Print

BIO

Born on 25 July 1946 in Warsaw; son of the literary critic and translator Stefan Lichański, and the librarian Alina, née Grefkowicz. He began his middle school education at the José Marti Grammar School (No. XXII) in Warsaw before moving to the new Polish People's Air Force (Ludowe Lotnictwo Polskie) Grammar School (No. XXXIX) in 1963 (this school was popularly known as DWLot and renamed the Polish Air Force Grammar School in 1989). After completing his advanced secondary education in 1964, he began studying at the University of Warsaw (UW), initially taking a degree in geophysics. He dropped this subject after a year and started a degree in Polish philology in 1965, while also studying German in parallel between 1965 and 1968. He made his debut in 1967 with an article on Stanisław Przybyszewski, Tragedia samotności (The Tragedy of Loneliness), which appeared in the weekly "Tygodnik Kulturalny" (no. 41). He considers his debut scholarly essay to be a piece that that appeared two years later in the journal "Przegląd Humanistyczny" (1969, no. 5), Przemiany prozy staropolskiej. Na przykładzie formy dialogowej (Transformations of Old Polish Prose: A case study of the dialogic form). He collaborated with the monthly "Nowe Książki" as a reviewer and literary critic between 1967 and 1970. From 1969 to 1989, he was a member of the agrarian United People's Party (ZSL). He graduated with a master's degree in Polish philology in 1970. He then worked at the National Library in Warsaw as a librarian in the Department of Old Manuscripts until 1974. He continued to conduct research on Old Polish literature, writing a doctoral dissertation titled Artyzm prozy Łukasza Górnickiego (The Artistry of Łukasz Górnicki's Prose), which was supervised by Prof. Janusz Pelc. He defended his thesis at UW in 1974. He published reviews and articles in periodicals including "Kultura" (1971-73), "Poezja" (1971-77; including notes using the initials J.Z.L.), and "Nurt" (1976-79; 1984-85). He worked as an assistant at the Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw in 1974/75. He was then employed at the Institute of Polish Philology (IFP) at UW. As a lecturer at the Department of Old Polish Literature he gave tutorials at the Białystok branch of the University. His research focused on the history and theory of rhetoric. In 1974, he began collaborating with Polish Radio, appearing in popular science programmes on Radio 2 and 3 over the next three years. He joined the Polish Philological Society (Polskie Towarzystwo Filologiczne) in 1975. He started writing poetry, publishing his first volume in 1983. He returned to the National Library in 1983, where he served as director of the Department of Special Collections until 1991. Thanks to a grant from the Polish National Library and the Government of the Kingdom of Sweden, between 1984 and 1988 he conducted research at the Royal University in Uppsala, exploring archival materials taken from Poland in the seventeenth century, in particular what was known as the Braniewo catalogue of Prof. Józef Trypućko. From 1983 to 1985, he lectured in literary studies, poetry, literary theory and rhetoric at the University of Lodz (UŁ). He published studies and articles in journals including "Przegląd Humanistyczny" (1982-84, 1988-90, 1992-98, and intermittently after 2000), as well as literary reviews in periodicals including "Nowe Książki" (1984-94 and intermittently from 1997, including reviews and notes as: Jakub Chrynicki; jzl, jzl) and "Świat Książki" (1989; notes and reviews as: jzl, jzl.). In 1988/89, he was a member of the editorial board of "Relacje", a Swedish monthly for Polish émigrés. He joined the Commission for Renaissance and Reformation History of the Committee of Historical Sciences of the Polish Academy of Sciences (PAN) in 1987 and the International Society of the History of Rhetoric in 1989. He again started teaching at the Institute of Polish Philology at UW, initially lecturing in Bialystok as an employee of the Department of Literary Theory and Poetics before giving classes in Warsaw from 1991. He was awarded a habilitation degree in 1993 for his study Retoryka. Historia i praktyka od średniowiecza do baroku (Rhetoric: History and practice from the Middle Ages to the Baroque). In 1994, he joined the team of authors working on the multi-volume Historisches Wörterbuch der Rhetorik, which was published in Tübingen from 1992. Between 1995 and 2001, he collaborated with the journal "Barok". He was appointed professor at UW in 1997. Between 1997 and 1998, he was acting director of the National Library in Warsaw. He taught on the history of literature of the Polish-Lithuanian Commonwealth at the Faculty of Polish Philology at the Aleksander Gieysztor Academy of Humanities in Pułtusk between from 1996 to 1998 and at the European School of Law and Administration between 1998 and 2001. He was co-founder, and first chair, of the Polish Rhetoric Society, which was established in 2000. Between 2000 and 2007, he was head of the Centre for the History and Theory of Rhetoric at the Institute of Polish Philology at UW. In 2002 and again from 2006 to 2012 he also taught at the now defunct private university, the Melchior Wańkowicz Warsaw School of Journalism. He was made state-appointed professor in 2003. He became a member of the Commission of the Culture of Contemporary Language (which in 2012 became the Research Group for the Culture of Contemporary Language) of the Council for the Polish Language at the Presidium of the Polish Academy of Sciences. In 2003, he also became editor-in-chief of the journal "Forum Artis Rhetoricae”, where he also published articles, reviews and translations. He has participated in many national and international conferences and congresses on rhetoric. His research turned to popular literature and culture, in particular the reception of the works of J.R.R. Tolkien in Poland. In 2007, he was made full professor at UW and was appointed head of the new Department of Rhetoric and Media Communication (later the Department of Rhetoric and Media that was formed within the new Institute of Applied Polish Studies). After retiring in 2016 he continued to collaborate with the Department. He also popularized knowledge of rhetoric with contributions to Polish Radio 1 and Tok FM, where, together with Cezary Łasiczka, he appeared on various programmes, including Oto słowa pańskie (This is the Word of the Lord). He was awarded the Bronze Cross of Merit in 1978. He married the patent officer Hanna Dreszer, née Kordulasińska, in 1988. He lives in Warsaw.

Twórczość

1. Pisarze nurtu wiejskiego we współczesnej literaturze. [Współautor:] S. Lichański. Wstęp: S. Lichański. Warszawa: Biblioteka Narodowa 1976, 128 s. Poradniki Bibliograficzne.

2. Stanisław Wyspiański – poeta malarz. Wystawa w roku poprzedzającym 70-lecie śmierci artysty. [Katalog; współautorzy:] A. Bajdor, W. Chmurzyński. Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza 1976, 22 s.

3. Łukasz Górnicki. [Szkic]. Wrocław; Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1982, 46 s. Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie Nauka dla Wszystkich, 352.

Szkic o życiu i twórczości Ł. Górnickiego oraz wybór opracowań dot. tego autora.

4. Sny o miłości. [Wiersze]. Warszawa: [Nakład autora] 1983, 40 s.

5. Szlakami Jana Kochanowskiego. [Przewodnik]. Warszawa: Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze „Kraj” 1985, 69 s. Szlakiem Wielkich Ludzi, Wydarzeń, Zabytków Kultury.

6. Wtajemniczenia i refleksje. Szkic monograficzny o Janie Parandowskim. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1986, 141 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. Aleksander Fredro „Śluby panieńskie”. Warszawa: Jota 1990, 38 s. Przewodnik po lekturach.

Szkic o utworze oraz wybór opracowań.

8. Polskie badania nad retoryką. Stan i potrzeby. Warszawa: [Druk] Arwil 1992, 47 s. Praca wykonana w Zakładzie Teorii Literatury i Poetyki Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Przedruk zmieniony pt. Stan i potrzeby polskich badań nad retoryką zob. poz. ↑.

Dot. źródeł rękopiśmiennych i drukowanych do końca XVIII w.
Fragment rozprawy habilitacyjnej.

9. Retoryka. Od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992, 349 s.

Rozprawa habilitacyjna.

Zawartość

Wprowadzenie. – Jak rozumiano „techne rhetoriké”? Przegląd definicji retoryki od antyku do XV w.; Przedmiot i definicja retoryki; Współczesne szkoły i metody badawcze w retoryce; Stan i potrzeby polskich badań nad retoryką [por. poz. ↑]; Retoryka, kultura, piśmiennictwo; Teoria historiografii i retoryka, czyli o związkach piśmiennictwa historycznego i teorii retorycznej; Retoryka i badania literatury staropolskiej; Retoryka, polityka i „Satyr” Jana Kochanowskiego; Retoryka w poezji, czyli o pewnej możliwości interpretacji liryki staropolskiej; „Orator sarmaticus”. Teoria retoryki a oratorstwo staropolskie doby baroku. – Zakończenie.

Przekłady

francuski

rozdziału pt.: Teoria historiografii i retoryka, czyli o związkach piśmiennictwa historycznego i teorii retorycznej: Historiographie et théorie de la rhétorique de l’anitiquité au moyen age. „Europa Orientalis”, Roma 1986 t. 5 s. 21-48.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. Zarys historii retoryki. Od początku do upadku cesarstwa bizantyjskiego. [Autorzy:] H. Cichocka, J.Z. Lichański. [Współwydane z:] R. Volkmann: Wprowadzenie do retoryki. Przeł. L. Bobiatyński. Tłum. przejrzane i przypisami opatrzyli: H. Cichocka i J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1993 s. 233 s. Wyd. 2 poprawione [z rozszerzonym tytułem pracy współwydanej:] R. Volkmann: Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian, tamże 1995. Zob. Prace redakcyjne poz. ↑.

