BIO

Urodzona 1 lipca 1898 w Baraniu pod Orszą w rodzinie ziemiańskiej; córka Stanisława Gordziałkowskiego i Zofii ze Sławińskich. Uczyła się początkowo w domu, następnie uczęszczała do szkół w Lozannie w Szwajcarii, w Warszawie i w Mińsku Litewskim. W 1912-16 przebywała w majątku Borysów pod Mińskiem, gdzie pod wpływem Melchiora Wańkowicza podjęła pierwsze próby literackie. Debiutowała w 1915 nowelką ogłoszoną w druku w jednodniówce na rzecz ofiar wojny, wydanej w Mińsku Litewskim. W 1917 wraz z rodzicami znalazła się na sporządzonej przez bolszewików liście osób do rozstrzelania; wobec niemożności ucieczki w kierunki Polski, skierowała się na wschód i dotarła do Barnaułu na Syberii. W 1917-18 wystawiła w tamtejszym teatrze amatorskim kilka drobnych utworów scenicznych. W 1919 publikowała wiersze w polskim czasopiśmie wychodzącym we Władywostoku. Pracę literacką łączyła z aktywną działalnością społeczną; współpracując z Józefem Jakóbkiewiczem, prezesem Komitetu Ratunkowego Dzieci Polskich na Dalekim Wschodzie, zredagowała odezwę nawołującą do niesienia pomocy opuszczonym, która, przetłumaczona na różne języki obce, rozeszła się przede wszystkim w Japonii i Ameryce. W 1919, w drodze powrotnej do Polski, zwiedziła Japonię, Indie, Cejlon, Egipt, Grecję, Turcję i Rumunię. Wyszła za mąż za Józefa Borowika, dyrektora Instytutu Bałtyckiego w Gdyni. Zamieszkała w Warszawie i podjęła twórczość prozatorską. Równocześnie rozpoczęła pracę przekładową od tłumaczenia powieści japońskiej, następnie specjalizowała się w przekładach dzieł Jamesa Oliviera Curwooda. Opowiadania i tłumaczenia drukowała w wielu czasopismach, m.in. w „Przeglądzie Myśliwskim” i „Łowiectwie Polskim” (1924-38, z przerwami), „Naokoło świata” (1927, 1930-31, 1937), „Tęczy” (1927-38), „Łowcu” (1930-33), „Kurierze Warszawskim” (1931, 1933-39; tu m.in. w 1936-37 cykl korespondencji z podróży do Ameryki) oraz „Pionie” (1936). W 1936 odbyła podróż do Stanów Zjednoczonych; w wyniku tej podróży powstała powieść Broadway ma 30 mil (niewydana). We wrześniu 1937 przypłynęła statkiem do Rio de Janeiro. W tym czasie związała się z Włodzimierzem Nowakowskim, zamieszkała na stałe w Brazylii, prowadziła gospodarstwo rolne w Santa Luzia w stanie Eslado Goiás; tam też przebywała podczas II wojny światowej. Po wojnie nadal zajmowała się hodowlą bydła i ogrodnictwem. Kontynuowała też pracę literacką. Publikowała m.in. opowiadania na tematy brazylijskie w amerykańskim czasopiśmie „Look Haven Express”. Zmarła 10 czerwca 1980 w Luzianii (Brazylia).

Twórczość

1. Łowcy przygód. Powieść. Przedmowa: Sz. Jeleński. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1932], VIII, 259 s. Wyd. nast.: Warszawa: Iskry 1957, 173 s.; Warszawa : Zrzeszenie Księgarstwa 1982; wyd. 5 Warszawa: Polski Dom Wydawniczy 1990; wyd. 6 Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1990; [wyd. 7] Warszawa: Prószyński i S-ka 1998.

Powieść napisana jako kontynuacja utworów J.O. Curwooda Łowcy wilków i Łowcy złota.

Przekłady

czeski

Tajemná jeskynǎ. [Przeł.:] A. Fleischarová, J. Marlicz. Bǎluńský. Praha 1935, wyd. nast.: 1935, 1969.

słowacki

Za príhodami. [Przeł.] A. Beskid. Bratislava 1958.

