BIO

Born on 3 May 1940 in Gorlice (Lesser Poland voivodeship); son of Stanisław Zabierowski, who was then a teacher in underground education activities and later literary historian at the University of Silesia (UŚ), and of Jadwiga, née Łobaczewska, who also worked as an underground teacher and was later a lecturer at the Training College for Primary School Teachers (Studium Nauczycielskie) in Katowice. In 1953, he became a pupil at the Adam Mickiewicz Grammar School No. III in Katowice, where he completed his advanced secondary education in 1957. He then studied Polish philology at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. After graduating with a master's degree in 1962, he was accepted to a one-year internship at the Collective Chair in the History of Polish Literature at UJ and then to the four-year doctoral programme. His research focused largely on the life, works and reception of Joseph Conrad before later turning to World War II-era literature. He made his debut in 1964 with a review of the edited volume Wspomnienia i studia o Conradzie (Memories and studies of Conrad; Warsaw 1963). The review, titled Conrad w oczach polskich krytyków (Conrad in the eyes of Polish critics), was published in the periodical "Ruch Literacki" (nos 5-6). He continued to publish reviews and articles there (1965-66 and 1969; also as: ZAB). He made his debut as a literary studies scholar in 1967 with the article O Conradzie i Sienkiewiczu (On Conrad and Sienkiewicz), which appeared in the monthly "Miesięcznik Literacki" (no. 12). In 1968, he published a review of B. Kocówna's book Polskość Conrada (Conrad's Polishness) in the journal "Conradiana" (no. 1), based in College Park, MD. He was awarded a doctoral degree from UJ in 1969 for his dissertation Joseph Conrad w Polsce. Główne problemy recepcji krytycznej w latach 1896-1961 (Joseph Conrad in Poland: Key issues in critical reception, 1896-1961), which was supervised by Prof. Henryk Markiewicz. He then started teaching at the Institute of Polish Philology at the University of Silesia (UŚ; in 1977 it became the Institute of Polish Literature and Culture; in 1991 the Institute of the Study of Polish Literature – INoLP, which in 2005 was named after Ireneusz Opacki). He was initially a tutor before being appointed as a lecturer in 1970. He was a member of the Polish Teachers' Union (ZNP) from 1970 to 1980. In 1974, he became a member of the Literary History Commission of the Katowice Branch of the Polish Academy of Sciences (PAN) and the Publishing Committee with the Commission's series Spotkania z Literaturą (Encounters with literature). From 1974 to 1991, he worked at the Department of Polish Literature, the Department of Post-Romantic Literature, and the Department of Literary Theory. He remained active as a researcher, publishing studies, reviews and articles in periodicals and journals including "Przegląd Humanistyczny" (1974, 1985, 1987, 1990, and 1994), "Ruch Literacki" (1975, 1984, 1991, 1993, 1996-97, and 1999), "Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach" (1977-78, 1982, 1990, and 1994), "Komunikaty Polskiego Klubu Conradowskiego" (1976) – which later became "Informacje Polskiego Klubu Conradowskiego" (1980, 1983, 1986, 1989, and 1992; he was a member of the editorial board) – and their English-language counterpart "The Conrad News" (Gdansk), "Pamiętnik Literacki" (1985), "Odra" (1986, 1988, and 1993), and "Prace Polonistyczne" (1987-88). He became a member of the Polish Conrad Club in 1975. He was a co-organizer of the structures of the Independent Self-governing Trade Union Solidarity at the Faculty of Philology at UŚ in 1980. That year he was also appointed deputy chair of the Circle of Employees in Polish Philology, where he served as chair for two years after 1989. Between 1988 and 1989, he was employed at UŚ as a senior lecturer with a teaching focus. He was awarded a habilitation degree from UJ in 1988 for his study „Autor-rodak”. Pisarze polscy wobec Conrada ("Author-Countryman": Polish writers on Conrad). In 1989, he was made senior lecturer and then in 1991 associate professor. During this period, he was employed at the Department of Literary Culture at INoLP a UŚ, serving as head of Department from 1992 until his retirement in 2010. He was deputy director of research at INoLP at UŚ from 1991 to 1996 and again from 2005 to 2008. He was also director of Doctoral Studies at the Faculty of Philology at UŚ from 1993 to 1999. In 1993, he was a founder member of the Upper Silesian Literary Society. In 1995, he joined the Polish Conrad Society and was a member of its Board. In 2002, he became a member of the Polish Cultural Studies Association (PTK). He remained active as a researcher, publishing articles and reviews in periodicals including "Tytuł" (1994, 1997-98, 2000, and 2002), "Śląsk" (1998, 2000-01, 2003, 2005, 2007, 2013, 2015-16, and 2018), "Kresy" (2005), "Kultura Współczesna" (2008), "Teksty Drugie" (2009), "Ruch Literacki" (2012 and 2016), "Konteksty Kultury" (2012, 2014, and 2016), "Alma Mater" (2014), "Arcana" (2017), and "Rzeczpospolita" (2017). He was made state-appointed professor in 2007, the same year that he was appointed to the Committee for Celebrations of the Joseph Conrad-Korzeniowski Year in Poland. In 2010, he joined the Scientific Council of the Joseph Conrad Research Centre at the Faculty of Polish Studies at UJ. He received the Prize of the Minister of Science, third class, in 1972 and 1989, as well as the UŚ Rector's Prize on numerous occasions. He was awarded the Silver Cross of Merit in 1979 and the medal For Services to the University of Silesia in 1992. He married the linguist Krystyna Dziedziól in 1980; they have a son, the historian Maciej (b. 1981). Zabierowski lives in Katowice.