Rozdział pt.: Szkoła retoryki greckiego średniowiecza. (Bizantyjska szkoła retoryki) w oprac. H. Cichockiej.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Herman Broch. [Szkic monograficzny]. Warszawa: Semper 1994, 96 s.

Tu także wybory wypowiedzi (Hermann Broch o sobie i o sztuce; Hermann Broch w oczach innych) oraz Kalendarium i Bibliografia.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. Co to jest retoryka? [Materiały pomocnicze dla szkół]. Kraków: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk Oddział w Krakowie 1996, 65 s. Nauka dla wszystkich, 475.

13. Łukasz Górnicki. Sarmacki Castiglione. [Monografia]. Warszawa: DiG 1998, 158 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

14. Retoryka. Od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja. [Studium monograficzne]. Warszawa: DiG 2000 [właśc. 2001], 276 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

15. Opowiadania o... krawędzi epok i czasów Johna Ronalda Reuela Tolkiena, czyli metafizyka, powieść, fantazja. [Studium]. Warszawa: DiG 2003, 200 s.

Dot. twórczości J.R.R. Tolkiena i jej recepcji w Polsce; w aneksach m.in.: Epos i retoryka. Prolegomena do badań literatury „fantasy”; „Baśń nad baśniami” Wojciecha Dzieduszyckiego. Epos bohaterski czy prekursorski utwór literatury „fantasy”?; Bibliografia Johna Ronalda Reuela Tolkiena; Wybrana bibliografia polskich tłumaczeń utworów J.R.R. Tolkiena oraz opracowań jego twórczości.

16. Retoryka w Polsce. Studia o historii, nauczaniu i teorii w czasach I Rzeczypospolitej. Warszawa: DiG 2003, 142 s.

Zawartość

Wstęp, czyli Myślenie o retoryce. – I. Ramus – Retoryka i pedagogika – Tradycja greckiej i bizantyjskiej retoryki w Polsce wieku XVI. – II. Polski wkład w badania nad stylistyką i składnią oraz rytmika prozy w wieku XVI. – III. Wokół problemów tzw. dowodzeń retorycznych. Cz. I. Uwagi na marginesie jezuickich „Assertiones Rhetoricae”, Poznań 1577. – IV. Wokół problemów tzw. dowodzeń retorycznych. Cz. II. Aequanimitas. Komentarz do „Lir.[yków]”, III. 6. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. – V. Problemy figur myśli. Przemilczenie i niedomówienie: technika narracyjna oraz figura myśli. Niejasności teorii retorycznej. – VI. Zakończenie. – Aneks 1. Czwarty rodzaj w teorii retoryki. Rufus z Peryntu i rodzaj historyczny; Aneks 2. Zwięzły zarys historii retoryki (do końca XIX wieku).
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

17. Retoryka. Historia – teoria – praktyka. [Podręcznik].T. 1-2. Warszawa: DiG 2007.

T. 1. Historia i teoria retoryki, 237 s.

T. 2. Retoryka praktyczna – ćwiczenia, 210 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

18. Literatura i kultura popularna. Metody: propozycje i dyskusje. [Autorzy:] J.Z. Lichański, W. Kajtoch, B. Trocha. Wrocław: Pracownia Literatury i Kultury Popularnej oraz Nowych Mediów 2015, 117 s. Popkultura – Popliteratura, 5.

Tu pióra J.Z. Lichańskiego rozdział pt.: Boski Platon iniewiarygodny Kant, czyli filozofia iliteratura – prolegomena, s. 11-42.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wrocław: Pracownia Literatury i Kultury Popularnej oraz Nowych Mediów. Instytut Filologii Polskiej. Uniwersytet Wrocławski 2015, plik w formacie PDF .

19. „Niobe” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego: „Ty jesteś moja światłość świata...” [Monografia]. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2015, 232 s., [20] s. tabl.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

20. Metodologia badań literatury i kultury popularnej. Propozycje. Retoryka i cultural criticism. [Autorzy:] J.Z. Lichański, A. Mazurkiewicz. Wrocław: Pracownia Literatury i Kultury Popul. oraz Nowych Mediów. Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego 2016, 104 s. Popkultura – Popliteratura.

21. Filologia, filozofia, retoryka. Wprowadzenie do badań (nie tylko) literatury popularnej. Warszawa: DiG 2017, 288 s.

Zawartość

Wstęp. O badaniach artefaktów kultury i literatury, resp. kultury i literatury popularnej. — 1. Dlaczego retoryka jest metodologią nauk humanistycznych?; 2. Boski Platon i niewiarygodny Kant: Filozofia i literatura — prolegomena, cz. II; 3. Aksjologia i filologia a badania literackie. Ekskurs; 4. Prawo do bajki Stefana Lichańskiego — po ponad półwieku; 5. Retoryczne mechanizmy mitologizacji: wstęp do badań; 6. Problemy analizy utworu poetyckiego: Jeszcze wokół poematu Niobe (oraz kilku innych utworów); „Miły dom” — locus amoenus. (Konstanty Ildefons Gałczyński w Nieborowie i Arkadii); Gałczyński i Horacy, czyli sarkazm i retoryka; Wielkanoc Jana Sebastiana Bacha: próba analizy obiektu estetycznego; Tadeusz Różewicz Wiersze; opis obiektu: perspektywa fenomenologiczna; Tryptyk rzymski Jana Pawła II jako forma tzw. theologia fabulosa czy locus theologicusl Glosy do dyskusji o metodologii badań; 7. Retoryka wizualna i tworzenia identyfikacji. Na przykładzie związków mitologizacji, heraldyki oraz literatury; 8. Honor Harrington — o czym opowiada ten cykl powieściowy: Próba opisu problematyki; 9. „Obcy” w literaturze science fiction. Na przykładzie twórczości Stanisława Lema (oraz kilku innych pisarzy). — Zamknięcie, czyli Nowe media, literatura & kultura popularna: pożądanie, małżeństwo z rozsądku czy wolny związek?

22. W poszukiwaniu najlepszych form komunikacji, czyli Dlaczego wciąż jest nam potrzebna retoryka? Kraków: Collegium Columbinum 2017, 253, XXXVI s. Biblioteka Tradycji, 150.

Zawartość

Wprowadzenie – po co i dla kogo ta książka?; Retoryka i/a nauka, technika; Retoryka w działaniach publicznych, w tym w prawie; Retoryka i media: pola współpracy; Retoryka i ekonomia: wstęp do badań; Metody analityczne retoryki krytycznej. Przegląd; Comparatio et persuasio, czyli współczesne odczytanie Machiavellego: czyżby nowe rozumienie historii?; Elementy teorii i historii retoryki; Etapy konstrukcji tekstu; Historia retoryki; Podział nauk – prolegomena; Czy słowo może leczyć? Kilka słów o neuroretoryce; Nowe media i retoryka. Wolny związek czy małżeństwo?; Bibliografia, czyli co jeszcze warto przeczytać.

23. Niepopularnie o popularnej. O narzędziach badań literatury. Warszawa: Wydawnictwa Drugie 2018, 432 s.

Wg inf. na okładce jest to pierwsza część rozważań kontynuowanych w książce pt. Filologia, filozofia, retoryka (poz. ↑).

Zawartość

Wstęp. O badaniach artefaktów kultury i literatury, „resp.” kultury i literatury popularnej. – Teoria. Prolegomena: 1. Retoryka: metodologia nauk humanistycznych; 2. Badania literatury popularnej. Tezy; 3. Stefan Lichański – Prawo do bajki [esej pióra ojca autora, poprzedzony wstępem syna]; 4. Prolegomena – filozofia i literatura, czyli boski Platon i niewiarygodny Kant; 5. Literatura popularna i sztuka opowiadania: glosy; 6. Aparatura badawcza: filologia, krytyka retoryczna i retoryka. – Praktyka. Wybrane przykłady: 7. Stanisław Lem – filozof i pisarz; 8. Poza Platona. Złamanie humanistycznej wizji człowieka i kultury na przełomie tysiącleci; 9. Honor Harrington – nadzieja czy upadek? Próba opisu problematyki cyklu powieściowego Dawida Webera; 10. Problemy analizy utworu poetyckiego: Wiersz o „Pierścieniach” Johna Ronalda Reula Tolkiena; „Powrót prokonsula”. Zbigniewa Herberta wizja współczesności; 11. „Piaskun” E.T.A. Hoffmanna – nowa interpretacja; 12. Współczesna powieść kryminalna: od powieści sensacyjnej ku społeczno-obyczajowej. Próba opisu zjawiska i ewolucji gatunku. – Zakończenie.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