Wyd. łączne z: J.O. Curwood: Łowcy wilków; Łowcy złota [Przekłady poz. , ]: Warszawa: Iskry 1958, 486 s. Wyd. nast.: tamże 1959, 1962; wyd. 4 Warszawa: Zrzeszenie Księgarstwa 1987; wyd. 5 Warszawa: Polski Dom Wydawniczy 1990; Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1992; Warszawa: Rytm 1996.

2. Bractwo Białego Lamparta. Opowieść kolonialna. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1933], 430 s.

3. Ośmiornica. Powieść (syberyjska). Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1935], 512 s.

Cz. 1 dylogii powieściwej; cz. 2 zob. poz. .

4. Bezdroża. [Powieść]. Kurier Warszawski 1936 nr 257-358, 1937 nr 2-58. Wyd. osobne Lwów: Książnica-Atlas 1937, 486 s.

Cz. 2 dylogii powieściowej; cz. 1 zob. poz. .

5. Broadway ma 30 mil. [Powieść]. Powst. ok. 1936.

Zapowiedź tej powieści, będącej w druku, zamieściło wydawnictwo Rój na okładce wyd. 2 „Hotelu na wodzie” w 1937.

6. Dzicy ludzie. Nowele afrykańskie. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1937], 194 s.

Zawartość

Robak z dżungli; Blady strach; „Pusta puszka od konserw”; Lewa ręka; Susu; Szpital w Leverville; Fetysz Wielkiego Mungangi; Misjonarz; Piękny Bajanzi; Morderca zawodowy.

7. Hotel na wodzie. [Powieść]. Warszawa: Rój 1937 [antydatowane 1936], 339 s. Wyd. 2 tamże 1937.

8. Skaza. Powieść. Kurier Warszawski 1938 nr 348-358, 1939 nr 2-97.

Przekłady

1. Kenjiro: Nami-ko. Powieść. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1924], VII, 275 s.
2. Shimei: Ster na lewo. Powieść japońska. Warszawa: Perzyński, Niklewicz 1925, 239 s.
3. J.O. Curwood: Najdziksze serca. [Powieść]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1927], 239 s. Wyd. nast.: tamże wyd. 2 1931; wyd. 3 [Poznań:] Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza [1948], tamże wyd. 4 1949; wyd. 2 [!] Warszawa: Iskry 1955, tamże: wyd. 1957, wyd. 3 [!] 1967, wyd. 4 1971, wyd. 5 1972, wyd. 6 1977, [wyd. 9] Warszawa: Rytm, Morex 1993; Warszawa: Prószyński i S-ka 1998.
4. J.O. Curwood: Łowcy wilków. [Powieść]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1928, 195 s. Wyd. nast.: tamże wyd. 3 [!] [1937]; wyd. 4 Poznań: Albertinum 1946, tamże: wyd. 5 1948, wyd. 6 1949; Warszawa: Iskry 1956, tamże wyd. 5 [!] 1981; wyd. 6 Warszawa: Zrzeszenie Księgarstwa 1983; [wyd. 7] Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1990; wstęp: J. Rurawski. Warszawa: Kama 1997; Warszawa: Prószyński i S-ka 1998. Zob. też poz. .

Adaptacje

radiowe

Opowieści puszczy kanadyjskiej. Odcinek 1-5. Adaptacja: A. Lisowska-Niepokólczycka. Polskie Radio 1972.

Wyd. łączne z poz. pt. Łowcy wilków; Łowcy złota. Katowice: Książnica 1988, 288 s. Wyd. nast.: [wyd. 2] Warszawa: Polski Dom Wydawniczy 1990; wyd. 6 Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1992.

Wyd. łączne z poz. oraz z J. Marlicz: Łowcy przygód zob. Twórczość poz. .