Twórczość

1. Conrad w Polsce. Wybrane problemy recepcji krytycznej w latach 1896-1969. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1971, 272 s.

Skrócona i zmieniona wersja rozprawy doktorskiej.

Zawartość

Wstęp. – Polska legenda Conrada; Tradycje kulturowe i literackie; Polska kariera Conrada.

Przekłady

angielski

szkicu Polska kariera Conrada: Conrad’s Polish career. 1896-1968. „Conradiana”, Lubböck, TX 1974 nr 3 s. 198-213.

2. Conrad w perspektywie odbioru. Szkice. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1979, 133 s.

Szkice drukowane wcześniej w piśmie Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Prace Historyczno-literackie.

Zawartość

Uwagi wstępne; Między totalizmem a personalizmem. (Z polskich dyskusji o Conradzie w latach 1932-1939); Conrad w oczach Polaków w latach drugiej wojny światowej; Polskie spory o Conrada w latach 1945-1949 [dot. wypowiedzi J. Kotta, A. Gołubiewa i M. Dąbrowskiej]; Maria Dąbrowska – krytyk Conrada; Pięć interpretacji „Lorda Jima”.

Przekłady

angielski

szkicu Conrad w oczach Polaków w latach drugiej wojny światowej: Conrad under Polish eyes during world war II. W: Joseph Conrad colloquy in Poland. Wrocław 1975 s. 163-175, Joseph Conrad. Conference in Poland. Wrocław 1979 s. 164-175.

3. Polska misja Conrada. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, 121 s.

Dotyczy podróży Conrada do Polski w 1914.

4. Autor-rodak. Pisarze polscy wobec Conrada. Katowice: Śląsk 1988, 288 s.

Rozprawa habilitacyjna.

Zawartość

Wstęp; „Pali się we mnie jednak wasz nieśmiertelny ogień”. O rozmowie z J. Conradem Mariana Dąbrowskiego z roku 1914; „W równej mierze jest to pisarz angielski, jak polski”. Stefan Żeromski; „Tu spocznij, między nami, wędrowcze zawiły”. Skamandryci; „Conradowskie pojęcie wierności”. Maria Dąbrowska; „Conrad po polsku jest dla mnie pisarzem zbyt bliskim”. Antoni Gołubiew; „Służyłem panu za kryjówkę”. Jan Parandowski; „Poeto wędrowców, patronie bezdomnych”. Wit Tarnawski.

5. Krzysztof Kamil Baczyński. Biografia i legenda. [Szkic]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1990, 44 s. Polska Akademia Nauk. Oddział w Katowicach Komisja Historyczno-Literacka. Spotkania z Literaturą, 5.

6. Dziedzictwo Conrada w literaturze polskiej XX wieku. Kraków: Oficyna Literacka 1992, 278 s. Kolekcja Konesera Literatury.

Zawartość

Uwagi wstępne. – Stefan Żeromski [poz. ]; Skamandryci [poz. ]; Maria Dąbrowska [poz. ]; Antoni Gołubiew [poz. ]; Jerzy Andrzejewski; Poeci pokolenia wojennego; Jan Józef Szczepański; Conrad jako bohater literacki; „Godzina śródziemnomorska” Jana Parandowskiego [poz. ]; Wit Tarnawski [poz. ].