• Człowiek jako ogół swych możliwości. O pisarstwie [H.] Brocha, [A.P.] Gütersloha i [R.] Musila, „Więź” 1972 nr 7/8 s. 97-116.
• O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej. „Poezja” 1972 nr 6 s. 45-54 [dot. poezji Z. Herberta].
• Andreas Gryphius i Mikołaj Sęp Szarzyński. Z problemów komparatystyki typologicznej. W: Literatura staropolska i jej związki europejskie. Wrocław 1973 s. 241-261.
• Łukasz Górnicki wobec problemów filozoficznych. Z dziejów synkretyzmu filozoficznego w dobie Renesansu w Polsce. „Studia Filozoficzne” 1973 nr 1 s. 58-69.
• Metafora w polskiej poezji wczesnobarokowej. W: Wśród zagadnień polskiej literatury barokowej. Cz. 1. Światopogląd, genologia, topika. Katowice 1980 s. 128-139. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 383; przedruk w: Średniowiecze, renesans, barok. Wyd. 2 rozszerzone Warszawa 1994 s. 224-234, przedruk zmieniony pt. Metafora. (Analiza zjawiska na przykładzie polskiej poezji wczesnobarokowej). „Prace Polonistyczne.” Seria 39: 1983 s. 205-228.
• Ramię króla na morzu. [Wstęp do:] O zwyczaju morskiej bitwy. Gdańsk 1983 s. 5-44.
• „Horatius sarmaticus”. [Wstęp do:] M.K. Sarbiewski: Poezje wybrane. Warszawa 1986 s. 7-18.
• Guillelmus Tardivus: Grammatica, eloquentia et rhetorica [Paris, ca 1484]. (Opis podręcznika). W: Retoryka w XV stuleciu. Wrocław, Gdańsk 1988 137-151.
• Dzieła Marcina Kromera i Stanisława Hozjusza w bibliotekach szwedzkich. „Studia Warmińskie” 1989 wyd. 1994 t. 26 s.105-112.
• Biblioteka „Collegium Societatis Iesu” w Braniewie. Próba charakterystyki. „Studia Warmińskie” 1990 wyd. 1995 t. 27 s. 309-324.
• Średniowieczne rękopisy astrologiczne w zbiorach Biblioteki Narodowej. „Rocznik Biblioteki Narodowej” 1990 wyd. 1993 t. 26 s. 5-24.
• Kancjonał Jerzego Waziańskiego. W: Z badań nad dawną książką. T. 1. Warszawa 1991 s. 251-267.
• Jan Parandowski. Powrót mitu eleuzyjskiego. W: Topika antyczna w literaturze polskiej XX wieku. Wrocław 1992 s. 109-118.
• Polemika Cypriana Norwida z Łukaszem Górnickim o ideał sztuki. „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 1990 wyd. 1992 s. 69-76.
• „Demon Socratis” Łukasza Górnickiego. Z dziejów recepcji Platona w Polsce w XVI wieku. W: Necessitas et ars. T. 2. Warszawa 1993 s. 55-62, toż w: Łukasz Górnicki i jego czasy. Białystok 1993 s. 71-84.
• Polskie badania retoryczne w XVI wieku. Tradycja i innowacja. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1993 t. 37 s. 69-77.
• Profesor Alodia Kawecka-Gryczowa (1903-1990). „Rocznik Biblioteki Narodowej” 1993, wyd. 1994 t. 29 s. 209-218.
• Współczesne kierunki badań retorycznych. Próba charakterystyki. „Przegląd Humanistyczny” 1993 nr 6 s. 49-60.
• Zapomniana tradycja. O „Ziemi wschodzącej” Zbigniewa Zielonki. W: Dawność kulturowa w literaturach słowiańskich drugiej połowy XX wieku. Opole 1993 s.79-85.
• Ars artium. Renesans i retoryka. W: Kolokwia polsko-włoskie. T. 1. Katowice 1994 s. 49-56.
• Etykosfera, czyli poza dobrem i złem. Propozycja Stanisława Lema. W: Kategoria dobra i zła w kulturach słowiańskich. Warszawa 1994 s. 99-105.
• Reklama i retoryka. W: Polszczyzna a/i Polacy u schyłku XX wieku. Warszawa 1994 s. 299-316.
• Retoryka i przełom antypozytywistyczny w badaniach literackich. W: Kryzys czy przełom. Kraków 1994 s. 97-112; przedruk rozszerzony „Nowa Krytyka” 1994 nr 5 s. 43-65.
• Retoryka przeciw postmodernizmowi. „Przegląd Humanistyczny” 1994 nr 6 s. 35-42.
• Horatius Christianus et Horatius Sarmaticus. W: Nauka z poezji Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Warszawa 1995 s. 63-86 [dot. retoryki i religijności M.K. Sarbiewskiego].
• Mesjada Wespazjana Kochowskiego. W: Literatura polskiego baroku – w kręgu idei. Lublin 1995 s.167-191 [dot. „Chrystusa cierpiącego”].