5. J.O. Curwood: Łowcy złota. [Powieść]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1928, 250 s. Wyd. nast.: tamże wyd. 2 1934; wyd. 3 Poznań Albertinum, Księgarnia św. Wojciecha 1948; Warszawa: Iskry 1957; wyd. 3 [!]. Warszawa: Zrzeszenie Księgarstwa 1983; wyd. 6 [właśc. 4] [!] Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1990; [Wyd. 8] Warszawa: Prószyński i S-ka 1998.

Wyd. łączne z Łowcy wilków zob. poz. .

Wyd. łączne z poz. oraz z J. Marlicz: Łowcy przygód zob. Twórczość poz. .

6. J.O. Curwood: Włóczęgi Północy. [Powieść]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1928, 251 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 z przedmową J. Ejsmonda 1931, wyd. 3 1938; wyd. 4 Poznań: Albertinum 1946, tamże: wyd. 5 z przedmową J. Ejsmonda 1948, wyd. 6 1949; Warszawa: Iskry 1954, tamże: wyd. 2 [!] 1955, 1956, 1956, wyd. 9 [!] 1976, wyd. 10 1982, wyd. 11 1989; [wyd. 14] Warszawa: Rytm. Morex 1993; Warszawa: Prószyński i S-ka 1998..

Wyd. łączne z poz. pt.: Włóczęgi północy; Szara wilczyca. [Posłowie:] A. Koskowski. Wyd. 6 Warszawa: Iskry 1961, 384 s. Wyd. nast. tamże 1963.

Wyd. łączne z poz. , , pt.: Włóczęgi północy; Władca skalnej doliny; Szara wilczyca; Bari, syn szarej wilczycy. [Przedmowa:] A. Koskowski. Warszawa: Iskry 1965, 423 s.

7. J.O. Curwood: Dolina śmierci. [Powieść]. Warszawa: Rój 1929, 222 s. [Wyd. 2] Łomianki: LTW 2006.
8. J.O. Curwood: Steele z Królewskiej Konnej. [Powieść]. Warszawa: Rój 1929, 171 s. Wyd. nast.: Warszawa: Rytm 1994.

Wyd. łączne z poz. pt.: Steele z Królewskiej Konnej; Tajemnica Johna Keitha. Warszawa: Alfa 1991, 273 s.

9. J.O. Curwood: Szara Wilczyca (Kazan). [Powieść]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1929, 254 s. Wyd. nast.: tamże wyd. 2 [1936]; wyd. 3 Poznań: Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1948, tamże wyd. 4 1949; Warszawa: Iskry 1953, tamże: wyd. 2 [!] 1955, 1956, 1957, 1958, wyd. 9 1978; [wyd. 12] Warszawa: Morex, Rytm 1993; Warszawa: Prószyński i S-ka 1997, tamże 1998.

Wyd. łączne z Włóczęgi północy zob. poz. .

Wyd. łączne z Włóczęgi północy; Władca skalnej doliny; Bari, syn szarej wilczycy zob. poz. .

10. J.O. Curwood: Śród mormonów. [Powieść]. Warszawa: Rój 1929, 179 s.
11. J.O. Curwood: Tajemnica Johna Keitha. [Powieść]. Warszawa: Rój 1929, 187 s. Wyd. nast.: Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991; Warszawa: Rytm 1994.

Wyd. łączne z Steele z Królewskiej Konnej zob. poz. .

12. J.O. Curwood: Bari, syn Szarej Wilczycy. [Powieść]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1930, 252 s. Wyd. nast.: tamże wyd. 2 [1937]; wyd. 3. [Poznań:] Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1948, tamże wyd. 4 1949; Warszawa: Iskry 1954, tamże: wyd. 3 [!] 1956, wyd. 4 1978, [wyd. 8] Warszawa: Morex, Rytm 1993; Warszawa: Prószyński i S-ka 1997, tamże 1999.

Wyd. łączne z Włóczęgi północy; Władca skalnej doliny; Szara wilczyca zob. poz. .