7. Jak czytać „Lorda Jima. [Szkic dla szkół średnich]. Katowice: Książnica 1997, 118 s.

8. Wojna i pamięć. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2006, 330 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2376.

Dotyczy kampanii wrześniowej w literaturze polskiej ogólnie i w twórczości J.J. Szczepańskiego.

Zawartość

Cz. I. Symbole Września: „Dnia pierwszego września, roku pamiętnego...”. Symbole-klucze Września 1939 w literaturze polskiej; „Z lancami na czołgi”; „Czy warto umierać za Gdańsk?”. „Pchnięcie Polski nożem w plecy” (17 września 1939 w literaturze polskiej); „Piąta kolumna”; „Szosa zaleszczycka”. – Cz. II. Jan Józef Szczepański: Klucze do Szczepańskiego; W kręgu „Polskiej jesieni”: Nad rękopisem „Polskiej jesieni”; Rzeczywistość historyczna w powieści; Trojaki realizm „Polskiej jesieni” – „Trzy czerwone róże” – próba lektury; Opowieść o kolegach ze Śląska; Powstanie Warszawskie w twórczości Szczepańskiego; Szczepańskiego „rozrachunki inteligenckie”; Od „perfidnego Albionu” do „zaplutego karła reakcji”.

9. W kręgu Conrada. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2008, 209 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2665.

Zawartość

Słowo wstępne. – O „Rozmowie z J. Conradem” Mariana Dąbrowskiego z roku 1914 [druk. w „Tygodniku Ilustrowanym”; poz. ]; Conrad i Kraków; Szlacheckie dziedzictwo Conrada; Joseph Conrad i „-izmy”; Pięć typów interpretacji „Lorda Jima” [poz. ]; „Lord Jim” Conrada w Polsce; Conrad na scenie polskiej (okres międzywojenny); Granica (czy smuga) cienia?; „Conrad żywy” z perspektywy pięćdziesięciu lat [dot.: Conrad żywy. Londyn 1957]; Leszka Proroka spotkania z Conradem.