Przekłady

rosyjski

Messiada Vespasiana Kohovskogo. „Slavânovedenie”, Moskva 1995 nr 1 s. 29-39.
• Błazen contra diabeł. „Kwatera bożych pomyleńców” Władysława Zambrzyckiego. W: Obraz głupca i szaleńca w kulturach słowiańskich. Warszawa 1996 s. 153-161.
• J.R.R. Tolkien; J.R.R. Tolkien, czyli sztuka przypominania; „Mythopoeia” Johna Ronalda Reuela Tolkiena; Nonnos kultury europejskiej; Quenta „Silmarillion” – kształtowanie mitu. W: J.R.R. Tolkien – recepcja polska. Warszawa 1996 s. 131-134 i 227-228; 9-13 i 203-204 [wstęp]; 179-185 i 237-238; 25-30 i 207-209; 159-178 i 235-236.
• Kancjonał Mazurski. „Borussia” 1996 nr 12 s. 66-84, przedruk zmieniony w: Miscellanea literackie i teatralne. Cz. 2. Tradycje literackie i teatralne. Łódź 2010 s. 291-307.
• Milczenie Kanta. Literatura – kłamstwo – retoryka. W: Kłamstwo w literaturze. Kielce 1996 s. 7-19.
• Recepcja retorów greckich w Polsce w XVI i XVII wieku w nauczaniu szkolnym. Rekonesans. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1994 t. 38 s. 45-53, przedruk w: Retoryka antyczna i jej dziedzictwo. Warszawa 1996 s.115-126. Acta Societatis Philologae Polonorum, 2.
• Recepcja retorów greckich w Polsce w XVI i XVII wieku w nauczaniu szkolnym. W: Retoryka antyczna i jej dziedzictwo. Warszawa 1996 s.115-126. Acta Societatis Philologae Polonorum, 2.
• Retoryka a filozofia w nauczaniu jezuickim: „Assertiones Rhetoricae”, Poznań, 1577. „Forum Philosophicum” 1996 t.1 s. 221-234.
• Brunsbergica Pallas. Na marginesie historii bibliotek i nauki w dobie Renesansu. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1997 t. 41 s. 111-122.
• Dom czy dwór. Rej i Górnicki, czyli o wyborze rodzaju domu w polskiej kulturze XVI wieku. W: Dom w języku i kulturze. Szczecin 1997 s. 293-298.
• Dom w literaturze staropolskiej i oświeceniowej. Próba charakterystyki sposobu użycia pojęcia. W: Obraz domu w kulturach słowiańskich. Warszawa 1997 s.15-24.
• Jan Parandowski – tłumacz i teoretyk literatury. W: Przekład literacki. Teoria, historia, współczesność. Warszawa 1997 s. 13-25.
• „Mars z upominkiem na wesele”. Siedemnastowieczne panegiryki jako świadectwo mentalności. „Napis” 1997 seria 3 s. 7-13 [dot. twórczości A. Magnuszewskiego].
• Oświecenie – retoryka – romantyzm. Przypadek Ludwika Osińskiego. W: Między oświeceniem i romantyzmem. Kultura polska około 1800 roku. Warszawa 1997 s. 347-365.
• Twierdzenia o retoryce. W: Pułtuskie kolegium jezuickie. Ludzie i idee. Warszawa; Pułtusk 1997 s. 34-49.
• Badania retoryczne w Europie Wschodniej. Rekonesans. W: Prace na XII Międzynarodowy Kongres Slawistów w Krakowie 1998. Seria 9, cz. 2: Literaturoznawstwo, folklorystyka, nauka o kulturze. Warszawa 1998, s. 265-270. Z polskich studiów slawistycznych, 9.
• Ksiądz i księżyc, czyli kapłan i królewicz w „Bolesławie Chrobrym” Antoniego Gołubiewa. W: Obraz kapłana, wodza, króla w kulturach słowiańskich. Warszawa 1998 s.73-78.
• Retoryka. W: Literatura, teoria, metodologia. Warszawa 1998 s. 292-330, wyd. nast. tamże: wyd. 2 rozszerzone 2002, wyd. 3 zmienione i uzupełnione 2006 [nowa wersja artykułu], przekład ukraiński: Ritorika. W: Literatura, teoriå, metodologiâ. [Przeł.] S. Âkovenko. Kiïv 2006 s. 470-517.
• „Stara kobieta z węgielnicą” Piotra Pawła Rubensa, czyli szkice do portretu kobiety w literaturze staropolskiej. W: Pogranicza możliwości w literaturze dawnej oraz współczesnej. Cz. 1. Miłość. Szczecin 1998 s. 129-142.
• „Dzikie pola” – polska wersja „Role Playing Games”. „Literatura i Kultura Popularna” 1999 wyd. 2000 z. 8 s. 21-31. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2158.
• „Miecz i łokieć” Wiktora Gomulickiego. W: Wiktor Gomulicki. Problemy twórczości i recepcji. Pułtusk 1999 s.102-114.
• Neostoicyzm Łukasza Górnickiego.W: Wątki neostoickie w literaturze polskiego renesansu i baroku. Szczecin 1999 s.135-159.
• Hipotetyczne źródło pewnych motywów w pieśni „Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary...” Jana Kochanowskiego. „Terminus” 2000 z. 1/2 s. 145-152.
• Humanizm. Reformacja. Retoryka. Dyskusja polskich teoretyków retoryki z Piotrem Ramusem. „Res Historica” 2000 z. 10 s. 75-91 [w świetle poglądów Jana Wierusa].
• Jaki Tolkien? O problemach tłumaczeń utworów literackich Johna Ronalda Reuela Tolkiena. W: Przekładając nieprzekładalne. Gdańsk 2000 s. 379-389.
• Literatura „fantasy” jako problem genologiczny. (Na przykładzie twórczości C.S. Lewisa i J.R.R. Tolkiena). W: Genologia i konteksty. Zielona Góra 2000 s. 139-150.
• Stanisław Lem – filozof i pisarz. (Dyskusja z lemologami). „Przegląd Humanistyczny” 2000 nr 3 s. 45-52, przedruk w: Stanisław Lem – pisarz, myśliciel, człowiek. Kraków 2003 s.76-89.
• Viertes „genos” der Rhetorik. Rufus von Perinth und „genos historikon”. W: Studies in ancient literary theory and criticism. Kraków 2000 s. 113-120.
• Polskie oratorstwo barokowe. Powitania władców. W: Sarmackie theatrum. T. 1. Wartości i słowa. Katowice 2001 s. 142-166.
• Retoryka na przełomie tysiącleci; Nauczanie retoryki. Problemy metodyczne. W: Retoryka dziś. Teoria i praktyka. Kraków 2001 s. 11-31; 463-488.
• Spór o zbroję Achillesa, czyli elementy niewerbalne w komunikacji werbalnej. Glosa dyskusyjna. W: Między słowem a ciałem. Bydgoszcz 2001 s. 45-56.
• Jak opowiada się (opowiadanie) w komiksie, czyli jak opowiedzieć o przygodach Galla Asteriksa? W: Dialog, komparatystyka, literatura. Warszawa 2002 s. 507-522.
• Jakub Górski i polski wkład w badania stylistyczne w wieku XVI. W: Dziedzictwo Andrzeja Frycza Modrzewskiego w myśli humanistycznej i politycznej. T. 2. Toruń 2003 s. 645-664.
• Lin Carter i jego badania nad J.R.R. Tolkienem. [Posłowie do:] L. Carter: Tolkien – świat „Władcy Pierścieni". Warszawa 2003 s. 190-225.
• Nauczania retoryki – problemy metodyczne. W: Nauczanie retoryki w teorii i praktyce. Warszawa 2003 s. 11-29.
• O niezbędności retoryki. (Nauczanie retoryki w szkole – analiza podręczników); Tolkien zniszczony, czyli o nieuprawnionych uzupełnieniach już istniejących dzieł literackich. W: Uwieść słowem, czyli retoryka stosowana. Warszawa 2003 s. 81-93; 283-298.
• O sztuce kaznodziejskiej bpa Bronisława Dembowskiego. W: Retoryka na ambonie. Kraków 2003 s. 157-176.
• Polsko-niemieckie związki literackie w dobie baroku. Analiza stanu badań i wnioski. W: Barok polski wobec Europy – kierunki dialogu. Warszawa 2003 s. 289-315.
• „Space opera” – problemy opisu gatunku. „Literatura i Kultura Popularna” 2003 nr 11 s. 15-25. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2538.
• Znaczenie – Modalność – Wartość. Prolegomena do nowoczesnej teorii retoryki. W: Od teorii literatury do ontologii świata. Toruń 2003 s. 253-271.
• Adam i Młyny [dot. twórczości K. Truchanowskiego]; Kazimierz Truchanowski – człowiek, pisarz, myśliciel. W: Przymierzanie masek. Płock 2004 s. 10-34; 70-87.
• Poeta i wartości – wokół „Niobe” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Liryka i retoryka. W: Mag w cylindrze. Pułtusk 2004 s. 27-80, przedruk zmieniony pt. Z Bizancjum do Nieborowa, czyli o jednej Europie. „Niobe” – po pięćdziesięciu latach. Liryka i retoryka. W: Dzieło i życie Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. T. 2. Kraków 2005 s. 493-514.
• Retoryka i literatura. (Na przykładzie Cypriana Norwida „W Weronie”). „Forum Artis Rhetoricae” 2004 nr 2 s. 11-26.
• Retoryka w Polsce – analiza bibliografii oraz określenie stanu i kierunków badań. Próba podsumowania. „Forum Artis Rhetoricae” 2004 nr 1 s. 73-83.
• Stanisław Lem – filozof i pisarz. Dyskusja z lemologami. W: Stanisław Lem – pisarz, myśliciel, człowiek. Kraków 2004 s.76-89.
• Łukasz Górnicki – sarmacki Castiglione, czyli o problemach badań literatury i kultury I Rzeczypospolitej czasów renesansu. W: Łukasz Górnicki i jego włoskie inspiracje. Warszawa 2005 s. 9-29.
• Proza Mikołaja Reja – aspekty retoryczne. Problemy składni, stylistyki i argumentacji. Prolegomena do dalszych badań. W: Mikołaj Rej – w pięćsetlecie urodzin. Łódź 2005 s. 221-240.
• Quintilian vs Perelman: jedna czy wiele teorii retoryki oraz problemy argumentacji. „Forum Artis Rhetoricae” 2005 nr 1/2 s. 36-48.
• Relacje między kulturą wysoką a niską/popularną w literaturze. Glosy do dyskusji wraz z sugestiami metodologicznymi. W: Relacje między kulturą wysoką i popularną w literaturze, języku i edukacji. Lublin 2005 s. 29-39.
• Związki retoryki i filozofii w tradycji nauczania jezuitów w wiekach XVI-XVII. Na marginesie „Assertiones Rhetoricae”, Poznań 1577. W: Philosophia vitam alere. Kraków 2005 s. 389-402.
• Drama of Father Joseph Wallner about Boleslaw the Bold: sin, penance, and forgiveness in Neo-Latin drama and poetry in the second half of the 17th century. W: Pietas Humanistica. Neo-Latin religious poetry in Poland in European context. Frankfurt am Main 2006 s. 249-260.
• Literatura s.f. & fantasy: pogranicze genologii, retoryki i intertekstualności. W: Literatura i wyobraźnia. Wrocław 2006 s. 451-463.
• Maciej Kazimierz Sarbiewski – droga życia i twórczości. W: Maciej Kazimierz Sarbiewski i jego epoka. Pułtusk 2006 s. 47-66.
• Oprawy książek ze zbiorów Biblioteki Collegium Societatis Iesu w Braniewie. Wstęp do badań. „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2006 t. 37/38 s. 219-240.
• Retoryka i ekonomia – pole sporów i zastosowań. Tezy do dyskusji. „Forum Artis Rhetoricae” 2006 nr 1 s. 61-76.
• Retoryka, retoryczność i badania literackie. Wyjaśnienie pewnych nieporozumień i prezentacja metody badawczej. „Przegląd Humanistyczny” 2006 nr 5/6 s. 251-266.
• Retoryka w instytucjach polskiego życia społecznego. Próba oceny stanu i perspektywy badań oraz kształcenia. W: Retoryka w Polsce. Teoria i praktyka w ostatnim półwieczu. Szczecin 2006 s. 141-167.
• Stanisława Lema „uwikłanie w historię”. W: Teraźniejszość i pamięć przeszłości. Warszawa 2006; wersja poprawiona i poszerzona tekstu w: Mitologizacja człowieka w kulturze i literaturze iberyjskiej i polskiej. Zielona Góra 2016 s. 335-352 .
• Dzieje retoryki i myśli retorycznej: ocena stanu badań, określenie perspektyw badawczych i próba oceny miejsca polskiej refleksji nad retoryką w perspektywie komparatystycznej. W: Perspektywy polskiej retoryki. Poznań 2007 s. 7-35.
• Księgozbiór Kolegium Jezuitów w Braniewie. Dzieje i charakterystyka. Powst. 2007, przekład angielski: The book collection of the Jesuit College in Braniewo. History and description. [Przeł.] K. Diehl. [Wstęp do:] J. Trypućko: The catalogue of book collection of the Jesuit College in Braniewo held in the University Library in Uppsala. Vol. 1. Warszawa; Uppsala 2007 s. 41-68. Acta Bibliothecae R. Universitatis Upsaliensis, vol. 41 .
• Maciej Kazimierz Sarbiewski – nasz współczesny. „Ciechanowskie Zeszyty Literackie” 2007 nr 9 s. 128-137.
• Problemy metodyczne nauczania retoryki, czyli retoryka jako przedmiot dydaktyki uniwersyteckiej. Glossy do dyskusji. W: Literatura staropolska w dydaktyce uniwersyteckiej. Łódź 2007 s. 103-124.
• Puławy i Arkadia w „Ogrodach” Jacquesa Delille’a. Kilka nieznanych faktów tyczących Jacquesa Delille’a i jego kontaktów z ks. Izabelą Czartoryską oraz ks. Heleną Radziwiłłową. W: W stronę Francji… Z problemów literatury i kultury polskiego Oświecenia. Warszawa 2007 [właśc. 2008] s. 286-295.
• „Theology of liberation” and its tradition in Poland – Church, politics, and rhetoric in 1981-1989. „Forum Artis Rhetoricae” 2007 nr 1/2 s. 74-83, [wersja rozszerzona w:] New chapters in the history of rhetoric. Leiden, Boston 2009 s. 599-609 International Studies in the History of Rhetoric, 1.

