warszawa 1971.

4. Pocałunek szczęścia. Dramat prawie realistyczny w 4 aktach. Prapremiera: Lwów, Teatr Miejski 1913.

5. Wieczorem. Bajka kuchenna w 3 akcikach z prolożkiem i epilożkiem. Lwów: Odrodzenie 1926, 40 s. Prapremiera: Lwów, Teatr Praski 1932.

6. Śpiew o wydrze. [Poemat]. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1931 [antydatowane 1930], 46 s.

Na motywach „Pamiętników” J.Ch. Paska.

7. Chłopcy z Psocinka. Wesoła powiastka. [Dla dzieci]. Lwów: M. Kowalski 1944, 55 s.

8. Kaczka pstra dziatki ma. [Wiersze dla dzieci]. Powst. przed 1961. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1968, 54 s.

9. Pieśń o Okpiświacie. [Opowieść wierszowana dla dzieci]. Powst. przed 1961. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 62 s.

Podręczniki do języka polskiego

Kraj lat dziecinnych. Pierwszy rok nauki języka polskiego w szkołach średnich ogólnokształcących. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1926, 384 s. + Uwagi informacyjne [...], 15 s. Wyd. nast. tamże: 1927, 1931, 1932.
Będziem Polakami. Drugi rok nauki języka polskiego w szkołach średnich ogólnokształcących. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1928, 485 s. + Uwagi informacyjne [...], 14 s. Wyd. nast. tamże 1932.
Miej serce. Trzeci rok nauki języka polskiego w szkołach średnich ogólnokształcących. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1930, 464 s. + Uwagi informacyjne [...], 11 s. Wyd. nast. tamże 1931.
Mówią wieki. Czwarty rok nauki języka polskiego w szkołach średnich ogólnokształcących. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1931, 493 s. Przedruk zob. poz. (cz. 4).
Literatura polska dla klas wyższych szkół średnich ogólnokształcących. T. 1. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1932.

Cz. 1. Wypisy z literatury polskiej. Od początków piśmiennictwa do końca rządów Stanisława Augusta. 1932 [właśc. 1933], 303 s.

Cz. 2.: J. Kleiner: Zarys dziejów literatury polskiej. T. 1. Od początków piśmiennictwa do końca rządów Stanisława Augusta. 1932.

Cz. 3. Materiały do literatury polskiej. Od początków piśmiennictwa do końca rządów Stanisława Augusta. 1932 [właśc. 1933], 303 s.

Mówią wieki. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1933-1936.

Cz. 1. Pierwszy rok nauki języka polskiego w gimnazjach. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1933, 328 s. Wyd. nast. z podtytułem: Podręcznik do nauki języka polskiego dla I klasy gimnazjalnej: tamże 1937; Z. 1-6. Bukareszt: Obywatelski Komitet Pomocy i Opieki nad Uchodźcami w Rumunii 1941; uzupełnienia Ł. Kurdybacha; Jerozolima: Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Armii Polskiej 1943, tamże 1946; Bari 1946 [maszynopis powielony]; [Kraków 1945, maszynopis powielony].

Cz. 2. Drugi rok nauki języka polskiego w gimnazjach. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1934, 379 s. Wyd. nast. z podtytułem: Podręcznik do nauki języka polskiego dla II klasy gimnazjalnej: tamże 1938; Z. 1-13. Bukareszt: Obywatelski Komitet Pomocy i Opieki nad Uchodźcami w Rumunii 1941; Jerozolima: Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Armii Polskiej na Wschodzie 1943; Jerozolima: Interim Treasury Committee for Polish Question-Educational Branch 1946; Bari 1946 [maszynopis powielony]; uzupełnione według obowiązującego programu F. Bielak Kraków 1946.

Cz. 3. Trzeci rok nauki języka polskiego w gimnazjach. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1935, 511 s. Wyd. nast. z podtytułem: Podręcznik do nauki języka polskiego dla III klasy gimnazjalnej: Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1935 [właśc. 1939]; Z. 1-10. Bukareszt: Amerykańska Komisja Pomocy Polakom 1941; Jerozolima: Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Armii Polskiej na Wschodzie 1943, tamże 1946; Bari 1946 [maszynopis powielony].

Cz. 4. Czwarty rok nauki języka polskiego w gimnazjach. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1936, 491 + 36 s. Wyd. nast. z podtytułem: Podręcznik do nauki języka polskiego dla IV klasy gimnazjalnej: Z. 1-7. Bukareszt: Amerykańska Komisja Pomocy Polakom 1941; uzupełnienia Ł. Kurdybacha Jerozolima: Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Armii Polskiej na Wschodzie 1943; Bari: Sekcja Wydawnicza1946 [maszynopis powielony]; Jerozolima: Interim Treasury Committee for Polish Question-Educational Branch 1947.

Wybory z podręczników:.

Mówią wieki. Wyciąg z podręcznika do nauki języka polskiego w gimnazjach. W oprac. Komisji Podręcznikowej. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1945, 32 s.

Wybrane czytanki z „Mówią wieki”. Lublin: Szkoła Budownictwa 1946, 91 s. [maszynopis powielony].