Przekłady

angielski

szkicu Conrad na scenie polskiej pt. Conrad on the Polish stage of the twenties and thirties. [Przeł.] S. Bławat. „The Conrad News”, Gdańsk 1980 nr 4 s. 5-15.
szkicu Leszka Proroka spotkania z Conradem pt. Leszek Prorok’s novel about Conrad. „The Conradian”, Lincoln 1984 nr 2 s. 90-99, pt. Leszek Prorok encounters with Conrad. „The Conrad News”, Gdańsk 1989 s. 63-67, pt. Leszek Prorok and Conrad. „The Conrad News”, Gdańsk 1992 z. 9 s. 22-33.
szkicu Conrad i Kraków pt. Conrad and the Cracow royal arsenal. „Yearbook of Conrad Studies”, Kraków 2006 t. 2 s. 7-8.
szkicu Lord Jim” Conrada w Polsce pt. Conrad’s Lord Jim in Poland. „Yearbook of Conrad Studies”, Kraków 2006 t. 2 s. 99-115.
szkicu Szlacheckie dziedzictwo Conrada pt. Conrad’s noble heritage. [Przeł.] E. Kowal. „Yearbook of Conrad Studies”, Kraków 2008/2009 t. 4 s. 103-118.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Między historią a genologią. (W kręgu dyskusji nad „Popiołem i diamentem” J. Andrzejewskiego). W: Literatura i historia. Warszawa, Kraków, Katowice 1982 s. 195-212.
Popularność Conrada wśród twórców pokolenia wojennego. W: W kręgu literatury popularnej. Katowice 1990 s. 88-112.
Stefan Żeromski. „Na probostwie w Wyszkowie”. (Próba lektury). „Przegląd Humanistyczny1990 nr 12 s. 36-50.
Legenda kapitana Nuta. O „Żeglarzu” Jerzego Szaniawskiego. „Język Polski w Szkole Średniej1991/1992 z. 2 s. 60-70.
Melania Kierczyńska – krytyk socrealistyczny. W: Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat. Katowice 2001 s. 153-170, przekł. angielski: Melania Kierczyńska. The socialist realist critic. W: Studies on socialist realism. The Polish view. [Przeł.] J.M. Bates. Frankfurt am Main 2016 s. 409-425.
Chłopiec z Biblią” Tadeusza Borowskiego. W: Godność i styl. Katowice 2003 s. 167-177.
Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego legenda księcia Józefa. W: Teatr – media – kultura. Katowice 2006 s. 37-48.
Literackie symbole przełomu 1945. W: Zakończenie wojny na Górnym Śląsku. Katowice 2006 s. 226-238.
Między Hamletem a Lordem Jimem. W: Świat przez pryzmat „ja. Katowice 2006 s. 145-153.
Wielki inspirator. W: Po pierwsze: Śląsk. Katowice 2007 s. 271-281 [dot.: K. Wyki].
Polskie zaplecze Conrada. „Kultura Współczesna2008 nr 3 s. 248-258.
O Conradzie i Piłsudskim. „Teksty Drugie2009 nr 3 s. 33-46, przedruk w wersji angielskiej pt. Conrad and Piłsudski. [Przeł.] R.E. Pypłacz. „Yearbook of Conrad Studies”, Kraków 2014 vol. 9 s. 7-22.
Conrad w Zakopanem. W: Przestrzenie kultury i literatury. Katowice 2012 s. 184-197.
Okupacyjne dzieje Warszawy i cenzura. „Konteksty Kultury2012 nr 9 s. 100-113.
Legenda Stefana Starzyńskiego. „Przegląd Humanistyczny2013 nr 6 s. 45-65.
Joseph Conrad i Uniwersytet Jagielloński. „Alma Mater2014 nr 169/170 s. 82-87.
Polskie spory o Conrada w latach 1897-1945. „Konteksty Kultury2014 nr 11 z. 3/4 s. 256-268.
Sensy Września 1939 wedle Kazimierza Wyki. W: Zobaczyć sens. Katowice 2014 s. 87-102.
Conrad w II Rzeczypospolitej. W: Literatura, kultura religijna, polskość. Warszawa 2015 s. 785-798.
He was one of us. The Polish reception of the work of Joseph Conrad Korzeniowski. [Przeł.] R. E. Pypłacz. „Yearbook of Conrad Studies”, Kraków 2015 vol. 10 s. 171-191.
Conrad i Warszawa. „Konteksty Kultury2016 nr 13 z. 2 s. 125-137.
Joseph Conrad-Korzeniowski i sprawa niepodległej Polski. „Arcana2017 nr 3 s. 173-199.
...kiedyś będą dumni, że jego uczyli!. Krzysztof Kamil Baczyński – student polonistyki tajnego Uniwersytetu Warszawskiego; …a, żołnierz, poeta, czasu kurz.... Romantyczna biografia Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. W: Poeci – studenci podziemnego Uniwersytetu Warszawskiego wobec romantyzmu. Warszawa 2018 s. 55-65; 129-145.
Młodość Josepha Conrada. W: Tajemni wspólnicy. Katowice 2018 s. 213-226.
Wszystko zaczęło się w Kosowie... . Andrzej Busza – interpretator Conrada. „Fraza2021 nr 1/2 s. 130-145.
Bohater Conradowski z liceum Mickiewicza. W: Wędrowki humanisty. Katowice 2022 s. 173-184.
Zdzisław Najder, badacz Conrada. W: Essays on Joseph Conrad in memory of professor Zdzisław Najder. Kraków 2022 s. 225-261.

Prace redakcyjne

1. Studia conradowskie. Red. naukowa: S. Zabierowski. Katowice: Uniwersytet Śląski 1976, 221 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 136.
Materiały z sesji w Sosnowcu, 8 i 9 listopada 1974.
2. Teoria literatury. Metodologia badań literackich. Wybór tekstów dla studentów III roku filologii polskiej studiów zaocznych. Wybór, wstęp i oprac.: B. Tokarz, S. Zabierowski. Katowice: Uniwersytet Śląski 1980, 329 s.
3. Twórczość literacka i filmowa Jana Józefa Szczepańskiego. Pod red. S. Zabierowskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 1995, 184 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 1537.
Materiały z konferencji naukowej w Katowicach, 15-16 listopada 1994.
4. Z problemów literatury i kultury XX wieku. Prace ofiarowane Tadeuszowi Kłakowi. Pod red. S. Zabierowskiego. Katowice: Śląsk 2000, 377 s.
5. Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat. Materiały z konferencji naukowej organizowanej przez Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w dniach 19-20 października 1999 w Katowicach. Pod. red. S. Zabierowskiego przy współpracy M. Krakowiak. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2001, 346 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 1993.
6. Granica w literaturze. Tekst, świat, egzystencja. Pod red. S. Zabierowskiego i L. Zwierzyńskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2004, 325 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2265.
7. Lord Jim” w krytyce i w mediach. (Materiały z konferencji odbytej 19 października 2007 roku). Pod red. S. Zabierowskiego. Katowice: Biblioteka Śląska; Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego 2008, 108 s.
8. J.J. Szczepański: Polska jesień. [Powieść]. Wstęp i oprac.: S. Zabierowski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2015, CXXX, 392 s. Biblioteka Narodowa. Seria 1, 324.
9. R.M. Blüth: Conradiana. Oprac. i wstępem opatrzył S. Zabierowski. Warszawa: Więź 2017, 234 s. Biblioteka „Więzi, 335.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 2010, 2013.