Przekłady

bułgarski

„Teologiâ na osvoboždenieto” i neinite tradicii v Polša. Crkvata, politikata i retorikata prez 1981-1989 g. W: Novi izsledovaniâ po istoriâ na retorikata. Sofiâ 2010 s. 535-545.
• Index operum recens editorum, quae ad artem rhetoricam spectant. „Forum Artis Rhetoricae” 2008 nr 1/2 s. 63-92.
• Poza Platona. Załamanie humanistycznej wizji człowieka kultury na przełomie tysiącleci. W: Kultura, język, edukacja. Poznań 2008 s. 147-159.
• Retoryka a historiografia. Prolegomena i glosy. „Forum Artis Rhetoricae” 2008 nr 3/4 s. 7-24.
• Retoryka i poetyka: siostry czy rywalki? W: Od poetyki do hermeneutyki literaturoznawczej. Kraków 2008 s. 247-256 [komentarz do rozdziału XIX. 1456a35-1456b15 „Poetyki” Arystotelesa].
• Współczesność a tradycja. Maciej Kazimierz Sarbiewski, Leopold Staff, Zbigniew Herbert, czyli dyskusja ze stoicyzmem. „Przegląd Humanistyczny” 2008 nr 4 s. 1-15.
• „Aemulatio & Imitatio” – i armaty. „Księgi hetmańskie” Stanisława Sarnickiego a filologia. W: Aemulatio & Imitatio. Powrót pisarzy starożytnych w epoce renesansu. Warszawa 2009 s. 101-111.
• Arkadia koło Nieborowa. Homagium dla romantyzmu. „Rocznik Historii Sztuki” 2009 wyd. 2010 t. 34 s. 81-93.
• Jana Kochanowskiego Pieśń II.25 „Czego chcesz od nas, Panie” jako przykład kształtowania chrześcijańskiego dziedzictwa duchowego. W: Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Seria 2. Wokół kultur śródziemnomorskich. T 1. Literatura i słowo. Białystok 2009 [właśc. 2010] s. 43-50.
• Miejsca wspólne w teorii retoryki – perspektywa polska. Przegląd problemów i prolegomena dalszych badań. „Forum Artis Rhetoricae” 2009 nr 1/2 s. 24-57.
• Między tradycją a nowoczesnością. Prologi do kronik Anonima zw. Gallem oraz Mistrza Wincentego. Analiza retoryczna. W: Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego. Warszawa 2009 [właśc. 2010] s. 361-377. Studia Staropolskie. Series Nova, 25.
• The object vs. the subject in literary research and the issues of ethics. W: Charles Taylor’s vision of modernity. Cambridge 2009 s. 205-219, toż w języku polskim: Podmiot. W: Charlesa Taylora wizja nowoczesności. Rekonstrukcje i interpretacje. Warszawa 2012 s. 273-287.
• „We mnie jest płomień co myśli…” O poezji Zbigniewa Herberta – próba zrozumienia. W: Europejskość ojczyzn. Litewsko-polskie związki literackie, kulturowe i językowe = Tėvyniụ europietiškumas: lietuviụ-lenkụ literatūriniai, kultūriniai ir kalbiniai ryšai. Wilno 2009 s. 50-72.
• Wojciech Dzieduszycki, sen. i Stanisław Wyspiański – dwie wizje mitologicznej przeszłości Polski. W: Stanisław Wyspiański. W labiryncie świata, myśli i sztuki. Kraków 2009 s. 107-115.
• Amor Polonus or the Love of the Poles. W: Amor Polonus, czyli miłość Polaków. T. 2. Warszawa 2010 s. 69-87 [tekst (w katalogu wystawy w Pałacu w Wilanowie) w językach angielskim i polskim].
• Dlaczego tęsknimy do opowieści mitycznych? Literatura fantasy – próba określenia źródeł. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” 2010 nr 16 s. 5-21.
• Kazania świętokrzyskie – aspekt retoryczny. „Z Badań nad Książkami i Księgozbiorami Historycznymi” 2010 t. 4 s. 37-49.
• Kultura dawna a metody współczesnej humanistyki. Próba rozpoznania pól badawczych. W: Recepcja kultury średniowiecznej w humanistyce. Toruń 2010 s. 9-25.
• O możliwości zastosowania kategorii wyobraźni romantycznej w rozważaniach o świecie mediów XXI wieku. W: Śladami romantyków. Warszawa 2010 s. 285-295. Z Prac Zakładów Romantyzmu i Komparatystyki.
• Political fiction i antyutopia w literaturze II RP – o kilku zapomnianych pisarzach – glossy. W: Dwudziestolecie 1918-1939. Odkrycia, fascynacje, zaprzeczenia. Warszawa 2010 s. 324-340.
• Retoryka a/i media: próba określenia pól wspólnych. W: Styl – dyskurs – media. Łódź 2010 s. 383-395.
• Edukacja retoryczna w USA: próba oceny. W: Dydaktyka retoryki. Poznań 2011 s. 183-196.
• Idea szlachectwa w I Rzeczypospolitej. Wokół książki Sławomira Baczewskiego. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2011 t. 10 (21) s. 123-133.
• Krytyka retoryczna – wprowadzenie do metody. “Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2011 z. 2 s. 267-301 .
• Po co literatura, czyli o walce ze zmistyfikowaną rzeczywistością. W: Słowa, obrazy, dźwięki w wychowaniu. Warszawa 2011 s. 17-38.
• Teoria chaosu i badania literatury. Problemy metodyczne i metodologiczne. W: Efekt motyla II. Humaniści wobec metaforyki chaosu. Kraków 2011 s. 37-50.
• Wróg u bram: literatura popularna – oznaka kryzysu czy efekt globalizacji? „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” 2011 nr 17 s. 113-126.
• Czy przekład jest możliwy? Kilka uwag związanych z praktyką translatorską. W: Rola tłumacza i przekładu w epoce wielokulturowości i globalizacji. Katowice 2012 s. 119-139. Studia o Przekładzie, 34.
• Fantastyka i aksjologia. Przypadek utworów z gatunku space opera. W: Fantastyka w obliczu przemian. Poznań 2012 s. 71-81. Prace Komisji Filologicznej, 71.
• Johna Ronalda Reuela Tolkiena „Quenta Silmarillion” – czy upadek cywilizacji jest nieuchronny? W: Perspektywy poznawcze w kulturze europejskiej. Wrocław 2012 s. 255-267. Orbis Exterior, Orbis Interior, 5.
• Precz z kanonami. Tekst świadomie polemiczny. W: Europejski kanon literacki. Dylematy XXI wieku. Warszawa 2012 s. 62-68.
• Richarda Emila Volkmanna koncepcja retoryki. W: Śląskie pogranicza kultur. T. 1. Wrocław 2012 s. 67-104.
• Wstęp do „Prawa do Bajki” S. Lichańskiego. W: Baśń w terapii i wychowaniu. Warszawa 2012 s. 11-20. Słowa, Obrazy, Dźwięki..
• Problemy tłumaczeń naukowych. Analiza wybranych przykładów. W: Tłumacz i przekład – wyzwania współczesności. Katowice 2013 s. 149–168 .
• Kancjonały na Śląsku do końca XVIII wieku. Próba określenia stanu badań. W: Śląskie pogranicza kultur. T. 3. Wrocław 2014 s. 51-135.
• Polska bibliografia retoryczna za lata 2001-2013 = Research in rhetoric in Poland 2001-2013. Bibliography. „Forum Artis Rhetoricae” 2014 nr 1 s. 7-68.
• Polska bibliografia retoryczna za lata 2001-2014. Uzupełnienie. Cz. 1. „Forum Artis Rhetoricae” 2014 nr 4 s. 68-79.
• Retoryka – argumentacja. Prolegomena do logiki rozumowań o przesłankach niepewnych. W: Pragmatyka. Retoryka. Argumentacja. Obrazy języka i dyskursu w naukach humanistycznych. Kraków 2014 s. 19-42 .
• Retoryka i władza. Uwagi na marginesie książki sir Bertranda Russella „Władza. Nowa analiza społeczna”. W: Między przymusem a akceptacją. Meandry władzy w literaturze i kulturze popularnej. Wrocław 2014 s. 9-24 .
• Symbole niesamodzielne i retoryka. Rozważania na marginesie logicznej i retorycznej analizy wyrażeń typu „etyka słowa”. „Poradnik Językowy” 2014 z. 1 s. 41-53.
• Szymon Okolski. Retoryka, historia, heraldyka. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2014 t. 13 s. 91-114.
• Współczesna powieść kryminalna: powieść sensacyjna czy powieść społeczno-obyczajowa? Próba opisu zjawiska (i ewolucji gatunku). W: Śledztwo w sprawie gatunków. Literatura kryminalna. Kraków 2014 s. 9-44.
• Bibliografia retoryczna: 2001-2015. Uzupełnienia. Cz. 2, 3. „Forum Artis Rhetoricae” 2015 nr 1 s. 67-73, nr 4 s. 155-165.
• Historia retoryki i badań retorycznych w Polsce. Od początku do czasów współczesnych. Zarys. „Forum Artis Rhetoricae” 2015 nr 1 s. 39-51.
• Język, wartości i retoryka. Rozważania na marginesie logicznej i retorycznej analizy wyrażeń typu „etyka słowa”. „Forum Artis Rhetoricae” 2015 nr 4 s. 91-105.
• Wątki antyczne w powieści kryminalnej. Próba opisania zjawiska. W: Literatura kryminalna. Na tropie źródeł. Kraków 2015 s. 199-220.
• „Discurs szlachcia polskiego” (ok. 1606). Analiza sytuacji retorycznej. „Forum Artis Rhetoricae” 2016 nr 1 s. 56-70.
• „Mythopoeia” and „Quenta Silmarillion” by J. R. R. Tolkien. God, faith, freedom, and the second coming. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” 2016 nr 22 s. 23-47.