13. J.O. Curwood: Płonący las. [Powieść]. Warszawa: Rój 1930, 202 s. Wyd. nast.: Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza 1990; Warszawa: Rytm 1994.
14. J.O. Curwood: Władca skalnej doliny. [Powieść]. Przedmowa: J. Ejsmond. Wyd. 2. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1930, XI, 208 s. Wyd. nast.: wyd. 3 Poznań: Albertinum, Księgarnia św. Wojciecha [1947]; Warszawa: Iskry 1954, tamże: 1956, wyd. 4 [!] 1979, wyd. 5 1986; Warszawa: Rytm 1994; [wyd. 10] Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1990; Warszawa: Prószyński i S-ka 1998.

Wyd. łączne z Włóczęgi północy; Szara wilczyca; Bari, syn szarej wilczycy zob. poz. .

15. J.O. Curwood: Błyskawica. [Powieść]. Warszawa: Rój 1931 [antydatowane 1930], 194 s. Wyd. nast.: tamże 1938; Wrocław: Dobra Książka 1946; Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985; wyd. 2 [!]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1991; Warszawa: Rytm 1994; [wyd. 7] Warszawa: Prószyński i S-ka 1999.
16. J.O. Curwood: Na końcu świata. [Powieść]. Warszawa: Rój 1931, 214 s. Wyd. nast.: Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991, [wyd. 3] Warszawa: Morex, Rytm 1993.
17. J.O. Curwood: Dolina ludzi milczących. [Powieść]. Warszawa: Rój 1932, 217 s. Wyd. nast.: tamże 1938; Wrocław: Dobra Książka 1946; Warszawa: Iskry 1956, tamże: wyd. 2 [!] 1957, wyd. 3 1959, wyd. 4 1976, [wyd. 8] Warszawa: Rytm 1996; Warszawa: Prószyński i S-ka [1999].
18. E. Marshall: Wyspa fok. [Powieść]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1932], 282 s.
19. J.O. Curwood: Dziewczyna spoza szlaku. [Powieść]. Warszawa: Rój 1934 [antydatowane 1933], 236 s. Wyd. nast.: Katowice: Śląsk 1990; Warszawa: Rytm 1994.
20. J.O. Curwood: Kwiat dalekiej Północy. [Powieść]. Warszawa: Rój 1934, 255 s. Wyd. nast. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1990, [wyd. 4] Warszawa: Morex, Rytm 1993..
21. J.O. Curwood: Osadnicy. [Powieść]. Warszawa: Rój 1935, 265 s. Wyd. nast.: Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1991; Warszawa: Rytm 1994.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1967.

Informacje rodziny 1997.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.

Ogólne

Artykuły

Mir: Jerzy Marlicz i jego twórczość. Kurier Poznański 1930 nr 541.

Łowcy przygód

W. Ziembicki. „Łowiec1933 nr 24 [dot. też: Bractwo Białego Lamparta].
A. Kopczewska. „Polonista1934 z. 1/2.

Bractwo Białego Lamparta

[Z. Rabska] Z.R.Kurier Warszawski1933 nr 214.
Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1933 t. 199.
W. Ziembicki. „Łowiec1933 nr 24 [dot. też: Łowcy przygód].

Ośmiornica

A. Grzymała-Siedlecki: Sybiracy o polskiej mowie domowej. Kurier Warszawski 1935 nr 234.
A. Jesionowski: Historia znad Obi. „Prosto z Mostu1935 nr 30.
Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1935 t. 208.
K. Czachowski. „Nowa Książka1936 z. 6.
[J. Birkenmajer] (J.B.). Myśl Narodowa 1936 nr 16.
W. Kubacki: Powieść syberyjska. Gazeta Polska 1936 nr 85.
L. Piwiński. „Rocznik Literacki 1936” wyd. 1936.

Bezdroża

B. Dudziński. „Robotnik1938 nr 73.
[T. Nittman] Tad. Nitt. „Naród i Wojsko1938 nr 7.
L. Piwiński. „Gazeta Polska1938 nr 41.

Dzicy ludzie

S. Helsztyński. „Kultura1937 nr 45.
E. Woroniecki. „Nowa Książka1938 z. 1.

Hotel na wodzie

H. Galle. „Nowa Książka1937 z. 10.