Słowniki i bibliografie

Bibliografia prac Stefana Zabierowskiego. W: Opowiedzieć historię. Prace dedykowane profesorowi Stefanowi Zabierowskiemu. Katow. 2009.

Ogólne

Artykuły

A. DĘBSKA-KOSSAKOWSKA: Jubileusz profesora Stefana Zabierowskiego. „Gazeta Uniwersytecka (Katowice)2010 nr 6.
S. GAWLIŃSKI: Stefan – Conrad – Zabierowski. „Konteksty Kultury2010 nr 6.
M. PIECHOTA: Głos na konferencji „Literatura i historia” połączonej z promocją księgi jubileuszowej „Opowiedzieć historię”, dedykowanej Profesorowi Stefanowi Zabierowskiemu. „Śląskie Studia Polonistycznne2011 nr 1.

Conrad w Polsce

E. BORKOWSKA: Conrad w oczach Polaków. „Litery1972 nr 4.
W.J. KASIŃSKI: Przewodnik po conradystyce. „Nowe Książki1972 nr 14.
B. KOCÓWNA. „Przegląd Humanistyczny1972 nr 5.
J. MAKOWSKI. „Pomorze1972 nr 18.
T. SKUTNIK. „Tygodnik Morski1972 nr 18.
J. TUCZYŃSKI. „Nautologia1974 nr 3/4.
A. GILLON. „Conradiana”, Lubböck, TX 1975 nr 1.
A. PRZYPKOWSKI. „Barwy1975 nr 1.

Conrad w perspektywie odbioru

J. WEGNER. „Trybuna Ludu1980 nr 97.
J. KAMIŃSKI: Powtórka z Conrada. „Przegląd Humanistyczny1981 nr 1/2.
A. KOWALSKA. „Informacje Polskiego Klubu Conradowskiego1981, toż w wersji angielskiej „The Conrad News”, Gdańsk 1981 z. 5.

Polska misja Conrada

New books from Poland. „Joseph Conrad Today”, New Paltz, NY 1985 nr 2.
F. ŚMIEJA: Książki z torby podróżnej. „Związkowiec”, Toronto 1985 nr 49 [dot. m.in. S. Zabierowskiego].
T. SKUTNIK. „Informacje Polskiego Klubu Conradowskiego1986, toż w wersji ang. „The Conrad News”, Gdańsk 1986.

„Autor-rodak”

M. FRĘŚ. „Tak i Nie. Śląsk1989 nr 13/14.
A. ZGORZELSKI: Polskie fascynacje Conradem. „Nowe Książki1989 nr 4.
A. BRODZKA. „Pamiętnik Literacki1990 z. 1.
M. KISIEL: Wierność Konradowi. „Twórczość1990 nr 4.
T. SKUTNIK: Playing in position. „The Conrad News”, Gdańsk 1992 z. 9.

Dziedzictwo Conrada w literaturze polskiej XX wieku

P. DZIANISZ: Dziedzictwo Conrada. „Dziennik Bałtycki1993 nr 95.
A. FABIANOWSKI. „Nowe Książki1994 nr 3.

Jak czytać „Lorda Jima”

E. OGŁOZA: W lekturze powieści Conrada. „Śląsk1998 nr 8.

Wojna i pamięć

K. HESKA-KWAŚNIEWICZ: Pamięć września 1939. „Śląsk” 2006 nr 9.
K. HESKA-KWAŚNIEWICZ. „Ruch Literacki2006 z. 4/5.
J. PASZEK: Conradysta o Janie Józefie Szczepańskim. „Kultura Współczesna2008 nr 2.

W kręgu Conrada

A. ADAMOWICZ-POŚPIECH. „Yearbook of Conrad Studies”, Kraków 2012 vol. 7.

Studia conradowskie

M. KOMAR. „Informacje Polskiego Klubu Conradowskiego1977, toż w wersji angielskiej „The Conrad News”, Gdańsk 1977.