• Oralność i piśmienność, do zagłady Numenoru. Wizja literacka czy opis procesów kulturowych? „Quaestiones Oralitatis” 2016 nr 2 s. 27-43 [dot.: J.R.R. Tolkien: Lord of the Rings; Silmarillion].
• Retoryka. Najlepsza forma komunikacji. „Forum Artis Rhetoricae” 2016 nr 4 s. 35-56.
• Retoryka i oralność. Przypomnienia. „Quaestiones Oralitatis” 2016 nr 1.
• Retoryka tekstów popularnonaukowych na przykładzie pisma „Scientific American”. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2016 nr 1 s. 71-80.
• Retoryka, wychowanie obywatelskie i problemy komunikacji. Co może nam dziś oferować retoryka i filologia klasyczna? „Forum Artis Rhetoricae” 2016 nr 3 s. 45-63.
• Wojciech Dzieduszycki, sen. Folklorysta zapomniany i zlekceważony. W: Slov'âns'ka fantastika. Zbìrnik naukovih prac'. T. 3. Kiïv 2016 s. 118-132 .
• Czy słowo może leczyć? Kilka słów o neuroretoryce. „Forum Artis Rhetoricae” 2017 nr 1 s. 30-39.
• Identyfikacja w dawnej i współczesnej retoryce. Studium przypadku na wybranych przykładach. „Forum Artis Rhetoricae” 2017 nr 2 s. 31-38.
• O. Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ, czyli tajemnice grobu Poety. W: Nihil sine litteris. Scripta in honorem professoris Venceslai Walecki. Kraków 2017 s. 451-463.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
• Przedwczesna śmierć retoryki. Wokół pożyteczności retoryki dziś. W: Powinowactwa retoryki. Poznań 2017 s. 13-23.
• Retoryka – metodologia nauk społecznych. Teza Jamesa C. Raymonda po trzydziestu latach. W: Retoryka klasyczna i retoryka współczesna. Pola i perspektywy badań. Warszawa 2017 s. 89-104.
• Retoryka i rytuał. Propozycje nowego spojrzenia na dzieło literackie. „Quaestiones Oralitatis” 2017 nr 1/2 s. 133-141.
• Zakład retoryki i mediów. Próba podsumowania. „Forum Artis Rhetoricae” 2017 nr 3 s. 9-16.
• Elity społeczne – elity intelektualne i ich wpływ na rozwój piśmiennictwa na przykladzie kancjonałów protestanckich. Baza wiedzy – od początku do roku 1918 = Social elites – intellectual elites and their impact on the developmanent of the Polish literature on the example of the Protestant cantionals. Knowledge bases – from the begining until 1918. W: Reformacja protestancka 1517 roku. Wrocław 2018 s. 245-262.
• Filozofia i literatura. Próba określenia wzajemnych związków. W: Widziałem Go. Literatura wobec doświadczenia religijnego. Kraków 2018 s. 29-57.
• Hermanna Brocha analiza faszyzmu. Współautor: M. Ganczar. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2018 nr 3 s. [7]–26 .
• Research in rethoric in Poland (2001-2017). Introduction to bibliography. „Forum Artis Rhetoricae” 2018 nr 2 s. 7-75.
• Retoryka w trzech odsłonach. Filologia – filozofia – MTS (Medicine, Technologies, Sciences). „Forum Artis Rhetoricae” 2018 nr 1 s. 41-69.
• „Tryptyk rzymski” Jana Pawła II jako forma tzw. „theologia fabulosa”. Glosy do dyskusji o metodologii badań. W: Poszukiwania teologiczno-filozoficzno-kulturowe. Łódź 2018 s. 31-45.
• By uczyć się pisania od mistrzów pióra, czyli Lektury szkolne jako wzorce wypowiedzi argumentacyjnej. Jak budować wywód argumentacyjny. Kilka spostrzeżeń. „Forum Artis Rhetoricae” 2019 nr 3 s. 71-85.
• O Q. Cornificiusie i jego dziele. „Forum Artis Rhetoricae” 2019 nr 2 s. 7-22.
• Obrazy Boga w twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyń‫skiego, czyli Metafizyka i Gałczyński. W: Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Od pierwszej do drugiej wojny światowej. Bielsko-Biała; Kraków 2019 s. 357-395.
• Retoryka – wartości. Sprzeczność, marzenie czy fakt? W: Retoryka i wartości. Warszawa 2019 s. 15-26.
• Retoryka jak narzędzie badania naszych myśli. Czym jest téchne rhetoriké? = Rhetoric as a Tool for Studying Our Thoughts. What is Téchne Rhetoriké? W: Tropami retoryki stylistyki i dziennikarstwa. Łódź 2019 s. 45-60 [tekst w języku polskim, streszczenia w języku polskim i angielskim] .
• Supersystemy rozrywkowe. Metodyka i metodologia badań. Propozycja. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” 2019 nr 25 s. 17-42.
• Wiek dziewiętnasty-wiek męski, wiek klęski. Próba spojrzenia syntetyzującego. W: Dylematy epoki postyczniowej. Łódź 2019 s. 27-39.
• „Wielkanoc Jana Sebastiana Bacha”. Próba analizy. W: Przyjemność (z) czytania. Pamięci profesora Tadeusza Żabskiego. Wrocław 2019 s. 107-122.
• Czy faktycznie retoryka jest pomocna w komunikacji? Uwagi na marginesie traktatu Q. Conificiusa „Rethorica ad Herennium”. W: Teorie i praktyki komunikacji. Łódź 2020 s. 109-119.
• Kancjonały w kulturze I Rzeczypospolitej Co o nich wiemy, a co pozostaje do zbadania? W: Sarmackie theatrum. 8, W poszukiwaniu nowości. Katowice 2020 S. 198-218.
• Ksiądz Piotr Skarga i dzieła miłosierdzia. W: Społeczeństwo a dobroczynność i opieka społeczna. Warszawa 2020 s. 11-24.
• Kształcenie na odległość. Kilka uwag na marginesie problemu. „Kształcenie Językowe” 2020 t. 18 s. 89-98.
• „Maria” Antoniego Malczewskiego, czyli Jeszcze wokół romantyzmu polskiego z perspektywy Podkarpacia. W: Varia. Od romantyzmu ku współczesności. Rzeszów 2020 s. 63-79.
• Meaning. Are the tools of rhetoric useful in studying the matter? „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2020 nr 3 s. 77-94 tekst w języku angielskim] .
• Nieintencjonalne manipulowanie przekazem naukowym. „Forum Artis Rhetoricae” 2020 nr 1 s. 9-48.
• O hipotetycznym źródle fake newsów. Rozumowania apagogiczne w interpretacji Quintusa Cornificiusa. „Kształcenie Językowe” 2020 t. 18 s. 11-19.
• Ojciec. Szkice do portretu Stefana Lichańskiego. W: Oblicza solidarności. Łomża; Siedlce 2020 s. 188-223.
• Propaganda i manipulacja. Komentarz retoryczny oraz próba spojrzenia syntetyzującego. Edward Bernays „Propaganda”, New York 1928. Omówienie wraz z komentarzem. „Forum Artis Rhetoricae” 2020 nr 2 s. 27-72.
• Retorzy antyczni oraz techniki manipulacji . Uwagi na marginesie traktatów Q. Cornifciusa i Eliusza Arystydesa. „Forum Artis Rhetoricae” 2020 nr 3 s. 71-88.
• Sarmatyzm, czyli O pewnym podstawowym problemie w badaniach kultury polskiej. „Meluzyna” 2020 nr 1 s. 45-65.
• „The City of Man” and the critique of fascism: The perspective of Hermann Broch. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2020 [nr] 3 s. [377] – 397 [artykuł w języku angielskim; streszczenie w języku polskim i angielskim] .
• Tłumaczenie – z poprawkami Jana Maleckiego – Ewangelii według św. Mateusza przez Stanisława Murzynowskiego. „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 2020 nr 3 s. 197–217.
• About the hypothetical source of fake news: apagogical reasoning in the interpretation of work by Quintus Cornificius’ „Rhetorica ad Herennium”. „Kształcenie Językowe” 2021 nr 18 s. 11-19; toż „International Journal of English and Cultural Studies”, Beaverton (OR) 2022 vol. 5 [nr] 1 [s.] 19-25. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 17 kwietnia 2024] .
• Czy współczesna kultura jest w kryzysie? Perspektywa polska (i nieco światowa). W: Kultura wobec kryzysu. Polska i świat. Łomża; Siedlce 2021 s. 11-19.
• Filozof wbrew woli. Stanisław Lem – miłośnik mądrości. W: Stanisław Lem. Fantastyka naukowa i fikcje nauki. Warszawa 2021 s. 21-42.
• Koronawirus – prawda czy manipulacja lub fakenews. Przykład z zakresu błędnej argumentacji. „Forum Artis Rhetoricae” 2021 nr 1 s. 35-49.
• Wprowadzenie do krytyki mediów z elementami retoryki. Prolegomena. „Forum Artis Rhetoricae” 2021 nr 3 s. 9-52.
• „Złociejowo” Katarzyny Ryrych. Czy powieść o kryzysie współczesnej cywilizacji? „ Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” 2021 nr 27 s. 111-123.
• Hermann Broch. Fikcyjna mowa Hitlera. Współautor: M. Ganczar. „Forum Artis Rhetoricae” 2022 nr 1 s. 43-59.
• Kryzys kultury a problemy pedagogiki. Wyzwania w dobie pandemii. W: Pedagogika homo amans. Inspiracje, modele, perspektywy. Warszawa 2022 s. 141-155.
• Bolesław Leśmian i problemy komunikacji. W: Teorie i praktyki komunikacji. 2. Łódź 2023 s. 503-518 .
• Norwid – poeta współczesny. W: „Norwid Żywy. Kontynuacja. Londyn; Warszawa 2023 s. 81-90.