Pieśń o ziemi naszej. Piąty rok nauki języka polskiego w szkołach powszechnych. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1933, 292 s. Wyd. nast. z podtytułem: Podręcznik do nauki języka polskiego dla V klasy szkół powszechnych. Wyd. tamże 1937, 320 + 20 s.
Okno na świat. Szósty rok nauki języka polskiego w szkołach powszechnych. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1934, 372 + 28 s. Wyd. nast. z podtytułem: Podręcznik do nauki języka polskiego dla VI klasy szkół powszechnych. Wyd. tamże 1937; uzupełnione Ł. Kurdybacha Jerozolima: Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Armii Polskiej na Wschodzie 1943; Bari: Sekcja Wydawnicza 2. Korpusu 1945 [maszynopis powielony]; Jerozolima: Interim Treasury Committee for Polish Question-Educational Branch 1946.
Niesiemy plon. Siódmy rok nauki języka polskiego w szkołach powszechnych. Lwów: 1935, 448 + 32 s.
Światło w chacie. Podręcznik do nauki języka polskiego dla klasy 4 szkół powszechnych 1 stopnia. [Współautorzy:] B. Kubski, J. Dańcewiczowa. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1936-1937.

Kurs A. 1936, 343 s.

Kurs B. 1937, 276 s. Wyd. nast.: 1938, 1939.

Kurs C. 1937, 399 s. Wyd. nast.: 1938, 1939.

Wieś w słońcu. Podręcznik do nauki języka polskiego dla VI klasy szkół powszechnych 2 stopnia. [Współautor:] B. Kubski. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1937-1938.

Kurs A. 1938, 387 + 15 s. ćwiczenia.

Kurs B. 1937, 363 + 19 s. ćwiczenia.

Literatura polska dla klasy I liceów ogólnokształcących. Cz. 1-3.Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1938.
Ukazały się tylko tomy 1 każdej części. Z przygotowywanego do wydania tomu 2 ukazała się jedynie w 1939 cz. 2 w oprac. J. Kleinera i A. Brücknera.

Cz. 1. Wypisy z literatury polskiej. T. 1. Od początków piśmiennictwa do powstania listopadowego. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1938, 520 s. Wyd. nast. Bukareszt 1942 [maszynopis powielony]; wyd. 2 Jerozolima 1943, tamże 1947.

Cz. 2. J. Kleiner: Zarys dziejów literatury polskiej. T. 1. Od początków piśmiennictwa do powstania listopadowego; A. Brückner: Zarys dziejów języka polskiego do roku 1830. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1938, 370 s.

Cz. 3. Z. Alexandrowicz: Materiały pomocnicze do literatury polskiej. T. 1. Od początków piśmiennictwa do powstania listopadowego. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1938, 183 s.

Mówią wieki. Podręcznik do nauki języka polskiego [...]. Oprac.: Z. Alexandrowicz i Sz. Zimmer. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1938-1939.

T. 1. dla II klasy gimnazjum kupieckiego. 1938, 352 + 43 s.

T. 2. dla III klasy gimnazjum kupieckiego. 1939, 483 + 43 s.

Młode listki. Podręcznik do nauki języka polskiego dla IV klasy szkół powszechnych miejskich. Powst. 1939.
Rękopis w posiadaniu rodziny.

Opracowane wspólnie z J. Balickim, z wyjątkiem poz. , .

Wydania osobne tekstów poetyckich w opracowaniu muzycznym, m.in.

Wóz. [Muzyka:] K. Mrowiec. Słowa: S. Maykowski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1963, 22 s.

Utwory niepublikowane

Domy i dymy. Pamiętniki. Powst. ok. 1960. Rękopis. [Informacja: Polski Słownik Biograficzny. T. 20. Cz. 2. Wrocław 1975].

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1948.

Słowniki i bibliografie

• „Rocznik Literacki 1961” wyd. 1962 (P. Grzegorczyk).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Polski Słownik Biograficzny. T. 20. Cz. 2. Wrocław 1975 (R. Skręt).

Ogólne

Artykuły

M. Mazanowski. „Biblioteka Warszawska1905 z. II [dot. art. O poezji Marii Konopnickiej luźne wrażenia].
J. Zaremba. „Polonista1931 z. 3 [dot.: Kraj lat dziecinnych; Będziem Polakami; Miej serce].
J. Parandowski: Stanisław Maykowski. Przegląd Kulturalny 1961 nr 37, przedruk w tegoż: Szkice. Warszawa 1968.
W. Frantz: Odłamki wspomnień przez przetok pamięci przesianych. Kraków 1972 [m.in. o S. Maykowskim].

„Anhelli” Słowackiego w świetle najnowszych badań krytyczno-literackich

M. Kridl: Krytyka. Książka 1910 nr 1.

Mówią wieki. Czwarty rok nauki języka polskiego w szkołach średnich ogólnokształcących

A. Bednarowski. „Kwartalnik Klasyczny1931 nr 1.
J. Zaremba. „Polonista1932 z. 3.

Mówią wieki [Wybory podręczników]

J. Birkenmajer. „Polonista1933 z 5/6.
B. Dankowski. „Polonista1935 z. 1.
L. Sienkiewicz. „Polonista1935 z. 4.
S. Turowski. „Polonista1935 z. 2.