BIO
Urodzona 16 września 1932 w Ostrowi Mazowieckiej; córka Ignacego Gościckiego, inżyniera elektryka, po II wojnie światowej nauczyciela akademickiego na Politechnice Gdańskiej, i Marty z domu Kleindienst, nauczycielki. W czasie okupacji niemieckiej przebywała wraz z rodziną w Skarżysku-Kamiennej. W 1945 zamieszkała w Gdańsku. Tu uczęszczała do II Liceum im. W. Pniewskiego; w 1950 zdała maturę. W 1950-53 studiowała filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Gdańsku, następnie kontynuowała studia na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.); w 1955 uzyskała magisterium. Od 1953 była członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1954 pracowała w Katedrze Podstaw Marksizmu na UWr. W tymże roku wyszła za mąż za Kazimierza Martuszewskiego, fizyka. W 1955 przeniosła się do Trójmiasta, gdzie do 1962 pracowała w Katedrze Nauk Społecznych oraz w Dziale Wydawnictw Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni. Następnie była zatrudniona w Studium Nauczycielskim w Oliwie, początkowo jako bibliotekarka oraz kierowniczka biblioteki, a w 1967-69 jako nauczycielka. W 1968 obroniła w WSP w Gdańsku pracę doktorską pt. Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych Elizy Orzeszkowej (promotor profesor Andrzej Bukowski). Zadebiutowała w 1969 polemiką literacką pt. Proza poezji i poezja prozy, opublikowaną na łamach pisma „Litery” (nr 2). Od tegoż roku pracowała jako adiunkt, początkowo w Wyższym Studium Nauczycielskim w Gdańsku, a od 1971 w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego (UG). W 1976 habilitowała się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, na podstawie rozprawy pt. Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu (1876-1895) i w 1978 objęła stanowisko docenta w Instytucie Filologii Polskiej UG; w tymże roku została kierownikiem Zakładu Teorii Literatury UG. W 1980 weszła w skład zespołu redakcyjnego „Zeszytów Historycznoliterackich”. W 1990 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego. W 1991 weszła do zespołu redakcyjnego wydawanej przez UWr. serii Kultura i Literatura Popularna. W 1998 została profesorem zwyczajnym na UG. W 2001 przeszła na emeryturę. Wyróżniona m.in. odznaczeniem „Za Zasługi dla Gdańska” (1973), Złotym Krzyżem Zasługi (1980), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1982), odznaczeniem „Zasłużony Ziemi Gdańskiej” (1984), Krzyżem Kawalerskim (1985) i Krzyżem Oficerskim (2002) Orderu Odrodzenia Polski. Mieszka w Sopocie.
Twórczość
1. Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych Elizy Orzeszkowej. Gdańsk: Wydawnictwo Ossolineum 1970, 158 s. Gdańskie Towarzystwo Naukowe Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych.
2. Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu (1876-1895). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1977, 237 s. Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Literaturze Polskiej.
Nagrody
Zawartość
3. Jak szumi „Dewajtis”?... Studia o powieściach Marii Rodziewiczówny. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1989, 255 s.
Nagrody
Zawartość
4. Powieść i prawdopodobieństwo. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Naukowych „Universitas” 1992, 184 s.
Zawartość
5. Trylogia Henryka Sienkiewicza. [Analiza literacka]. Gdańsk: Wydawnictwo Marek Rożak 1994, 45 s.
6. Pozytywistyczne parabole. [Szkice]. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1997, 209 s.
Zawartość
7. „Ta trzecia”… Problemy literatury popularnej. [Szkice]. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1997, 231 s.
Zawartość
8. Światy (nie) możliwe powieści. [Szkice]. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2001, 210 s.
Zawartość
9. Bolesława Prusa „prawidła” sztuki literackiej. [Szkice]. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2003, 236 s.
Zawartość
10. Romanse z różnych sfer. [Szkice; autorzy:] A. Martuszewska, J. Pyszny. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2003, 217 s. „Acta Universitatis Wratislaviensis”, 2516.
Zawartość
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Prace redakcyjne
[T. 1]. Czachary. [Powieść]. Wyd. 4 1985, 227, s.
[T. 2]. Dewajtis. 1985, 284 s.
[T. 3]. Między ustami a brzegiem pucharu. Wyd. 4 1986, 249 s.
[T. 4]. Szary proch. Wyd. 5 1986, 171 s.
[T. 5]. Wrzos. Wyd. 5 1986, 171 s.
[T. 6]. Joan VIII 1-12. Wyd. 3 1987, 229 s.
[T. 7]. Lato leśnych ludzi. 1987, 202 s.
[T. 8]. Macierz. Wyd. 6 [!] 1987, 159 s.
[T. 9]. Jerychonka. Wyd. 3 1988, 238 s.
[T. 10]. Kądziel. Wyd. 2 1988, 170 s.
[T. 11]. Ragnarök. 1988, 228 s.
[T. 12]. Straszny dziadunio. 1988, 139 s.
[T. 13]. Anima vilis. 1989, 187 s.
[T. 14]. Jaskółczym szlakiem. Wyd. 2 1990, 254 s.
[T. 15]. Pożary i zgliszcza. 1990, 292 s.
[T. 16]. Byli i będą. 1991, 261 s.
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1988, 1996, 2005.