Przekłady

1. D. Day: Bestiariusz Tolkienowski. [Przeł.:] R. Giedrojć, J. Kokot, J.Z. Lichański. Poznań: Zysk i S-ka [1996], 223 s., LXIV s. tabl. Wyd. nast. tamże 2001.
Encyklopedyczne zestawienie bestii, potworów, ras, bóstw i roślin występujących w utworach Tolkiena.
2. J.R.R. Tolkien: Drzewo i liść oraz Mythopoeia. Wstęp: Ch. Tolkien. Przeł.: J. Kokot, J.Z. Lichański, K. Sokołowski. Wyd. 2. Poznań.: Zysk i S-ka 1998, 109 s. Wyd. nast. tamże 2000.
W przekł. J.Z. Lichańskiego wiersz pt. Mythopoeia, s. 105-110.
W wyd. 1 inny autor przekładu.

Prace redakcyjne

1. A. Karwowska-Bajdor: Stanisław Wyspiański – poeta malarz. Wystawa w roku poprzedzającym 70-lecie śmierci artysty. Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, marzec-czerwiec 1976. [Katalog]. Oprac. katalogu: A. Bajdor, W. Chmurzyński, J.Z. Lichański. Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza 1976, 22, [1] s., [24] k. tabl.
2. M. Sęp-Szarzyński: Poezje wybrane. Wyboru dokonał i oprac. J.Z. Lichański. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 151. Biblioteka Poetów..
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
3. O zwyczaju bitwy morskiej. Wybór, oprac. i wstęp: J.Z. Lichański. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1983 [właśc. 1984], 235 s.
Antologia staropolskich tekstów poświęconych taktyce walki na morzu.
4. Apophtegmata. [Aforyzmy]. Wyboru dokonał, wstępem i przypisami opatrzył J.Z. Lichański. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1985, 78 s.
5. Prace badawcze i bibliograficzne nad zbiorami rzadkich i cennych książek i dokumentów = Issledovatel’skie i bibliografičeskie trudy po izučeniû kollekcij redkich i osobo cennych knig i dokumentov. Materiały z seminarium polsko-radzieckiego. Warszawa, 8-10 października 1985. Red. naukowa: H. Bułhak, J.Z. Lichański. Warszawa: Biblioteka Narodowa 1991, 215, [5] s. Prace Działu Zbiorów Specjalnych Biblioteki Narodowej = Trudy Otdela Specfondov Nacional’noj Biblioteki, 2.
6. M.K. Sarbiewski: Poezje wybrane. Wybór i wstęp [oraz nota biograficzna]: J.Z. Lichański. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1986, 109 s. Biblioteka Poetów Exlibris.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
7. R. Volkmann: Wprowadzenie do retoryki. Przeł. L. Bobiatyński. Tłumaczenie przejrzeli i przypisami opatrzyli: H. Cichocka i J.Z. Lichański. [Współwydane z:] H. Cichocka, J.Z. Lichański: Zarys historii retoryki. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1993 s. 107-233 s. Wyd. 2 poprawione z rozszerzonym tytułem: Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian tamże 1995. Zob. Twórczość poz. ↑.
8. Ecriture = Pisanie. Materiały z konferencji polsko-francuskiej. Warszawa, październik 1992. Red.: Z. Mitosek, J.Z. Lichański. Warszawa: DiG 1995, 159 s.
9. Nauka z poezji Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Praca zbiorowa pod red. J. Bolewskiego, J.Z. Lichańskiego i P. Urbańskiego. Warszawa: Bobolanum 1995, 256 s.
Materiały konferencyjne.
Tu także wybór poezji M. K. Sarbiewskiego w języku łacińskim z przekładami na język polski.
10. O retoryce. Wybrane zagadnienia z teorii literatury. [Materiały dydaktyczne]. Wyboru dokonał [i oprac.] J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1995, 233 s. Z Prac Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Materiały do ćwiczeń..
11. M.K. Sarbiewski: Wybór wierszy. Wybór, wstępy i oprac.: J.Z. Lichański, P. Urbański. Kraków: WAM 1995, 97 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
12. J.R.R. Tolkien – recepcja polska. Studia i eseje. Red. naukowa: J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1996, 237 s.
13. Pułtuskie Kolegium Jezuickie. Ludzie i idee. Red. naukowa: J.Z. Lichański. Warszawa; Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku [1996], 184 s.
14. Między oświeceniem i romantyzmem. Kultura polska około 1800 roku. IV polsko-niemiecka konferencja polonistyczna. Red. naukowa: J.Z. Lichański przy współudziale B. Schultze, H. Rothego. Warszawa: DiG 1997, 468 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
15. Retoryka i badania literackie. Rekonesans. Red. naukowa: J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1997, 254 s.
Materiały z konferencji w Warszawie, 6-7 XI 1997.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
16. Nauczanie retoryki w teorii i praktyce. Pod red. J.Z. Lichańskiego i E. Lewandowskiej Tarasiuk. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej 2003, 224 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
17. Uwieść słowem, czyli retoryka stosowana. Red. naukowa [i wstęp]: J.Z. Lichański. Warszawa: DiG 2003, 300 s. Polskie Towarzystwo Retoryczne; Uniwersytet Warszawski. Instytut Filologii Polskiej Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
18. Maciej Kazimierz Sarbiewski i jego epoka. Próba syntezy. Pod red. [i ze wstępem] J.Z. Lichańskiego. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora 2006, 270 s. Seria z Ostem. Wyższa Szkoła Humanistyczna im. A. Gieysztora. Wydział Filologii Polskiej.
19. A. Jakuboze, M.E. Pobieżyńska, M. Zaczek: Baśń, oralność, zagadka. Studia. Red. naukowa: J.Z. Lichański. Warszawa: DiG 2007, 378 s. Studia i Materiały Pracowni Badań Historii i Teorii Retoryki. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 1.
20. M. Grabowski: Spisek Michała Chrościńskiego. „Opisanie ciekawe gór Tatrów” jako pierwszy przewodnik tatrzański. Red. naukowa: J.Z. Lichański. Warszawa: DiG 2012, 140 s. Studia i Materiały Pracowni Badań Historii i Teorii Retoryki. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2.
21. K. Dobrowolska: Budowniczy złotych mostów. Leśmian i retoryczna krytyka metafor. [Red. naukowa: J.Z. Lichański]. Warszawa: Wydawnictwo DiG 2014, 263 s. Studia i Materiały. Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki. Wydział Polonistyki. Uniwersytet Warszawski; t. 3 .
22. Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ i jego twórczość. Studia i materiały. Red. naukowa: J. Lichański, T. Kaczorowska. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora; Sarbiewo: Academia Europaea Sarbieviana 2015, 169 s. Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora, Academia Europaea Sarbieviana, Akademickie Towarzystwo Edukacyjno-Naukowe „Atena”.
Materiały z międzynarodowej konferencji pt.: „Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ – jego twórczość w naszej pamięci”, zorganizowanej w Ciechanowie 10 V 2014.
23. Retoryka i edukacja = Rhetoric and education. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG; Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki 2016-2019. Forum Artis Rhetoricae.

Część 1. 2016 , 92 s. Forum Artis Rhetoricae, 2016 nr 4 (47) [streszczenia w języku angielskim].

Część 2. 2017 , 59 s. Forum Artis Rhetoricae, 2017 nr 1 (48).

Część 3. 2017 , 65 s. Forum Artis Rhetoricae, 2017 nr 2 (49).

Część 4. 2017 , 88 s. Forum Artis Rhetoricae, 2017 nr 4 (51) [streszczenia w języku angielskim i polskim].

Część 5. 2018 , 83 s. Forum Artis Rhetoricae, 2018 nr 1 (52) [streszczenia w języku angielskim, francuskim i polskim].

Numer specjalny z okazji IV Kongresu Dydaktyki Polonistycznej = Special number for the occasion of the 4th Congress of the Didactics of the Polish Philology . 2019 , 137 s. Forum Artis Rhetoricae, 2019 nr 4 (59) [streszczenia w języku angielskim i polskim].

24. Terapia słowem. Red. naukowa: E. Lewandowska-Tarasiuk, J.Z. Lichański, B. Mossakowska. Warszawa: Wydawnictwo Pani Twardowska 2016, 338 s. Słowa, Obrazy, Dźwięki..
25. Powinowactwa medialno-retoryczne = Media and rhetoric. Affinities. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG; Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki 2017, 101 s. Forum Artis Rhetoricae; 2017 nr 3 (50).
26. Badania retoryczne w Polsce (2001-2017). Wprowadzenie do bibliografii = Research in rhetoric in Poland (2001-2017). Introduction to bibliography. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG; Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki 2018, 92 s. Forum Artis Rhetoricae; 2018 nr 2 (53).
Cytaty i artykuł wstępny w języku angielskim.
27. Retoryka – gry cyfrowe – edukacja – komunikacja = Rhetoric – video games – education – communication. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG; Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki 2018, 64 s. Forum Artis Rhetoricae; 2018 nr 3 (54).
Streszczenia w języku angielskim i polskim.
28. Retoryka i świat współczesny = Rhetoric in the contemporary world. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG; Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki 2018, 81 s. Forum Artis Rhetoricae; 2018 nr 4 (55).
Streszczenia w języku angielskim i polskim.
29. Q[uintus] Cornificius Rhetorica ad Herennium. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki; Wydawnictwo DiG 2019, 134 s. Forum Artis Rhetoricae; 2019 nr 2 (57).
30. Retoryka a komunikacja. Jak używamy i nadużywamy zasad ars rhetorica? = The rhetoric of everyday. How we use and abuse the rules of ars rhetorica? Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG; Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki 2019, 118 s. Forum Artis Rhetoricae; 2019 nr 1 (56).
Streszczenia artykułów w języku angielskim i niemieckim.
31. Retoryka i manipulacja = Rhetoric and manipulation. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG; Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki 2020. Forum Artis Rhetoricae.

T. 1. 95 s. Forum Artis Rhetoricae, 2020 nr 1 (60) [teksty w języku polskim, streszczenia w języku angielskim i polskim].

T. 2. Propaganda = Propaganda. 79 s. Forum Artis Rhetoricae, 2020 nr 2 (61) [teksty w języku polskim, streszczenia w języku angielskim i polskim].

T. 3. Technika manipulacji = Technique of manipulation. 105 s. Forum Artis Rhetoricae, 2020 nr 3 (62) [teksty w języku polskim, streszczenia w języku angielskim i polskim].

T. 4. Manipulacja w mediach = Manipulation in the media . 111 s. Forum Artis Rhetoricae,2020 nr 4 (63) [teksty w języku polskim, streszczenia w języku angielskim i polskim].

32. Krytyka mediów. Prolegomena = Media criticism. Prolegomena. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG 2021, 71 s. Forum Artis Rhetoricae; 2021 nr 3 (65).
Streszczenia w języku angielskim i polskim.
33. Licentia rhetorica. Pamięci profesora Tadeusza Zgółki. 2 = Rhetorical license. In memory of professor Tadeusz Zgłóka. 2. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG 2021, 62 s. Forum Artis Rhetoricae; 2021 nr 2 (64).
Teksty w języku polskim, streszczenia w języku angielskim i polskim.
34. Retoryka w edukacji. Problemy argumentacji. T. 1 = Rhetoric and/in education. Argumentation problems. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG; Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki 2021, 56 s. Forum Artis Rhetoricae; 2021 nr 1 (63).
Teksty w języku polskim, streszczenia w języku angielskim, polskim.
35. Ideologia i propaganda = Ideology and propaganda. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG 2022, 73 s. Forum Artis Rhetoricae; 2022 nr 1 (67).
Streszczenia w języku angielskim i polskim.
36. Ideologia i propaganda. Język wypowiedzi medialnej = Ideology and propaganda. Language of the media statement. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG 2022, 132 s. Forum Artis Rhetoricae; 2022 nr 2 (68) .
Teksty w języku polskim, streszczenia w języku angielskim i polskim.
37. Retoryka = Rhetorics. Części [1]-2. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG 2022-2023. Forum Artis Rhetoricae.

[Część 1] 2022 , 80 s. Forum Artis Rhetoricae, 2022 nr 4 (70) [teksty w języku polskim, streszczenia w języku angielskim i polskim].

Część 2. 2023 , 91 s. Forum Artis Rhetoricae, 2023 nr 2 (72) [teksty w języku polskim i angielskim].

38. Retoryka a literatura, resp. kultura popularna. Skrypt do zajęć = Rhetorics and literature, resp. popular culture. Script for classes. Red. J.Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG 2022, 80 s. Forum Artis Rhetoricae, 2022 nr 3 (69).
Teksty w języku polskim, streszczenia w językach: angielskim i polskim.

Omówienia i recenzje

• Ankiety dla IBL PAN 2008, 2010, 2013, 2024.

Wywiady

• Człowiek wpisany w kulturę. Rozm. E. Binder. „Kierunki” 1987 nr 6 [głównie o książce pt. Wtajemniczenia i refleksje, także o aktualnych pracach badawczych].
• Władca języka. Rozm. K. Godlewski. „Gazeta Wyborcza” 2004 nr 64 [o własnych zainteresowaniach literaturą popularną, głównie fantasy].

Słowniki i bibliografie

• Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. T. 5. Warszawa 2006.
• S. GÓRZYŃSKI: Słowo o Profesorze Jakubie Zdzisławie Lichańskim; Bibliografia prac Profesora Jakuba Zdzisława Lichańskiego. W: Rhetorica regina artis scientiaeque. Warszawa 2011 [część wstępna do książki zbiorowej dedykowanej J.Z. Lichańskiemu; bibliografia niepodpisana].
• A. GEMRA, A. MAZURKIEWICZ: Słowo wstępne. W: O literaturze i kulturze (nie tylko) popularnej. Prace ofiarowane Profesorowi Jakubowi Z. Lichańskiemu. Łódź 2017.

Ogólne

Artykuły

• M. RYSZKIEWICZ: Retoryka (klasyczna) vs retoryczność (ponowoczesna). Analiza retoryczna polemiki naukowej. Przypadek Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” 2019 [t.] 7.

Wtajemniczenia i refleksje

• A. KOMOROWSKI: Parandowski jako problem. „Życie Literackie” 1987 nr 27.
• W. KLEJMONT: Rozsupływanie nici Ariadny. „Integracje” 1991 nr 27.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji

Retoryka. Od średniowiecza do baroku

• H. CICHOCKA: Retoryka od antyku do Baroku. „Nowe Książki” 1992 nr 12.
Go back to position Wróć do pozycji

Zarys historii retoryki

• M. ZGÓRZAK: Retoryka. „Nowe Książki” 1994 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Herman Broch

• G. KWIECIŃSKA: Hermann Broch – pisarz nadal nieznany? „Literatura na Świecie” 1995 nr 5/6.
• P. URBAŃSKI: Jeszcze nie, a już przecie. „Przegląd Powszechny” 1995 nr 5.
Go back to position Wróć do pozycji

Łukasz Górnicki. Sarmacki Castiglione

• W. STEC. „Białostocczyzna” 1998 nr 4.
• J.A. BUDZYŃSKA-DACA. „Ruch Literacki” 1999 z. 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Retoryka. Od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja

• P. URBAŃSKI: Spotkania z retoryką. „Barok” 2001 nr 2.
• M. ZAŁĘSKA. „Przegląd Humanistyczny” 2004 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Retoryka w Polsce

• P. PIRECKI: Oblicza dawnej i współczesnej retoryki. „Nowe Książki” 2004 nr 8 [dot. także Prac redakcyjnych: Nauczanie retoryki w teorii i praktyce; Uwieść słowem, czyli retoryka stosowana].
Go back to position Wróć do pozycji

Retoryka. Historia – teoria – praktyka

• H. CICHOCKA. „Forum Artis Rhetoricae” 2007 nr 3/4.
• H. CICHOCKA: Retoryka a polityka. „Media, Społeczeństwo, Kultura” 2008 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

„Niobe” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

• A. MAZURKIEWICZ: Powrót do (filologicznych) źródeł. „Pamiętnik Literacki” 2018 z. 1 .
Go back to position Wróć do pozycji

Między oświeceniem i romantyzmem

• J. BOROWCZYK. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 1997 t. 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Retoryka i badania literackie

• D. BAKALARCZYK: Z punktu widzenia retoryki. „Nowe Książki” 1999 nr 2.
• J.A. BUDZYŃSKA-DACA. „Pamiętnik Literacki” 2000 z. 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Nauczanie retoryki w teorii i praktyce

• P. PIRECKI: Oblicza dawnej i współczesnej retoryki. „Nowe Książki” 2004 nr 8 [dot. także: Retoryka w Polsce oraz z Prac redakcyjnych: Uwieść słowem, czyli retoryka stosowana].
Go back to position Wróć do pozycji

Uwieść słowem, czyli retoryka stosowana

• P. PIRECKI: Oblicza dawnej i współczesnej retoryki. „Nowe Książki” 2004 nr 8 [dot. także: Retoryka w Polsce oraz z Prac redakcyjnych: Nauczanie retoryki w teorii i praktyce].
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO